Intermarium – a vision, an illusion, or ... a reason of state? From the history of Polish political thought and practice

Authors

Andrzej Waingertner
Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Katedra Historii Polski Najnowszej, 90-219 Łódź, ul. A. Kamińskiego 27a
https://orcid.org/0000-0001-8127-5820

Keywords:

History of Poland in the 20th century, History of Central and Eastern Europe in the 20th century, Polish political thought in the 20th century, Polish foreign policy in the 20th century

Synopsis

Attempts to build political and military security and favorable conditions for the economic development of Poland by constructing a broader political order in Central and Eastern Europe date back to the late Middle Ages. The Piasts built the security of their domain through victorious wars, expansion of borders and treaties with neighbours. The decline of this dynasty's reign was marked by an attempt to build a Polish-Hungarian personal union. In 1385, the idea of a Polish-Lithuanian personal union was realized. In 1569 it was replaced by the real union and the construction of the Polish-Lithuanian Commonwealth. After the partitions, interwar Poland tried to implement the idea of a federation of Poland with Ukraine, Belarus and Lithuania; the union of states between the Baltic Sea, the Black Sea and the Adriatic Sea; finally, the so-called Third Europe. During the years of World War II and the post-war division of the Old Continent, Polish political emigration did not abandon the integration concepts for Central and Eastern Europe. The bankruptcy of communism and the collapse of the USSR and the Eastern Bloc favored the restitution of the subjectivity of Poland and Eastern European countries and the region adopting a common, successful course for joining NATO and the EU. In 1991, the Visegrad Group was established. Since 2015, Poland has been implementing the Three Seas Initiative (ABC) project. It was based on a real community of economic, political and defense interests in the region. Intermarium is a permanent, ambitious, geopolitical vision. It was also an illusion, negatively verified by history. Above all, however, it is a concept resulting from Poland leading to the strengthening of its security, subjectivity and economic potential in the international area. 

References

Archiwum Akt Nowych, Zespół Towarzystwo Straży Kresowej, sygn. 89, 181.
View in Google Scholar

Instytut Polski i Muzeum im. Generała Władysława Sikorskiego w Londynie, Kolekcja Ligi Niepodległości Polski, sygn. 441.
View in Google Scholar

I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”. Stenogramy, t. 1 – I tura, oprac. G. Majchrzak, J.M. Owsiński, Warszawa 2011.
View in Google Scholar

Beck J., Ostatni raport, Warszawa 1991.
View in Google Scholar

Bukowiecki S., Polityka Polski Niepodległej. Szkic programu, Warszawa 1922.
View in Google Scholar

Caulaincourt A., Wspomnienia z wyprawy na Moskwę 1812 r., Gdańsk 2006.
View in Google Scholar

Deklaracja programowa „Mijają lata…” Ruchu niepodległościowego, http://ruchniepodleglosciowy.pl/program-mijaja-lata/ [dostęp: 08.04.2022].
View in Google Scholar

Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich, t. 2, Warszawa 1961.
View in Google Scholar

Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich, t. 4, Warszawa 1965.
View in Google Scholar

Giedroyc J., Autobiografi a na cztery ręce, oprac. i posł. K. Pomian, Warszawa 1994.
View in Google Scholar

Giedroyc J., Przesłanie, [w:] idem, Autobiografi a na cztery ręce, oprac. i posł. K. Pomian, Warszawa 1994.
View in Google Scholar

Giedroyc J., Jeleński K. A., Listy 1950–1987, wyb., oprac. i wst. W. Karpiński, Warszawa 1995.
View in Google Scholar

Giedroyc J., Stempowski J., Listy 1946–1969, cz. 2, Warszawa 1998.
View in Google Scholar

Łobodowski J., Przeciw upiorom przeszłości, „Kultura” [Paryż] 1952, nr 2–3.
View in Google Scholar

Mieroszewski J., Na ruinach przedmurza, „ Kultura” [Paryż] 1962, nr 5.
View in Google Scholar

Mieroszewski J., O międzynarodową brygadę europejską, „Kultura” [Paryż] 1951, nr 11.
View in Google Scholar

Mieroszewski J., Rosyjski kompleks polski i obs zar ULB, „Kultura ” [Paryż] 1974.
View in Google Scholar

Moczulski L., Czas nadziei, czas goryczy. Wybór tekstów politycznych 1973–1993, Warszawa 1995.
View in Google Scholar

Paprocki S.J., Kwestia narodowościowa ZSRR, Londyn 1949.
View in Google Scholar

Paprocki S.J., Kwestia ukraińska, Londyn 1949.
View in Google Scholar

Paprocki S.J., Political organisation of the Ukrainian exiles aft er the Second World War, London 1952.
View in Google Scholar

Program i Statut Związku Rad Ludowych, Warszawa 1922.
View in Google Scholar

Program Konfederacji Polski Niepodległej uchwalony przez III Kongres, b.m.w. 1989.
View in Google Scholar

Studnicki W., Polityka międzynarodowa Polski w okresie międzywojennym, Toruń 2002.
View in Google Scholar

Waligóra G., Dokumenty uczestników ROPCiO 1977–1981, Kraków 2006.
View in Google Scholar

Zamiary, przestrogi, nadzieje, „Bunt Młodych”, „Polityka” 1931–1939. Wybór publicystyki, oprac. J. Jaruzelski, R. Habielski, Lublin 2008.
View in Google Scholar

Zdziechowski M., Tragedia Węgier a polityka polska, Kraków 1920.
View in Google Scholar

Zdziechowski M., Węgry i dookoła Węgier. Szkice polityczno-literackie, Wilno 1933.
View in Google Scholar

https://pl.wikisource.org/wiki/Pos%C5%82anie_NSZZ_Solidarno%C5%9B%C4%87_do_ludzi_pracy_Europy_Wschodniej_(1981) [dostęp: 08.04.2022].
View in Google Scholar

Dodatek do „Za Wolność i Niepodległość”, 10.07.1947, nr 3.
View in Google Scholar

„Głos Lubelski” 1938.
View in Google Scholar

„Listy z Londynu” 1942, 1943, 1944, 1945.
View in Google Scholar

,,Miesięcznik Młodzieży Polskiej” 1919–1920.
View in Google Scholar

„Naród i Państwo” 1938.
View in Google Scholar

,,Polak Kresowy” 1919, 1920.
View in Google Scholar

„Przełom” 1926, 1927, 1930.
View in Google Scholar

,,Siew Młodej Wsi” 1939.
View in Google Scholar

,,Wschód Polski” 1919, 1920, 1921, 1922.
View in Google Scholar

„Za Wolność i Niepodległość” 1949.
View in Google Scholar

,,Ziemia Wileńska” 1919.
View in Google Scholar

A. P. [Paczkowski A.], „Zeszyty Historyczne”, „Zeszyty Historyczne” [Paryż] 1987, z. 82.
View in Google Scholar

Adamczyk A., Miejsce koncepcji federacyjnej w piłsudczykowskiej myśli politycznej lat 1939–1944, [w:] Między Europą naszych pragnień a Europą naszych możliwości, t. 1, red. J. Faryś, T. Sikorski, P. Słowiński, Gorzów Wielkopolski 2007.
View in Google Scholar

Adamczyk A., Miejsce republik związkowych ZSRS (Białoruś, Estonia, Litwa, Łotwa, Ukraina) w rozważaniach polskich środowisk politycznych, intelektualnych i kulturalnych w latach 1945–1989, [w:] Polska a Europa Środkowo-Wschodnia w XX wieku, t. 1, Ład wschodnioeuropejski w polskiej myśli politycznej w XX wieku, red. P. Waingertner, Łódź–Warszawa 2020.
View in Google Scholar

Adamczyk A., Piłsudczycy po 1 września 1939 r. Zarys dziejów środowiska. Miejsce tradycji i wychowania młodzieży w myśli politycznej obozu piłsudczykowskiego na emigracji po 1 września 1939 r., [w:] Związek Strzelecki „Strzelec” Organizacja Społeczno-Wychowawcza. Między tradycją a współczesnością, red. A. Adamczyk, Zelów 2006.
View in Google Scholar

Adamczyk A., Piłsudczycy w izolacji (1939–1954). Studium z dziejów struktur i myśli politycznej, Bełchatów 2008.
View in Google Scholar

Adamczyk A., Piłsudczykowska Liga Niepodległości Polski i jej stosunek do krajowego porządku pojałtańskiego (po zakończeniu procesu instalowania „władzy ludowej” na ziemiach polskich 1948–1951), [w:] Materiały z Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Niepodległościowe uchodźstwo polskie w Europie i na świecie i jego rola w pomocy Krajowi po układzie jałtańskim 1945–1990”, red. M.B. Topolska, T. Wolsza, W. Gliński, Warszawa 2009.
View in Google Scholar

Adamczyk A., Polityka zagraniczna oraz kwestia usytuowania Polski w Europie w myśli politycznej „londyńskich” piłsudczyków w okresie drugiej wojny światowej, [w:] Świat wokół Rzeczypospolitej. Problematyka zagraniczna w polskiej myśli politycznej w pierwszej połowie XX wieku, red. W. Paruch, K. Trembicka, Lublin 2007.
View in Google Scholar

Adamczyk A., Relacje polsko-czeskie w publicystyce Zespołu Piłsudczyków w latach 1942–1947, [w:] Polska i świat w XX w. Wybrane problemy historii najnowszej, red. P. Samuś, Płock 2000.
View in Google Scholar

Adamczyk A., Represje sowieckie wobec narodu polskiego i narodów Europy Środkowo-Wschodniej w myśli politycznej i publicystyce piłsudczykowskich środowisk emigracyjnych w Londynie w okresie instalowania „władzy ludowej” (1944–1945), [w:] Represje sowieckie wobec narodów Europy 1944–1956, red. D. Rogut, A. Adamczyk, Zelów 2005.
View in Google Scholar

Adamczyk A., Stosunki Polski z południowymi sąsiadami drugiej RP (Czechami, Rumunią, Słowacją, Węgrami w okresie 1918–1945 w rozważaniach polskich środowisk politycznych, intelektualnych i kulturalnych, [w:] Polska a Europa Środkowo-Wschodnia w XX wieku, t. 2: Polska wobec południowych sąsiadów w Europie Środkowo-Wschodniej w XX wieku, red. P. Waingertner, Łódź–Warszawa 2020.
View in Google Scholar

Andrzejczak M., Dziurdzia K., Endecka refl eksja polityczna nad miejscem narodu polskiego w Europie Środkowo-Wschodniej przed 1918 r. – ruch neosłowiański i sprawa czeska, [w:] Polska a Europa Środkowo-Wschodnia w XX wieku, t. 2, Polska wobec południowych sąsiadów w Europie Środkowo-Wschodniej w XX wieku, red. P. Waingertner, Łódź–Warszawa 2020.
View in Google Scholar

Anusz A., Perzyna Ł., Konfederacja. Rzecz o KPN, Warszawa 2009.
View in Google Scholar

Balcerak W., U źródeł sojuszu polsko-rumuńskiego, „Mazowieckie Studia Humanistyczne” 2012, nr 1–2.
View in Google Scholar

Bardach J., Krewo i Lublin. Z problemów unii polsko-litewskiej, „Kwartalnik Historyczny” 1969, nr 76.
View in Google Scholar

Barycz H., W blaskach epoki Odrodzenia, Warszawa 1968.
View in Google Scholar

Baszkiewicz J., Polska czasów Łokietka, Warszawa 1968.
View in Google Scholar

Biskup M., Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1454–1466, Oświęcim 2014.
View in Google Scholar

Biskup M., Wojny Polski z zakonem krzyżackim (1308–1521), Gdańsk 1993.
View in Google Scholar

Buczek K., Jeszcze o testamencie Bolesława Krzywoustego, „Przegląd Historyczny” 1969, nr 60.
View in Google Scholar

Bułhak H., Początki sojuszu polsko-rumuńskiego i przebieg rokowań o konwencję wojskową w latach 1919–1921, „Dzieje Najnowsze”, nr 3.
View in Google Scholar

Byszewski P., Działania Służby Bezpieczeństwa wobec organizacji „Ruch”, Warszawa 2008.
View in Google Scholar

Charaszkiewicz E., Przebudowa wschodu Europy. Fragmenty faktów z lat 1917–21, ,,Niepodległość” [Londyn] 1974, t. 9.
View in Google Scholar

Chodakiewicz M.J., Międzymorze, Warszawa 2016.
View in Google Scholar

Chojnowski A., Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921–1939, Wrocław 1979.
View in Google Scholar

Chwalba A., Samobójstwo Europy. Wielka Wojna 1914–1918, Kraków 2014.
View in Google Scholar

Chylak K., Michalik M., Łódzka KPN. Od PRL do niepodległości, Łódź 2012.
View in Google Scholar

Ciechanowski J.S., Działalność wywiadu polskiego w Portugalii i Hiszpanii w czasie II wojny światowej, [w:] Wkład polskiego wywiadu w zwycięstwo aliantów w II wojnie światowej. Akta konferencji naukowej zorganizowanej w Krakowie w dn. 20–22. 10. 2002 r. przez Polską Akademię Umiejętności, Muzeum Armii Krajowej, Towarzystwo Obrony Zachodnich Kresów Polski i Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. Z.J. Kapera, Kraków 2004.
View in Google Scholar

Ciechanowski J.S., Misja ppłk. dypl. Jana Kowalewskiego w Portugalii, [w:] Polsko-brytyjska współpraca wywiadowcza podczas II wojny światowej, t. 1, Ustalenia Polsko-Brytyjskiej Komisji Historycznej, red. T. Dubicki, D. Nałęcz, T. Stirling, Warszawa 2004.
View in Google Scholar

Ciechanowski J.S., Portugalio, dziękujemy! Polscy uchodźcy cywilni i wojskowi na zachodnim krańcu Europy w latach 1940-1945, Warszawa 2015.
View in Google Scholar

Ciechanowski J. S., Pułkownik Jan Kowalewski – kontakty z władzami niemieckimi w czasie wojny, „Zeszyty Historyczne” [Paryż] 2003, z. 144.
View in Google Scholar

Cisek J., Wstęp, [w:] Oskar Halecki. Historyk – szermierz wolności, Warszawa 2009.
View in Google Scholar

Cywiński B., Dzieje narodów Europy Wschodniej. Szańce kultur, Editions Spotkania 2014.
View in Google Scholar

Czaja A., Lata wielkich nadziei. Walka o reformę państwa polskiego w drugiej połowie XVIII w., Warszawa 1992.
View in Google Scholar

Czapliński W., Władysław IV i jego czasy, Warszawa 1976.
View in Google Scholar

Davies N., Orzeł biały, czerwona gwiazda. Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920, Kraków 1997.
View in Google Scholar

Dąbrowski J., Kazimierz Wielki. Twórca Korony Królestwa Polskiego, Kraków 2007.
View in Google Scholar

Dąbrowski J., Ostatnie lata Ludwika Wielkiego 1370–1382, Kraków 2009.
View in Google Scholar

Delestowicz N., Bolesław II Szczodry. Tragiczne losy wielkiego wojownika, 1040/1042 – 2/3 IV 1081 albo 1082, Kraków 2016.
View in Google Scholar

Deruga A., O federalizmie w polityce wschodniej obozu belwederskiego, ,,Przegląd Historyczny” 1964, t. 55, z. 2.
View in Google Scholar

Dróżdż K., Kazimierz Odnowiciel. Polska w okresie upadku i odbudowy, Wodzisław Śląski 2009.
View in Google Scholar

Eberhardt P., Koncepcja Rzeszy Słowiańskiej według Karela Kramářa, „Przegląd Geopolityczny” 2016, nr 18.
View in Google Scholar

Eliasz S., Literatura Kresów – kresy literatury, Rzeszów 1994.
View in Google Scholar

Elminowski J., Stosunki polityczne między Piastami a Luksemburgami i Witt elsbachami w pierwszej połowie XIV wieku, Toruń 2002.
View in Google Scholar

Essen A., Mała Ententa 1920–1934, Warszawa 1992.
View in Google Scholar

Europa Środkowo-Wschodnia – w kręgu koncepcji Międzymorza, red. E. Czapiewski, A. Szczepańska-Dudziak, Szczecin 2017.
View in Google Scholar

Frost R.I., The Oxford History of Poland-Lithuania, vol. 1: The Making of the Polish-Lithuanian Union, 1385–1569, Oxford 2015.
View in Google Scholar

Gierowska-Kałłaur J., Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920), Warszawa 2003.
View in Google Scholar

Gluza Z., 1989. Koniec systemu. Polska, Węgry, NRD, Czechosłowacja, Bułgaria, Rumunia, Warszawa 2009.
View in Google Scholar

Góralczyk B., Współpraca Wyszehradzka: geneza, doświadczenia, perspektywy, Warszawa 1999.
View in Google Scholar

Grosse T.T.[G.], Geoekonomia w Europie Środkowej, [w:] Polska a Europa Środkowo-Wschodnia w XX wieku, t. 3, Polska w Europie i na świecie w XX wieku. Aspekty gospodarcze, red. P. Waingertner, Łódź–Warszawa 2020.
View in Google Scholar

Grudziński T., Bolesław Śmiały-Szczodry i biskup Stanisław. Dzieje konfliktu, Warszawa 1983.
View in Google Scholar

Grünberg K., Polskie koncepcje federalistyczne 1864–1918, Warszawa 1971.
View in Google Scholar

Grzywacz A., Mazur G., Ruch prometejski w Polsce, ,,Zeszyty Historyczne” [Paryż] 1994, z. 110.
View in Google Scholar

Halecki O., Dzieje Unii Jagiellońskiej, Warszawa 2013.
View in Google Scholar

Hryciuk G., Przemiany narodowościowe i ludnościowe w Galicji Wschodniej i na Wołyniu w latach 1931–1948, Toruń 2005.
View in Google Scholar

Izdebski A., W drodze do Międzymorza. Od Piłsudskiego do Moczulskiego, Kraków 1999.
View in Google Scholar

Jeleński K., O „Kulturze” dla Francuzów, [w:] J. Giedroyc, K. A. Jeleński, Listy 1950–1987, wyb., oprac. i wst. W. Karpiński, Warszawa 1995.
View in Google Scholar

Józef Piłsudski i jego legenda, red. A. Czubiński, Warszawa 1988.
View in Google Scholar

Kalembka S., Powstanie styczniowe 1863–1865. Wrzenie, bój, Europa, wizje, Warszawa 1990.
View in Google Scholar

Kamiński A.S., Historia Rzeczypospolitej wielu narodów 1505–1795, Lublin 2000.
View in Google Scholar

Kamiński Ł., Blažek P., Majewski G., Ponad granicami. Historia Solidarności Polsko-Czechosłowackiej, Wrocław 2009.
View in Google Scholar

Kamiński M.K., Konfl ikt polsko-czeski 1918–1921, Warszawa 2001.
View in Google Scholar

Kamiński M.K., Szkice z dziejów Polski i Czechosłowacji w latach trzydziestych XX wieku, Warszawa 2014.
View in Google Scholar

Katelbach T., Zet, ,,Zeszyty Historyczne” [Paryż] 1968, z. 13.
View in Google Scholar

Kieniewicz S., Powstanie styczniowe, Warszawa 1983.
View in Google Scholar

Kieniewicz S., Zahorski A., Zajewski W., Trzy powstania narodowe, Warszawa 1992.
View in Google Scholar

Kisielewski T., Federacja Środkowo-Europejska, Warszawa 1991.
View in Google Scholar

Klimecki M., Polsko-ukraińska wojna o Lwów i Galicję Wschodnią 1918–1919, Warszawa 2000.
View in Google Scholar

Kłoczowski J., Oskar Halecki i jego walka o miejsce Polski w Europie, [w:] Z dziejów polityki i dyplomacji polskiej. Studia poświęcone pamięci Edwarda hr. Raczyńskiego, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wychodźstwie, red. H. Bułhak, Warszawa 1994.
View in Google Scholar

Kopyś T., Stosunki polsko-węgierskie w latach 1945–1970, Kraków 2015.
View in Google Scholar

Korek J., Paradoksy paryskiej „Kultury”. Styl i tradycje myślenia politycznego, Katowice 2008.
View in Google Scholar

Kornat M., Jerzy Giedroyc a polska myśl polityczna XX stulecia, „Zeszyty Historyczne” [Paryż] 2010, z. 55.
View in Google Scholar

Kornat M., Wołos M., Józef Beck. Biografi a, Kraków 2020.
View in Google Scholar

Kowal P., Testament Prometeusza. Źródła polityki wschodniej III Rzeczypospolitej, Warszawa 2019.
View in Google Scholar

Kowal P., Orzelska-Stączek A., Inicjatywa Trójmorza. Geneza, cele i funkcjonowanie, Warszawa 2019.
View in Google Scholar

Kowalczyk A. S., Giedroyc i „Kultura”, Wrocław 2000.
View in Google Scholar

Kowalczyk A. S., Jerzy Giedroyc w Bukareszcie (1939–1940), „Zeszyty Historyczne” [Paryż] 2001, z. 136.
View in Google Scholar

Kowalczyk M., Węgry w publicystyce Romana Dmowskiego (na podstawie „Polityka polska i odbudowanie państwa”), „Saeculum Christianum” 2015, t. 22.
View in Google Scholar

Kowalczyk R., Grela-Krawczenko S., Waingertner P., Majdan. Drugie narodziny narodu, Łódź 2016.
View in Google Scholar

Koźmiński M., Polska i Węgry przed drugą wojną światową (październik 1938 – wrzesień 1939). Z dziejów dyplomacji i irredenty, Wrocław 1970.
View in Google Scholar

Krawcewicz A., Polityka wschodnia w koncepcjach partii politycznych w III Rzeczypospolitej Polskiej. Wybrane aspekty: bezpieczeństwo, demokracja, polska mniejszość narodowa i prawa człowieka, Zabrze 2019.
View in Google Scholar

Król M., Style politycznego myślenia. Wokół „Buntu Młodych” i „Polityki”, Paryż 1979.
View in Google Scholar

Kuczyński S.M., Wielka Wojna z Zakonem Krzyżackim w latach 1409–1411, Warszawa 1987.
View in Google Scholar

Kuźniar R., Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2012.
View in Google Scholar

Labuda G., Mieszko I, Wrocław 2002.
View in Google Scholar

Labuda G., Mieszko II król Polski (1025–1034), Kraków 1992.
View in Google Scholar

Labuda G., Najstarsza relacja o Polsce w nowym wydaniu, „Roczniki Historyczne” 1947, t. 16.
View in Google Scholar

Labuda G., Wizerunek Kazimierza Odnowiciela w nowym historiograficznym, analitycznosyntetycznym spojrzeniu, „Roczniki Historyczne” 2010, t. 76.
View in Google Scholar

Labuda G., Wojna z Tatarami w roku 1241, „Przegląd Historyczny” 1959, nr 2.
View in Google Scholar

Lewandowski J., Królestwo Polskie wobec Austro-Węgier 1914–1918, Warszawa 1986.
View in Google Scholar

Lewicki A., Mieszko II, Kraków 1876.
View in Google Scholar

Łastawski K., Postrzeganie sąsiadów przez Polaków po 1989 roku, „Stosunki Międzynarodowe” 2014, nr 2.
View in Google Scholar

Łaszewski B., Dziennik żołnierza, Warszawa 2000.
View in Google Scholar

Łodyński M., Polityka Henryka I Brodatego i jego syna w latach 1232–1241, „Przegląd Historyczny” 1912, t. 14.
View in Google Scholar

Łojek J., Geneza i obalenie Konstytucji 3 Maja. Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej 1787–1792, Lublin 1986.
View in Google Scholar

Łossowski P., Po tej i po tamtej stronie Niemna. Stosunki polsko-litewskie 1883–1939, Warszawa 1985.
View in Google Scholar

Łowmiański H., Początki Polski. Z dziejów Słowian w I tysiącleciu n.e., t. 5, Formowanie się państwa polskiego w latach 964–1000, Warszawa 1973.
View in Google Scholar

Łukasiewicz S., Federalistyczne atrybuty historiografi i Oskara Haleckiego, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2003, nr 1.
View in Google Scholar

Macała J., Kody geopolityczne III RP na przykładzie programów partii parlamentarnych w latach 1991–2011, [w:] Rzeczpospolita w koncepcjach polskich partii i środowisk politycznych XX i XXI wieku, red. G. Radomski, M. Strzelecki, K. Sopolińska, Toruń 2018.
View in Google Scholar

Maleczyński K., Bolesław III Krzywousty, Wrocław 1975.
View in Google Scholar

Maroń J., Legnica 1241, Warszawa 1996.
View in Google Scholar

Micewski A., Roman Dmowski, Warszawa 1971.
View in Google Scholar

Miedziński B., Polityka wschodnia Piłsudskiego, ,,Zeszyty Historyczne” [Paryż] 1975, z. 31.
View in Google Scholar

Mikulicz S., Prometeizm w polityce II Rzeczypospolitej, Warszawa 1971.
View in Google Scholar

Molendowski E., Proces tworzenia strefy wolnego handlu w ramach Środkowoeuropejskiej umowy o wolnym handlu (CEFTA) – najważniejsze skutki dla Polski, „Zeszyty Naukowe. Akademia Ekonomiczna w Krakowie” 2006, nr 721.
View in Google Scholar

Moroska A., Prawicowy populizm a eurosceptycyzm, Wrocław 2010.
View in Google Scholar

Motyka G., Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”. Konfl ikt polsko-ukraiński 1943–1947, Kraków 2011.
View in Google Scholar

Nowak A., Polityka wschodnia Józefa Piłsudskiego (1918–1921). Koncepcja i realizacja, ,,Zeszyty Historyczne” [Paryż] 1994, z. 107.
View in Google Scholar

Nowak A., Polska i trzy Rosje. Studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (do kwietnia 1920 roku), Kraków 2001.
View in Google Scholar

Nowik G., Zanim złamano „Enigmę” rozszyfr owano Rewolucję. Polski radiowywiad podczas wojny z bolszewicką Rosją 1918–1920, Warszawa 2010.
View in Google Scholar

Nowik G., Zanim złamano „Enigmę”. Polski radiowywiad podczas wojny z bolszewicką Rosją 1918–1920, Warszawa 2004.
View in Google Scholar

Okulewicz P., Koncepcja międzymorza w myśli i praktyce politycznej obozu Józefa Piłsudskiego w latach 1918–1926, Poznań 2005.
View in Google Scholar

Olejko A., Niedoszły sojusznik czy trzeci agresor? Wojskowo-polityczne aspekty trudnego sąsiedztwa Polski i Słowacji 1918–1939, Kraków 2012.
View in Google Scholar

Osiński Z., Janusz Jędrzejewicz. Piłsudczyk i reformator edukacji (1885–1951), Lublin 2007.
View in Google Scholar

Oskar Halecki i jego wizja Europy, red. M. Dąbrowska, t. 1–3, Warszawa–Łódź 2012–2014.
View in Google Scholar

Ostrołęcka E. [Niesiołowski S.], Ruch przeciw totalizmowi, Warszawa 1985.
View in Google Scholar

Pajewski J., Pierwsza wojna światowa 1914–1918, Warszawa 2005.
View in Google Scholar

Państwa wyszehradzkie. Systemy polityczne, gospodarka, współpraca, red. M. Szczepaniak, Poznań 1996.
View in Google Scholar

Paruch W., Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego 1926–1939, Lublin 2005.
View in Google Scholar

Pastusiak L., F.D. Roosevelt a sprawa polska, Warszawa 1981.
View in Google Scholar

Pietras Z.S., Bolesław Krzywousty, Cieszyn 1978.
View in Google Scholar

Pilarski S., Między obojętnością a niechęcią. Piłsudczycy wobec Czechosłowacji w latach 1926–1939, Łódź 2017.
View in Google Scholar

Pilarski S., Polska Partia Socjalistyczna wobec Czechosłowacji w latach 1925–1933, „Dzieje Najnowsze” 2007, nr. 1.
View in Google Scholar

Polska w epoce Odrodzenia. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. A. Wyczański, Warszawa 1970.
View in Google Scholar

Pomorski J., Jerzego Giedroycia rozumienie historii, [w:] Jerzego Giedroycia rozrachunki z historią i polityką. Studia i szkice w czterdziestą rocznicę „Zeszytów Historycznych”, red. S.M. Nowinowski, R. Stobiecki, Łódź 2005.
View in Google Scholar

Powierski J., Kryzys rządów Bolesława Śmiałego, Gdańsk 1992.
View in Google Scholar

Radomyski J., Polski Ruch Wolnościowy „Niepodległość i Demokracja”, [w:] Materiały do dziejów uchodźstwa niepodległościowego, t. 3, Kierownictwo obozu niepodległościowego na obczyźnie (1945–1990), red. A. Szkuta, Londyn 1996.
View in Google Scholar

Rakowski J., Zetowcy i piłsudczycy (2), ,,Zeszyty Historyczne” [Paryż] 1980–1981, z. 54–56.
View in Google Scholar

Ramotowska F., Rząd Narodowy Polski w latach 1863–1864, Warszawa–Łódź 1978.
View in Google Scholar

Ramotowska F., Tajemne państwo polskie w powstaniu styczniowym 1863–1864. Struktura organizacyjna, Warszawa 1999–2000.
View in Google Scholar

Rembowski A., Konfederacja Generalna i pospolite ruszenie w roku 1812, „Biblioteka Warszawska” 1896, t. 1, z. 3.
View in Google Scholar

Rembowski A., Konfederacja Generalna i pospolite ruszenie w roku 1812, „Biblioteka Warszawska” 1896, t. 2, z. 1.
View in Google Scholar

Rosik S., Bolesław Szczodry i jego czasy, Wrocław 2002.
View in Google Scholar

Rosiński A., Szyfr ant zwycięstw i rozczarowań. Jan Kowalewski (1892–1965), [w:] Bohaterowie trudnych czasów [Biblioteka „Kroniki miasta Łodzi”, t. 4], Łódź 2007.
View in Google Scholar

Rostworowski E., Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 Maja, Warszawa 1966.
View in Google Scholar

Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1980–2006, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Rybałt E., Od normalizacji do strategicznego partnerstwa. Przyczynek do problemu stosunków polsko-ukraińskich w myśli politycznej Jerzego Giedroycia, [w:] Jerzego Giedroycia rozrachunki z historią i polityką. Studia i szkice w czterdziestą rocznicę „Zeszytów Historycznych”, red. S. M. Nowinowski, R. Stobiecki, Łódź 2005.
View in Google Scholar

Sadowski J., Polscy federaliści i konfederaliści w czasie II wojny światowej, „Studia Europejskie” 2005, nr 3, cz. 1.
View in Google Scholar

Salmonowicz S., Konfederacja warszawska 1573, Warszawa 1985.
View in Google Scholar

Samsonowicz H., Łokietkowe czasy, Kraków 1989.
View in Google Scholar

Seyda M., Poland and Germany and the Post-War Reconstruction of Europe, London 1942.
View in Google Scholar

Skrzypek A., Związek Bałtycki, Litwa, Łotwa, Estonia i Finlandia w polityce Polski i ZSRR w latach 1919–1925, Warszawa 1972.
View in Google Scholar

Snyder T., Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem, Warszawa 2011.
View in Google Scholar

Sowińska-Krupka A., Stosunki polsko-rumuńskie 1945–1949, Warszawa 1985.
View in Google Scholar

Sprawa Polska w czasie drugiej wojny światowej na arenie międzynarodowej, Warszawa 1965.
View in Google Scholar

Srebrakowski A., Sejm wileński 1922 roku. Idea i realizacja, ,,Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia” 1993, t. 99.
View in Google Scholar

Staszewski J., August II Mocny, Wrocław 1998.
View in Google Scholar

Stępnik A., Ukraina, Litwa i Białoruś w „Zeszytach Historycznych” (1962–1991), [w:] Jerzego Giedroycia rozrachunki z historią i polityką. Studia i szkice w czterdziestą rocznicę „Zeszytów Historycznych”, red. S. M. Nowinowski, R. Stobiecki, Łódź 2005.
View in Google Scholar

Stobiecki R., Twórczość emigracyjna Oskara Haleckiego (1891–1973). Próba charakterystyki, [w:] Studia z dziejów Polski i Europy w XIX i XX wieku. Księga dedykowana Profesorowi Piotrowi Stefanowi Wandyczowi, red. J. Faryś, R. Nira, M. Szczerbiński, Gorzów Wielk opolski 2004.
View in Google Scholar

Stobiecki R., Wątki historiografi czne na łamach „Zeszytów Historycznych” paryskiej „Kultury” (1962–1989), [w:] Jerzego Giedroycia rozrachunki z historią i polityką. Studia i szkice w czterdziestą rocznicę „Zeszytów Historycznych”, red. S. M. Nowinowski, R. Stobiecki, Łódź 2005.
View in Google Scholar

Stosunki polsko-czesko-słowackie w latach 1918–1945, red. E. Orlof, Rzeszów 1992.
View in Google Scholar

Strumph-Wojtkiewicz S., Władysław Sikorski, Warszawa 1981.
View in Google Scholar

Styczyńska N., (Nie)obecność kwestii europejskiej w programach eurosceptycznych partii politycznych w Polsce, [w:] Z kim, którędy i dokąd? Dylematy integracyjne Polski i Unii Europejskiej, red. J. Nadolska, T. Wallas, K.A. Wojtaszczyk, Warszawa 2018.
View in Google Scholar

Szczepańska-Dudziak A., Warszawa – Praga 1948–1968. Od nakazanej przyjaźni do kryzysu, Szczecin 2011.
View in Google Scholar

Szczerski K., Utopia Europejska. Kryzys integracji i polska inicjatywa naprawy, Kraków 2017.
View in Google Scholar

Szymczyński T., Negocjowanie granic: od „UE-15” do „UE-27”. Rozszerzenie wschodnie Unii Europejskiej, cz. 1, „Grupa Luksemburska” (2004) – Estonia, Polska, Republika Czeska, Słowenia, Węgry, Cypr w UE, Poznań 2009.
View in Google Scholar

Świetlicki B., Bezpieczeństwo Europy Środkowej i Wschodniej po rozszerzeniu NATO, „Polska w Europie” 1998, z. 26.
View in Google Scholar

Tazbir J., Państwo bez stosów. Szkice z dziejów tolerancji w Polsce XVI–XVII w., Warszawa 1967.
View in Google Scholar

Tazbir J., Reformacja, kontrreformacja, tolerancja, Wrocław 1996.
View in Google Scholar

Terlecki O., Generał Sikorski, t. 1, Kraków 1983.
View in Google Scholar

Tischler J., I do szabli... Polska i Węgry. Punkty zwrotne w dziejach obu narodów w latach 1956 oraz 1980–1981, Warszawa 2001.
View in Google Scholar

Tokarz W., Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831, Warszawa 1993.
View in Google Scholar

Turlejska M., Spór o Polskę, Warszawa 1981.
View in Google Scholar

Ukielski P., Polska Środkowa w polskiej myśli politycznej po 1989 r., [w:] Polska a Europa Środkowo-Wschodnia w XX wieku, t. 2, Polska wobec południowych sąsiadów w Europie Środkowo-Wschodniej w XX wieku, red. P. Waingertner, Łódź–Warszawa 2020.
View in Google Scholar

Ukielski P., Słowacja, [w:] Europa Środkowo-Wschodnia 1999, Warszawa 2001.
View in Google Scholar

Urbankowski B., Józef Piłsudski. Marzyciel i strateg, Poznań 2014.
View in Google Scholar

Urbańczyk P., Bolesław Chrobry – lew ryczący, Toruń 2017.
View in Google Scholar

Wach A., Znaczenie oraz rola Grupy Wyszehradzkiej w latach 1991–2007, „Słupskie Studia Historyczne” 2010, nr 16.
View in Google Scholar

Waingertner P., Jerzego Giedroycia idea ULB – geneza, założenia, próby realizacji. Zarys problematyki, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku” 2015, t. 15.
View in Google Scholar

Waingertner P., Jerzego Giedroycia spojrzenie na dzieje Polski i polską historiografi ę, „Arcana” 2012, nr 4–5.
View in Google Scholar

Waingertner P., Pod hasłem federacji. Ruch zetowy wobec polskich celów wojny z Rosją Sowiecką w latach 1919–1920, [w:] W cieniu „czerwonej zarazy”. W 90. rocznicę Bitwy Warszawskiej 1920 roku, red. T. Matuszak, Piotrków Trybunalski–Opoczno 2010.
View in Google Scholar

Waingertner P., Redaktor, „Myśl.pl”, wiosna 2009, nr 13.
View in Google Scholar

Waingertner P., Relacje Polski z Europą Środkowo-Wschodnią – Czechosłowacją (Czechami, Słowacją), Rumunią, Węgrami – w XX i XXI wieku oraz ich uwarunkowania wewnętrzne i międzynarodowe. Próba podsumowania, [w:] Polska a Europa Środkowo-Wschodnia w XX wieku, t. 2, Polska wobec południowych sąsiadów w Europie Środkowo-Wschodniej w XX wieku, red. P. Waingertner, Łódź–Warszawa 2020.
View in Google Scholar

Waingertner P., Węgry i Węgrzy w polskiej refl eksji politycznej i polityce zagranicznej XX–XXI wieku. Zarys zagadnienia, „Rocznik Łódzki” 2020, t. 70.
View in Google Scholar

Walczak H., Sojusz z Rumunią w polskiej polityce zagranicznej w latach 1918–1931, Szczecin 2008.
View in Google Scholar

Waligóra G., ROPCiO. Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977–1981, Warszawa 2006.
View in Google Scholar

Wandycz P., Oskar Halecki i jego koncepcja Europy Środkowo-Wschodniej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2007, nr 5.
View in Google Scholar

Wandycz P., „Zeszyty Historyczne”, [w:] Jerzy Giedroyc. Redaktor. Polityk. Człowiek, red. i wst. K. Pomian, Lublin 2001.
View in Google Scholar

Wapiński R., Władysław Sikorski, Warszawa 1978.
View in Google Scholar

Wawrzyński P., Polska polityka zagraniczna a Europa Środkowa, [w:] Polska polityka zagraniczna 1989–2014, red. J. Knopek, R. Willa, Warszawa 2016.
View in Google Scholar

Wisner H., Jan III Sobieski, Warszawa 1994.
View in Google Scholar

Wisner H., Zygmunt III Waza, Wrocław 1991.
View in Google Scholar

Wokół praskiej wiosny. Polska i Czechosłowacja w 1968 roku, red. Ł. Kamiński, Warszawa 2004.
View in Google Scholar

Wójcik Z., Jan Kazimierz Waza, Wrocław 1997.
View in Google Scholar

Wyczański A., Polska Rzeczą Pospolitą szlachecką, Warszawa 1991.
View in Google Scholar

Wyrozumski J., Dzieje Polski piastowskiej (VIII w. – 1370), t. 2, Kraków 1999.
View in Google Scholar

Wyrozumski J., Kazimierz Wielki, Wrocław 1986.
View in Google Scholar

Zakrzewski S., Bolesław Chrobry Wielki, Lwów 1925.
View in Google Scholar

Ziaja L., Kowalewski Jan, [w:] Polski słownik biografi czny, t. 14, Wrocław–Warszawa–Kraków 1968–1969.
View in Google Scholar

Ziaja L., PPS a polska polityka zagraniczna 1926–1939, Warszawa 1974.
View in Google Scholar

Zientara B., Henryk Brodaty i jego czasy, Warszawa 1997.
View in Google Scholar

Ziętara P., Myśl polityczna Rowmunda Piłsudskiego, [w:] Myśl polityczna na wygnaniu. Publicyści i politycy polskiej emigracji powojennej, red. A. Friszke, Warszawa 1995.
View in Google Scholar

Ziółek S., Sejm Królestwa Polskiego w okresie powstania listopadowego 1830–1831, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Żukrowska K., Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu, [w:] Europejskie struktury współpracy. Informator, red. S. Parzymies, Warszawa 2000.
View in Google Scholar

Żurawski vel Grajewski P., Polska polityka wschodnia 1989–2015. Wymiar narodowy i unijny, Kraków 2016.
View in Google Scholar

Okladka

Published

30 December 2022

Categories

License

License

Details about the available publication format: book

book

ISBN-13 (15)

978-83-8331-090-9

Details about the available publication format: e-book

e-book

ISBN-13 (15)

978-83-8331-091-6