Wsparcie osób niesamodzielnych: Perspektywa opiekunów i podopiecznych

Autorzy

Agnieszka Kretek-Kamińska
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Metod i Technik Badań Społecznych
Iwona Kukulak-Dolata
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Katedra Polityki Ekonomicznej
Aneta Krzewińska
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Metod i Technik Badań Społecznych

Słowa kluczowe:

starość, osoby niesamodzielne, opieka nad osobami niesamodzielnymi, samotność osób starszych, gerontologia

Streszczenie

Publikacja dotyczy usług opiekuńczych i asystenckich świadczonych starszym osobom niesamodzielnym. W pierwszej części przedstawiono krótką analizę zjawisk starości i samotności osób starszych jako wieloaspektowych wyzwań dla polityk publicznych oraz charakterystykę wybranych modeli opieki nad osobami niesamodzielnymi stosowanych na świecie. Część drugą poświęcono analizie zakresu i sposobu wykonywania usług opiekuńczych skierowanych do starszych osób niesamodzielnych w Polsce. Bazuje ona na badaniach przeprowadzonych w ramach projektu Profesjonalizacja usług asystenckich i opiekuńczych dla osób niesamodzielnych – nowe standardy kształcenia i opieki na terenie pięciu województw: mazowieckiego, warmińsko-mazurskiego, podkarpackiego, wielkopolskiego i śląskiego.

W książce zaprezentowano ograniczenia osób zależnych i wynikające z nich potrzeby, czynności realizowane przez opiekunów w celu ich zaspokojenia, a także trudności związane ze świadczeniem usług opiekuńczych. Starano się zidentyfikować źródła tych problemów oraz sformułować praktyczne wskazówki służące ich przezwyciężaniu i odnoszące się do standardów usług opiekuńczych dla osób niesamodzielnych.

Bibliografia

Act of Social Welfare Services for the Elderly 1963, [za:] Review of International Systems for Long Term Care of Older People. Report prepared for the Royal Commission into Aged Care Quality and Safety Commonwealth of Australia 2020.
Zobacz w Google Scholar

Adamczyk M.D. (2017), Starzenie się społeczeństwa polskiego wyzwaniem dla zrównoważonego rozwoju, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej”, seria: Organizacja i Zarzadzanie, z. 16, s. 105–113.
Zobacz w Google Scholar

Amano T., Ikegami N., Ishibashi T. (2016), Human rights and residential care for older people in Japan, Towards Human Rights in Residential Care for Older Persons: International Review of International Systems for Long Term Care of Older People 86 perspectives, red. H. Meenan, N. Rees, I. Doron, Routledge, New York, NY.
Zobacz w Google Scholar

Augustyn M. (red.), (2010), Opieka długoterminowa w Polsce. Opis, diagnoza, rekomendacje, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Bakalarczyk R. (2012), Opieka nad seniorami w państwie opiekuńczym – przykład Szwecji, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, nr 18, s. 107–118.
Zobacz w Google Scholar

Bakalarczyk R. (2016), Wsparcie osób starszych w środowisku zamieszkania w Szwecji, [w:] System wsparcia osób starszych w środowisku zamieszkania. Przegląd sytuacja. Propozycja modelu, Raport Rzecznika Praw Obywatelskich, red. B. Szatur-Jaworska, P. Błędowski, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Balicka-Kozłowska H. (1997), Konfrontacja wiedzy gerontologicznej z obserwacją własnego starzenia się, [w:] Przygotowanie do starości: materiały z konferencji gerontologicznej, red. M. Dzięgielewska, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Bank Światowy (2015), Stan obecny i przyszłość opieki długoterminowej w starzejącej się Polsce.
Zobacz w Google Scholar

Błachnio A. (2019), Potencjał osób w starości. Poczucie jakości życia w procesie starzenia się, Bydgoszcz.
Zobacz w Google Scholar

Błędowski P. (2009), Reforma Społecznego Ubezpieczenia Pielęgnacyjnego w Niemczech – główne cele i uwarunkowania, „Polityka Społeczna”, nr 7, s. 22–27.
Zobacz w Google Scholar

Błędowski P. (2018), Ewolucja społecznego ubezpieczenia pielęgnacyjnego w Niemczech, „Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i Praktyka”, nr 3, s. 55–69.
Zobacz w Google Scholar

Błędowski P., Kubicki P. (2009), Pomoc społeczna – główna instytucja socjalna na szczeblu lokalnym, „Polityka Społeczna”, nr 11–12, s. 40–44.
Zobacz w Google Scholar

Błędowski P., Wilmowska-Pietruszynska A. (2009a), Organizacja opieki długoterminowej w Polsce – problemy i propozycje rozwiązań, „Polityka Społeczna”, nr 7, s. 9–13.
Zobacz w Google Scholar

Bojanowska E. (2018), Niesamodzielność – nowym ryzykiem socjalnym w systemie zabezpieczenia społecznego, „Polityka Społeczna”, Numer Tematyczny 2, s. 1–6.
Zobacz w Google Scholar

Cantor H.M. (1983), Strain Among Caregivers: A Study of Experience in the United States, „The Gerontologist”, 23, s. 597–604.
Zobacz w Google Scholar

Carrera F., Pavolini E., Ranci C., Sabbatini A. (2013), Long term care system in comparative perspective: Care needs, informal and formal coverage, and social impacts in European Countries, [w:] Reforms in long-term care policies in Europe. Investigating institutional change and social impacts, red. E. Pavolini, C. Ranci, Springer, New York.
Zobacz w Google Scholar

Colombo F., Llena-Noza A., Mercier J., Tjadens F. (2011), Help Wanted. Providing and Paying for Lond-Term Care, Paris. European Commission, Joint report on social protection and social inclusion 2008.
Zobacz w Google Scholar

Social inclusion, pensions, healthcare and long-term care, Brussels 2008, ec.europa.eu/employment_social/spsi/joint_reports_en.htm (dostęp: luty 2020).
Zobacz w Google Scholar

Daniłowicz P., Gubała-Czyżewska J., Kretek-Kamińska A., Krzewińska A., Kukulak-Dolata I., Poliwczak I. (2019), Ocena standardów usług asystenckich i opiekuńczych oraz standardów teleopieki. Raport z pilotażu, Instytut Pracy i Spraw, Socjalnych, Uniwersytet Kardynała Wyszyńskiego, Stowarzyszenie Niepełnosprawni dla Środowiska EKON, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

European Commission, (2015), The 2015 Ageing Report. Economic and budgetary projection for 28EU Member States (2013–2060), European Economy nr 3, Luxemburg, http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catI-d=en&intPageId=4005 (dostęp: 15.01.2020).
Zobacz w Google Scholar

Fathej M.C. (2002), Cultural Change In Long-Term Care Facilities: Changing Facility or Changing the System, [w:] Cultural Change in Long-Term Care, red. A.S. Weiner, J.L. Ronch, Haworth Press, New York.
Zobacz w Google Scholar

Fihel A., Okólski M. (2018), Przemiany cywilizacyjne, ludnościowe i starzenie się społeczeństwa, [w:] Wyzwania starzejącego się społeczeństwa. Polska dziś i jutro, red. M. Okólski, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Fopka-Kowalczyk M. (2018), Samotność osób starszych i czynniki ją warunkujące, „Kultura i Edukacja”, nr 1 (119), s. 70–80.
Zobacz w Google Scholar

Holmerová I., Vanková H., Wij P. (2013), Opportunities and Challenges for Integrated Provision of Long-term Care Services in the Czech Republic, [w:] Challenges of Ageing Societies in the Visegrad Countries: Hungary, Czech Republic, Poland, Slovakia, red. Z. Széman, Hungarian Charity Service of the Order of Malta, Budapeszt.
Zobacz w Google Scholar

Hopf C. (1995), Die Pflegeversicherung – ein Beitrag zum menschenwürdigen Leben bei Pflegebedurftigkeit?, „Zeitschrift für Sozialreform”, nr 5, s. 261–278.
Zobacz w Google Scholar

Igl G. (2012), Pflegeversicherung, [w:] Sozialrechtshandbuch, red. B. von Maydell, F. Ruland, U. Becker, Baden-Baden, s. 929–963.
Zobacz w Google Scholar

Jaźwińska-Motylewska E., Kiełkowska M., Kordasiewicz A., Pędziwiatr K., Radziwonowiczówna A. (2014), Społeczne konsekwencje starzenia się populacji ze szczególnym uwzględnieniem relacji opiekuńczych, Ośrodek Badań nad Migracjami UW, Studia i Materiały M.3, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Jurek Ł. (2013), Społeczne ubezpieczenie pielęgnacyjne: porównania międzynarodowe, „Wrocławskie Studia Politologiczne”, nr 15, s. 78–89.
Zobacz w Google Scholar

Jurek Ł. (2018) Opieka nad osobami niesamodzielnymi: model realizowany a model pożądany, „Polityka Społeczna”, Numer Tematyczny 2, s. 24–29.
Zobacz w Google Scholar

Kossens M. (2009), Die Pflegezeit ist da! Voraussetzungen und sozialversicherungsrechtliche Konsequenzen, „Wege zur Sozialversicherung”, nr 2, s. 34–40.
Zobacz w Google Scholar

Kubicki P., Olcoń-Kubicka M. (2010), Osamotnienie osób starszych w Polsce – skala, przejawy oraz sposoby przeciwdziałania zjawisku, „Studia Humanistyczne AGH”, t. 8, s. 129–138.
Zobacz w Google Scholar

Kvale S. (2010), Prowadzenie wywiadów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Long-Term Care Insurance Act: Ministry of Health Labour and Welfare. Long term care insurance system of Japan. 2016; https://www.mhlw.go.jp/english/policy/care-welfare/care-welfareelderly/dl/ltcisj_e.pdf (dostęp: luty 2020).
Zobacz w Google Scholar

Lutyński J. (1994), Ankieta i jej rodzaje na tle podziału technik otrzymywania materiałów, [w:] Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Mager H.C. (1996), Pflegeversicherung und Moral Hazard, „Sozialer Fortschritt”, nr 10, s. 242–249.
Zobacz w Google Scholar

Maultsby M.C. (2013), Racjonalna Terapia Zachowania. Podręcznik terapii poznawczo-behawioralnej, Żnin.
Zobacz w Google Scholar

Męcfal S. (2019), Prasa lokalna w relacjach z kluczowymi aktorami społecznymi. Studia przypadków, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Universitas, Łódź–Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Modernising social protection for the development of high-quality, accessible and sustainable health care long-term care: support for the national strategies using the “open method of coordination” (2004), COM 304 final, Bruksela.
Zobacz w Google Scholar

Notatka przygotowana na posiedzenie Sejmowej Komisji Polityki Senioralnej dotyczące „Informacji Ministra Zdrowia na temat wpływu zmian demograficznych i starzenia się społeczeństwa na organizację systemu ochrony zdrowia i Narodowy Program Zdrowia” (w dniu 19.02.2016 r.), https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-w-wieku-60-struktura-demograficzna-i-zdrowie,24,1.html (dostęp: styczeń 2020).
Zobacz w Google Scholar

OECD, European Commission (2013), A Good Life in Old Age? Monitoring and Improving Quality in Long-term Care, OECD Health Policy Studies, OECD Publishing.
Zobacz w Google Scholar

Okólski M. (2004), Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Okólski M. (red.) (2018), Wyzwania starzejącego się społeczeństwa. Polska dziś i jutro, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Pawlak K., Ćwirlej-Sozańska A., Wiśniowska-Szurlej A. (2018), Kryteria oceny stopni niesamodzielności – doświadczenia dotychczasowe i propozycje dla potrzeb polskiej praktyki, „Polityka Społeczna”, Numer Tematyczny 2, s. 11–15.
Zobacz w Google Scholar

Polakowski M. (2012), Społeczne i ekonomiczne konsekwencje starzenia się społeczeństw a główne kierunki reform systemów emerytalnych w Europie, „Studia BAS”, nr 2 (30), s. 169–200.
Zobacz w Google Scholar

Prognoza ludności na lata 2014–2050, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2014.
Zobacz w Google Scholar

Przybyłowicz A. (2016), Społeczne ubezpieczenie pielęgnacyjne a rola opieki krewniaczej w Niemczech. Ubezpieczenia społeczne, „Teoria i Praktyka”, nr 4 (131), s. 67–86.
Zobacz w Google Scholar

Przybyłowicz A. (2017), Ubezpieczenie pielęgnacyjne w Republice Federalnej Niemiec, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Ranci C., Pavolini E., Reform in Long-Term Care Policies in Europe: An Introduction, [w:] Reforms in Long Term Care Policies in Europe Investigating Institutional and Social Impacts, New York.
Zobacz w Google Scholar

Ratner H., George E., Iveson Ch. (2017), Terapia Krótkoterminowa Skoncentrowania na Rozwiązaniu. 100 najważniejszych tez, założeń i technik, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Review of International Systems for Long-Term Care of Older People (2020), Commonwealth of Australia: https://international.commonwealthfund.org/countries/australia/ (dostęp: luty 2020).
Zobacz w Google Scholar

Robertson R., Gregory S., Jabbal J. (2014), The social care and health systems of nine countries, Commission on the Future of Health and Social Care in England, London, UK.
Zobacz w Google Scholar

Rothgang H. (2009), Die Pflegeversicherung aus sozialpolitischer Sicht, [w:] Die Reform der Pflegeversicherung, Berlin.
Zobacz w Google Scholar

Ryozo M. (2016), The Japanese health care system. 2016, https://international.commonwealthfund.org/countries/japan/ (dostęp: luty 2020).
Zobacz w Google Scholar

Samuelsson L., Malmberg B., Hansson J. H. (1998), Daycare for elderly in Sweden: a national survey, „Scandinavian Journal of Social Welfare”, vol. 7, no. 4, s. 310–319.
Zobacz w Google Scholar

Shinoda-Tagawa T., Koike S. (2002), Long-Term Care: Lessons from the United Kingdom, Germany, and Japan, Spring, vol. 3, no. 1, s. 28–35.
Zobacz w Google Scholar

Smrokowska-Reichmann A. (2013), Etyka zawodu opiekuna medycznego, [w:] Opiekun rodzinny w praktyce, red. E. Szwałkiewicz, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Social Services Act No. 108/2006 of March 14. 2006: https://www.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_isn=74445 (dostęp: luty 2020).
Zobacz w Google Scholar

Standardy usług asystenckich i opiekuńczych dla osób niesamodzielnych (2018), EKON, IPiSS, UKSW, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Sugimoto K., Ogata Y., Kashiwagi M. (2018), Factors promoting resident deaths at aged care facilities in Japan: a review, „Health & Social Care in the Community”, 26 (2), s. 207–224.
Zobacz w Google Scholar

Świtoń A., Wnuk A. (2015), Samotność w obliczu niesprawności osób starszych, „Geriatria”, nr 9, s. 243–249.
Zobacz w Google Scholar

Szarfenberg R. (2009), Modele polityki społecznej w teorii i praktyce, http://rszarf.ips.uw.edu.pl/pdf/modele_ps.pdf- (dostęp: 15.01.2020).
Zobacz w Google Scholar

Szarfenberg R. (2010), Standaryzacja usług społecznych, http://www.wrzos.org.pl/projekt1.18/download/Ekspertyza%20Ryszard%20Szarfenberg.pdf (dostęp: 12.02.2020).
Zobacz w Google Scholar

Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dziękielewska M. (2006), Podstawy gerontologii społecznej, Aspra, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Szukalski P. (2002), Proces starzenia się ludności a sprawiedliwość i równość międzypokoleniowa, [w:] Proces starzenia się ludności – potrzeby i wyzwania, red. J.T. Kowalewski, P. Szukalski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Szukalski P. (2005), Poczucie samotności i osamotnienia wśród sędziwych seniorów a ich sytuacja rodzinna, „Auxilium Sociale – Wsparcie Społeczne”, nr 2 (34), s. 217–238.
Zobacz w Google Scholar

Szukalski P. (2012), Solidarność pokoleń. Dylematy relacji międzypokoleniowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Szwałkiewicz E. (2018), Co przemawia za potrzebą zdefiniowania „osoby niesamodzielnej”? Definicja niesamodzielności i osoby niesamodzielnej, „Polityka Społeczna”, Numer Tematyczny 2, s. 6–10.
Zobacz w Google Scholar

Szwałkiewicz E. (red.), (2013), Opiekun rodzinny w praktyce, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Szweda-Lewandowska Z. (2014), Modele opieki nad osobami niesamodzielnymi, [w:] Polityka społeczna wobec problemu bezpieczeństwa socjalnego w dobie przeobrażeń społeczno-gospodarczych, red. W. Koczur, A. Rączaszek, „Zeszyty Naukowe Wydziałowe”, nr 179, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar

Tamiya N., Noguchi H., Nishi A., Reich M.R., Ikegami N., Hashimoto H., Shibuya K., Kawachi I., Campbell J.C. (2011), Population ageing and wellbeing: lessons from Japan’s long-care insurance policy, https://doi.org/10.1016/S0140-6736(11)61176-8 (dostęp: luty 2020).
Zobacz w Google Scholar

Ustun T.B., Kostanjsek N., Chatterji S., Rehm J. (2010), Measuring Health and Disability, Manual for WHO Disability Assessment Schedule, WHODAS 2.0. WHO, Geneva.
Zobacz w Google Scholar

Wasilewska-Ostrowska K. (2013), Samotność osób starszych w kontekście zmian demograficznych, „Kultura i Edukacja”, nr 4 (97), s. 234–244.
Zobacz w Google Scholar

Zielińska-Więczkowska H., Kędziora-Kornatowska K., Kornatowski T. (2008), Starość jako wyzwanie, „Gerontologia Polska”, t. 16 (3), s. 131–136.
Zobacz w Google Scholar

Zych A.A. (1999), Człowiek wobec starości: szkice z gerontologii społecznej, Wydawnictwo Śląsk, Katowice.
Zobacz w Google Scholar

Okladka

Pobrania

Opublikowane

30 grudnia 2020

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN

ISBN

ISBN-13 (15)

978-83-8220-083-6

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN (e-book)

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15)

978-83-8220-084-3

Inne prace tego samego autora