Poeta ze średniowiecznej ekstazy: Ksiądz Antoni Szandlerowski (1878–1911)

Authors

Katarzyna Badowska (ed)
Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej i Logopedii, Zakład Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski, 90-236 Łódź, ul. Pomorska 171/173
Dorota Samborska-Kukuć (ed)
Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej i Logopedii, Zakład Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski, 90-236 Łódź, ul. Pomorska 171/173

Keywords:

poezja katolicka, modernizm katolicki, Antoni Szandlerowski, prasa łódzka

Synopsis

Książka zawiera rozprawy i szkice o życiu i twórczości młodopolskiego poety i dramatopisarza Antoniego Szandlerowskiego (1878-1911). To twórca nietuzinkowy i pełen sprzeczności. Był księdzem, ale – zgodnie z duchem modernizmu katolickiego, zdecydowanie potępianego przez Kościół – nad dogmatyzm przedkładał myślenie o teologii i religii jako o ekspresji uczuć ludzi wierzących. Talent literacki realizował nie w twórczości religijnej, lecz – wywołując tym dezaprobatę władz kościelnych – w utworach beletrystycznych, na dodatek silnie inspirowanych dziełami Stanisława Przybyszewskiego, uznawanego za gorszyciela, erotomana i satanistę. Nad środowiska duszpasterskie przedkładał towarzystwo ludzi sztuki. Złożył śluby czystości, lecz złamał celibat. Żył na plebanii z kobietą (i to Żydówką), lecz nie zrzucił sutanny. Skonfliktowany z przełożonymi, zamiast okazać im posłuszeństwo, wystąpił przeciw nim z paszkwilem. Został pochowany bez krzyża, ponieważ taka była jego ostatnia wola, w przypadku księdza – niewątpliwie skandalizująca. I co najważniejsze – jednym z dominujących tematów twórczości Szandlerowskiego stała się miłość zmysłowa, ujmowana jako doznanie sakralne i mistyczne.

Twórczość księdza-poety oraz jej recepcja rozpięta między uwielbieniem a zapomnieniem to interesujące zagadnienie badawcze. Zwłaszcza w Łodzi, gdzie Szandlerowski – jako wikary w kościele Podwyższenia Świętego Krzyża – odnosił pierwsze, i od razu znaczące, sukcesy literacko-dramaturgiczne.

Chapters

  • Słowem wstępu
    Katarzyna Badowska, Dorota Samborska-Kukuć
  • Antoni Szandlerowski spod palimpsestów biograficznych
    Dorota Samborska-Kukuć
  • „W zapomnieniu tkwi cały tragizm poety, który za życia nie będąc zrozumianym – po śmierci został zapomniany”. Ksiądz Antoni Szandlerowski według prasy łódzkiej
    Karolina Kołodziej
  • „Umarł Poeta. W ciszy i milczeniu grób jego”. O nekrologach Antoniego Szandlerowskiego
    Grażyna Legutko
  • Modernizm katolicki w dramatach księdza Antoniego Szandlerowskiego
    Krzysztof Biliński
  • Kobiecość uległa i kobiecość tryumfująca w dramatach Antoniego Szandlerowskiego
    Aleksandra Mikinka
  • Noc w tomie poezji Antoniego Szandlerowskiego Sąd wam niosę!
    Grzegorz Igliński
  • W objęciach Persefony. O dwóch wierszach miłosnych księdza Antoniego Szandlerowskiego
    Katarzyna Badowska
  • Nie tylko epistolografia. Confiteor jako utwór symbolistyczny
    Bartosz Ejzak
  • „Ciągnie mnie ten świat nieznany…” Powieściowe alter ego Heleny Beatus
    Małgorzata Domagalska
okladka

Published

24 February 2022

License

License

Details about the available publication format: ISBN

ISBN

ISBN-13 (15)

978-83-8220-737-8

Details about the available publication format: ISBN (e-book)

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15)

978-83-8220-738-5

Recommend monographs by the same author(s)

  • Katarzyna Badowska, Tomasz Cieślak, Krystyna Pietrych, Krystyna Radziszewska, Kamil Śmiechowski, Inga B. Kuźma, Tomasz Ferenc, Marta Sikorska, Rafał Matyja, Przemysław Waingertner, Marcin Szymański, Ewelina Maria Kostrzewska, Grażyna Ewa Karpińska, Krzysztof Stefański, Aleksandra Sumorok, Małgorzata Nieszczerzewska, Elżbieta Rybicka, Wojciech Browarny, Dorota Samborska-Kukuć, Kamil Piskała, Tomasz Wójcik, Tomasz Majewski, Elżbieta Umińska-Tytoń, Aneta Pawłowska, Leszek Karczewski, Agnieszka Karpowicz, Irmina Gadowska, Piotr Olkusz, Karolina Prykowska-Michalak, Monika Wąsik-Linder, Karolina Kołodziej, Łukasz Biskupski, Przemysław Owczarek, Łódź. City of Modernity
  • Jarosław Kita, Krzysztof Paweł Woźniak, Wiesław Puś, Kamil Śmiechowski, Violetta Wiernicka, Ewelina M. Kostrzewska, Marzena Iwańska, Grażyna Ewa Karpińska, Marta Sikorska, Krzysztof Stefański, Irmina Gadowska, Daria Rutkowska-Siuda, Piotr Gryglewski, Joanna Sosnowska, Grzegorz Markiewicz, Karolina Kołodziej, Anna Śmiechowicz, Katarzyna Orszulak-Dudkowska, Elżbieta Umińska-Tytoń, Marek Adamczewski, Lodz Through the Ages. A History of the City, Volume 2, 1820-1914
  • Włodzimierz Kirchner, Jadwiga Goniewicz, Dorota Samborska-Kukuć, Hanna Kirchner, Among manuscripts: Diary (1875–1954). Painterly sense in photography (1953)
  • Przemysław Owczarek, Krystyna Radziszewska, Katarzyna Badowska, Bartłomiej Cieśla, Karolina Kołodziej, Krystyna Piątkowska, The borderline of folklore and popular culture in the metropolitan city of Łódź
  • Krystyna Ratajczyk, Agata Piasecka, Anna Bednarczyk, Piotr Czerwiński, Эмине Инанир, Irena Jaros, Aleksander Kiklewicz, Zoja Kuca, Aleksy Kucy, Małgorzata Leyko, Renata Marciniak-Firadza, Bogdan Mazan, Julia Mazurkiewicz-Sułkowska, Елена Невзорова-Кмеч, Beata Rycielska, Dorota Samborska-Kukuć, Piotr Stalmaszczyk, Ewa Straś, Anna Warda, Maria Wichowa, W kręgu zagadnień języka, literatury i kultury
  • Katarzyna Badowska, Dorota Samborska-Kukuć, Dorota Samborska-Kukuć, Karolina Kołodziej, Grażyna Legutko, Krzysztof Biliński, Aleksandra Mikinka, Grzegorz Igliński, Katarzyna Badowska, Bartosz Ejzak, Małgorzata Domagalska, Poeta ze średniowiecznej ekstazy
  • Maria Wichowa, Stanisław Pawlak, Anita Filipczak-Białkowska, Andrzej Wicher, Anna Warda, Małgorzata Domagalska, Tadeusz Nowak, Tomasz Stolarczyk, Diabeł Boruta w dawnej kulturze polskiej
  • Jadwiga Goniewicz, Dorota Samborska-Kukuć, Włodzimierz Kirchner, Hanna Kirchner, The fight against poverty in Bałuty and other writings about charity