Psychologia traumy

Shanti Farrington; Alison Woodward; Joanna Witkowska

doi:10.18778/8331-811-0

Słowa kluczowe: trauma, psychologia traumy, PTSD, stres pourazowy, zaburzenia potraumatyczne, zdarzenia traumatyczne, neurobiologia traumy, układ limbiczny, reakcje stresowe, dysocjacja, nadmierna czujność, trauma rozwojowa, trauma relacyjna, trauma zastępcza, przemoc, neuroróżnorodność, regulacja emocji, terapia traumy, psychoterapia, wsparcie psychologiczne

Opublikowane: 12 grudnia 2025

Kategorie: Psychologia,

Pliki do pobrania

PRZECZYTAJ FRAGMENT PDF

PRZECZYTAJ FRAGMENT EPUB

PRZECZYTAJ FRAGMENT MOBI

Psychologia traumy, łącząc wiedzę i badania z obszaru praktyki klinicznej i neuronauki, proponuje naukowe podejście do rozumienia i leczenia objawów traumy. Książka obala mity i uprzedzenia wokół terapii skoncentrowanej na traumie, zmieniając popularne pytanie typu „Co się z tobą dzieje?” na „Co ci się przydarzyło?” oraz dostarcza przeglądu różnych koncepcji i podejść terapeutycznych, które są najbardziej odpowiednie w pracy z traumą. Analizuje także, jak neuroróżnorodność, różnice kulturowe oraz uwarunkowania społeczne wpływają na sposób naszego reagowania na zdarzenia traumatyczne.

Stosując ramy terapii skoncentrowanej na traumie Psychologia traumy bada, jak podejście kliniczne może pomóc rodzinie i otoczeniu społecznemu we wspieraniu osoby straumatyzowanej w jej drodze do wyzdrowienia. Książka zawiera przegląd kluczowych tematów dotyczących praktyki i zasad terapii skoncentrowanej na traumie oraz przedstawia nowe wyłaniające się metody leczenia traumy.

Shanti Farrington - Bournemouth University

Dr Shanti Farrington – jest psycholożką, członkinią British Psychological Society, doradczynią integracyjną i członkinią British Association for Counselling and Psychotherapy. Pracuje na Wydziale Psychologii w Bournemouth University oraz w Acquired Brain Injury and Rehabilitation Services, Dorset HealthCare University Foundation Trust. Jest współzałożycielką organizacji charytatywnej Sheetal Astitva w Indiach oraz organizacji pożytku publicznego The Trauma-Informed Practice Services – założonej, by oferować tanią terapię dla osób dotkniętych traumą i dostępne szkolenia dla tych, którzy z nimi pracują. W przeszłości pracowała jako doradczyni w organizacjach zajmujących się traumą wykorzystania seksualnego.

Alison Woodward

Alison Woodward – jest akredytowaną psychoterapeutką należącą do United Kingdom Council for Psychotherapy i certyfikowaną terapeutką analizy transakcyjnej (CTA) w Metanoia Institute w Londynie. Obecnie pracuje, prowadząc prywatną praktykę oraz jako starszy wykładowca w Bournemouth University. Jest współzałożycielką organizacji pożytku publicznego The Trauma-Informed Practice Services – założonej, by oferować tanią terapię dla osób dotkniętych traumą i dostępne szkolenia dla tych, którzy z nimi pracują. W przeszłości pracowała w organizacjach zajmujących się traumą wykorzystania seksualnego, współprowadząc kliniczną opiekę terapeutyczną.

Ainsworth, M.D.S. (1982). Attachment: Retrospect and prospect. W: C.M. Parkes, J. Stevenson-Hinde (red.), The place of attachment in human behavior (s. 3–30). Basic Books.

Ainsworth, M.D.S. (1989). Attachments beyond infancy. American Psychologist, 44, 709–716.

Ainsworth, M.D.S., Blehar, M.C., Waters, E., Wall, S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. Erlbaum.

Alexander, J.C., Eyerman, R., Giesen, B., Smelser, N.J., Sztompka, P. (2004). Cultural trauma and collective identity. University of California Press.

APA (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (wyd. 5). American Psychiatric Association [wyd. polskie: Kryteria diagnostyczne zaburzeń psychicznych DSM-5® (2018), red. P. Gałecki, M. Pilecki, J. Rymaszewska, A. Szulc, S. Sidorowicz, J. Wciórka. Edra Urban & Partner].

APA (2023). https://www.apa.org/topics/trauma#:~:text=Trauma%20is%20an%20emotional%20response,symptoms%20like%20headaches%20or%20nausea

Beebe, B. (2010). Mother – infant research informs mother – infant treatment. Clinical Social Work Journal, 38, s. 17–36.

Belenky, G. (red.). (1987). Contemporary studies in combat psychiatry. Greenwood Press.

Berne, E. (1961). Transactional analysis in psychotherapy. Grove Press.

Berne, E. (1972). What do you say after you say Hello? The psychology of human behaviour. Grove Press [wyd. polskie: E. Berne (2011). Dzień dobry… i co dalej? Dom Wydawniczy Rebis].

Boon, S., Steele, K., Van Der Hart, O. (2011). Coping with trauma-related dissociation: Skills training for patients and therapists. W.W. Norton & Company.

Bowlby, J. (1969). Disruption of affectional bonds and its effects on behaviour. Canada’s Mental Health Supplement, 59, 12.

Bowlby, J. (1973). Attachment and loss: t. 2: Separation: Anxiety and anger. Basic Books [wyd. polskie: J. Bowlby (2024). Separacja: lęk i złość. Wydawnictwo Naukowe PWN].

Bowlby, J. (1982). Attachment and loss. t. 1: Attachment (wyd. 2). Basic Books [wyd. polskie: J. Bowlby (2016). Przywiązanie. Wydawnictwo Naukowe PWN].

Cannon, W.B. (1929). Bodily changes in pain, hunger, fear and rage: An account of recent researches into the function of emotional excitement. D. Appleton.

Cohen, S., Wills, T.A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98, s. 310–357.

Erikson, E.H. (1994). Identity and the life cycle. W.W. Norton & Company [wyd. polskie: E.H. Erikson (2004). Tożsamość a cykl życia. Zysk i S-ka].

Ernst, F.H. (1971). The OK corral: The grid for get-on-with. Transactional Analysis Bulletin, 1(4), s. 33–42.

Fisher, J. (2017). Healing the fragmented selves of trauma survivors: Overcoming internal self-alienation. Routledge.

Fisher, J. (2021). Transforming the living legacy of trauma; A workbook for survivors and therapists. PESI Publishing & Media.

Foa, E.B., Chrestman, K.R., Gilboa-Schechtman, E. (2008). Prolonged exposure therapy for adolescents with PTSD: Emotional processing of traumatic experiences. Therapist guide. Oxford University Press.

Ford, J.D., Grasso, D.J., Elhai, J.D., Courtois, C.A. (2015). Social, cultural, and other diversity issues in the traumatic stress field. Posttraumatic Stress Disorder, 503.

Freud, S. (1915/1957). Repression. W: J. Strachey (red.), The standard edition of the complete psychological works of Sigmund Freud (t. 14). Hogarth Press.

Gonzalez, A. (2018). It’s not me: Understanding complex trauma, attachment and dissociation [wyd. polskie: A. Gonzalez (2023). To (nie) ja: jak zaakceptować dawne traumy i pójść dalej. Widnokrąg].

Harvey, M.R. (1996). An ecological view of psychological trauma and trauma recovery. Journal of Traumatic Stress, 9, s. 3–23.

Herman, J. (1992). Trauma and recovery: The aftermath of violence – from domestic abuse to political terror. Basic Books [wyd. polskie: J. Herman (2024). Trauma: od przemocy domowej do terroru politycznego. Wydawnictwo Czarna Owca].

Hughes, D. (2018). Building the bonds of attachment: Awakening love in deeply traumatized children (wyd. 3). Rowman & Littlefield.

Huttenlocher, P.R. (1984). Synapse elimination and plasticity in developing human cerebral cortex. American Journal of Mental Deficiency, 88(5), s. 488–496.

Lee, D. (2020). www.youtube.com/watch?v=dy4zHswm_eU

Lee, D., James, S. (2012). The compassionate mind approach to recovering from trauma: Using compassion focused therapy. Hachette UK.

Lely, J.C., Smid, G.E., Jongedijk, R.A., Knipscheer, J.W., Kleber, R.J. (2019). The effectiveness of narrative exposure therapy: A review, meta-analysis and meta-regression analysis. European Journal of Psychotraumatology, 10(1), 1550344.

Levine, P.A. (1997). Waking the tiger: Healing trauma: The innate capacity to transform overwhelming experiences. North Atlantic Books [wyd. polskie: P.A. Levine (2022). Obudźcie tygrysa: leczenie traumy. Wydawnictwo Czarna Owca].

Levine, P.A. (2010). Healing trauma: A pioneering program for restoring the wisdom of your body. ReadHowYouWant.Com [wyd. polskie: P.A. Levine (2021). Uleczyć traumę: 12-stopniowy program wychodzenia z traumy. Wydawnictwo Czarna Owca].

Levine, P.A. (2015). Trauma and memory: Brain and body in a search for the living past: A practical guide for understanding and working with traumatic memory. North Atlantic Books [wyd. polskie: P. A. Levine (2020). Trauma i pamięć: mózg i ciało w poszukiwaniu autentycznej przeszłości. Wydawnictwo Czarna Owca].

Levy, K.N., Kelly, K.M. (2009). Using interviews to assess adult attachment. W: J.H. Obegi, E. Berant (red.), Attachment theory and research in clinical work with adults (s. 121–152). Guilford Press.

Levy, K.N., Ellison, W., Scott, L. i in. (2011). Attachment style. Journal of Clinical Psychology, 67(2), s. 193–203.

MacLean, P.D. (1990). The triune brain in evolution: Role in paleocerebral functions. Springer Science & Business Media.

McLean, C.P., Foa, E.B. (2011). Prolonged exposure therapy for post-traumatic stress disorder: A review of evidence and dissemination. Expert Review of Neurotherapeutics, 11(8), s. 1151–1163.

Myers, C.M. (1915). Contributions to the study of shell shock. Lancet, 13, s. 316–320.

Niederland, W.G. (1968). Clinical observations on the „survivor syndrome”. The International Journal of Psychoanalysis, 49(2–3), s. 313–315.

Obegi, J.H., Berant, E. (red.). (2009). Attachment theory and research in clinical work with adults. Guilford Press.

Ogden, P., Minton, K., Pain, C. (2006). Trauma and the body: A sensorimotor approach to psychotherapy. W.W. Norton & Company.

Orcutt, C. (2012). Trauma in personality disorder: A clinician’s handbook. AuthorHouse.

Palmer, S. (2001). The multimodal approach. Multicultural Counselling: A Reader, 57.

Papez, J.W. (1937). A proposed mechanism of emotion. Archives of Neurology & Psychiatry, 38, s. 725–743.

Poole, N., Greave, L. (2012). Becoming trauma informed. Centre for Addiction and Mental Health (CAMH).

Porges, S.W. (2011). The polyvagal theory: Neurophysiological foundations of emotions, attachment, communication, and self-regulation. W.W. Norton & Co [wyd. polskie: S. Porges (2021). Neurofizjologiczne podstawy emocji i przywiązania w teorii poliwagalnej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego].

Porges, S.W. (2017). The pocket guide to the polyvagal theory: The transformative power of feeling safe. W.W. Norton & Co [wyd. polskie: S. Porges (2025). Jak trauma i poczucie bezpieczeństwa wpływają na nasze życie: perspektywa poliwagalna. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego].

Raskin, N.J., Rogers, C.R. (2005). Person-centered therapy. W: R.J. Corsini, D. Wedding (red.), Current psychotherapies (wyd. 7, s. 130–165). Thomson Brooks/Cole Publishing Co.

Sam, D.L., Berry, J.W. (2006). The Cambridge handbook of acculturation psychology. Cambridge University Press.

Sanderson, C. (2013). Counselling skills for working with trauma: Healing from child sexual abuse, sexual violence and domestic abuse. Jessica Kingsley Publishers.

Schore, A.N. (2003). Affect dysregulation and disorders of the self. W.W. Norton & Co.

Schwartz, R.C. (2023). Introduction to the internal family systems model. Sounds True.

Sheen, K., Slade, P., Spiby, H. (2014). An integrative review of the impact of indirect trauma exposure in health professionals and potential issues of salience for midwives. Journal of Advanced Nursing, 70(4), s. 729–743.

Siegel, D.J. (1999). The developing mind: Toward a neurobiology of interpersonal experience. Guildford Press.

Smith, J., Gillon, E. (2021). Therapists’ experiences of providing online counselling: A qualitative study. Counselling and Psychotherapy Research, 21(3), s. 545–554.

Solomon, M. (2011, marzec). The trauma that has no name: Early attachment issues. Presentation at the psychotherapy networker conference. Washington DC.

Sourander, A. (1998). Behavior problems and traumatic events of unaccompanied refugee minors. Child Abuse & Neglect Journal, 22, s. 719–727.

Steele, K., Boon, S., van der Hart, O. (2016). Treating trauma-related dissociation: A practical, integrative approach (Norton Series on Interpersonal Neurobiology). W.W. Norton & Company.

Stoll, J., Müller, J.A., Trachsel, M. (2020). Ethical issues in online psychotherapy: A narrative review. Frontiers in Psychiatry, 10, s. 993.

Suarez, E., Gadalla, T.M. (2010). Stop blaming the victim: A meta-analysis on rape myths. Journal of Interpersonal Violence, 25(11).

Tau, G.Z., Peterson, B.S. (2010). Normal development of brain circuits. Neuropsychopharmacology, 35(1), s. 147–168.

Taylor, S.E. (2009). Health psychology. McGraw-Hill.

Uhernik, J.A. (2016). Using neuroscience in trauma therapy: Creative and compassionate counseling. Routledge.

UK Trauma Council (2023). www.gov.uk/government/publications/workingdefinition-of-trauma-informed-practice/working-definition-of-trauma-informedpractice

Van Der Kolk, B. (2014). The body keeps the score: Mind, brain and body in the transformation of trauma. Viking Press [wyd. polskie: B. Van Der Kolk (2022). Strach ucieleśniony: mózg, umysł i ciało w terapii traumy. Wydawnictwo Czarna Owca].

Walker, P. (2014). Complex PTSD: From surviving to thriving: A guide and map for recovering from childhood trauma. CreateSpace Independent Publishing Platform [wyd. polskie: P. Walker (2024). Złożone PTSD. Od przetrwania do pełni życia. Proces powrotu do zdrowia po traumie dziecięcej. Harmonia].

Wiese, E.B.P. (2010). Culture and migration: Psychological trauma in children and adolescents. Traumatology, 16(4), s. 142–152.

Wiese, E.B.P., Burhorst, I. (2007). Trans-cultural psychiatry: A mental health program for asylum-seeking and refugee children and adolescents in the Netherlands. Transcultural Psychiatry, 44, s. 596–613.

Winfrey, O., Perry, B. (2021). What happened to you? Conversations on trauma, resilience, and healing. Boxtree [wyd. polskie: O. Winfrey, B. Perry (2022). Co ci się przydarzyło? Rozmowy o traumie, odporności psychicznej i zdrowieniu. Wydawnictwo Agora].

Wolynn, M. (2017). It didn’t start with you: How inherited family trauma shapes who we are and how to end the cycle. Penguin [wyd. polskie: M. Wolynn (2022). Nie zaczęło się od ciebie: jak dziedziczona trauma wpływa na to, kim jesteśmy i jak zakończyć ten proces. Wydawnictwo Czarna Owca].

Woodward, A. (2017). Certified transactional analyst dissertation. Metanoia Institute.

World Health Organisation (2018). ICD-11 for mortality and morbidity statistics. https://pesquisa.bvsalud.org/portal/resource/pt/lis-46337

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Prawa autorskie (c) 2025 © Copyright for dr Shanti Farrington and Alison Woodward, 2025; © Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2025; © Copyright for Polish translation by Joanna Witkowska 2025

Licencja

Mapa strony	Księgarnia	Social Media
Strona główna Aktualności Katalog O nas Kontakt Polityka Prywatności Deklaracja dostępności Czasopisma Księgarnia	42 635 55 77 42 235 01 62 ksiegarnia@uni.lodz.pl Biuro: 42 235 01 65 42 635 55 80 agnieszka.janicka@uni.lodz.pl Polityka prywatności i cookies © 2024 Uniwersytet Łódzki

Psychologia traumy

Pobrania

Licencja

Inne prace tego samego autora

Dyscypliny

Serie

Nowa zawartość