Historia miast przeżywa obecnie wyraźny rozkwit, o czym świadczą liczne, często obszerne tomy przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji – jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Popularność badań nad przeszłością i współczesnością miast wynika także z refleksji świadomej znaczenia miejskości jako ważnego czynnika postępu cywilizacyjnego i nowoczesności. Powyższe konstatacje odnoszą się także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch stuleci status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby różnego typu publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii. Oddawana w ręce Czytelników wielotomowa publikacja, będąca efektem prac licznego zespołu autorskiego, ma na celu zaradzić temu niedostatkowi.
Pierwszy tom publikacji poświęcony jest dziejom Łodzi do 1820 r., a więc czasom, gdy była ona niewielkim miasteczkiem rolniczym. Opisana w nim została również przeszłość osad, które kiedyś stanowiły odrębne wioski, a obecnie znajdują się w granicach miasta. Dziś przypominają o nich jedynie nazwy poszczególnych części miasta, osiedli czy ulic. Autorzy, którzy wykorzystali wiele nieprzebadanych dotąd źródeł, nie tylko porządkują dotychczasowe ustalenia badaczy, ale również odkrywają przed Czytelnikiem wiele nowych faktów. Ta publikacja pozwala poznać przeszłość administracyjną i gospodarczą miasta, ukazuje życie codzienne jego mieszkańców w okresie staropolskim i przednowoczesnym. Tekst główny uzupełniają kapsuły zawierające fragmenty wartościowych źródeł, biogramy i ciekawostki oraz ilustracje. To książka o Łodzi, nim stała się ona „ziemią obiecaną”.
Publikacja ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Miasta Łodzi
Nasze miasto, nasza Łódź
Hanna Zdanowska
Przedmowa
Elżbieta Żądzińska
Wstęp
Tadeusz Grabarczyk
Przeszłość terenów współczesnej Łodzi w badaniach archeologicznych
Artur Ginter, Radosław Janiak, Marek Olędzki, Janusz Pietrzak, Paweł Zawilski
Na marginesie wielkiej polityki. Dzieje polityczne i przynależność administracyjna obszaru współczesnej Łodzi do 1793 roku
Jan Szymczak
Najstarsze dzieje Łodzi
Tadeusz Nowak, Alicja Szymczakowa
Osadnictwo do XVI wieku
Łukasz Ćwikła, Tadeusz Nowak
W latach klęsk i nieszczęść. Łódź i jej mieszkańcy w XVII i XVIII wieku
Michał Kobierecki
Sieć osadnicza na obszarze współczesnej Łodzi od XVI do schyłku XVIII wieku
Hanka Żerek-Kleszcz
Pod berłem Hohenzollernów (1793–1806)
Zdzisław Włodarczyk
Schyłek „Łodzi rolniczej” (1807–1820)
Jarosław Kita
Kościół w Łodzi do połowy XVI wieku
Anna Kowalska-Pietrzak
Zabytki architektury dawnej w granicach Łodzi
Piotr Gryglewski
Przeszłość językowa Łodzi do początku XIX wieku
Elżbieta Umińska-Tytoń, Marek Cybulski
Pieczęcie i herb Łodzi. Część 1: Do początku XIX wieku
Marek Adamczewski
Środowisko fizjogeograficzne Łodzi
Adam Bartnik, Krzysztof Fortuniak, Marcin Jaskulski, Piotr Kittel, Aleksander Szmidt, Wojciech Tołoczko
Aneks. Spis burmistrzów Łodzi do 1820 roku
Tadeusz Grabarczyk, Jan Szymczak, Michał Kobierecki, Zdzisław Włodarczyk, Jarosław Kita
Jarosław Kita,
Krzysztof Paweł Woźniak,
Wiesław Puś,
Kamil Śmiechowski,
Violetta Wiernicka,
Ewelina M. Kostrzewska,
Marzena Iwańska,
Grażyna Ewa Karpińska,
Marta Sikorska,
Krzysztof Stefański,
Irmina Gadowska,
Daria Rutkowska-Siuda,
Piotr Gryglewski,
Joanna Sosnowska,
Grzegorz Markiewicz,
Karolina Kołodziej,
Anna Śmiechowicz,
Katarzyna Orszulak-Dudkowska,
Elżbieta Umińska-Tytoń,
Marek Adamczewski,
Łódź poprzez wieki. Historia miasta, tom 2: 1820-1914
Witold Jarno,
Jarosław Kita,
Patrycja Matusiak,
Andrzej Niewiński,
Łukasz Ćwikła,
Tadeusz Grabarczyk,
Jolanta A. Daszyńska,
Małgorzata Karkocha,
Dawid Gralik,
Dariusz Faszcza,
Andrzej Dubicki,
Tadeusz Dubicki,
Wiesław Bolesław Łach,
Agnieszka Jędrzejewska,
Waldemar Kozyra,
Ireneusz Bieniecki,
Robert Majzner,
Andrzej Wojtaszak,
Robert Pietrygała,
Zdzisław Cutter,
Magdalena Pogońska-Pol,
Armia kontra natura
Tadeusz Grabarczyk,
Magdalena Pogońska-Pol,
Patrycja Matusiak,
Myroslav Voloshchuk,
Łukasz Ćwikła,
Radosław Skrycki,
Zdzisław Włodarczyk,
Krzysztof Augustyniak,
Krzysztof Ślusarek,
Marta Milewska,
Antonina Pawłowska,
Andrzej Wojtaszak,
Aleksey Gavrilenkov,
Witold Jarno,
Monika Tomkiewicz,
Barbara Łochowska,
Joanna Lusek,
Denis Aleksiejev,
Aleksey Kozhemyakin,
Yuliya Minutina-Lobanova,
Urszula Kurcewicz,
Sławomir Lucjan Szczesio,
Miasto i wojna
Jarosław Kita,
Maria Korybut-Marciniak,
Jolanta Załęczny,
Kinga Fink,
Kinga Raińska,
Marta Milewska,
Anna Śmiechowicz,
Tadeusz Srogosz,
Krzysztof Marchlewicz,
Jolanta Kowalik,
Andrzej Szmyt,
Emilian Prałat,
Marta Kłak-Ambrożkiewicz,
Piotr Hubicki,
Karolina Studnicka-Mariańczyk,
Olga Morozowa,
Katarzyna Głowania,
Olga Szadkowska-Mańkowska,
Perspektywa stołu
Tadeusz Grabarczyk,
Magdalena Pogońska-Pol,
Kamil Anduła,
Aleksander Bołdyrew,
Konrad Aleksander Czernielewski,
Katarzyna Derlatka,
Tomasz Gliniecki,
Marian Głosek,
Jarosław Kita,
Hubert Michalski,
Marek Olędzki,
Jan Ptak,
Rafał Roguski,
Paweł Samuś,
Katarzyna Stelmasiak,
Piotr Strzyż,
Damian Waszak,
Dariusz Wybranowski,
Witold Jarno,
Armia kontra natura
Witold Jarno,
Jarosław Kita,
Vladimir A. Goroncharovskiy,
Oleg Hański,
Denis Toiczkin,
Maksim Mojsiejew,
Jakub Puziuk,
Dariusz Faszcza,
Volodymyr Dolinovskyi,
Jolanta Załęczny,
Konrad Aleksander Czernielewski,
Anna Ambrochowicz-Gajownik,
Agnieszka Jędrzejewska,
Krzysztof Lesiakowski,
Vitalija Stravinskienė,
Tomasz Gliniecki,
Paulina Fronczak-Chruściel,
Marcin Grad,
Wiesław Bolesław Łach,
Miasto i wojna
Tadeusz Grabarczyk,
Michał Wilczyński,
Jędrzej Tomasz Kałużny,
Jacek Zinkiewicz,
Piotr Szlanta,
Tomasz Walkiewicz,
Adam Lajdenfrost,
Michał Maciejewski,
Andrzej Wojtaszak,
Dariusz Wybranowski,
Tomasz Gliniecki,
Robert Pietrygała,
Magdalena Pogońska-Pol,
Narzędzia wojny
Jarosław Kita,
Maria Korybut-Marciniak,
Tadeusz Srogosz,
Dariusz Złotkowski,
Jolanta Kowalik,
Adrianna Czekalska,
Kinga Raińska,
Marta Milewska,
Anna Czerniecka‑Haberko,
Wojciech Jerzy Górczyk,
Marcin Sebastian Halicki,
Izabela Lewandowska,
Grażyna Czerniak,
Marginesy
Tadeusz Grabarczyk,
Magdalena Pogońska-Pol,
Josef Hložek,
Petr Menšík,
Olgierd Ławrynowicz,
Myroslav Voloshchuk,
Silviu Oța,
Zoltán Szolnoki,
Jan Szymczak,
Yaroslav Andrusyak,
Yana Tovtyn,
Taras Kovalets,
Klára Andresová,
Leontiy Voitovych,
Taras Piatnychuk,
Urszula Kurcewicz,
David Hubený,
Nadezda Kruglova,
Helena Diakova,
Adam Mordzak,
Przed bitwą
Zgodnie z Komunikatem Prorektora UŁ ds. nauki dotyczącym systemu ScienceON od 15.09.2023 r. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego wprowadza dane o wszystkich publikacjach wydanych przez siebie autorstwa pracowników UŁ.
Publikacja ww. danych jest możliwa po opublikowaniu pracy w wersji ostatecznej i w terminie do 30 dni od opublikowania.
