Długowieczność w zdrowiu: Radość – sport – seks

Piotr Błajet

Długowieczność w zdrowiu: Radość – sport – seks

Autorzy

Piotr Błajet

Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Filozofii i Nauk Społecznych, Instytut Nauk Pedagogicznych Katedra Rewalidacji, Resocjalizacji i Opieki Długoterminowej

Słowa kluczowe:

długowieczność, trening zdrowotny, seksualność, senior, starzenie się, zdrowie

Streszczenie

Droga do zachowania sprawności w wieku senioralnym nie jest łatwa, ale możliwa. Piotr Błajet zwraca uwagę na trzy aspekty życia, które warto pielęgnować mimo upływających lat – radość, sport i seks. Poza rozważaniami teoretycznymi proponuje proste ćwiczenia i praktyki, które na długo pozwalają zachować aktywność fizyczną, a także psychiczną i duchową. Publikacja jest kierowana do seniorów i ich rodzin oraz do instytucji opiekuńczych, by pomóc w zrozumieniu, czym jest zdrowie i w jaki sposób o nie dbać, aby cieszyć się nim jak najdłużej.

Biogram autora

Piotr Błajet - Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Filozofii i Nauk Społecznych, Instytut Nauk Pedagogicznych Katedra Rewalidacji, Resocjalizacji i Opieki Długoterminowej

Profesor na Wydziale Filozofii i Nauk Społecznych UMK w Toruniu. Absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, gdzie również obronił pracę doktorską z fizjologii sportu. Tytuł naukowy profesora w dziedzinie nauk społecznych uzyskał w 2014 r. Przez blisko dwadzieścia lat był trenerem koszykówki w sporcie dzieci i młodzieży oraz sporcie profesjonalnym, pracował także jako nauczyciel wychowania fizycznego. Posiada mistrzowską klasę trenerską. W pracy naukowej podejmuje problematykę z zakresu pedagogiki zdrowia, pedagogiki ciała, pedagogiki sportu, edukacji integralnej i rozwoju człowieka dorosłego. Najważniejsze prace: Ciało jako kategoria pedagogiczna (2006), Szkice o wychowaniu agonistycznym (2008), Miłość. Rozwój. Wychowanie (2010), Od edukacji sportowej do olimpijskiej. Studium antropologiczne (2012), (Nie)przypadkowa edukacja (2016).

Bibliografia

Autonomic Regulation of Sexual Function (2001), National Center for Biotechnology Information, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK11157/, data dostępu: 12.12.2016.
Zobacz w Google Scholar

Bachtin M. (1986), Estetyka twórczości słownej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Bańka A. (2006), Psychologiczne korzyści kontaktu z przyrodą i doświadczania dzikości, [w:] B. Przyborowska (red.), Natura – edukacja – kultura. Pedagogia źródeł, Wydawnictwo UMK, Toruń, s. 187–216.
Zobacz w Google Scholar

Barbosa T., Marinho D., Costa M., Silva A. (brak daty wydania), Biomechanics of Competitive Swimming Strokes, http://cdn.intechopen.com/pdfs-wm/19665.pdf, data dostępu: 1.02.2015.
Zobacz w Google Scholar

Bauman Z. (1995), Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Wydawnictwo UMK, Toruń.
Zobacz w Google Scholar

Beck U. (2004), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, tłum. S. Cieśla, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Błajet P. (2006), Ciało jako kategoria pedagogiczna. W poszukiwaniu integralnego modelu edukacji, Wydawnictwo UMK, Toruń.
Zobacz w Google Scholar

Błajet P. (2011), Miłość – rozwój – wychowanie, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Zobacz w Google Scholar

Błajet P. (2012a), Aktywność prozdrowotna seniorów w świetle modelu Aktywnej Strategii Umacniania Zdrowia, „Rocznik Andragogiczny”, s. 116–127.
Zobacz w Google Scholar

Błajet P. (2012b). Jakość życia w perspektywie integralnej, [w:] T. Siemież, R. Kaczmarek (red.), Nauka i Biznes. Szansa na poprawę jakości życia, Venom Systems, Wrocław, s. 23–29.
Zobacz w Google Scholar

Błajet P. (2012c), Od edukacji sportowej do olimpijskiej. Studium antropologiczne, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Błajet P. (2016), (Nie)przypadkowa edukacja, Wydawnictwo UMK, Toruń.
Zobacz w Google Scholar

Błajet P. i in. (2019), Intymność – rozwój – edukacja, Wydawnictwo UMK, Toruń.
Zobacz w Google Scholar

Brach-Czaina J. (1992), Szczeliny istnienia, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Buettner D. (2014), Niebieskie strefy. 9 lekcji długowieczności od ludzi żyjących najdłużej, Galaktyka, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Burger R., Schwaben K., Fischer J. (2006), Biomechanical Analysis of the Nordic Walking-technique, „Journal of Biomechanics”, vol. 39, suppl. 1, s. 186–187.
Zobacz w Google Scholar

Caillois R. (1973), Żywioł i ład, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Capra F. (1994), Tao fizyki: w poszukiwaniu podobieństw między fizyką współczesną a mistycyzmem Wschodu, Rebis, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Chopra D. (1999), Życie bez ograniczeń: sekrety medycyny holistycznej, Medium, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Csíkszentmihályi M. (1993), The Evolving Self: A Psychology for the Third Millenium, Harper Perennial, New York.
Zobacz w Google Scholar

Csíkszentmihályi M. (1996), Psychologia optymalnego doświadczenia. Przepływ, Studio Emka, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Csíkszentmihályi M. (1998), Urok codzienności. Psychologia emocjonalnego przepływu: książka dla tych, którzy chcą więcej z życia wziąć i więcej mu dać, CiS, W.A.B., Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Doherty T. (2003), Aging and Sarcopenia, „Journal of Applied Physiology. Invited Review”, vol. 95(4), s. 1717–1727.
Zobacz w Google Scholar

Doidge N. (2019), Mózg zmienia się sam. Innowacyjne techniki przywracania prawidłowych funkcji mózgu bez operacji i leków, Vital, Białystok.
Zobacz w Google Scholar

Doyle J. i in. (2016), Exploring PERMA in Spectator Sport: Applying Positive Psychology to Examine the Individual-level Benefits of Sport Consumption, „Sport Management Review”, s. 506–519, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1441352316300110, data dostępu: 20.03.2020.
Zobacz w Google Scholar

Dubas E. (2009), Auksologia andragogiczna. Dorosłość w przestrzeni rozwoju i edukacji, „Rocznik Andragogiczny”, s. 133–149.
Zobacz w Google Scholar

Erikson E. H. (1997), Dzieciństwo i społeczeństwo, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Evans W. J. (2002), Effects of Exercise on Senescent Muscle, „Clinical Orthopaedics and Related Research”, vol. 403, s. 211–220.
Zobacz w Google Scholar

Felstein I. (1972), Gerontoseksuologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Filipek-Sperska M. (2012), Aktywność fizyczna osób starszych. A może jednak sport – czyli charakterystyka Ruchu Masters w judo, [w:] J. Nowocień, K. Zuchora (red.), Aktywność fizyczna i społeczna osób trzeciego wieku, Wydawnictwo AWF, Warszawa, s. 316–328.
Zobacz w Google Scholar

Foucault M. (1993), Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Aletheia–Spacja, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Gadamer H.-G. (2011), O skrytości zdrowia, Media Rodzina, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Giddens A. (2001), Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Grimshaw P., Lees A., Fowler N., Burden A. (2010), Biomechanika sportu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Grotowski J. (1972), Święto, „Odra”, nr 6, s. 47–51.
Zobacz w Google Scholar

Grotowski J. (1990), Teksty z lat 1965–1969. Wybór, Wiedza o Kulturze, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar

Grotowski J. (2000), Tu es le fils de quelqu’un, „Didaskalia. Gazeta Teatralna”, nr 7/39, s. 11–15.
Zobacz w Google Scholar

Hopman-Rock M. (brak daty), Can Playing Cards Stimulate Physical Activity?, http://www.humankinetics.com/aaccprograms/aacc-programs/can-playing-cardsstimulate-physical-activity-excerpt, data dostępu: 12.12.2012.
Zobacz w Google Scholar

Illich I. (1976), Limits to Medicine. Medical Nemesis: The Expropriation of Health, Marion Boyars, London.
Zobacz w Google Scholar

Iyengar B. K. S. (1998), Joga światłem życia: wewnętrzna podróż ku przemianie, Galaktyka, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Janiszewski M. (1996), Biomedyczne podstawy wychowania zdrowotnego, Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, Radom.
Zobacz w Google Scholar

Johnson C. (2004), Złota jesień czy piekło? „Świat Nauki”, nr 2, s. 92.
Zobacz w Google Scholar

Johnson R., Andrews P. (2015), Gen tycia, „Świat Nauki”, nr 11, s. 66–71.
Zobacz w Google Scholar

Jung C. G. (1970), Psychologia a religia, Książka i Wiedza, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Jung C. G. (1976), Archetypy i symbole, Czytelnik, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Kabat-Zinn J. (2018), Życie, piękna katastrofa, Czarna Owca, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Kalra G., Subramanyam A., Pinto C. (2011), Sexuality: Desire, Activity and Intimacy in the Elderly, „Indian Journal of Psychiatry”, vol. 53(4), s. 300–306.
Zobacz w Google Scholar

Kolb D. (1984), Experiential Learning: Experience as the Source of Learning and Development, https://www.researchgate.net/publication/235701029_Experiential_Learning_Experience_As_The_Source_Of_Learning_And_Development, data dostępu: 27.07.2020.
Zobacz w Google Scholar

Kołakowski L. (2003), Małe wykłady o maxi sprawach, Znak, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Kozielecki J. (1997), Transgresja i kultura, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Kwaśniewski T. (2009), Zygmunt Bauman: Mężczyźni to trutnie, „Gazeta Wyborcza”, 3 maja, s. 16.
Zobacz w Google Scholar

Laing R. D. (1995), Podzielone „Ja”: egzystencjalistyczne studium zdrowia i choroby psychicznej, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Leonard W. L. (2003), Pokarm dla umysłu, „Świat Nauki”, nr 3, s. 80.
Zobacz w Google Scholar

Lowen A. (1995), Narcyzm. Zaprzeczenie prawdziwemu Ja, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Lowen A. (2013), Narcyzm: zaprzeczenie prawdziwemu „ja”, Ośrodek Bioenergetycznej Pracy z Ciałem, Pomocy i Edukacji Psychologicznej Joanna Olchowik, Koszalin.
Zobacz w Google Scholar

Lymbery P., Oakeshott I. (2015), Farmagedon. Rzeczywisty koszt taniego mięsa, Vivante, Białystok.
Zobacz w Google Scholar

Łuria A. (1976), Problemy neuropsychologii i neurolingwistyki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Łuria A. R. (1984), Świat utracony i odzyskany. Historia pewnego zranienia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Mattson M. P. (2015), Co nas nie zabije, „Świat Nauki”, sierpień, s. 31–35.
Zobacz w Google Scholar

McDermott I., O’Connor J. (2001), NLP i zdrowie, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Melosik Z. (2002), Kryzys męskości w kulturze współczesnej, Wolumin, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Menninger-Lerchenthal E. (1943), Das Truggebilde der eigenen Gestalt, Karger, Berlin.
Zobacz w Google Scholar

Merleau-Ponty M. (2001), Fenomenologia percepcji, Aletheia, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Merton T. (2005), Doświadczenie wewnętrzne: zapiski o kontemplacji, Wydawnictwo M: Wydawnictwo Homini, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Mikołajczyk K. (2011), Nowe trendy w kształceniu dorosłych, http://docplayer.pl/2316091-Katarzyna-mikolajczyk-nowe-trendy-w-ksztalceniu-doroslych.html, data dostępu: 27.07.2020.
Zobacz w Google Scholar

Ornish D. (1998), Miłość i przetrwanie. Uzdrawiająca moc intymności w świetle nauki, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Osterhoudt R. S. (1990), Uwagi o naturze sportu i kultury, [w:] Z. Krawczyk, J. Kosiewicz (red.), Filozofia kultury fizycznej. Koncepcje i problemy, Wydawnictwo AWF, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Oxman, T. E., Freeman Jr D. H., Manheimer E. D. (1995), Lack of Social Participation or Religious Strength and Comfort as Risk Factors for Death after Cardiac Surgery in the Elderly, „Psychosomatic Medicine”, vol. 57, s. 5–15.
Zobacz w Google Scholar

Piechaczek S. (2008), Cnota egoizmu, czyli egoizm racjonalny na przykładzie poglądów Ayn Rand, http://liberalis.pl/, data dostępu: 12.12.2012.
Zobacz w Google Scholar

Pietrasiński Z. (1990), Rozwój człowieka dorosłego, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Popielski K. (1999), Noopsychosomatyka: propozycja nowego podejścia, „Przegląd Psychologiczny”, t. 42(4), s. 17–41.
Zobacz w Google Scholar

Raichlen D., Alexander G. E. (2019), Dlaczego twój mózg potrzebuje ćwiczeń?, „Świat Nauki”, luty, s. 21–25.
Zobacz w Google Scholar

Rokyta R., Yamamotova A. (2020), The Neurophysiological Basis of Pleasure, https://www.eolss.net/Sample-Chapters/C03/E6-54-09-11.pdf, data dostępu: 23.03.2020.
Zobacz w Google Scholar

Rostowski J. (2012), Rozwój mózgu człowieka w cyklu życia. Aspekty bioneuropsychologiczne, Difin, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Rotter G., Rotter E. (1997), Wenus, Maria, Fatima: jak rozkosz zmysłów stała się sprawą szatana, Uraeus, Gdynia.
Zobacz w Google Scholar

Roush W. (2019), Requiem dla rozmowy telefonicznej, „Świat Nauki”, grudzień, s. 19.
Zobacz w Google Scholar

Shell E. R. (2019), Otyłość w mózgu, „Świat Nauki”, grudzień, s. 30–35.
Zobacz w Google Scholar

Sikora T. (2003), Użycie substancji halucynogennych a religia. Perspektywy badawcze na przykładzie zagadnień rytuału i symbolizacji, Nomos, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Sole-Smith V. (2020), Leczenie pacjentów bez wagi, „Świat Nauki”, nr 8, s. 32–39.
Zobacz w Google Scholar

Teilhard de Chardin P. (1993), Fenomen człowieka, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Torbert B. i in. (2004), Action Inquiry: The Secret of Timely and Transforming Leadership, Berrett-Koehler Publishers, San Francisco.
Zobacz w Google Scholar

Tylka J. (2007), Psychologiczne aspekty chorób serca, http://www.sluzbazdrowia.com.pl/html/more3393b.php, data dostępu: 1.10.2007.
Zobacz w Google Scholar

Ungoed-Thomas J. (2005), ‘Healthy’ Chicken Piles on the Fat, „The Sunday Times”, April.
Zobacz w Google Scholar

Visser F. (2003), Pasja myślenia, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Whyte L. L., The Next Development in Man, Cresset Press, London 1944, https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.128662, data dostępu: 3.07.2020.
Zobacz w Google Scholar

Wilber K. (1996), Niepodzielone: wschodnie i zachodnie teorie rozwoju osobowości, tłum. T. Bieroń, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Wilber K. (1997), Krótka historia wszystkiego, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Wilber K. (2005), Integralna teoria wszystkiego. Wizja dla biznesu, polityki, nauki i duchowości, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Wilber K. (2006), Psychologia integralna, Czarna Owca, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Wilber K. (2007), Integral Spirituality: A Starting New Role for Religion in the Modern and Postmodern World, Integral Books, Boston–London.
Zobacz w Google Scholar

Wiśniewska-Roszkowska K. (1994), Nowe życie po sześćdziesiątce, TUM, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar

Wiśniewska-Roszkowska K. (1995), Zdrowie i długowieczność, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Wolański N. (1983), Rozwój biologiczny człowieka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Wygotski L. S. (2002), Wybrane prace psychologiczne II – dzieciństwo i d orastanie, Zysk i S -ka Wydawnictwo, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Żak-Bucholc J. (2007), Drzewo życia w mitologiach starożytnych, http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,2540, data dostępu: 20.03.2020.
Zobacz w Google Scholar

Žižek S. (2001), Przekleństwo fantazji, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar

http://phorum.us.edu.pl/read.php?f=19&i=9&t=9, data dostępu: 20.03.2020.
Zobacz w Google Scholar

http://www.osteoporoza.org/index.php?m=news&id=690, data dostępu: 20.03.2020.
Zobacz w Google Scholar

https://en.wikipedia.org/wiki/Frailty_syndrome, data dostępu: 20.03.2020.
Zobacz w Google Scholar

https://pl.wikipedia.org/wiki/Gra_fabularna, data dostępu: 20.03.2020.
Zobacz w Google Scholar

https://theconversation.com/a-ripe-old-age-the-joy-of-sex-later-in-life-just-dont-forget-the-condoms-1969, data dostępu: 20.03.2020.
Zobacz w Google Scholar

https://theconversation.com/lets-talk-about-sex-over-60-condoms-casual-partners-and-the-ageing-body-44986, data dostępu: 20.03.2020.
Zobacz w Google Scholar