Analiza statystyczna z IBM SPSS Statistics

Authors

Justyna Wiktorowicz
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Statystyki i Demografii, Katedra Statystyki Ekonomicznej i Społecznej
https://orcid.org/0000-0001-9246-9225
Maria Magdalena Grzelak
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Statystyki i Demografii, Katedra Statystyki Ekonomicznej i Społecznej
https://orcid.org/0000-0003-4353-9893
Katarzyna Grzeszkiewicz-Radulska
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii, Katedra Metod i Technik Badań Społecznych
https://orcid.org/0000-0002-9155-3588

Keywords:

analiza statystyczna, IBM SPSS Statistics, test t-Studenta, test Manna-Whitneya, test H Kruskala-Wallisa, test niezależności chi-kwadrat, regresja liniowa

Synopsis

Publikacja stanowi monotematyczne opracowanie, którego główną oś stanowią metody statystyczne. W publikacji omówiono zarówno metody statystyki opisowej, jak i wnioskowania statystycznego. Głównym celem publikacji jest wyposażenie czytelnika w wiedzę i praktyczne umiejętności pozwalające na prowadzenie samodzielnych analiz statystycznych przy wykorzystaniu oprogramowania statystycznego IBM SPSS Statistics.

Pierwszy rozdział ma charakter narzędziowy, pokazuje możliwości i sposób obsługi programu IBM SPSS Statistics. W kolejnej części przybliżono podstawowe zagadnienia dotyczące stosowania metod statystycznych. Następnie wskazano własności podstawowych statystyk opisowych w sposób umożliwiający biegłe posługiwanie się nimi w opisywaniu rozkładu i wstępnej weryfikacji założeń metod parametrycznych. Wiele miejsca poświęcono problemom porównania poziomu zmiennej w dwóch lub kilku populacjach na podstawie prób losowych. Prezentowane treści ułatwiają wybór właściwego testu parametrycznego lub nieparametrycznego. Kolejnym obszarem tematycznym publikacji jest analiza zależności między dwiema zmiennymi. Określono warunki stosowania poszczególnych mierników zależności oraz zasady sprawdzania istotności statystycznej związku między zmiennymi. Omówiono również sposób oceny związków przyczynowo-skutkowych (w oparciu o model regresji liniowej).

Wszystkie zagadnienia omawiane są od strony teoretycznej,  jak również zilustrowane są przykładami, opartymi na danych pochodzących z badań kwestionariuszowych. Prezentowane przykłady wyjaśniają w przystępny sposób, jak poprawnie przeprowadza się analizę danych, na co zwrócić uwagę przy wyborze metod statystycznych. Przedstawiona jest także ścieżka postępowania w IBM SPSS Statistics, jak również sposób odczytania i interpretacji wyników.

References

Aczel A.D. (2000), Statystyka w zarządzaniu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Aczel A.D., Sounderpandian J. (2018), Statystyka w zarządzaniu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Agresti A. (2007), An introduction to categorical data analysis, Wiley, Hoboken.
View in Google Scholar

Agresti A., Finlay B. (2014), Statistical methods for the social sciences, Pearson, London.
View in Google Scholar

Agresti A., Franklin Ch. (2013), Statistics. The art and science of learning from data, Pearson, Boston.
View in Google Scholar

Babbie E. (2006), Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Bedyńska S., Brzezicka A. (red.) (2007), Statystyczny drogowskaz. Praktyczny poradnik analizy danych w naukach społecznych na przykładach z psychologii, Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”, Warszawa.
View in Google Scholar

Bedyńska S., Cypryańska M. (red.) (2013a), Statystyczny drogowskaz 1. Praktyczne wprowadzenie do wnioskowania statystycznego, Wydawnictwo Akademickie SEDNO, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Warszawa.
View in Google Scholar

Bedyńska S., Cypryańska M. (red.) (2013b), Statystyczny drogowskaz 2. Praktyczne wprowadzenie do analizy wariancji, Wydawnictwo Akademickie SEDNO, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Warszawa.
View in Google Scholar

Bedyńska S., Książek M. (2012), Statystyczny drogowskaz 3. Praktyczny przewodnik wykorzystania modeli regresji oraz równań strukturalnych, Wydawnictwo Akademickie SEDNO, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Warszawa.
View in Google Scholar

Blalock H.M. (1975), Statystyka dla socjologów, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
View in Google Scholar

Borgatta E.F., Bohrnstedt G.W. (1980), Level of measurement – Once over again, „Sociological Methods and Research”, no. 9, s. 147–160.
View in Google Scholar

Bracha Cz. (1996), Teoretyczne podstawy metody reprezentacyjnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
View in Google Scholar

Brzezińska A.I., Rycielski P., Sijko K. (2010), Wyzwania metodologiczne. Diagnoza potrzeb i ewaluacja wsparcia wśród osób z ograniczeniami sprawności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
View in Google Scholar

Bulmer M.G. (1979), Principles of statistics, Dover Publications Inc., New York.
View in Google Scholar

Cieciura M., Zacharski J. (2007), Metody probabilistyczne w ujęciu praktycznym, VIZJA PRESS & IT, Warszawa.
View in Google Scholar

Cohen J. (1988), Statistical power analysis for the behavioral sciences, Lawrence Erlbaum Associates, New York.
View in Google Scholar

Diagnoza Społeczna (b.r.), http://www.diagnoza.com/ (dostęp: 15.05.2019).
View in Google Scholar

Dobrowolska B., Grzelak M.M., Jarczyński J. (2017), Praktyczne aspekty analizy danych w biznesie, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź.
View in Google Scholar

Domański Cz., Pruska K. (2000), Nieklasyczne metody statystyczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
View in Google Scholar

Domański Cz., Pekasiewicz D., Baszczyńska A., Witaszczyk A. (2014), Testy statystyczne w procesie podejmowania decyzji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
View in Google Scholar

Field A. (2009), Discovering statistics using SPSS, Sage, Los Angeles.
View in Google Scholar

Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D. (2001), Metody badawcze w naukach społecznych, Zysk i S-ka, Poznań.
View in Google Scholar

Gajda J.B. (2004), Ekonometria, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
View in Google Scholar

Gamst G., Meyers L.S., Guarino A.J. (2008), Analysis of variance designs. A conceptual and computational approach with SPSS and SAS, Cambridge University Press, Cambridge.
View in Google Scholar

Glantz S.A., Slinker B.K., Neilands T.B. (2001), Primer of applied regression & analysis of variance, McGraw-Hill Education, New York.
View in Google Scholar

Goryl A., Jędrzejczyk Z., Kukuła K. (2009), Wprowadzenie do ekonometrii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Góralski A. (1974), Metody opisu i wnioskowania statystycznego w psychologii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
View in Google Scholar

Górniak J., Wachnicki J. (2000), Pierwsze kroki w analizie danych. SPSS PL for Windows, SPSS Polska, Kraków.
View in Google Scholar

Górniak J., Wachnicki J. (2008), Pierwsze kroki w analizie danych. SPSS for Windows, SPSS Polska, Kraków.
View in Google Scholar

Greń J. (1972), Modele i zadania statystyki matematycznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
View in Google Scholar

Gruszczyński M., Podgórska M. (2004), Ekonometria, Oficyna Wydawnicza SGH – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
View in Google Scholar

Gruszczyński M. (red.) (2012), Mikroekonometria. Modele i metody analizy danych indywidualnych, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
View in Google Scholar

Grzelak M.M. (2009), Zróżnicowanie, asymetria i koncentracja, [w:] W. Starzyńska (red.), Podstawy statystyki, Wydawnictwo Difin, Warszawa, s. 127–163.
View in Google Scholar

Hayes A.F. (2013), Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach, Guilford Press, New York.
View in Google Scholar

Hellwig Z. (1998), Elementy rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Hershberger S.L., Fisher D.G. (2005), Measures of association, [w:] B.S. Everitt, D.C. Howell (red.), Encyclopedia of Statistics in Behavioral Science, vol. 3, John Wiley & Sons, Chichester.
View in Google Scholar

Howell D.C. (2010), Statistical Methods for Psychology, Wadsworth Cengage Learning, Belmont.
View in Google Scholar

Jaworska A. (2004), Główne nurty w metodologii badań nad skutecznością psychoterapii – w poszukiwaniu „trzeciej drogi”, [w:] J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 116–147.
View in Google Scholar

Keppel G., Wickens T. D. (2004), Design and analysis. A researcher’s handbook, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
View in Google Scholar

Kończak G. (2016), Testy permutacyjne. Teoria i zastosowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
View in Google Scholar

Kordos J. (1988), Jakość danych statystycznych, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
View in Google Scholar

Kowal J. (1998), Metody statystyczne w badaniach sondażowych rynku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Krzewińska A., Grzeszkiewicz-Radulska K. (2013), Klasyfikacja sondażowych technik otrzymywania materiałów, „Przegląd Socjologiczny”, nr 62(1), s. 9–31.
View in Google Scholar

Kufel T. (2007), Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem programu GRETL, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Lange O. (1952), Teoria statystyki, cz. I, Polskie Wydawnictwa Gospodarcze, Warszawa.
View in Google Scholar

Larose D.T. (2006), Odkrywanie wiedzy z danych. Wprowadzenie do eksploracji danych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Lubke G.H., Muthen B.O. (2004), Applying Multigroup Confirmatory Factor Models for Continuous Outcomes to Likert Scale Data Complicates Meaningful Group Comparisons, „Structural Equation Modeling”, no. 11, s. 514–534.
View in Google Scholar

Maddala G.S. (2008), Ekonometria, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Malarska A. (2005), Analiza statystyczna wspomagana programem SPSS, SPSS Polska, Kraków.
View in Google Scholar

McClave J.T., Sincich T. (2018), Statistics, Pearson, New York.
View in Google Scholar

Nawojczyk M. (2002), Przewodnik po statystyce dla socjologów, SPSS Polska, Kraków.
View in Google Scholar

Nowak E. (red.) (2001), Metody statystyczne w analizie przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
View in Google Scholar

Nowak S. (2007), Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Olsson U. (1979), On the Robustness of Factor Analysis against Crude Classification of the Observations, „Multivariate Behavioral Research”, vol. 14(4), s. 485–500.
View in Google Scholar

PS IMAGO PRO. Podręcznik użytkownika (2014), Predictive Solutions, Kraków.
View in Google Scholar

Pułaska-Turyna B. (2005), Statystyka dla ekonomistów, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
View in Google Scholar

Reed J.F., Stark D.B. (1988), Robust alternative to traditional analysis of variance, „Computer Methods and Programs in Biomedicine”, vol. 26, s. 233–238.
View in Google Scholar

Royston P. (1995), A Remark on Algorithm AS 181: The W-test for Normality, „Applied Statistics”, no. 44, s. 547–551.
View in Google Scholar

Rószkiewicz M. (2011), Analiza klienta, SPSS Polska, Kraków.
View in Google Scholar

Rószkiewicz M., Perek-Białas J., Węziak-Białowolska D., Zięba-Pietrzak A. (2013), Projektowanie badań społeczno-ekonomicznych. Rekomendacje i praktyka badawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Sarata J. (b.r.), Co buduje związek? O testach z dla proporcji kolumnowych, e-biuletyn Predictive Solutions, https://support.predictivesolutions.pl/index.php?/Knowledgebase/Article/Vi ew/547/0/co-buduje-zwiazek-o-testach-z-dla-proporcji-kolumnowych (dostęp: 15.05.2019).
View in Google Scholar

Sarndal C.E., Swenson B., Wretman J. (1997), Model Assisted Survey Sampling, Springer, New York.
View in Google Scholar

Sawiński Z. (2010), Zastosowania tablic w badaniach zjawisk społecznych, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
View in Google Scholar

Shapiro S.S., Wilk M.B. (1965), An Analysis of variance test for normality (Complete samples), „Biometrika”, no. 52, s. 591–611.
View in Google Scholar

Sobczyk M. (1998), Statystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Sobczyk M. (2000), Statystyka. Podstawy teoretyczne. Przykłady – zadania, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
View in Google Scholar

Sobczyk M. (2013), Ekonometria, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
View in Google Scholar

Solecki P. (b.r.), Mediator czy moderator – trzecia zmienna w analizie, Predictive Solutions blog, https://predictivesolutions.pl/mediator-czy-moderator-trzecia-zmienna-analizie (dostęp: 30.06.2020).
View in Google Scholar

Starzyńska W. (2020), Statystyka praktyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Starzyńska W. (red.) (2009), Podstawy statystyki, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
View in Google Scholar

Steczkowski J. (1995), Metoda reprezentacyjna w badaniach ekonomiczno-społecznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Kraków.
View in Google Scholar

Stevens S.S. (1951), Mathematics, Measurement and Psychophysics, [w:] S.S. Stevens (red.), Handbook of Experimental Psychology, John Wiley, New York, s. 1–49.
View in Google Scholar

Szreder M. (2010a), Losowe i nielosowe próby w badaniach statystycznych, „Przegląd Statystyczny”, R. LVII, z. 4, s. 168–174.
View in Google Scholar

Szreder M. (2010b), Metody i techniki sondażowych badań opinii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
View in Google Scholar

Szwed R. (2008), Metody statystyczne w naukach społecznych. Elementy teorii i zadania, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
View in Google Scholar

Szymczak W. (2010), Podstawy statystyki dla psychologów, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
View in Google Scholar

Szymczak W. (2018), Podstawy statystyki dla psychologów, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
View in Google Scholar

Walesiak M., Gatnar E. (red.) (2009), Statystyczna analiza danych z wykorzystaniem programu R, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Wątroba J. (2011), Prosto o dopasowaniu prostych, czyli analiza regresji liniowej w praktyce, Statsoft Polska, https://media.statsoft.pl/_old_dnn/downloads/analiza_regresji_liniowej_w_praktyce.pdf (dostęp: 25.06.2020).
View in Google Scholar

Welfe A. (2003), Ekonometria, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
View in Google Scholar

Welfe A. (2009), Ekonometria. Metody i ich zastosowanie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
View in Google Scholar

Wieczorkowska G., Wierzbiński J. (2007), Statystyka. Analiza badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
View in Google Scholar

Wiktorowicz J. (2004a), Organizacja badania statystycznego, [w:] W. Starzyńska (red.), Podstawy statystyki, Wydawnictwo Difin, Warszawa, s. 26–46.
View in Google Scholar

Wiktorowicz J. (2004b), Wiadomości wstępne, [w:] W. Starzyńska (red.), Podstawy statystyki, Wydawnictwo Difin, Warszawa, s. 47–85.
View in Google Scholar

Wiktorowicz J. (2016), Międzypokoleniowy transfer wiedzy a wydłużanie okresu aktywności zawodowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
View in Google Scholar

Wiktorowicz J. (2017), Analiza statystyczna wyników badań naukowych – możliwości zastosowania rozwiązania PS IMAGO/PS IMAGO PRO (opartego na IBM SPSS Statistics), [w:] J. Wiktorowicz, A. Kubiak, A. Krzewińska, Wprowadzenie do projektowania i analizy wyników badań naukowych, materiały powielone, opracowanie na potrzeby warsztatów metodycznych zorganizowanych przez Katedrę Statystyki Ekonomicznej i Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego i Predictive Solutions, Łódź.
View in Google Scholar

Wywiał J.L. (2010), Wprowadzenie do metody reprezentacyjnej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
View in Google Scholar

Wywiał J.L. (red.) (2003), Metoda reprezentacyjna w badaniach ekonomiczno-społecznych, t. I i II, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
View in Google Scholar

Zając K. (1994), Zarys metod statystycznych, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
View in Google Scholar

Zasępa R. (1972), Metoda reprezentacyjna, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
View in Google Scholar

okladka

Downloads

Published

29 January 2021

Details about the available publication format: ISBN

ISBN

ISBN-13 (15)

978-83-8220-387-5

Details about the available publication format: ISBN (e-book)

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15)

978-83-8220-388-2

Recommend monographs by the same author(s)