Kształty pamięci: Wybrane zagadnienia sztuki współczesnej

Authors

Eleonora Jedlińska
Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii Sztuki
https://orcid.org/0000-0002-4322-5563
DOI: https://doi.org/10.18778/8088-938-5

Keywords:

Zagłada, doświadczenia wojny, artyści polscy, niemieckie obozy, sztuka współczesna

Synopsis

Publikacja ta, zawierająca czternaście esejów poświęconych wybranym artystom i ich dziełom, jest spójną w swej konstrukcji analizą fenomenu pamięci doświadczeń II wojny światowej i Zagłady, traumatycznych przeżyć znajdujących odzwierciedlenie w dziele sztuki. Przedstawiona została twórczość Władysława Strzemińskiego, Barnetta Newmana, Marka Rothko, Tadeusza Kantora, Mosze Kupfermana, Anselma Kiefera, Christiana Boltanskiego, Marka Chlandy, Luca Tuymansa, Zofii Lipeckiej, Rafała Jakubowicza i Elżbiety Janickiej. Prezentowani w ramach tomu artyści – ci urodzeni w końcu XIX w., podczas wojny i w latach siedemdziesiątych XX w. – koncentrowali się w omawianych pracach na fundamentalnym dla twórców działających w XX i XXI w. zagadnieniu pamięci katastrofy Holocaustu oraz jej wpływie na życie pokoleń urodzonych po wojnie. Jest to książka wskazująca wartość i konieczność istnienia sztuki, poezji, muzyki wobec ustawicznie podejmowanych prób mierzenia się z przeszłością, tą najodleglejszą, prastarą, by owa miara mogła przełożyć się – w ostatecznym rozrachunku – na odnajdywanie sensu w tym, co przetrwało cennego, co tworzy swoisty „model historycznej pamięci i ciągłości doświadczeń”, by przywołać w tym miejscu słowa Benjamina Buchloha.

Książka skierowana jest do odbiorcy zaangażowanego, zainteresowanego sztuką współczesną, zastanawiającego się nad kondycją człowieka w obecnej rzeczywistości, czytelnika, którego troską jest próba ochronienia pamięci i przemyślenia historii.

References

Archiwum GKBZHwP, akta SO Łódź, przeciwko H. Biebowowi.
View in Google Scholar

Archiwum GKBZHwP, akta SO Łódź, sygn. 13, przeciwko F.A.O. Seifertowi i E. Czarnulli, k. 100, 108, 140, 153.
View in Google Scholar

Chlanda Marek, Notatki/ Notes (VII) [niepublikowane].
View in Google Scholar

Lipecka Zofia, Je suis étonée et fascinée par l’harmonie…, maszynopis, grudzień 1990. Porębski Mieczysław, Spotkanie z Ablem, maszynopis, 1995.
View in Google Scholar

Przybyła Agnieszka, Mark Rothko i Four Seasons: murale do Seagram Building na Manhattanie, praca magisterska (promotor: E. Jedlińska) napisana w Katedrze Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego w 2013.
View in Google Scholar

Berenbaum Michael, Treblinka, [hasło w:] Encyclopedia Britannica, Chicago: Encyclopædia Britannica, Inc.; The Holocaust Chronicle. A History in Words and Pictures, Publication International, Ltd., Lincolnwood, Illinois 2001.
View in Google Scholar

Choder Jan, Kubica Stefan, Podręczy słownik niemiecko‑polski, Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1966.
View in Google Scholar

Dybowski Stanisław, Słownik pianistów polskich, Selene, Warszawa 2003.
View in Google Scholar

Nowa encyklopedia powszechna, t. 3, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
View in Google Scholar

Polski słownik judaistyczny. Dzieje. Kultura. Religia. Ludzie, t. I, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003.
View in Google Scholar

Wissowa von Georg, Pauly A. F. (ed.), Real‑Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, Bd. XXX, Metzler Verlag, Stuttgart 1965.
View in Google Scholar

Biblia Tysiąclecia. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, w przekł. z jęz. oryg., wyd. 5, Wydawnictwo Pallotinum, Poznań 2002.
View in Google Scholar

Tora. Pięcioksiąg Mojżesza, przekł. I. Cylkow, World Without End, Kraków 1895 (2006).
View in Google Scholar

Baranowski Julian, Nowinowski Sławomir M. (red.), Łódzkie getto 1940–1944 | The Łódź Getto 1940–1944, Archiwum Państwowe w Łodzi & Bilbo, Łódź 2005.
View in Google Scholar

Bartoszewski Władysław, Lewinówna Zofia (oprac.), Ten jest z ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom. 1939–1945, Znak, Kraków 1969.
View in Google Scholar

Bogusławska-Świebocka Renata, Cegłowska Teresa, KL Auschwitz. Fotografie dokumentalne, album fotograficzny, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1980.
View in Google Scholar

Czerniaków Adam, Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego. 6 IX 1939–23 VII 1942, oprac. i przyp. Marian Fuks, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1983.
View in Google Scholar

Dasberg Haim, AMCHA: The Israeli Center for Psychosocial Support of Shoa Survivors and the 2‑nd Generation: Raisons d‘Etre, Bar Ilan University, Israel 1994.
View in Google Scholar

Engelking Barbara, Leociak Jacek, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2001.
View in Google Scholar

Friedman Filip, Zagłada Żydów lwowskich, Wydawnictwo Centralnej Komisji Historycznej przy Centralnym Komitecie Żydów Polskich, Łódź 1945.
View in Google Scholar

Galiński Antoni, Działalność Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Łodzi (1945–1949 r.), red. R. Rosin, J. Zamojska, [w:] Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Łodzi (1945–1949, 1965–1980). Materiały z posiedzenia plenarnego w dniu 27 XI 1980, Łódź 1981, s. 37–50.
View in Google Scholar

Honigsam Jakub, Zagłada Żydów lwowskich (1941–1942), wstęp A. Redzik, Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Jabès Edmond, Księga Pytań, t. III: Powrót do Księgi, przekł. I. Kania, Austeria, Kraków 2005.
View in Google Scholar

Kessler Edmund, Przeżyć Holocaust we Lwowie, Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Kuwałek Robert, Obóz zagłady w Bełżcu, Lublin 2010; Obóz zagłady w Bełżcu w relacjach ocalonych i zeznaniach polskich świadków, red. D. Libionka, Państwowe Muzeum na Majdanku, Lublin 2013.
View in Google Scholar

Miller Marek, Europa według Auschwitz. Litzmannstadt getto, współpr. Z. Kraszewska-Kelcz, J. Podolska, M. Januszewska, A. Korycka, B. Bereza, P. Orłowska, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2009.
View in Google Scholar

Ringelblum Emmanuel, Kronika getta warszawskiego. Wrzesień 1939–styczeń 1943, wstęp i red. A. Eisenbach, przekł. z jidysz A. Rutkowski, Czytelnik, Warszawa 1983.
View in Google Scholar

Smolik Przecław, Przedmowa, [w:] Miejskie Muzeum Historii i Sztuki im. J. i K. Bartoszewiczów, Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej. Collection Internationale d’Art Nouveau, Katalog nr 2, Łódź 1932, b. p.
View in Google Scholar

Turski Marian (red.), Losy żydowskie. Świadectwo żywych, Stowarzyszenie Żydów Kombatantów Poszkodowanych, Warszawa 1996.
View in Google Scholar

Unterman Alan, Encyklopedia tradycji i legend żydowskich, Książka i Wiedza, Warszawa 1994.
View in Google Scholar

Żbikowski Andrzej (red.), Polacy i Żydzi pod okupacją niemiecką 1939–1945. Studia i materiały, red. A. Żbikowski, IPN, Warszawa 2006.
View in Google Scholar

Alloway Lawrence, Stations of the Cross and the Subjects of the Artist, [w:] Barnett Newman. The Stations of the Cross. Lema Sabachthani, kat. wyst., The Solomon R. Guggenheim Museum, New York 1966, s. 11–16.
View in Google Scholar

Alphen Ernst van, Playing the Holocaust, [w:] Mirroring Evil. Nazi Imagery / Recent Art, kat. wyst., Jewish Museum, New York 2002, s. 65–83.
View in Google Scholar

Bartelik Marek (red.), Mark Rothko. Obrazy z National Gallery of Art w Waszyngtonie, kat. wyst., Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2013.
View in Google Scholar

Borowski Wiesław, Mała historia Christiana Boltanskiego, [w:] Boltanski, kat. wyst., Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 2003, b. p.
View in Google Scholar

Götz Adriani, Jede Gegenwart hat ihre Geschichte/Every present time has its History, [w:] Anselm Kiefer. Bücher 1969–1990, kat. wyst., ed. G. Adriani, Stuttgart 1990, s. 8–23.
View in Google Scholar

Götz Adriani talks to Anselm Kiefer, [w:] Anselm Kiefer für Paul Celan, kat. wyst., Salzburg 2005, s. 25–31.
View in Google Scholar

Harshav Benjamin, Moshe Kupferman – abstraction and time/Moshe Kupferman – abstrakcja i czas, katalog wystawy Where is Abel, thy brother?/Gdzie jest brat twój, Abel?, kat. wyst., The Zachęta Gallery of Contemporary Art/Galeria Zachęta, Warszawa 1995.
View in Google Scholar

Hess Thomas B., Barnett Newman, kat. wyst., Museum of Modern Art, New York 1971. Heynen Julian, Cienie i diagnoza, [w:] Luc Tuymans. The Agony, kat. wyst., Galeria Foksal, Warszawa 1995.
View in Google Scholar

Kampf Avram, Chagall to Kitaj. Jewish Experience in 20th Century Art, kat. wyst., Lund Humphries, London in association with Barbican Art Gallery, 1990.
View in Google Scholar

Karnicka Zenobia, Kalendarium życia i twórczości Władysława Strzemińskiego, [w:] Władysław Strzemiński 1893–1952. W setną rocznicę urodzin, Muzeum Sztuki, Łódź 25 XI 1993– 16 I 1994, Łódź 1993, s. 61–93.
View in Google Scholar

Kleeblatt Norman L. (ed.), Mirroring Evil: Nazi Imagery/Recent Art, Rutgers University Press, New York–Brunswick 2002.
View in Google Scholar

Le Bot Marc, Á Zofia Lipecka, przekł. E. Jedlińska, [w:] Zofia Lipecka. Natura odzwierciedlona. Nature réfléchie, kat. wyst., 8 XI 1991–19 I 1992, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 1991, b. p.
View in Google Scholar

Porządek. Marek Chlanda. Studia. Listy do Williama, [w:] Marek Chlanda. Porządek, kat. wyst., Galeria Muzalewska, listopad–grudzień 2005, Poznań 2005, b. p.
View in Google Scholar

Salzman Gregory, Intoxitating void, kat. wyst., Art Gallery of York University, Toronto, Ontario 1994–1995.
View in Google Scholar

Schjeldahl Peter, A little Hell: Introducing. Luc Tuymans, kat. wyst., The Renaissance Society at The University of Chicago Institute of Contemporary Art, 15 I 1995–26 II 1995, Institute of Contemporary Art in London, 14 III 1995–15 IV 1995.
View in Google Scholar

Turowski Andrzej, Nostalgie…, [w:] Zofia Lipecka. Natura odzwierciedlona. Nature réfléchie, kat. wyst., Muzeum Sztuki w Łodzi, 8 XI 1991–19 I 1992, Łódź 1991, b. p.
View in Google Scholar

Tuymans Luc, Ruyssevelt Robert von, Superstition, kat. wyst., Art Gallery of York University, Toronto 1994.
View in Google Scholar

Abramowicz Sławomir, Odpowiedzialność za zbrodnie popełnione na Żydach w Łódzkiem, red. J. Fijałek, A. Galiński [w:] Getto w Łodzi 1940–1944. Materiały z sesji naukowej, 9 VIII 1984, Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Łodzi – Instytut Pamięci Narodowej, Łódź 1988, s. 133–134.
View in Google Scholar

Ackroyd Peter, William Blake, przekł. E. Kraskowska, Zysk i S-ka, Poznań 2001.
View in Google Scholar

Adorno Theodor W., Aesthetic Theory, przekł. Ch. Lehnhardt, Routledge–Kegan Paul, London–Boston 1984.
View in Google Scholar

Adorno Theodor W., Dialektyka negatywna, przekł. K. Krzemieniowa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
View in Google Scholar

Adorno Theodor W., Teoria estetyczna, przekł. K. Krzemieniowa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1994.
View in Google Scholar

Agamben Giorgio, Co zostanie z Auschwitz?, przekł. S. Królak, Sic!, Warszawa 2008.
View in Google Scholar

Agamben Giorgio, Profanacje, przekł. M. Kwaterko, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2006.
View in Google Scholar

Amishai-Maisels Ziva, Depiction and Interpretation: The Influence of the Holocaust on Visual Arts, Pergamon Press, Oxford 1993.
View in Google Scholar

Ankersmit Frank, Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, red. i przekł. E. Domańska, Universitas, Kraków 2004.
View in Google Scholar

Ankersmit Frank, Pamiętając Holocaust: żałoba i melancholia, przekł. A. Ajschtet, A. Kubis, J. Regulska, [w:] Pamięć, etyka i historia, red. E. Domańska, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2002, s. 163–184.
View in Google Scholar

Ashton Dore, About Rothko, Da Capo Press, New York 1996.
View in Google Scholar

Ashton Dore, The New York School. A Cultural Reckoning, Penguin, Harmondsworth 1983. Assmann Aleida, Erinnerungsräume. Formen und Wandlungen des kulturellen Gedächtnisses, C.H. Beck, München 2003.
View in Google Scholar

Assmann Jan, Das kulturelle Gedächtnis. Schrift, Erinnerung, politische Identitäten den frühen Hochkulturen, C.H. Beck, München 1992.
View in Google Scholar

Assuntino Rudi, Goldkorn Wlodek, Strażnik. Marek Edelman opowiada, Znak, Kraków 1999.
View in Google Scholar

Baal-Teshuva Jacob, Mark Rothko 1903–1970. Malarstwo jako dramat, przekł. E. Tomczyk, Taschen/TMC Art, Kolonia 2003.
View in Google Scholar

Baigell Matthew, American Artists, Jewish Images, New York 2006.
View in Google Scholar

Bar-Lew Jechiel, Pieśń duszy. Wprowadzenie do żydowskiego mistycyzmu, Pardes Opis, Kraków 2006.
View in Google Scholar

Bar-on Dan, Konrad Brendler, Hare Paul (ed.), Die Rekonstruktion der Vergangenheit. Deutsche und israelische Jugendliche und der Holocaust, Campus Verlag, Frankfurt am Main 1997.
View in Google Scholar

Barthes Roland, Światło obrazu, przekł. J. Trznadel, Warszawa 2008.
View in Google Scholar

Bauman Janina, Zima o poranku. Opowieść dziewczynki z warszawskiego getta, Znak, Kraków 2009.
View in Google Scholar

Bauman Zygmunt, Nowoczesność i Zagłada, przekł. T. Kunz, Kraków 1992.
View in Google Scholar

Beauvoir Simone de, Pamięć i groza, [w:] C. Lanzmann, Shoah, przekł. M. Bieńczyk, Oficyna Wydawnicza „Novex”, Koszalin 1993, s. 7–10.
View in Google Scholar

Benjamin Walter, Anioł historii: eseje, szkice, fragmenty, przekł. K. Krzemieniowa, H. Orłowski, Sikorski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1996.
View in Google Scholar

Bergman Eleonora, Nurt mauretański w architekturze synagog Europy Środkowo‑Wschodniej w XIX wieku i na początku XX, Neriton, Warszawa 2004.
View in Google Scholar

Bergmann Martin, Kinder der Opfer, Kinder der Täter, S. Fischer, Frankfurt am Main 1995. Biro Matthew, Anselm Kiefer and Philosophy of Martin Heidegger, Cambridge University Press, Cambridge 1998.
View in Google Scholar

Blake William, Wiersze i poematy, wybór i oprac. K. Puławski, przekł. T. Basiuk, J. Kozak, Puławski, J. Waczków, Świat Literacki, Izabelin 1997.
View in Google Scholar

Blumental Nachman, Słowa niewinne, Centralna Żydowska Komisja Historyczna, Kraków– Łódź–Warszawa 1947.
View in Google Scholar

Borowski Wiesław, Tadeusz Kantor, Wydawnictwo AiF, Warszawa 1982.
View in Google Scholar

Böttiger Helmut, Paul Celan. Miasta i miejsca, przekł. J. Ekier, Borussia, Olsztyn 2002.
View in Google Scholar

Breslin James E. B., Mark Rothko. A Biography, Chicago University Press, Chicago 1989.
View in Google Scholar

Celan Paul, Utwory wybrane. Ausgewählte Gedichte und Prosa, red. R. Krynicki, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1998.
View in Google Scholar

Celan Paul, Wiersze, Lichtzwang (Mus światła), Kraków 1988, s. 217; wg przekładu R. Krynickiego, [w:] P. Celan, Utwory wybrane, Lichtzwang (Przymus światła), Wydawnictwo Literackie, Kraków 1998, s. 231.
View in Google Scholar

Celan Paul, Wiersze, wybór, przekł. i oprac. F. Przybylak, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1983.
View in Google Scholar

Chave Anny C., Mark Rothko. Subjects in Abstraction, Yale University Press, New Haven 1989.
View in Google Scholar

Cherezińska Elżbieta, Byłam sekretarką Rumkowskiego. Dziennik Etki Daum, Zysk i S-ka, Poznań 2008.
View in Google Scholar

Clearwater Bonnie, The Rothko Book, Tate Publishing, London 2006.
View in Google Scholar

Christian Boltanski: Lost. An Interview with Christian Boltanski – Paul Bradley, Charles Esche and Nichola White, CCA, Glasgow 1994.
View in Google Scholar

Crow Thomas, The Marginal Difference in Rothko’s Abstraction, [w:] Seeing Rothko, ed. T. Crow, G. Phillips, Getty Research Institute, Los Angles 2005, s. 25–39.
View in Google Scholar

Czartoryska Urszula, Fotografia – mowa ludzka. Perspektywy teoretyczne, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2006.
View in Google Scholar

Derrida Jacques, Ousia i Gramme, [w:] Marginesy filozofii, przekł. A. Dziadek, Warszawa 2002, s. 57–100.
View in Google Scholar

Didi-Huberman Georges, Images malgré tout, éd. de Minuit, Paris 2004.
View in Google Scholar

Didi-Huberman Georges, Obrazy mimo wszystko, przekł. M. Kubiak Ho-Chi, Universitas, Kraków 2008.
View in Google Scholar

Domańska Ewa, Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006.
View in Google Scholar

Domańska Ewa (red.), Pamięć, etyka, historia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2002. Dziewulska Małgorzata, Artyści i pielgrzymi, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1995.
View in Google Scholar

Eckstädt Anita, Nationalsozialismus in der „zweiten Generation”. Psychoanalyse von Hörigkeitsver‑ hältnissen, Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main 1989.
View in Google Scholar

Eliade Mircea, Le chamanisme et les techniques archaïques de l’extase, Bibliotheque historique Payot, Broché, Paris 2015.
View in Google Scholar

Erdman David V. (ed.), The Complete Poetry and Prose of William Blake, University Press, London–New York 1988.
View in Google Scholar

Falstiner John, Paul Celan. Poeta. Ocalony. Żyd, przekł. M. Tomal, Austeria, Kraków–Budapeszt 2010.
View in Google Scholar

Ferretti Silvia, Cassirer, Panofsky, and Warburg. Symbol, Art and History, przekł. R. Pierce, New Haven–London 1989.
View in Google Scholar

Friedlender Saul (ed.), Probing the Limits of Representation. Nazism and the „Final Solution”, Harvard University Press, Cambridge–London 1992.
View in Google Scholar

Funkenstein Amos, Perceptions of Jewish History, University of California Press, Berkeley 1993.
View in Google Scholar

Gilbert Katherine Everett, Kuhn Helmut, A History of Esthetics, The Macmillan Co., New York 1939.
View in Google Scholar

Gilbert Shirli, Music in the Holocaust. Confronting Life in the Nazi Ghettos and Camps, University Press, Clarendon Press, Oxford–New York 2005.
View in Google Scholar

Gombrich Ernst Hans, Aby Warburg: An Intellectual Biography, Warburg Instiute, London 1971.
View in Google Scholar

Gombrich Ernst Hans, Aby Warburg. An Intellectual Biography, with the memoire on the history of the library Fritz Saxl, Phaidon, Oxford 1986.
View in Google Scholar

Gumpert Lynn, Christian Boltanski, Flammarion, Paris 1994.
View in Google Scholar

Gutman Israel, Żydzi warszawscy 1939–1945, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 1993.
View in Google Scholar

Halbwachs Maurice, On Collective Memory, The University of Chicago Press, Chicago–London 1992.
View in Google Scholar

Harrison Charles, Ekspresjonizm abstrakcyjny, przekł. H. Andrzejewska, [w:] Kierunki i tendencje sztuki nowoczesnej, WAiF, Warszawa 1980, s. 267–311.
View in Google Scholar

Heydecker Joe J., Un soldat allemand dans le ghetto de Varsovie 1941, wstęp H. Böll, A. Finkielkraut, przekł. z niem. A. Jacoubovitch, Denoël, Paris 1986.
View in Google Scholar

Heydecker Joe J., Żydowskie dziecko z Warszawy. Historia pewnej fotografii, przekł. T. Swoboda, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2012.
View in Google Scholar

Hilberg Raul, The Destruction of the European Jews, Holmes & Meier, Chicago 1961.
View in Google Scholar

Hornstein Shelly (ed.), Jacobowitz Florence, Image and Remembrance: Representation and the Holocaust, Indiana University Press, Bloomington 2002.
View in Google Scholar

Jaffé Moritz, Die Stadt Posen unter preussischer Herrschaft, Duncker und Humblot, Leipzig 1909.
View in Google Scholar

Jakubowicz Rafał, Ruckleitung des Leerzuges. O malarstwie Luca Tuymansa, [w:] Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia, red. T. Majewski, A. Zeidler-Janiszewska, Łódź 2009, s. 691–701.
View in Google Scholar

Janion Maria, Humanistyka: poznanie i terapia, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1982.
View in Google Scholar

Jaspers Karl, Zróżnicowanie niemieckiej winy, przekł. K. Piesowicz, [w:] O kondycji Niemiec. Tożsamość niemiecka w debatach intelektualistów po 1945 roku, red. J. Jabłkowska, L. Żyliński, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2008, s. 55–75.
View in Google Scholar

Jedlińska Eleonora, Cykle wojenne: rysunki i kolaże Władysława Strzemińskiego z lat 1939–1945. Doświadczenie wojny – żal i melancholia, Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi, Łódź 2005.
View in Google Scholar

Jedlińska Eleonora, Polska sztuka współczesna w amerykańskiej krytyce artystycznej w latach 1984–2002. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2005.
View in Google Scholar

Jedlińska Eleonora, Sztuka po Holocauście, Biblioteka „Tygla Kultury”, Łódź 2001.
View in Google Scholar

Jung Carl Gustav, Erinnerungen, Träume, Gedanken, ed. A. Jaffé, Rasche, Zurich–Stuttgart 1962.
View in Google Scholar

Kamczycki Artur, Muzeum Libeskinda w Berlinie. Żydowski kontekst architektury, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2015.
View in Google Scholar

Kantor Tadeusz, Café Europe, Spicchi dell’Est, Rzym 1990.
View in Google Scholar

Kantor Tadeusz, Dalej już nic… Teksty z lat 1985–1990, t. 3, Ossolineum, Wrocław 2005.
View in Google Scholar

Kantor Tadeusz, Klasa szkolna, [w:] T. Kantor, Pisma, t. 2: Teatr śmierci. Teksty z lat 1975–1984, Ossolineum, Wrocław 2004, s. 31–32.
View in Google Scholar

Kantor Tadeusz, Metamorfozy. Teksty o latach 1938–1974 (Teatr Informel 1961), Księgarnia Akademicka, Kraków 2000.
View in Google Scholar

Kasperowicz Ryszard, Wstęp, [w:] A. Warburg, Narodziny Wenus i inne szkice renesansowe, przełożył i wstępem opatrzył R. Kasperowicz, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010, s. 5–31.
View in Google Scholar

Kierkegaard Søren, Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć, przekł. J. Iwaszkiewicz, Zysk i S-ka, Poznań 1995.
View in Google Scholar

Klemperer Victor, LTI. Notatnik filologa, przekł. J. Zychowicz, Wydawnictwo Literackie, Kraków–Wrocław 1983.
View in Google Scholar

Klibansky Raymond, Panofsky Erwin, Saxl Fritz, Saturn i Melancholia. Studia historii, filozofii, przyrody, medycyny, religii oraz sztuki, przekł. A. Kryczyńska, Universitas, Kraków 2009.
View in Google Scholar

Kłossowicz Jan, Tadeusz Kantor. Teatr, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1991.
View in Google Scholar

Kobiałka Michał, O teatrze pamięci ocalałej z niebytu, [w:] Tadeusz Kantor. Interior imaginacji, red. J. Suchan, M. Świca, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa–Kraków 2005, s. 138–157.
View in Google Scholar

Kolankiewicz Leszek, Ostatnia taśma Kantora, [w:] L. Kolankiewicz, Wielki mały wóz, słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 2001, s. 223–248.
View in Google Scholar

Kott Jan, Kadysz. Strony o Tadeuszu Kantorze, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 1997.
View in Google Scholar

Kowalczyk Izabela, Podróż do przeszłości. Interpretacja najnowszej historii w polskiej sztuce krytycznej, Academica. Wydawnictwo SWPS, Warszawa 2010.
View in Google Scholar

Krall Hanna, Dowody na istnienie, Wydawnictwo a5, Poznań 1995. Krall Hanna, Okna, Oficyna Wydawnicza „Pokolenie”, Warszawa 1987.
View in Google Scholar

Kuligowska-Korzeniewska Anna, „Ratowało mnie malarstwo…” Rozmowa z Pinkusem Szwarcem, [w:] Teatr żydowski w Polsce. Materiały międzynarodowej konferencji naukowej, red. M. Leyko, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1998, s. 13–22.
View in Google Scholar

LaCapra Dominick, History and Memory after Auschwitz, Cornell University Press, Ithaca, NY 1998.
View in Google Scholar

LaCapra Dominick, Representing the Holocaust: History, Theory, Trauma, Cornell University Press, Ithaca, NY 1994.
View in Google Scholar

Lanzmann Claude, Shoah, przekł. M. Bieńczyk, Oficyna Wydawnicza „Novex”, Koszalin 1993.
View in Google Scholar

Lautervein Andrea, Anselm Kiefer/Paul Celan. Myth, Mourning and Memory, Thames and Hudson, London 2007.
View in Google Scholar

Le Goff Jacques, Historia i pamięć, przekł. A. Gronowska, J. Stryjczyk, wstęp P. Rodak, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Levi Primo, Czy to jest człowiek?, przekł. H. Wiśniowska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1978.
View in Google Scholar

Levi Primo, Pogrążeni i ocaleni, przekł. S. Kasprzysiak, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007.
View in Google Scholar

Levi Primo, Survival in Auschwitz: The Nazi Assault on Humanisty, przekł. S. Woolf, Collier Books, New York 1961.
View in Google Scholar

Lévinas Emmanuel, Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, przekł. M. Kowalska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
View in Google Scholar

Lévinas Emmanuel, Totalité Infini, Martinus Nijhoff, La Haye 1961.
View in Google Scholar

Libeskind Daniel, 1995 Raoul Wallenberg Lecture, College of Architecture and Urban Planning, The University of Michigan, Ann Arbor 1995.
View in Google Scholar

Lyotard Jean-François, The Lyotard Reader, ed. Andrew Benjamin, Blackwell, Oxford 1989.
View in Google Scholar

Lyotard Jean-François, Postmodernizm dla dzieci. Korespondencja 1982–1985, przekł. J. Migasiński, Aletheia, Warszawa 1998.
View in Google Scholar

Łabonow W. M., Chudożestwiennyje grupirowki za poslednije 25 let, Khudozhestvennoye izdatel’skoye akts, Moskwa 1930.
View in Google Scholar

Łarionow Dominika, „Dwaj Chasydzi z Deską Ostatniego Ratunku”. Motywy żydowskie w twórczości Tadeusza Kantora, [w:] Żydzi w lustrze dramatu, teatru i krytyki teatralnej, red. E. Udalska, Uniwersytet Śląski, Katowice 2004, s. 230–243.
View in Google Scholar

Łukaszewicz Józef, Obraz historyczno‑statystyczny miasta Poznania w dawniejszych czasach, t. 1–2, Pompejusz C.A., Poznań 1832.
View in Google Scholar

Majewski Tomasz, Zeidler-Janiszewska Anna (red.), Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia, Wydawnictwo Officyna, Łódź 2009.
View in Google Scholar

Malinowski Jerzy, Grupa „Jung Idysz” i żydowskie środowisko nowej sztuki w Polsce w latach 1918–1923, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987.
View in Google Scholar

Miklaszewski Krzysztof, Tadeusz Kantor. Między śmietnikiem a wiecznością, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Müller Filip, Trois ans dans une chambre de gaz à Auschwitz, przekł. franc. P. Desolneux, Pygmalion, Paris 1980.
View in Google Scholar

Newman Barnett, Selected Writings and Interviews, ed. J. P. O’Neill, University of California Press, Berkeley–Los Angeles 1992.
View in Google Scholar

Nietzsche Friedrich, Narodziny tragedii, czyli Hellenizm i pesymizm, oprac. G. Sowinski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011.
View in Google Scholar

Nora Pierre (ed.), Realms of Memory: Rethinking the French Past, vol. 1: Conflicts and Division, New York, 1996.
View in Google Scholar

Orwid Maria, Europa po Oświęcimiu. Uwagi psychiatry, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1995.
View in Google Scholar

Ostrowska-Kębłowska Zofia, Architektura i budownictwo w Poznaniu w latach 1790–1880, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Poznań 1982.
View in Google Scholar

Pappas Pamela A., Mark Rothko and the Politics of Jewish Identity, 1939–1945, rozprawa doktorska, University of Southern California, Los Angeles, 1997.
View in Google Scholar

Paulsson Gunnar S., Utajone miasto. Żydzi po aryjskiej stronie Warszawy (1940–1945), przekł. Olender-Dmowska Elżbieta, Znak, IFiS PAN, Kraków 2007.
View in Google Scholar

Perechodnik Celel, Czy ja jestem mordercą?, oprac. P. Szapiro, Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce, Warszawa 1993.
View in Google Scholar

Perechodnik Celel, Spowiedź, oprac. D. Engel, Ośrodek Karta. Dom Spotkań z Historią, Warszawa 2011.
View in Google Scholar

Pleśniarowicz Krzysztof, Teatr śmierci Tadeusza Kantora, Verba, Chotomów 1990.
View in Google Scholar

Poprzęcka Maria, Tacet pictor?, [w:] Czas i wyobraźnia. Studia nad plastyczną i literacką interpretacją dziejów, red. E. Wolicka, M. Wolicki, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2006, s. 47–60.
View in Google Scholar

Przybylak Feliks, Posłowie, [w:] P. Celan, Wiersze, wybór, przekł. i posłowie F. Przybylak, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1988, s. 279–295.
View in Google Scholar

Rosenblum Robert, Modern Painting and the Northern Romantic Tradition. Friedrich to Rothko, Harper & Row, New York 1975.
View in Google Scholar

Rothko Mark, Writings on Art, ed. M. López-Remiro, Yale University Press, New Haven–London 2006.
View in Google Scholar

Rouillé André, Fotografia. Między dokumentem a sztuką współczesną, przekł. O. Hedemann, Universitas, Kraków 2007.
View in Google Scholar

Rousseau Frédéric, L’Enfant juif de Varsovie. Histoire d’une photographie, Éditions du Seuil, Paris 2009.
View in Google Scholar

Saltzman Lisa, To Figure, or Not to Figure. The Iconoclastic Proscription and Its Theoretical Legacy, [w:] Jewish Identity in Modern Art History, ed. C. M. Soussloff, University of California Press, Berkeley–Los Angeles–London 1999.
View in Google Scholar

Samoyault Tiphaine, Mitterand Henri, L’intertextualité : mémoire de la littérature, Nathan, Paris 2001.
View in Google Scholar

Saryusz-Wolska Magdalena, Kicz czy wyzwolenie pamięci? „Holocaust” Marvina J. Chomsky’ego, [w:] Gefilte film II. Wątki żydowskie w kinie, red. J. Preizner, Austeria, Kraków 2009, s. 57–78.
View in Google Scholar

Saryusz-Wolska Magdalena (red.), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, Muzeum Śląskie, Kraków 2009.
View in Google Scholar

Scholem Gershon, Kabała i jej symbolika. Mity, obrazy, symbole, przekł. R. Wojniakowski, Znak, Kraków 1996.
View in Google Scholar

Scholem Gershon, Mistycyzm żydowski i jego główne kierunki, przekł. I. Kania, Aletheia, Warszawa 1997.
View in Google Scholar

Schulz Bruno, Opowiadania. Wybór esejów i listów, oprac. J. Jarzębski, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1989.
View in Google Scholar

Segev Tom, Siódmy milion. Izrael – piętno Zagłady, przekł. B. Gadomska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
View in Google Scholar

Steinlauf Michael C., Bondage to the Dead: Poland and the Memory of the Holocaust, Syracuse University Press, Syracuse, NY 1997.
View in Google Scholar

Stern Jonasz, Z notatek…, [w:] Grupa Krakowska (dokumenty i materiały), t. 11, red. J. Chrobak, Stowarzyszenie Artystyczne „Grupa Krakowska”, Kraków 1993, s. 103–113.
View in Google Scholar

Stiegler Bernd, Obrazy fotografii. Album metafor fotograficznych, przekł. J. Czudec, Universitas, Kraków 2006.
View in Google Scholar

Stoller Ezra, Schulze Frank, The Seagram Building, Princeton Architectural Press, Princeton 1999.
View in Google Scholar

Struk Janina, Holokaust w fotografiach. Interpretacje dowodów, przekł. M. Antosiewicz, Prószyński i S-ka, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Strzemińska Nika, Sztuka, miłość i nienawiść, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2001.
View in Google Scholar

Strzemiński Władysław, Unizm w malarstwie, Łódź 1993 (seria: Biblioteka Muzeum Sztuki w Łodzi. Reprinty, nr 2/93).
View in Google Scholar

Svevo Italo, Zeno Cosini, Rowohlt, Hamburg 1959.
View in Google Scholar

Szende Stefan, The Promise Hitler Kept, Gollancz, London 1945.
View in Google Scholar

Ślizińska Milada, Boltanski, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 2003.
View in Google Scholar

Yates Francis, Sztuka pamięci, przekł. H. Rosnerowa, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1977.
View in Google Scholar

Young James E., At Memory’s Edge: After Images of the Holocaust in Contemporary Art and Architecture, Yale University Press, New Haven–London 2000.
View in Google Scholar

Vischer Friedrich Theodor, Ästhetik oder Wissenschaft des Schönen, Bd. 1–6, C. Mäcker, Stuttgart 1857.
View in Google Scholar

Warburg Aby, Narodziny Wenus i inne szkice renesansowe, przekł. i wstęp R. Kasperowicz, słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 2010.
View in Google Scholar

Wesołowska Danuta, Słowa z piekła rodem. Lagerszpracha, Wydawnictwo INNE, Kraków 1996.
View in Google Scholar

Wieviorka Anette, Déportation et génocide. Entre la memoire et l’oubli, Plon, Paris 1995.
View in Google Scholar

Wyspiański Stanisław, Akropolis, oprac. E. Miodońska-Brookes, Ossoilneum, Wrocław 1985.
View in Google Scholar

Young James E., At Memory’s Edge: After Images of the Holocaust in Contemporary Art and Architecture, Yale University Press, New Haven–London 2000.
View in Google Scholar

Young James E., The Texture of Memory. Memorials and Meaning, New Haven–London 1993.
View in Google Scholar

Zagrodzki Janusz, Harmonia jedności, [w:] Samuel Szczekacz 1917–1983, ed. U. Graul, Gallery Berinson, Berlin 2009, s. 114–134.
View in Google Scholar

Zagrodzki Janusz, Katarzyna Kobro i kompozycja przestrzeni, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984.
View in Google Scholar

Zeidler-Janiszewska A., Między melancholią a żałobą. Estetyka wobec przemian w kulturze współczesnej, Wydawnictwo Instytutu Kultury, Warszawa 1996.
View in Google Scholar

Arendt Hannah–Jaspers Karl, Listowna rozmowa, „Zeszyty Literackie” 1987, nr 20, s. 109–124.
View in Google Scholar

Bauman Zygmunt, Prawodawcy i tłumacze, „Studia Filozoficzne” 1990, nr 4, s. 3–32.
View in Google Scholar

Biro Matthew, Representation and Event: Anselm Kiefer, Joseph Beuys, and the Memory of the Holocaust, „The Yale Journal of Criticism” 2003, nr 16, s. 113–146.
View in Google Scholar

Czapliński Przemysław, Ponowoczesność i Zagłada, „Przegląd Polityczny” 2008, nr 91/92, s. 68–75.
View in Google Scholar

Fischer Yona, Moshe Kupferman (1926–2003): The Rift in Time, „Di Kriye” 1999, no. 7, b. p.
View in Google Scholar

Głowacka Dorota, Znikające ślady: Emmanuel Lévinas, literackie świadectwo Idy Fink i sztuka Holocaustu, „Literatura na Świecie” 2004, nr 1–2, s. 105–125.
View in Google Scholar

Jedlińska Eleonora, Słowa klucze Rafała Jakubowicza, „Pro Memoria”. Biuletyn Informacyjny Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau 2004, nr 20, s. 51–55.
View in Google Scholar

Jedlińska Eleonora, Elżbiety Janickiej podróże artystyczne do „miejsca nieparzystego”. Refleksje o przeszłości, pamięci, czasie i tożsamości, „Atlas Sztuki” 21, katalog, dodatek do: „Arteon. Magazyn o sztuce” nr 8 (76), sierpień 2006, brak paginacji.
View in Google Scholar

Jedlińska Eleonora, Rafał Jakubowicz – Synagoga/Pływalnia, „Pro Memoria”. Biuletyn Informacyjny Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau 2007, nr 27, s. 91–98.
View in Google Scholar

Joris Pièrre, Celan/Heidegger. Tłumaczenie u stóp Góry Śmierci, przekł. E. Stąpór, „Krasnogruda” 1998, nr 9, s. 88–97.
View in Google Scholar

Kula Marcin, Pamięć historii uwikłana w jej bieg, „Przegląd Socjologiczny” 2000, t. 49, nr 2, s. 29–50.
View in Google Scholar

Le Perron Charles, Exposé, „Nantes Poche” 1986, no. 10, s. 7.
View in Google Scholar

Lévinas Emmanuel, Kilka myśli o filozofii hitleryzmu, przekł. J. Migasiński, „Literatura na Świecie” 2004, nr 1–2, s. 5–13.
View in Google Scholar

Lipecka Zofia, Credo (marzec 1987), „Kontakt” 1988, nr 5, s. 80.
View in Google Scholar

Lubiak Jarosław, Architektura pamięci Daniela Libeskinda, „Artium Quaestiones” 2005, nr XVI, s. 157–185.
View in Google Scholar

Marsh Georgia, The White and Black: an Interview with Christian Boltanski, „Parkett” 1989, no. 22, s. 36–46.
View in Google Scholar

Nader Luiza, Pamiętanie afektywne. ‘Moim przyjaciołom Żydom’ Władysława Strzemińskiego, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały. Pismo Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN” 2012, nr 8, s. 188–213.
View in Google Scholar

Nora Pierre, Between Memory and History: Les Lieux de Mémoire, przekł. z francuskiego M. Roudebush, „Representation” 1989, no. 26, s. 7–24.
View in Google Scholar

Nora Pierre, Czas pamięci, przekł. W. Dłuski, „Res Publica Nowa” 2001, nr 7, s. 37–43.
View in Google Scholar

„Odnaleźć w malarstwie sensy…” rozmowa z Zofią Lipecką, „Kontakt” 1988, nr 5, s. 90.
View in Google Scholar

Piotrowski Piotr, Tablice Zofii Lipeckiej, „Zeszyty Literackie” 1990, nr 29, s. 134–135.
View in Google Scholar

Quignard Pascal, Nienawiść do muzyki, przekł. E. Wieleżyńska, „Literatura na Świecie” 2004, nr 1–2, s. 183
View in Google Scholar

Rich Frank, Stage; Kantor’s „Let the Artists Die”, „New York Times”, 15 October 1985, s. C17.
View in Google Scholar

Ryn Zdzisław, Kłodziński Stanisław, Na granicy życia i śmierci. Studium obozowego „muzułmaństwa”, „Przegląd Lekarski” 1983, z. 40/1, s. 27–73.
View in Google Scholar

Sontag Susan, Fascynujący faszyzm, przekł. A. Antoszek, T. Kitliński, „Magazyn Sztuki” 1996, nr 4 (12), s. 123–136.
View in Google Scholar

Strzemiński Władysław, O sztuce rosyjskiej – notatki, „Zwrotnica” 1922, nr 1–3, s. 79–82. Strzemiński Władysław, O sztuce rosyjskiej – notatki, „Zwrotnica” 1923, nr 4–6, s. 110–114. Witkowski Rafał, „Kronika Miasta Poznania. Poznańscy Żydzi” 2006, t. 3, s. 38–43, 44–50, 72–94, 117–122.
View in Google Scholar

Wolin Richard, Utopia, Mimesis, and Reconciliation: A Redemptive Critique of Adorno’s «Aesthet‑ ic Theory», „Representations” (Autumn) 1990, no. 32, s. 33–49.
View in Google Scholar

Young James E., The Counter–monument: Memory against Itself in Germany Today, „Critical Inquiry” (Winter) 1992, vol. 18, s. 267–296.
View in Google Scholar

Bernatowicz Piotr, Figuranci/Figureheads, „ARTeon” 2002, nr 6 (26), http://bgsw.pl/archiwum/figuranci/ (dostęp: 27.02.2019).
View in Google Scholar

Bojarska Katarzyna, Obecność Zagłady w twórczości polskich artystów, zamieszczony na: culture.pl, http//www.culture.pl/pl/culture/artykuly/es_obecnosc_zaglady (dostęp: 13.02.2018).
View in Google Scholar

Fackler Guido, Muzyka w obozach koncentracyjnych 1933–1945, „Muzykalia VI. Judaica 1”, http://www.demusica.pl/cmsimple/images/file/fackler_muzykalia_6_judaica1.pdf (dostęp: 14.10.2016).
View in Google Scholar

Fleischer Alain et Semin Didier, Christian Boltanski: La revanche de la maladresse, „Art Press” 1988, nr 128, https://www.artpress.com/1988/09/01/christian-boltanski-la-revanche-de-la-maladresse/ (dostęp: 27.02.2019).
View in Google Scholar

Glazowska Joanna, W negatywie świata. Losy – Szymona Laksa, http://www.polish-jewish-heritage.org/Pol/sierpien_03_losy-Szymon_Laks.htm (dostęp: 11.10.2017).
View in Google Scholar

Godfrey Mark, Barnett Newman’s Stations and the Memory of the Holocaust, http://www.mitpressjournals.org/doi/abs/10.1162/016228704774115708?journalCode=octo#.VuWd0JzhDcc (dostęp: 13.03.2016).
View in Google Scholar

Harper Bernard Friedman, The Most Expensive Restaurant Ever Built, „Evergreen Review” 1959, nr 10, http://www.evergreenreview.com/120/friedman.html (dostęp: 12.03.2016).
View in Google Scholar

Harshav Benjamin, Moshe Kupferman: Life and Art, [w:] The Rift in Time, kat. wyst., Givon Art Gallery, Tel Aviv 2000, s. 1–14, https://docplayer.net/27296344-By-benjamin-harshav-moshe-kupferman-life-and-art-1-time-in-the-art-of-space.html (dostęp: 24.02.2019).
View in Google Scholar

Hellstein Valerie, Barnett Newman. The Stations of the Cross: Lema Sabachtani. Object Narrative. In Conversations: An Online Journal of the Center for the Study of Material and Visual Cultures of Religion (2014), http://mavcor.yale.edu/conversations/object-narratives/barnett-newman-st. (dostęp: 26.02.2019).
View in Google Scholar

Hess Thomas B., A Conversation. Barnett Newman and Thomas B. Hess, Museum of Modern Art, New York 1971, https://www.moma.org/momaorg/shared/pdfs/docs/press_archives/4731/releases/MOMA_1971 (dostęp: 13.03.2016).
View in Google Scholar

The Holocaust Chronicle, Lincolnwood 2001, http://www.mankurty.com/fridpl.html (dostęp: 5.10.2017).
View in Google Scholar

Kahane David, Joman geto Lwow (hebr., Dziennik z getta lwowskiego, 1978; wyd. ang. Lvov Ghetto Diary, 1990): http://www.jhi.pl/psj/Kahane_Dawid (dostęp: 22.01.2018).
View in Google Scholar

Kargel Adolf, Internationale Kunst, „Litzmannstädter Zeitung”, 1941, nr 82, http://bc.wimbp.lodz.pl/dlibra/publication/29264?tab=1 (dostęp: 27.02.2019).
View in Google Scholar

Księga Pamiątkowa 25cio‑lecia pracy Pogotowia Ratunkowego w Łodzi, Łódź 1927, http://bc.wimbp.lodz.pl/Content/1/OPogotowie_Ratunkowe_Ksiega_pamiatkowa_1927_.pdf (dostęp: 24.02.2019).
View in Google Scholar

Lanzmann Claude, Parler pour les morts, „Le Monde des débats” 1994, no. 20, https://signal. sciencespo-lyon.fr/revue/144/Monde_des_debats (data dostępu: 15.07.2017).
View in Google Scholar

Levinger Esther, Return to Figuration: Wladislaw Strzeminski and the move from Idealism: http://www.academia.edu/6874974/Return_to_Figuration_Wladislaw_Strzeminski_and_the_move_from_Idealism (dostęp: 21.09.2017).
View in Google Scholar

Newman Barnett, August 6, 1945: Little Boy is dropped on Hiroshima, http://www.warholstars.org/abstractexpressionism/timeline/abstractexpressionism1945b.html (dostęp: 15.07.2017).
View in Google Scholar

Newman Barnett, Selected Writings and Interviews, ed. J. P. O’Neill, University of California Press, Berkeley-Los Angeles 1992, http://www.warholstars.org/abstractexpressionism/timeline/abstractexpressionism1945b.html; http://www.artcritical.com/2009/04/23/abstract-expressionism/#sthash.pTD18gXS.dpuf (dostęp: 23.04.2009).
View in Google Scholar

Newman Barnett, Surrealism and the War, s. 95, http://www.warholstars.org/abstractexpressionism/timeline/abstractexpressionism1945b.html, (dostęp: 13.03.2016).
View in Google Scholar

Puławer Mosze: O getcie łódzkim, http://hebrajski.nazwa.pl/moje/pulawer.htm (tekst polski: Dekiert Dariusz, 2005) (dostęp: 8.07.2017).
View in Google Scholar

Saciuk Gąsowska Anna, http://www.atlassztuki.pl/pdf/szczekacz1.pdf (dostęp: 7.10.2013).
View in Google Scholar

Selden Rodman, Conversations with Artists, Devin Adair Publishers, New York 1957, s. 93, https://openlibrary.org/works/OL3370658W/Conversations_with_artists (dostęp: 11.03.2016).
View in Google Scholar

Strzemiński Władysław, O sztuce rosyjskiej – notatki, „Zwrotnica” 1922, nr 1–3, s. 79–82, http://rcin.org.pl/dlibra/publication/31164 (dostęp 27.02.2019).
View in Google Scholar

Strzemiński Władysław, O sztuce rosyjskiej – notatki, „Zwrotnica” 1923, nr 4–6, s. 110–114, http://rcin.org.pl/dlibra/publication/31164 (dostęp 27.02.2019).
View in Google Scholar

Witkowski Rafał, http://www.kirkuty.xip.pl/poznan.htm (dostęp: 1.11.2016).
View in Google Scholar

http://chaimgoldberg.com.chaimgoldberg//staticPage (dostęp: 17.10.2015).
View in Google Scholar

http://lodz.wilustracji.kowner.pl/%C5%81wI,%20Przedmiotowy,%20litera%20%C5%81%20(2).pdf (dostęp: 13.10.2015).
View in Google Scholar

http:/niemojabrocha/blok.pl/2011/01/Roman-Rozental.html (dostęp: 13.10.2015).
View in Google Scholar

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wielopole_Skrzy%C5%84skie (dostęp: 14.09.2016).
View in Google Scholar

http://polin.org.pl/cities/118/info/ (dostęp: 13.08.2016).
View in Google Scholar

http://www.jewishinstitute.org.pl/pl/edukacja/public/6,I.html (dostęp: 26.09.2017).
View in Google Scholar

http://www.jhi.pl/psj/Akcja_(Operacja)_Reinhard (dostęp: 21.07.2016).
View in Google Scholar

http://www.polishartworld.com/artists.php?lang=pl&aId (dostęp: 17.10.2015).
View in Google Scholar

https://fr.chabad.org/library/article_cdo/aid/944500/jewish/Rabbi-Akiba-Egger.htm (dostęp: 23.02.2019).
View in Google Scholar

okladka

Downloads

PDF

Published

15 November 2019

Categories

Copyright (c) 2019 © Copyright by Eleonora Jedlińska, Łódź 2019; © Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2019

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Details about the available publication format: ISBN

ISBN

ISBN-13 (15)

978-83-8088-938-5

Details about the available publication format: ISBN (e-book)

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15)

978-83-8088-939-2

Recommend monographs by the same author(s)

  • Eleonora Jedlińska, Zofia Lipecka. Labyrinths of Art
  • Irmina Gadowska, Agnieszka Świętosławska, Krystyna Radziszewska, Małgorzata Geron, Jerzy Malinowski, Tamara Sztyma, Teresa Śmiechowska, Agnieszka Salamon-Radecka, Lidia Głuchowska, Dariusz Dekiert, Renata Piątkowska, Joanna Podolska, Krzysztof Stefański, Karol Jóźwiak, Eleonora Jedlińska, William Gilcher, Adam Sitarek, Każdą iskrą rozpaleni…
  • Eleonora Jedlińska, Kształty pamięci