Zarys frazeologii współczesnego języka rosyjskiego (ujęcie funkcjonalno-teoretyczne): Oчерк по фразеологии современного русского языка (функционально-теоретический подход)

Authors

Agata Piasecka
Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Instytut Rusycystyki, Zakład Językoznawstwa
https://orcid.org/0000-0002-0033-1067

Keywords:

frazeologia rosyjska, frazeologizm, składnia i morfologia rosyjska, stylistyka frazeologizmów

Synopsis

Publikacja ma charakter zarówno teoretyczny, jak i praktyczny. Zawiera zarys wiadomości związanych z frazeologią rosyjską. Znalazły się w niej informacje dotyczące rozwoju frazeologii na gruncie rosyjskim, pokrótce omówiono aparat terminologiczny stosowany w tej dyscyplinie naukowej, przedstawiono relacje między frazeologizmem a słowem, cechy stylistyczne, strukturalne, morfologiczne i semantyczne frazeologizmów rosyjskich, ich pochodzenie i związki z kulturą. Każde zagadnienie zostało zilustrowane bogatym materiałem językowym wyekscerpowanym z najnowszych opracowań leksykograficznych, naukowych oraz z publicystyki. Składają się na niego przysłowia, porzekadła, skrzydlate słowa, idiomy, wyrażenia terminologiczne i inne jednostki frazeologiczne.

Kompendium może być przydatne podczas zajęć ze współczesnego języka rosyjskiego o profilu językoznawczym na każdym etapie nauki na kierunku filologia rosyjska, a także na lektoratach czy kursach języka rosyjskiego. Zostało pomyślane w taki sposób, aby zarówno studenci z podstawową znajomością języka rosyjskiego, jak i ci bardziej zaawansowani byli w stanie samodzielnie zorientować się w prezentowanej problematyce badawczej. Celowi temu służy opracowanie części teoretycznej w dwóch wariantach językowych. O ile bowiem takie działy językoznawstwa rosyjskiego, jak fonetyka, morfologia czy składnia doczekały się opracowań napisanych w języku polskim, o tyle frazeologia niekoniecznie.

Dodatkowo w książce zamieszczono wykaz prac poświęconych frazeologii rosyjskiej i polskiej. Zawiera on monografie naukowe, opracowania zbiorowe, słowniki i podręczniki. Część ta może być z powodzeniem wykorzystana przez studentów podczas pisania prac licencjackich czy magisterskich.

References

Bartmiński J., 1992, Styl potoczny, [w:] „Język a Kultura”, t. 5: Potoczność w języku i kulturze, red. J. Anusiewicz, F. Nieckula, Wrocław, s. 37–183.
View in Google Scholar

Bąba S., 1982, Z zagadnień leksykalnej łączliwości frazeologizmu, [w:] Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej I , red. M. Basaj, D. Rytel, Wrocław, s. 89–98.
View in Google Scholar

Bralewski D., 2007, Czy przysłowie jest jednostką języka?, [w:] Problemy frazeologii europejskiej, t. 7, red. A.M. Lewicki, Lublin, s. 9–24.
View in Google Scholar

Buttler D., 1982, Pojęcie wariantów frazeologicznych, [w:] Stałość i zmienność związków frazeologicznych, red. A.M. Lewicki, Lublin, s. 27–35.
View in Google Scholar

Buttler D., 1982, Znaczenie strukturalne a znaczenie realne stałych związków wyrazowych (paralele frazeologii i słowotwórstwa), [w:] Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej I, red. M. Basaj, D. Rytel, Wrocław, s. 49–56.
View in Google Scholar

Chlebda W., 1989, Teoria frazeologiczna a nauczanie języka obcego, „Prace Językoznawcze”, t. 15, red. M. Blicharski, Katowice, s. 96–108.
View in Google Scholar

Chlebda W., 1991, Elementy frazematyki. Wprowadzenie do frazeologii nadawcy, Opole.
View in Google Scholar

Chlebda W., 1994, Problem tzw. jednostek języka i praktyka przekładu na język obcy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Opolskiego, Filologia Rosyjska”, z. 33, Opole, s. 41–48.
View in Google Scholar

Chlebda W., 1997, W stronę frazeologii pragmatycznej, „Poradnik Językowy”, nr 2, s. 1–10.
View in Google Scholar

Chlebda W., 2001, Frazematyka, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 335–342.
View in Google Scholar

Chlebda W., 2002, Poszukiwanie idiomatykonu. Szkic informacyjny o najnowszych dociekaniach frazeologii rosyjskiej, [w:] Problemy frazeologii europejskiej V, red. A.M. Lewicki, Lublin, s. 9–20.
View in Google Scholar

Chlebda W., 2007, Mały prywatny katalog pilnych zadań frazeologicznych, [w:] Problemy frazeologii europejskiej, t. 8, red. A.M. Lewicki, Lublin, s. 15–31.
View in Google Scholar

Chlebda W., 2010, Skrzydlate słowa a frazeologia, [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne, red. S. Bąba, K. Skibski, M. Szczyszek, Poznań, s. 9–20.
View in Google Scholar

Chlebda W. (red.), 2010, Na tropach reproduktów. W poszukiwaniu wielowyrazowych jednostek języka, Opole.
View in Google Scholar

Chlebda W., Gołubiewa А., Wawrzyńczyk J., Wielg T., 2003, Idiomy polsko-rosyjskie, Warszawa.
View in Google Scholar

Chlebda W., Mokijenko W., Szuleżkowa S., 2003, Rosyjsko-polski słownik skrzydlatych słów, Łask.
View in Google Scholar

Chlebda W., Tarsa J. (red.), 2020, Frazeologia a reprodukowalność w teorii i w praktyce komunikacyjnej: problemy – metody analizy – opis, Białystok.
View in Google Scholar

Cieślińska W., 1993, Frazeologia zwierciadłem kultury materialnej i duchowej narodu rosyjskiego, [w:] Historia i teraźniejszość Rosji w świetle faktów językowych. Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Lingwistycznej, red. L. Jochym-Kuszlik, Kraków, s. 75–98.
View in Google Scholar

Dziewanowska D., 2014, Gramatyka języka rosyjskiego z ćwiczeniami, Warszawa.
View in Google Scholar

Gołubiewa A., Kuratczyk M., 2012, Gramatyka języka rosyjskiego z ćwiczeniami, Warszawa.
View in Google Scholar

Grzybowski S., Olechowicz M., Warzyńczyk J., 1986, Gramatyka opisowa współczesnego języka rosyjskiego. Cz. 1: Fonetyka, fonologia, pismo, red. A. Bartoszewicz, J. Wawrzyńczyk, Warszawa.
View in Google Scholar

Kowalska N., 2008, Praktyczna gramatyka języka rosyjskiego. Morfologia: rzeczownik, zaimek, przymiotnik, liczebnik, czasownik, przysłówek, Warszawa.
View in Google Scholar

Lewicki A.M., 1974, Aparat pojęciowy frazeologii, [w:] Z badań nad literaturą i językiem, red. L. Ludorowski, W. Magnuszewski, Warszawa, s. 135–151.
View in Google Scholar

Lewicki A.M., 1982, O motywacji frazeologizmów, [w:] Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej I, red. M. Basaj, D. Rytel, Wrocław, s. 33–47.
View in Google Scholar

Lewicki A.M., 1985, Motywacja globalna frazeologizmów. Znaczenie przenośne, symboliczne i stereotypowe, [w:] Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej III, red. M. Basaj, D. Rytel, Wrocław, s. 7–21.
View in Google Scholar

Lewicki A.M., 1999, Od przysłowia do frazeologizmu, [w:] Studia lingwistyczne ofiarowane Profesorowi Kazimierzowi Polańskiemu na 70-lecie Jego urodzin, red. W. Boryś, L. Bednarczuk, Katowice, s. 157–163.
View in Google Scholar

Lewicki A.M., 2007, Rozwój frazeologii w ostatnim ćwierćwieczu, [w:] Problemy frazeologii Europejskiej VIII, red. A.M. Lewicki, Lublin, s. 9–14.
View in Google Scholar

Lewicki A.M. (red.), 1982, Stałość i zmienność związków frazeologicznych, Lublin.
View in Google Scholar

Lewicki A.M., Pajdzińska A., 2001, Frazeologia, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 315–333.
View in Google Scholar

Lubocha-Kruglik J., Małysa O., 2014, Gramatyka praktyczna języka rosyjskiego z ćwiczeniami, Katowice.
View in Google Scholar

Lukszyn J., 1987, Gramatyka opisowa współczesnego języka rosyjskiego, cz. 4: Składnia, red. A. Bartoszewicz, J. Wawrzyńczyk, Warszawa.
View in Google Scholar

Pajdzińska A., 1983, Elementy motywujące znaczenie w składzie związków frazeologicznych, [w:] Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej I, red. M. Basaj, D. Rytel, Wrocław, s. 147–157.
View in Google Scholar

Pajdzińska A., 2001, O znaczeniu związku frazeologicznego (raz jeszcze), [w:] Problemy frazeologii europejskiej IV, red. A.M. Lewicki, Lublin, s. 11–18.
View in Google Scholar

Pęzik P., 2013, Paradygmat dystrybucyjny w badaniach frazeologicznych. Powtarzalność, reprodukcja i idiomatyzacja, [w:] Metodologie językoznawstwa. Ewolucja języka. Ewolucja teorii językoznawczych, red. P. Stalmaszczyk, Łodź, s. 141–160.
View in Google Scholar

Rycielska B., 2012, Morfologia współczesnego języka rosyjskiego. Podręcznik dla szkół wyższych, Łódź.
View in Google Scholar

Szadyko S., 2004, Poradnik gramatyczny współczesnego języka rosyjskiego, Warszawa.
View in Google Scholar

Szutkowski T., 2015, Współczesna paremiografia rosyjska i polska: stan, problemy, perspektywy, Szczecin.
View in Google Scholar

Wawrzyńczyk J., Zmarzer W., 1987, Gramatyka opisowa współczesnego języka rosyjskiego. Cz. 3: Morfologia, red. A. Bartoszewicz, J. Wawrzyńczyk, Warszawa.
View in Google Scholar

Zmarzer W., 1987, Gramatyka opisowa współczesnego języka rosyjskiego. Cz. 2: Leksyka, słowotwórstwo, red. A. Bartoszewicz, J. Wawrzyńczyk, Warszawa.
View in Google Scholar

Zmarzer W., 1996, Status jednostki frazeologicznej w słowniku frazeologicznym (na podstawie kartoteki polsko-rosyjskiego i rosyjsko-polskiego słownika frazeologicznego – KSF), „Studia Rossica”, t. 3, Warszawa, s. 249–253.
View in Google Scholar

Zmarzer W., 1997, Паремия русского и польского языков как объект лексикографического описания, „Przegląd Rusycystyczny”, nr 3/4, s. 235–241.
View in Google Scholar

http://www.frazeologia.pl
View in Google Scholar

Aдамчик Н.B., 2008, Cамый полный курс русского языка, Mинск.
View in Google Scholar

Архангельский В.Л., 1964, Устойчивые фразы в современном русском языке. Основы теории устойчивых фраз и проблемы общей фразеологии, Ростов-на-Дону.
View in Google Scholar

Бабкин A.M., 2009, Русская фразеология, ее развитие и источники, Москва.
View in Google Scholar

Баранов А.Н., Добровольский Д.О., 2008, Аспекты теории фразеологии, Москва.
View in Google Scholar

Верещагин Е.М., Костомаров В.Г., 1990, Язык и культура. Лингвострановедение в преподавании русского языка как иностранного, Москва.
View in Google Scholar

Виноградов B.B., 1953, Oсновные типы лексических значений слова, «Bопросы язы-кознания», № 5, s. 140–161.
View in Google Scholar

Виноградов B.B., 1972, Pусский язык. Грамматическое учение о слове, Mосква.
View in Google Scholar

Виноградов B.B., 1977, Избранные труды. Лексикология и лексикография, Mосква.
View in Google Scholar

Герасименко Н.А., Канафьева А.В., Леденева В.В., 2010, Pусский язык: учебник для студ. проф. учеб. заведений, ред. Н.А. Герасименко, Mосква.
View in Google Scholar

Даль В., 1955, Tолковый словарь живого великорусского языка, т. 1–4, Mосква.
View in Google Scholar

Жуков В.П., 1978, Семантика фразеологических оборотов, Москва.
View in Google Scholar

Жуков В.П., Жуков А.В., 2006, Русская фразеология, Москва.
View in Google Scholar

Жуков В.П., Сидоренко М.И., Шкляров В.Т., 1987, Словарь фразеологических синонимов русского языка, ред. В.П. Жуков, Москва.
View in Google Scholar

Kараулов Ю.Н. (ред.), 2003, Pусский язык: энциклопедия, Mосква.
View in Google Scholar

Крысин Л.П., Современный русский язык. Лексическая семантика. Лексикология. Фразеология. Лексикография, Москва.
View in Google Scholar

Ларин Б.А., 1956, Очерки по фразеологии (О систематизации и методах исследования фразеологических материалов), «Ученые записки Ленинградского государственного университета. Серия филологических наук», т. 198, вып. 24, Ленинград, c. 199–203.
View in Google Scholar

Люкшин Ю., 1996, Фразеология в тексте и в словаре, „Studia Rossica”, t. 3, Warszawa, s. 241–247.
View in Google Scholar

Маслова В.A., 2001, Лингвокультурология. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений, Москва.
View in Google Scholar

Mинакова E.E., 2008, Cовременная русская идиоматика. Учебное пособие для иностранцев, изучающих русский язык, Mосква.
View in Google Scholar

Mокиенко B.M., 1980, Cлавянская фразеология, Mосква.
View in Google Scholar

Молотков А.И., 1977, Основы фразеологии русского языка, Ленинград.
View in Google Scholar

Николенко Л.В., 2005, Лексикология и фразеология современного русского языка, Москва.
View in Google Scholar

Новиков Л.А., 1999, Cовременный русский язык: фонетика, лексикология, словообразование, морфология, синтаксис, Санкт-Пeтербург.
View in Google Scholar

Oжегов С.И., Шведова Н.Ю., 1995, Толковый словарь русского языка, Москва.
View in Google Scholar

Фомина M.И., 2003, Cовременный русский язык. Лексикология, Mосква.
View in Google Scholar

Шанский Н.М., 2007, Лексикология современного русского языка, Москва.
View in Google Scholar

Шуба П.П. (ред.), 1998, Cовременный русский язык. Фонетика. Лексикология. Фразеология, Mинск.
View in Google Scholar

Ярцевa В.Н. (ред.), 1998, Большой энциклопедический словарь. Языкознание, Москва.
View in Google Scholar

okladka

Downloads

Published

30 December 2021

Details about the available publication format: ISBN

ISBN

ISBN-13 (15)

978-83-8220-453-7

Details about the available publication format: ISBN (e-book)

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15)

978-83-8220-454-4

Recommend monographs by the same author(s)