Odczarowanie talentu. Socjografia stawania się uznanym artystą

Authors

Piotr Szenajch
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Socjologii Kultury, 90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905 r. nr 41/43

Keywords:

talent, artysta, sztuka nowoczesna, grupy artystyczne, sztuki wizualne

Synopsis

Jak się zostaje wybitnym artystą? 

Ta książka to portret zbiorowy nowych klasyków współczesnych sztuk wizualnych – ikon polskiej sztuki lat 90. i 2000. Powstał na podstawie wielogodzinnych opowieści autobiograficznych takich postaci, jak Zbigniew Libera, Katarzyna Kozyra czy Wilhelm Sasnal.

Autor szuka nowych sposobów na opowiadanie o społecznych, kulturowych i ekonomicznych uwikłaniach pracy artystycznej. Proponuje też zestaw pojęć przydatnych w analizie historii życia, światów społecznych i pracy konceptualnej związanej z produkcją kulturową. Podważa przy tym modernistyczne wyobrażenia o twórcy jako samotnym geniuszu.

Wśród rozmówców odnajdziemy kilka przypadków spektakularnego społecznego awansu, dlatego w książce ważne miejsce ma problematyka klasowa oraz motyw wielowymiarowej biograficznej mobilności. Kluczowe rozdziały dotyczą poza-indywidualnych, poza-cielesnych, nie-ludzkich i materialnych pokładów kształtującej się artystycznej podmiotowości.

References

Abbing A., Uwagi na temat wyzysku biednych artystów, [w:] Wieczna radość: ekonomia polityczna społecznej kreatywności, red. M. Kozłowski, A. Kurant, J. Sowa, K. Szadkowski, K. Szreder, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2011, s. 329–342.
View in Google Scholar

Abbing H., Why Are Artists Poor? The Exceptional Economy of the Arts, Amsterdam University Press, Amsterdam 2002.
View in Google Scholar

Abriszewski K., Problem Foucaulta. Podmiot, władza i zalecenia właściwego postępowania, [w:] Filozofia i polityka w XX wieku, red. M. Szulakiewicz, Aureus, Kraków 2001, s. 66–67.
View in Google Scholar

Addison J., No. 160, „Spectator”, 3 września 1711, http://fullreads.com/essay/no-160-from-the-spectator/ (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Agamben G., Czym jest urządzenie?, [w:] Agamben. Przewodnik Krytyki Politycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2010, s. 82–100.
View in Google Scholar

Agamben G., Genius, [w:] Profanacje, tłum. M. Kwaterko, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2006, s. 17–29.
View in Google Scholar

Albers J., Interaction of Color, Yale University Press, New Haven 2009.
View in Google Scholar

Alheit P., Podejście biograficzne do całożyciowego uczenia się, tłum. P. Poniatowska, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2011, t. 55, nr 3, s. 7–21.
View in Google Scholar

Althusser L., Ideologie i aparaty ideologiczne państwa, tłum. A. Staroń, Studenckie Koło Filozofii Marksistowskiej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006, http://marksizm.edu.pl/wydawnictwa/wspolczesna-mysl-marksistowska/louis-althusser/ideologie-i-aparaty-ideologiczne-panstwa (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Andino-Velez M., Mafia bardzo kulturalna? List do redaktora naczelnego dziennika „Rzeczpospolita”, 2015, http://artmuseum.pl/pl/news/mafia-bardzo-kulturalna (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Aschaffenburg K., Maas I., Cultural and Educational Careers: The Dynamics of Social Reproduction, „American Sociological Review” 1997, t. 62, nr 4, s. 573–587.
View in Google Scholar

Ashley-Cooper A., Earl of Shaftesbury, Soliloquy: or Advice to an Author, https://www.earlymoderntexts.com/assets/pdfs/shaftesbury1710.pdf (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Atkinson W., The Context and Genesis of Musical Tastes: Omnivorousness Debunked, Bourdieu Buttressed, „Poetics” 2011, t. 39, nr 3, s. 169–186.
View in Google Scholar

Banasiak J., Nooawangarda nie maluje, „Obieg”, https://archiwum-obieg.u-jazdowski.pl/wydarzenie/13677#2 (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Bandura A., Teoria społecznego uczenia się, tłum. J. Kowalczewska, K. Radzicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Bar On B.-A., Marginality and Epistemic Privilege, [w:] Feminist Epistemologies, red. L. Alcoff, E. Potter, Routledge, New York 1993, s. 83–100.
View in Google Scholar

Barthes R. [wypowiedź w dyskusji], Le mythe aujourd’hui, „Esprit” 1971, nr 402.
View in Google Scholar

Barthes R., Mitologie, tłum. A. Dziadek, Warszawa 2000.
View in Google Scholar

Barthes R., Śmierć autora, tłum. M. P. Markowski, [w:] Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M. P. Markowski, Znak, Kraków 2007, s. 355–359.
View in Google Scholar

Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, tłum. S. Cieśla, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2002.
View in Google Scholar

Becker H. S., Art Worlds, University of California Press, Berkeley 1982.
View in Google Scholar

Becker H. S., Outsiderzy. Studia z metodologii dewiacji, tłum. O. Siara, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
View in Google Scholar

Bell D., Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, tłum. S. Amsterdamski, Warszawa 1994.
View in Google Scholar

Bellavance G., Where’s High? Who’s Low? What’s New? Classification and Stratification Inside Cultural “Repertoires”, „Poetics” 2008, t. 36, s. 189–216.
View in Google Scholar

Bellavance G., Valex M., Ratté M., Le goût des autres: une analyse des répertoires culturels de nouvelles élites omnivores, „Sociologie et sociétés” 2004, t. 36, nr 1, s. 27–57.
View in Google Scholar

Benjamin W., Pasaże, tłum. I. Kania, red. R. Tiedemann, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005.
View in Google Scholar

Berger P., Luckmann T., Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. J. Niżnik, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1983.
View in Google Scholar

Bernstein B., Elaborated and Restricted Codes: Their Social Origins and Some Consequences, „American Anthropologist” 1964, t. 66, nr 6, s. 55–69.
View in Google Scholar

Bernstein B., Kody, ich odmiany i proces reprodukcji kulturowej: zarys modelu, [w:] Odtwarzanie kultury, red. A. Piotrowski, tłum. Z. Bokszański, A. Piotrowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1990, s. 220–269.
View in Google Scholar

Bernstein B., Kody rozwinięte i ograniczone: przegląd koncepcji z lat 1958–1985, [w:] Odtwarzanie kultury, red. A. Piotrowski, tłum. Z. Bokszański, A. Piotrowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1990, s. 270–309.
View in Google Scholar

Bernstein B., O aspektach relacji między edukacją i produkcją, [w:] Odtwarzanie kultury, red. A. Piotrowski, tłum. Z. Bokszański, A. Piotrowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1990, s. 126–162.
View in Google Scholar

Bertaux D., From the Life-history Approach to the Transformation of Sociological Practice, [w:] Biography and Society: The Life History Approach in the Social Sciences, red. D. Bertaux, Sage Publications, Beverly Hills, CA 1981, s. 29–46.
View in Google Scholar

Bertaux D., Bertaux-Wiame I., Life Stories in Baker’s Trade, [w:] Biography and Society: The Life History Approach in the Social Sciences, red. D. Bertaux, Sage Publications, Beverly Hills, CA 1981, s 169–190.
View in Google Scholar

Bieńkowski A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
View in Google Scholar

Biography and Society: The Life History Approach in the Social Sciences, red. D. Bertaux, Sage Publications, Beverly Hills, CA 1981.
View in Google Scholar

Bishop B., The Big Sort: Why the Clustering of Like-minded America is Tearing Us Apart, Mariner Books, Boston, MA 2009.
View in Google Scholar

Bishop C., Partycypacja i spektakl, „Kultura Współczesna” 2013, t. 77, nr 2, s. 26–36.
View in Google Scholar

Black E., Wojna przeciw słabym. Eugenika i amerykańska kampania na rzecz stworzenia rasy panów, tłum. H. Jankowska, Warszawa 2004.
View in Google Scholar

Bleicher J., The Hermeneutic Imagination: Outline of a Positive Critique of Scientism and Sociology, Routledge and Kegan Paul, London 1982.
View in Google Scholar

Bloom H., Lęk przed wpływem: teoria poezji, tłum. A. Bielik-Robson, M. Szuster, Universitas, Kraków 2002.
View in Google Scholar

Blumenberg H., The Legitymacy of the Modern Age, tłum. R. M. Wallace, MIT Press, Cambridge–London 1985.
View in Google Scholar

Blumer H., Interakcjonizm symboliczny: perspektywa i metoda, tłum. G. Woroniecka, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2007.
View in Google Scholar

Błaszczak J., The Dom. Nowojorska bohema na polskim Lower East Side, Wydawnictwo Czarne, Kraków 2018.
View in Google Scholar

Boltanski L., Od rzeczy do dzieła. Proces atrybucji i nadawania wartości przedmiotom, [w:] Wieczna radość: ekonomia polityczna społecznej kreatywności, red. M. Kozłowski, A. Kurant, J. Sowa, K. Szadkowski, K. Szreder, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2011, s. 17–48.
View in Google Scholar

Boltanski L., Chiapello E., The New Spirit of Capitalism, Verso, London–New York 2005.
View in Google Scholar

Botto F. et al., Kompetencje międzykulturowe dla wszystkich. Przygotowanie do życia w różnorodnym świecie, Rada Europy, Warszawa 2014.
View in Google Scholar

Bourdieu. A Critical Reader, red. R. Shusterman, Blackwell, Oxford 1999.
View in Google Scholar

Bourdieu P., Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. P. Biłos, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
View in Google Scholar

Bourdieu P., Homo Academicus. Posłowie – 20 lat później, tłum. M. Janik, „Praktyka Teoretyczna” 2013, t. 7, nr 1, s. 31–50.
View in Google Scholar

Bourdieu P., Intellectual Field and Creative Project, [w:] Knowledge and Control. New Directions for the Sociology of Education, red. M. F. D. Young, London 1971, s. 161–188.
View in Google Scholar

Bourdieu P., Medytacje pascaliańskie, tłum. K. Wakar, Oficyna Naukowa, Warszawa 2006.
View in Google Scholar

Bourdieu P., Męska dominacja, tłum. L. Kopciewicz, Oficyna Naukowa, Warszawa 2004.
View in Google Scholar

Bourdieu P., Reguły sztuki: geneza i struktura pola literackiego, tłum. A. Zawadzki, Universitas, Kraków 2001.
View in Google Scholar

Bourdieu P., Rewolucja symboliczna albo efekt Maneta, tłum. M. Kowalska, „Le Monde Diplomatique. Edycja polska” 2013, t. 93, nr 11, http://lewica.pl/index.php?id=29087&tytul=Pierre-Bourdieu:-Rewolucja-symboliczna-albo-efekt-Maneta# (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Bourdieu P., Specyfika dziedziny naukowej i społeczne warunki rozwoju wiedzy, [w:] Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, t. 2, red. E. Mokrzycki, tłum. E. Neyman, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1984, s. 87–136.
View in Google Scholar

Bourdieu P., Teoria obiektów kulturowych, [w:] Odkrywanie modernizmu: przekłady i komentarze, red. R. Nycz, tłum. A. Zawadzki, Universitas, Kraków 2004, s. 259–280.
View in Google Scholar

Bourdieu P., The Biographical Illusion, [w:] Identity: A Reader, red. P. Du Gay, J. Evans, P. Redman, Sage Publications, Open University, London–Thousand Oaks 2000, s. 297–303.
View in Google Scholar

Bourdieu P., The Field of Cultural Production, or: The Economic World Reversed, [w:] P. Bourdieu, The Field of Cultural Production: Essays on Art and Literature, red. R. Johnson, Columbia University Press, New York 1993, s. 29–73.
View in Google Scholar

Bourdieu P., The Social Conditions of the International Circulation of Ideas, [w:] Bourdieu. A Critical Reader, red. R. Shusterman, Blackwell, Oxford 1999, s. 220–228.
View in Google Scholar

Bourdieu P., Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, tłum. A. Sawisz, Oficyna Naukowa, Warszawa 2001.
View in Google Scholar

Bourdieu P., Zmysł praktyczny, tłum. M. Falski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
View in Google Scholar

Bourdieu P., Passeron J.-C., Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, przeł. E. Neyman, Warszawa 2006.
View in Google Scholar

Braidotti R., Po człowieku, tłum. A. Kowalczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
View in Google Scholar

Braidotti R., Podmioty nomadyczne: ucieleśnienie i różnica seksualna w feminizmie współczesnym, tłum. A. Derra, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
View in Google Scholar

Brzezicki Ł., Naczelni o prawie do autoryzacji: to relikt PRL-u (opinie), Wirtualne Media, 23 października 2014, https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/naczelni-o-prawie-do-autoryzacji-to-relikt-prl-u-opinie (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Butler J., Performativity’s Social Magic, [w:] Bourdieu. A Critical Reader, red. R. Shusterman, Blackwell, Oxford 1999, s. 113–128.
View in Google Scholar

Butler J., Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, tłum. K. Krasuska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008.
View in Google Scholar

Callahan C. M., The Construct of Talent, „Peabody Journal of Education” 1997, t. 72, nr 3/4, s. 21–35, https://www.jstor.org/stable/1493034 (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Chamberlayne P., Bornat J., Wengraf T., Introduction. The Biographical Turn, [w:] The Turn to Biographical Methods in Social Science. Comparative Issues and Examples, red. P. Chamberlayne, J. Bornat, T. Wengraf, Routledge, London–New York 2004, s. 1–28.
View in Google Scholar

Charmaz K., Grounded Theory: Objectivist and Constructivist Methods, [w:] Handbook of Qualitative Research, red. N. Denzin, Y. Lincoln, Sage Publications, Thousand Oaks 2000, s. 509–535.
View in Google Scholar

Charmaz K., Teoria ugruntowana: praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, tłum. B. Komorowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
View in Google Scholar

Ciemna materia, [w:] Encyklopedia PWN, http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/ciemna-materia;3886514.html (dostęp: 16.01.2017).
View in Google Scholar

Clark G., Zimmerman E., Inquiry About Art Ability and Talent: A Remembrance of Things Past, „Theory Into Practice” 1984, t. 23, nr 4, s. 321–329, https://www.jstor.org/stable/1476388?seq=1#page_scan_tab_contents (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Clark G., Zimmerman E., Issues and Practices Related to Identification of Gifted and Talented Students in the Visual Arts, Raport National Research Center on the Gifted and Talented, University of Connecticut, 1992, https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED358662.pdf (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Coleman J., Social Capital in the Creation of Human Capital, „American Journal of Sociology” 1988, t. 94, s. 95–120.
View in Google Scholar

Coleridge S. T., Biographia Literaria, red. G. Watson, London–Routland 1991, s. 167.
View in Google Scholar

Collins H. M., What is Tacit Knowledge, [w:] The Practice Turn in Contemporary Theory, Routledge, London–New York 2001, s. 107–119.
View in Google Scholar

Csikszentmihalyi M., Przepływ: psychologia optymalnego doświadczenia, tłum. M. Wajda-Kacmajor, Moderator, Taszów 2005.
View in Google Scholar

Cummings N., Wieczna radość, [w:] Wieczna radość: ekonomia polityczna społecznej kreatywności, red. M. Kozłowski, A. Kurant, J. Sowa, K. Szadkowski, K. Szreder, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2011, s. 273–294.
View in Google Scholar

Currey M., Codzienne rytuały: jak pracują wielkie umysły, tłum. A. Napiórska, W.A.B., Warszawa 2015.
View in Google Scholar

Daenekindt S., Roose H., Cultural Chameleons: Social Mobility and Cultural Practices in the Private and the Public Sphere, „Acta Sociologica” 2013, t. 56, nr 4, s. 309–324.
View in Google Scholar

Danto A., The Artworld, „The Journal of Philosophy” 1964, t. 61, nr 19, s. 571–584.
View in Google Scholar

De Graaf N. D., Kraaykamp G., De Graaf M. P., Parental Cultural Capital and Educational Attainment in the Netherlands: A Refinement of the Cultural Capital Perspective, „Sociology of Education” 2000, t. 73, nr 2, s. 92–111.
View in Google Scholar

Debord G., Społeczeństwo spektaklu oraz Rozważania o społeczeństwie spektaklu, tłum. M. Kwaterko, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2006.
View in Google Scholar

Deleuze G., Kino 1. Obraz-ruch 2. Obraz-czas, tłum. J. Margański, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2008.
View in Google Scholar

Deleuze G., Logika sensu, tłum. G. Wilczyński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
View in Google Scholar

Deleuze G., O filozofii, [w:] Negocjacje 1972–1990, tłum. M. Herer, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2007, s. 143–162.
View in Google Scholar

Deleuze G., Stawanie się i kontrola, rozm. przepr. T. Negri, [w:] Negocjacje 1972–1990, tłum. M. Herer, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2007, s. 175–182.
View in Google Scholar

Deleuze G., Życie jako dzieło sztuki, rozm. przepr. D. Eribon, [w:] Negocjacje 1972–1990, tłum. M. Herer, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2007, s. 103–110.
View in Google Scholar

Deleuze G., Guattari F., Co to jest filozofia?, tłum. P. Pieniążek, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000.
View in Google Scholar

Deleuze G., Guattari F., Tysiąc plateau, red. J. Bednarek, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2015.
View in Google Scholar

Della Porta D., Repertoires of Contention, [w:] The Wiley-Blackwell Encyclopedia of Social and Political Movements, Blackwell Publishing, 2013, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/book/10.1002/9780470674871 (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Diaz-Bone R., Bührmann A. D., Gutiérrez Rodríguez E., Schneider W., Kendall G., Tirado F., The Feld of Foucaultian Discourse Analysis: Structures, Developments and Perspectives, „Forum: Qualitative Social Research” 2007, t. 8, nr 2, s. 7–28, https://www.jstor.org/stable/20762257 (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Dickie G., Defining Art, „American Philosophical Quarterly” 1969, t. 2, nr 3, s. 253–257.
View in Google Scholar

Dickie G., What Is Art? An Institutional Analysis, [w:] G. Dickie, Art and the Aesthetic: An Institutional Analysis, Cornell University Press, Ithaca, NY 1974, s. 426–437.
View in Google Scholar

Dimaggio P., Cultural Capital and School Success: The Impact of Status Culture Participation on the Grades of U.S. High School Students, „American Sociological Review” 1982, t. 47, nr 2, s. 189–201.
View in Google Scholar

Dłużewska E., Mrozek W., Faszyści i nuda. Jak faworyt Glińskiego spycha ważną galerię na margines, „Gazeta Wyborcza”, 2 lutego 2022, https://wyborcza.pl/7,112588,28014644,faszysci-kurioza-i-nuda-dwa-lata-piotra-bernatowicza-w-csw.html (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Douglas M., Czystość i zmaza, tłum. M. Bucholc, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Douglas M., Risk and Blame. Essays in Cultural Theory, Routledge, London–New York 2005.
View in Google Scholar

Douglas M., Symbole naturalne. Rozważania o kosmologii, tłum. E. Dżurak, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2004.
View in Google Scholar

Douglas M., Ukryte znaczenia: wybrane szkice antropologiczne, tłum. E. Klekot, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2007.
View in Google Scholar

Duncan C., Who Rules the Art World?, [w:] The Aesthetics of Power: Essays in Critical Art History, Cambridge University Press, Cambridge 1993, s. 172–180
View in Google Scholar

Dunning D., The Dunning-Kruger Effect: On Being Ignorant of One’s Own Ignorance, „Advances in Experimental Social Psychology” 2011, t. 44, s. 247–296.
View in Google Scholar

Dyer-Witheford N., Kapitalizm kognitywny i campusowy, „Magazyn Sztuki” 2005, t. 32–33, nr 2, s. 99–111.
View in Google Scholar

Dziemidok B., „Instytucjonalna definicja dzieła sztuki” jako świadectwo „kryzysu estetyki”, „Studia Estetyczne” 1980, t. 17, s. 33–42.
View in Google Scholar

Dzierzgowska A., To nieuchwytne „coś”, „Społeczny Monitor Edukacji” 2011, https://www.monitor.edu.pl/felietony/to-nieuchwytne-cos.html (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Eco U., Historia piękna, tłum. A. Kuciak, Rebis, Poznań 2005.
View in Google Scholar

Eccles J. S., Jacobs J. E., Harold R. D., Gender Role Stereotypes, Expectancy Effects, and Parents’ Socialization of Gender Differences, „Journal of Social Issues” 1990, t. 46, nr 2, s. 183–201.
View in Google Scholar

Elias N., Mozart: portret geniusza, oprac. M. Schröter, tłum. B. Baran, W.A.B, Warszawa 2006.
View in Google Scholar

Eliot T. S., Tradycja i talent indywidualny, [w:] Kto to jest klasyk i inne eseje, tłum. M. Heydel, Znak, Kraków 1998, s. 24–33.
View in Google Scholar

Erbel J., Trudny sojusz sztuki i nauk społecznych, „Intertekst”, http://www.intertekst.com/235_artykul.html (dostęp: 5.11.2011).
View in Google Scholar

Ericsson K., Charness N., Expert Performance: Its Structure and Acquisition, „American Psychologist” 1994, t. 49, nr 8, s. 725–747.
View in Google Scholar

Ericsson K., Krampe R., Tesch-Römer C., The Role of Deliberate Practice in the Acquisition of Expert Performance, „Psychological Review” 1993, t. 100, nr 3, s. 363–406.
View in Google Scholar

Ericsson K., Prietula M., Cokely E., The Making of an Expert, „Harvard Business Review” 2007, July–August, https://hbr.org/2007/07/the-making-of-an-expert (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Ericsson K., Charness N., Feltovich P., Hoffman R., The Cambridge Handbook of Expertise and Expert Performance, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
View in Google Scholar

Fabryka sztuki. Podział pracy oraz dystrybucja kapitałów społecznych w polu sztuk wizualnych we współczesnej Polsce, red. M. Kozłowski, J. Sowa, K. Szreder, Wolny Uniwersytet Warszawy, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2014.
View in Google Scholar

Ferenc T., Artysta jako obcy: socjologiczne studium artystów polskich na emigracji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012.
View in Google Scholar

Ferguson K., Social Capital and Children’s Wellbeing: A Critical Synthesis of the International Social Capital Literature, „International Journal of Social Welfare” 2006, t. 15, s. 2–18.
View in Google Scholar

Ferrante E., Genialna przyjaciółka, przeł. A. Pawłowska-Zampino, Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2016.
View in Google Scholar

Ferraroti F., On the Autonomy of the Biographical Method, [w:] Biography and Society: The Life History Approach in the Social Sciences, red. D. Bertaux, Sage Publications, Beverly Hills, CA 1981, s. 19–28.
View in Google Scholar

Firkowska-Mankiewicz A., Spór o inteligencję człowieka. Dziedziczność czy środowisko?, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 1993.
View in Google Scholar

Fischer-Lichte E., Estetyka performatywności, tłum. M. Sugiera, M. Borowski, Księgarnia Akademicka, Kraków 2008.
View in Google Scholar

Fleck L., Powstanie i rozwój faktu naukowego: wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym, tłum. M. Tuszkiewicz, Z. Cackowski, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1986.
View in Google Scholar

Fligstein N., Kompetencje społeczne i teoria pola, [w:] Nowe perspektywy teorii socjologicznej. Wybór tekstów, red. A. Manterys, J. Mucha, Kraków 2010, s. 273–300.
View in Google Scholar

Fligstein N., McAdam D., A Theory of Fields, Oxford University Press, New York 2012.
View in Google Scholar

Florida R., Cities and the Creative Class, Routledge, London–New York 2005.
View in Google Scholar

Foster H., O idei sztuki politycznej, „Magazyn Sztuki” 1994, nr 4, s. 124–133.
View in Google Scholar

Foucault M., Archeologia wiedzy, tłum. A. Siemek, De Agostini, Warszawa 2002.
View in Google Scholar

Foucault M., Historia seksualności, tłum. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski, Czytelnik, Warszawa 1995,
View in Google Scholar

Foucault M., Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu, tłum. M. Czerwiński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987.
View in Google Scholar

Foucault M., Kim jest autor, tłum. M. P. Markowski, [w:] Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura, red. T. Komendant, Fundacja Aletheia, Warszawa 1999, s. 199–219.
View in Google Scholar

Foucault M., Kim pan jest, profesorze Foucault? Debaty, rozmowy, polemiki, red. B. Błesznowski, K. Matuszewski, K. M. Jaksender, tłum. K. M. Jaksender, Libron, Kraków 2013.
View in Google Scholar

Foucault M., Nadzorować i karać: narodziny więzienia, tłum. T. Komendant, Fundacja Aletheia, Warszawa 2009.
View in Google Scholar

Foucault M., Nietzsche, genealogia, historia, [w:] Filozofia, historia, polityka: wybór pism, red. D. Leszczyński, L. Rasiński, tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Wrocław 2000, s. 111–135.
View in Google Scholar

Foucault M., O archeologii nauk. W odpowiedzi Kołu epistemologicznemu, tłum. A. Bandura, [w:] Język, dyskurs, społeczeństwo, red. L. Rasiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 307–333.
View in Google Scholar

Foucault M., Podmiot i władza, tłum. J. Zychowicz, „Lewą Nogą” 1998, nr 9, s. 174–192.
View in Google Scholar

Foucault M., Porządek dyskursu: wykład inauguracyjny wygłoszony w Collège de France 2 grudnia 1970 roku, tłum. M. Kozłowski, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2002.
View in Google Scholar

Foucault M., The Confession of the Flesh, [w:] Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings 1972–1977 by Michel Foucault, red. C. Gordon, Pantheon Books, New York 1980, s. 194–228.
View in Google Scholar

Foucault M., To nie jest fajka, tłum. T. Komendant, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 1996.
View in Google Scholar

Fox N. J., Foucault, Foucauldians and Sociology, „The British Journal of Sociology” 1998, t. 49, nr 3, s. 415–433.
View in Google Scholar

Gadacz T., Historia filozofii XX wieku: nurty, t. 2: Neokantyzm, filozofia egzystencji, filozofia dialogu, Znak, Kraków 2009.
View in Google Scholar

Gadamer H.-G., Estetyka i hermeneutyka, tłum. M. Łukasiewicz, [w:] H.-G. Gadamer, Rozum, słowo, dzieje, red. K. Michalski, Warszawa 1979, s. 132–141.
View in Google Scholar

Gadamer H.-G., Prawda i metoda: zarys hermeneutyki filozoficznej, tłum. B. Baran, Inter Esse, Kraków 1993.
View in Google Scholar

Geertz C., Opis gęsty: w poszukiwaniu interpretatywnej teorii kultury, [w:] C. Geertz, Interpretacja kultur: wybrane eseje, tłum. M. Piechaczek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005, s. 17–47.
View in Google Scholar

Geertz C., Wiedza lokalna: dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, tłum. D. Wolska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.
View in Google Scholar

Gender in Early Childhood, red. N. Yelland, Routledge, London–New York 2003.
View in Google Scholar

Giddens A., Nowoczesność i tożsamość, tłum. A. Sulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
View in Google Scholar

Gielen P., Creativity and Other Fundamentalisms, Modriaan Fund, Amsterdam 2013.
View in Google Scholar

Gladwell M., Poza schematem. Sekrety ludzi sukcesu, tłum. R. Śmietana, Znak, Kraków 2009.
View in Google Scholar

Glaser B. G., Strauss A., Odkrywanie teorii ugruntowanej: strategie badania jakościowego, tłum. M. Gorzko, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2009.
View in Google Scholar

Golczyńska-Grondas A., Wychowało nas państwo: rzecz o tożsamości dorosłych wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2014.
View in Google Scholar

Goldthorpe J., „Cultural Capital”: Some Critical Observations, „Sociologica” 2007, t. 2, s. 1–23.
View in Google Scholar

Goleman D., Focus: sztuka koncentracji jako ukryte dążenie do doskonałości, tłum. P. Szymczak, Media Rodzina, Poznań 2014.
View in Google Scholar

Gombrowicz W., Dziennik 1953–1956, red. J. Błoński, Z. Górzyna, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1988.
View in Google Scholar

Gould S. J., The Mismeasure of Man, Penguin, London 1997.
View in Google Scholar

Gromada A., Budacz D., Kawalerowicz J., Walewska A., Marne szanse na awanse? Raport z badania na temat obecności kobiet na uczelniach artystycznych, Fundacja Katarzyny Kozyry, 2015, http://katarzynakozyrafoundation.pl/projekty/badanie-dotyczace-obecnosci-kobiet-na-uczelnich-artystycznych-w-polsce (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Grosz E., Protetyczne przedmioty, [w:] Antropologia kultury wizualnej. Zagadnienia i wybór tekstów, red. I. Kurz, P. Kwiatkowska, Ł. Zaremba, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012, s. 416–423.
View in Google Scholar

Grosz E., Volatile Bodies. Toward a Corporeal Feminism, Indiana University Press, Bloomington–Indianapolis 1994.
View in Google Scholar

Grzegołowska-Klarkowska H., Mechanizmy obronne osobowości, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
View in Google Scholar

Gutiérrez K. D., Rogoff B., Cultural Ways of Learning: Individual Traits or Repertoires of Practice, „Educational Researcher” 2003, t. 32, nr 5, s. 19–25.
View in Google Scholar

Hacking I., Konstrukcja społeczna „czego”?, [w:] Horyzonty konstruktywizmu: inspiracje, perspektywy, przyszłość, red. E. Bińczyk, A. Derra, J. Grygieńć, tłum. E. Bińczyk, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015, s. 11–56.
View in Google Scholar

Hacking I., O wytwarzaniu ludzi, tłum. E. Charkiewicz, „Biblioteka Online Seminarium Foucault”, http://www.ekologiasztuka.pl/pdf/f0050hacking.pdf (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Hacking I., The Social Construction of What?, Harvard University Press, Cambridge–London 1999.
View in Google Scholar

Hacking I., Wymyślanie ludzi, „Kultura Popularna” 2009, t. 25, nr 3, s. 52–65.
View in Google Scholar

Hammersley M., Atkinson P., Metody badań terenowych, tłum. S. Dymczyk, Zysk i S-ka, Poznań 2000.
View in Google Scholar

Hansen O., Forma zamknięta czy forma otwarta? Struktury wizualne: o wizualnej semantyce, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2005.
View in Google Scholar

Haraway D., Wiedze usytuowane. Kwestia nauki w feminizmie i przywilej ograniczonej/ częściowej perspektywy, tłum. A. Czarnacka, „Biblioteka Online Think Tanku Feministycznego” 2008, http://www.ekologiasztuka.pl/pdf/f0062haraway1988.pdf (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Haraway D., The Promises of Monsters: A Regenerative Politics for Inappropriated Others, [w:] Cultural Studies, red. L. Grossberg, C. Nelson, P. A. Treichler, Routledge, New York 1992, s. 295–337, http://www.zbi.ee/~kalevi/monsters.html (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Hardt M., Negri A., Multitude: War and Democracy in the Age of Empire, Penguin Books, New York 2005.
View in Google Scholar

Hardt M., Negri A., Rzecz-pospolita: poza własność prywatną i dobro publiczne, tłum. P. Juskowiak et al., Korporacja Ha!art, Kraków 2012.
View in Google Scholar

Heinich N., Być artystą: rzecz o przekształceniach statusu malarzy i rzeźbiarzy, tłum. L. Mazur, Vizja Press and IT, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Heinich N., L’élite artiste. Excellence et singularité en régime démocratique, Gallimard, Paris 2005.
View in Google Scholar

Helling I. K., Metoda badań biograficznych, tłum. K. Dróździał, J. Włodarek, [w:] Metoda biograficzna w socjologii, red. J. Włodarek, M. Ziółkowski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Poznań 1990, s. 13–37.
View in Google Scholar

Hermanns H., Narrative Interviews – a New Tool for Sociological Field Research, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 1987, t. 13, s. 43–56, http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/handle/11089/9738 (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Hernik K., Doświadczenie konwersji przez studentów Wydziału Aktorskiego Akademii Teatralnej, „Przegląd Socjologii Jakościowej. Monografie” 2007, t. 3, nr 3, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume5/PSJ_monografie_2.pdf (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Herrmann T., Jurewicz J., Koc B. J., Ługowski A., Mały słownik klasycznej myśli indyjskiej, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 1992.
View in Google Scholar

Herrnstein R., Murray C., The Bell Curve: Intelligence and Class Structure in American Life, Free Press, New York 2010.
View in Google Scholar

Hirsch M., Pokolenie postpamięci, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, „Didaskalia” 2011, t. 105, nr 8, s. 28–36.
View in Google Scholar

Howarth D., Dyskurs, tłum. A. Gąsior-Niemiec, Oficyna Naukowa, Warszawa 2008.
View in Google Scholar

Howe M. J. A., Genius Explained, Cambridge University Press, Cambridge 2001.
View in Google Scholar

Hüther G., Hauser U., Wszystkie dzieci są zdolne: jak marnujemy wrodzone talenty, tłum. A. Lipiński, Wydawnictwo Dobra Literatura, Słupsk 2014.
View in Google Scholar

Identyfikacja potencjału twórczego: teoria, metodologia, diagnostyka, red. M Karwowski, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2009.
View in Google Scholar

Itten J., Sztuka barwy: subiektywne przeżywanie i obiektywne rozumienie jako drogi prowadzące do sztuki, tłum. S. Lisiecka, Wydawnictwo i Pracownia d2d.pl, Kraków 2015.
View in Google Scholar

Jackowski A., Sztuka zwana naiwną: zarys encyklopedyczny twórczości w Polsce, Krupski i S-ka, Warszawa 1995.
View in Google Scholar

Jacobs J. E., Lanza S., Osgood D. W., Eccles J. S., Wigfield A., Changes in Children’s Self-competence and Values: Gender and Domain Differences Across Grades One Through Twelve, „Child Development” 2002, t. 73, nr 2, s. 509–527.
View in Google Scholar

Jacyno M., Kultura indywidualizmu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Jagusiak A., W kierunku ciała, czyli podmiot ucieleśniony według Elizabeth Grosz i Rosi Braidotti, „Machina Myśli”, 30 kwietnia 2016, http://machinamysli.org/podmiot-ucielesniony-wedlug-grosz-oraz-braidotti (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Janicka E., Festung Warschau, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.
View in Google Scholar

Jarecka D., Artysta pyta, jak żyć, „Gazeta Wyborcza”, 24 grudnia 2011, https://wyborcza.pl/7,75410,10869334,artysta-pyta-jak-zyc.html (dostęp: 19.07.2022).
View in Google Scholar

Jarecka D., Kto i jak decyduje o tym, co jest dziełem sztuki, [w:] Sztuka w naszym wieku, red. K. Bondar, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2015.
View in Google Scholar

Jawłowska A., Drogi kontrkultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1975.
View in Google Scholar

Jünger E., Przybliżenia: narkotyki i upojenie, Fundacja Augusta hrabiego Cieszkowskiego, Warszawa 2013.
View in Google Scholar

Kant I., Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, Warszawa 2004.
View in Google Scholar

Kaufmann J.-C., Ego. Socjologia jednostki. Inna wizja człowieka i konstrukcji podmiotu, tłum. K. Wakar, Oficyna Naukowa, Warszawa 2004.
View in Google Scholar

Kaufmann J.-C., Wywiad rozumiejący, tłum. A. Kapciak, Oficyna Naukowa, Warszawa 2010.
View in Google Scholar

Kaźmierska K., Doświadczenia wojenne Polaków a kształtowanie tożsamości etnicznej. Analiza narracji kresowych, IFiS PAN, Warszawa 1999.
View in Google Scholar

Kaźmierska K., Wywiad narracyjny jako jedna z metod w badaniach biograficznych, „Przegląd Socjologiczny” 2004, t. 53, s. 71–96.
View in Google Scholar

Kaźmierska K., Waniek K., Autobiograficzny wywiad narracyjny: metoda, technika, analiza, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020.
View in Google Scholar

Keller G., Papasan J., Jedna rzecz: zaskakujący mechanizm niezwykłych osiągnięć, tłum. P. Cieślak, Galaktyka, Łódź 2018.
View in Google Scholar

Kestner G. H., Do autonomii przez współpracę? Z Grantem H. Kestnerem na temat jego koncepcji sztuki dialogicznej i kolaboratywnej rozmawiają Agata Skórzyńska i Piotr Juskowiak, „Kultura Współczesna” 2013, t. 77, nr 2, s. 15–25.
View in Google Scholar

Kodeks Etyki Socjologa uchwalony przez Walne Zgromadzenie Delegatów Polskiego Towarzystwa Socjologicznego dnia 25 marca 2012 r., https://pts.org.pl/wp-content/uploads/2016/04/kodeks.pdf (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Konecki K., Stawanie się jako problem socjologiczny, [w:] Ł. T. Marciniak, Stawanie się nauczycielem akademickim. Analiza symboliczno-interakcjonistyczna, „Przegląd Socjologii Jakościowej. Monografie” 2008, t. 4, nr 2, s. i–vi.
View in Google Scholar

Kowalski G., Dydaktyka Hansenowska bez Hansena, [w:] Po 30 latach: spojrzenie na pracownię Oskara Hansena, tłum. P. Szymor, M. Witkowska, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Warszawa 2013.
View in Google Scholar

Kristeva J., Problemy strukturowania tekstu, „Pamiętnik Literacki” 1972, t. 63, nr 4, s. 233–250.
View in Google Scholar

Kruger J., Dunning D., Unskilled and Unaware of It: How Difficulties in Recognizing One’s Own Incompetence Lead to Inflated Self-assessments., „Journal of Personality and Social Psychology” 1999, t. 77, nr 6, s. 1121–1134.
View in Google Scholar

Kuhn T. S., Struktura rewolucji naukowych, tłum. H. Ostromęcka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968.
View in Google Scholar

Kulick D., Schieffelin B. B., Language Socialization, [w:] A Companion to Linguistic Anthropology, red. A. Duranti, Wiley-Blackwell, Malden 2005.
View in Google Scholar

Kułakowska K., Błaźnice: kobiety kontrkultury teatralnej w Polsce, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Warszawa 2017.
View in Google Scholar

Kusiak J., Krzesanie dialektycznych iskier na kamiennej głowie Ernsta Thälmanna, „Praktyka Teoretyczna” 2013, t. 8, nr 2, https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/11704 (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Lahire B., From the Habitus to an Individual Heritage of Dispositions. Towards a Sociology at the Level of the Individual, „Poetics” 2003, t. 31, s. 329–355.
View in Google Scholar

Lahire B., The Plural Actor, Polity, Cambridge–Malden, MA 2011.
View in Google Scholar

Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, tłum. T. P. Krzeszowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1988.
View in Google Scholar

Lareau A., Invisible Inequality: Social Class and Childrearing in Black Families and White Families, „American Sociological Review” 2002, t. 67, nr 5, s. 747–776.
View in Google Scholar

Lareau A., Unequal Childhoods: Class, Race, and Family Life, University of California Press, Berkeley–Los Angeles–London 2003.
View in Google Scholar

Latour B., Nadzieja Pandory: eseje o rzeczywistości w studiach nad nauką, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2013.
View in Google Scholar

Latour B., On Recalling ANT, „The Sociological Review” 1999, t. 47, nr 1, s. 15–25.
View in Google Scholar

Latour B., Polityka natury: nauki wkraczają do demokracji, tłum. A. Czarnacka, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2009.
View in Google Scholar

Latour B., Splatając na nowo to, co społeczne: wprowadzenie do teorii aktora-sieci, tłum. K. Abriszewski, A. Derra, Universitas, Kraków 2010.
View in Google Scholar

Latour B., The Pasteurization of France, tłum. A. Sheridan, J. Law, Harvard University Press, Cambridge 1993.
View in Google Scholar

Law J., Organizing Modernity: Social Ordering and Social Theory, Blackwell, Oxford 1993.
View in Google Scholar

Law J., Uwagi na temat teorii aktora-sieci: wytwarzanie ładu, strategia i heterogeniczność, [w:] Studia nad nauką i technologią. Wybór tekstów, red. E. Bińczyk, A. Derra, tłum. K. Abriszewski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014, s. 215–237.
View in Google Scholar

Lemann N., The Big Test: The Secret History of the American Meritocracy, Farrar Straus and Giroux, New York 1999.
View in Google Scholar

Levitin D. J., The Organized Mind: Thinking Straight in the Age of Information Overload, Penguin Random House, New York 2017.
View in Google Scholar

Lévinas E., O uciekaniu, tłum. A. Czarnacka, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Libera Z., Zimna wojna sztuki ze społeczeństwem, „Magazyn Sztuki” 2001, http://www.magazynsztuki.eu/old/archiwum/teksty_internet_arch_all/archiwum_teksty_online_22.htm (dostęp: 5.11.2011).
View in Google Scholar

Ludwisiak M., Mytkowska J., Puchała M., Wróblewska H., Małaszko M., Do redaktora naczelnego dziennika „Rzeczpospolita”, 2015, http://artmuseum.pl/pl/news/do-redaktora-naczelnego-dziennika-rzeczpospolita (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Lynch M., Ontography: Investigating the Production of Things, Deflating Ontology, „Social Studies of Science” 2013, t. 43, nr 3, s. 444–462.
View in Google Scholar

MacIntyre A., Epistemological Crisis, Dramatic Narrative, and the Philosophy of Science, „The Monist” 1977, t. 60, nr 4, s. 453–472.
View in Google Scholar

Magala S., Walka klas w bezklasowej Polsce, tłum. J. Dąbrowski, Europejskie Centrum Solidarności, Gdańsk 2012.
View in Google Scholar

Magris C., Głosy: monologi, tłum. J. Ugniewska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2010.
View in Google Scholar

Małkowska M., Gra w Monopol, „Rzeczpospolita”, 5 czerwca 2015, http://www.rp.pl/artykul/1206238-Gra-w-monopol.html (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Małkowska M., Mafia bardzo kulturalna, „Rzeczpospolita”, 10 stycznia 2015, http://www.rp.pl/Plus-Minus/301109998-Polska-sztuka-czasu-transformacji.html#ap-1 (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Marks K., Engels F., Ideologia niemiecka, [w:] Dzieła, t. 3, Warszawa 1961.
View in Google Scholar

Mazur A., Tymczasowa koalicja. Rozmowa z Łukaszem Rondudą, „Obieg”, http://www.obieg.pl/wydarzenie/13677 (dostęp: 5.11.2011).
View in Google Scholar

Mazzucato M., Przedsiębiorcze państwo: obalić mit o relacji sektora publicznego i prywatnego, tłum. J. Bednarek, Wydawnictwo Ekonomiczne Heterodox, Poznań 2016.
View in Google Scholar

McRobbie A., Everyone is Creative: Artists as New Economy Pioneers?, „On Curating” 2013, nr 16, s. 58–61.
View in Google Scholar

Meighan R., Socjologia edukacji, tłum. Z. Knutsen, P. Kwieciński, E. Koziej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 1993.
View in Google Scholar

Menger P.-M., Are There Too Many Artists? The „Excess Supply” Issue: A Measurement Puzzle, an Increasingly Flexibility-driven Functional Requirement and an Unavoidable Mismatch Effect in Creative Activities, International Symposium of Cultural Statistics, Montreal 2002.
View in Google Scholar

Menger P.-M., Le travail créateur: s’accomplir dans l’incertain, Seuil–Gallimard, Paris 2009.
View in Google Scholar

Menger P.-M., The Economics of Creativity. Art and Achievement under Uncertainty, tłum. S. Rendall et al., Harvard University Press, Cambridge–London 2014.
View in Google Scholar

Merton R., Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. E. Morawska, J. Wertenstein-Żuławski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982.
View in Google Scholar

Merton R. K., The Matthew Effect in Science: The Reward and Communication Systems of Science are Considered, „Science” 1968, t. 159, nr 3810, s. 56–63.
View in Google Scholar

Merton R. K., The Matthew Effect in Science, II: Cumulative Advantage and the Symbolism of Intellectual Property, „Isis” 1988, t. 79, nr 4, s. 606–623.
View in Google Scholar

Metoda biograficzna w socjologii, red. J. Włodarek, M. Ziółkowski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Poznań 1990.
View in Google Scholar

Metoda biograficzna w socjologii: antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2012.
View in Google Scholar

Mikiewicz P., Kapitał społeczny i edukacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
View in Google Scholar

Mikurda K., Słownik terminów Jacquesa Rancière’a, [w:] J. Rancière, Dzielenie postrzegalnego: estetyka i polityka, tłum. M. Kropiwnicki, J. Sowa, Korporacja Ha!art, Kraków 2007, s. 177–186.
View in Google Scholar

Mills J., Bonner A., Francis K., The Development of Constructivist Grounded Theory, „International Journal of Qualitative Methods” 2006, t. 5, nr 1, s. 25–35.
View in Google Scholar

Miłosz Cz., Rodzinna Europa, Czytelnik, Warszawa 1990.
View in Google Scholar

Mitchell W. J. T., Picture Theory: Essays on Verbal and Visual Representation, University of Chicago Press, Chicago 1994.
View in Google Scholar

Mitchell W. J. T., Zwrot piktorialny, „Kultura Popularna” 2009, t. 23, nr 1, s. 4–19.
View in Google Scholar

Mitterer J., Tamta strona filozofii: przeciwko dualistycznej zasadzie poznania, tłum. M. Łukasiewicz, Oficyna Naukowa, Warszawa 1996.
View in Google Scholar

Monkiewicz D., Zbigniew Libera. Biografia, [w:] Zbigniew Libera: prace z lat 1982–2008, red. D. Monkiewicz, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2008, s. 254–287.
View in Google Scholar

Moran J., Cultural Studies and Academic Stardom, „International Journal of Cultural Studies” 1998, t. 1, nr 1, s. 67–82.
View in Google Scholar

Morgan D. H. J., Rethinking Family Practices, Palgrave Macmillan, Basingstoke 2011.
View in Google Scholar

Morin E., Kino i wyobraźnia, tłum. K. Eberhardt, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1975.
View in Google Scholar

Mościcki P., Wydarzenie i gramatyka. Polityka sztuki w dobie kapitalizmu kognitywnego, [w:] Dystrybucja nooawangardy, red. Łukasz Ronduda, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 2010, s. 29–60.
View in Google Scholar

Mytkowska J. w rozmowie z P. Strugińską, Z. Waślicką i A. Żmijewskim, Muzeum sporu – spór o muzeum, „Krytyka Polityczna” 2015, nr 40–41, s. 134–155.
View in Google Scholar

Nochlin L., Dlaczego nie było wielkich artystek?, tłum. B. Limanowska, „Ośka” 1999, nr 3, s. 52–56.
View in Google Scholar

Nowak A. W., Podmiot, system, nowoczesność, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, Poznań 2011
View in Google Scholar

Nowak A. W., Wyobraźnia ontologiczna. Filozoficzna (re)konstrukcja fronetycznych nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016.
View in Google Scholar

Nowak A. W., Zadania sztuki w dobie posthumanizmu. Refleksje nad Manifestem Nooawangardy, [w:] Dystrybucja nooawangardy, red. Ł. Ronduda, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 2010, s. 61–85.
View in Google Scholar

Nowe zjawiska w sztuce polskiej po 2000 roku, red. G. Borkowski, A. Mazur, M. Branicka, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Nowicka M., Habitus: Its Transformation and Transfer through Cultural Encounters in Migration, [w:] Bourdieu, Habitus and Social Research, red. C. Costa, M. Murphy, Palgrave Macmillan, London 2015, s. 93–110, http://link.springer.com/10.1057/9781137496928_6 (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Nowicka M., O użyteczności kategorii dyspozytywu w badaniach społecznych, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2016, t. XII, nr 1, s. 171–191.
View in Google Scholar

Nowicka M., „Urządzenie”, „zastosowanie”, „układ” – kategoria dispositif u Michela Foucaulta, jej tłumaczenia i ich implikacje dla postfoucaultowskich analiz władzy, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2011, t. 7, nr 2, s. 94–110.
View in Google Scholar

Nycz R., Intertekstualność i jej zakresy: teksty, gatunki, światy, „Pamiętnik Literacki” 1990, t. 81, nr 2, s. 95–116.
View in Google Scholar

Obszar Wspólny, Obszar Własny, red. K. Sienkiewicz, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Warszawa 2011.
View in Google Scholar

Ochs E., Pontecorvo C., Fasulo A., Socializing Taste, „Ethnos” 1996, t. 61, nr 1–2, s. 7–46.
View in Google Scholar

Olsen B., Kultura materialna po tekście: przywracanie obecności rzeczom, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki: antologia, red. E. Domańska, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010, s. 561–592.
View in Google Scholar

Ossowska M., Ethos rycerski i jego odmiany, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.
View in Google Scholar

Panofsky E., Perspektywa jako „forma symboliczna”, tłum. G. Jurkowlaniec, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.
View in Google Scholar

Pariser E., The Filter Bubble: How the New Personalized Web is Changing What We Read and How We Think, Penguin Press, New York 2011.
View in Google Scholar

Peterson R. A., Kern R. M., Changing Highbrow Taste: From Snob to Omnivore, „American Sociological Review” 1996, t. 61, s. 900–907.
View in Google Scholar

Pickering A., Nowe ontologie, tłum. T. S. Markiewka, [w:] Studia nad nauką i technologią. Wybór tekstów, red. E. Bińczyk, A. Derra, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014, s. 243–260.
View in Google Scholar

Pickering A., The Mangle of Practice: Time, Agency, and Science, University of Chicago Press, Chicago–London 1995.
View in Google Scholar

Pinker S., Tabula rasa: spory o naturę ludzką, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2012.
View in Google Scholar

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia warszawsko-praska, tłum. i red. bp K. Romaniuk, Towarzystwo Biblijne w Polsce, Warszawa 1998.
View in Google Scholar

Plastyka nieprofesjonalna, Muzeum Śląskie, https://muzeumslaskie.pl/pl/kolekcje/plastyka-nieprofesjonalna (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Płoska Z., Ronduda Ł., Ekwiwalent pieniężny. Artyści mówią o ekonomii podczas Warsaw Gallery Weekend, „Gazeta Wyborcza”, 26 września 2014, http://wyborcza.pl/2029020,76842,16711245.html (dostęp: 7.10.2015).
View in Google Scholar

Polanyi M., Personal Knowledge. Towards a Post-Critical Philosophy, Routledge, London 2005.
View in Google Scholar

Polanyi M., The Tacit Dimension, Doubleday and Company, Garden City–New York 1966.
View in Google Scholar

Popow M., Rodzina jako podmiot przedsiębiorczy – krytyczna analiza dyskursu wychowania małego geniusza w portalach internetowych dla rodziców, „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja” 2014, t. 2, nr 2, s. 95–118.
View in Google Scholar

Postman N., Technopol: triumf techniki nad kulturą, tłum. A. Tanalska-Dulęba, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1995.
View in Google Scholar

Potulicka E., Nowa prawica a edukacja, część 1: Geneza reformy edukacji w Anglii i Walii z roku 1988, Wydawnictwo „Edytor”, Poznań–Toruń 1993.
View in Google Scholar

Prawda M., Biograficzne odtwarzanie rzeczywistości (o koncepcji badań biograficznych Fritza Schütze), „Studia Socjologiczne” 1989, t. 4, s. 81–89.
View in Google Scholar

Psychologia: podręcznik akademicki, red. J. Strelau, t. 2: Psychologia ogólna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.
View in Google Scholar

Rabinow P., Refleksje na temat badań terenowych w Maroku, tłum. K. J. Dudek, S. Sikora, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2010.
View in Google Scholar

Rancière J., Dzielenie postrzegalnego: estetyka i polityka, tłum. J. Sowa, [w:] J. Rancière, Dzielenie postrzegalnego: estetyka i polityka, tłum. M. Kropiwnicki, J. Sowa, Korporacja Ha!art, Kraków 2007, s. 177–186.
View in Google Scholar

Raster. Macie swoich krytyków. Antologia tekstów, red. J. Banasiak, Stowarzyszenie 40 000 Malarzy, Warszawa 2009.
View in Google Scholar

Reber A., Implicit Learning and Tacit Knowledge, „Journal of Experimental Psychology” 1989, t. 118, nr 3, s. 219–235.
View in Google Scholar

Reber A., Implicit Learning and Tacit Knowledge: An Essay on the Cognitive Unconscious, Oxford University Press, New York–Oxford 1993.
View in Google Scholar

Ricoeur P., Język, tekst, interpretacja: wybór pism, tłum. P. Graff, K. Rosner, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1989.
View in Google Scholar

Riemann G., Schütze F., „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych, tłum. Z. Bokszański, A. Piotrowski, „Kultura i Społeczeństwo” 1992, nr 2, s. 89–109.
View in Google Scholar

Robotycki Cz., Węglarz S., Chłop potęgą jest i basta. O mityzacji kultury ludowej w nauce, „Polska Sztuka Ludowa” 1983, nr 1–2, s. 3–8.
View in Google Scholar

Rokuszewska-Pawełek A., Miejsce biografii w socjologii interpretatywnej, „ASK: Społeczeństwo, Badania, Metody” 1996, nr 1, s. 37–53.
View in Google Scholar

Ronduda Ł., Cichocki S. w rozmowie z B. Świątkowską, Sztuka, której chce naród, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, 22 maja 2012, http://funbec.eu/teksty.php?id=200 (dostęp: 5.07.2014).
View in Google Scholar

Ronduda Ł., Uklański P., Sztuka polska lat 70. Awangarda, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa–Jelenia Góra 2009.
View in Google Scholar

Rosen S., The Economics of Superstars, „The American Economic Review” 1981, t. 71, nr 5, s. 845–858.
View in Google Scholar

Rosenthal G., Badania biograficzne, [w:] Metoda biograficzna w socjologii: antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, tłum. K. Waniek, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2012, s. 279–307.
View in Google Scholar

Rossiter M. W., The Matilda Effect in Science, „Social Studies of Science” 1993, t. 23, nr 2, s. 325–341.
View in Google Scholar

Roszak T., Inwazja centaurów, tłum. G. Komerski, „Stan Rzeczy” 2014, t. 7, nr 2, s. 13–47.
View in Google Scholar

Rottenberg A. w rozmowie z A. Żmijewskim, Wczesne lata, „Krytyka Polityczna” 2015, nr 40–41, s. 110–133.
View in Google Scholar

Rottenberg A., Sztuka w Polsce 1945–2005, Wydawnictwo Piotra Marciszuka „Stentor”, Warszawa 2005.
View in Google Scholar

Rychter K., Krytyka podmiotu kartezjańskiego w feminizmie korporalnym Elizabeth Grosz, „Recycling Idei”, 20 stycznia 2014, http://recyklingidei.pl/rychter-krytyka-podmiotu-kartezjanskiego-w-feminizmie-korporalnym-elizabeth-grosz (dostęp: 6.10.2017).
View in Google Scholar

Sadownik A., Na rozstajnych drogach. Studium etnopedagogiczne kontrastowych karier szkolnych młodzieży, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2011.
View in Google Scholar

Sandel M. J., Tyrania merytokracji: co się stało z dobrem wspólnym, tłum. B. Sałbut, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.
View in Google Scholar

Schieffelin B. B., Ochs E., Language Socialization, „Annual Review of Anthropology” 1986, t. 15, s. 163–191.
View in Google Scholar

Schofer E., Meyer J. W., The Worldwide Expansion of Higher Education in the Twentieth Century, „American Sociological Review” 2005, t. 70, nr 6, s. 898–920.
View in Google Scholar

Schütz A., Potoczna i naukowa interpretacja ludzkiego działania, tłum. D. Lachowska, [w:] Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, red. E. Mokrzycki, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1984, s. 137–192.
View in Google Scholar

Schütze F., Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym, tłum. K. Waniek, [w:] Metoda biograficzna w socjologii: antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2012, s. 141–278.
View in Google Scholar

Schütze F., Hülya’s Migration to Germany as Self-sacrifice Undergone and Suffered in Love for Her Parents, and Her Later Biographical Individualisation. Biographical Problems and Biographical Work of Marginalisation and Individualisation of a Young Turkish Woman in Germany. Part I, „Forum: Qualitative Social Research” 2003, t. 4, nr 3, https://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/671 (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Schütze F., Presja i wina: doświadczenia młodego żołnierza niemieckiego w czasie drugiej wojny światowej i ich implikacje biograficzne, tłum. M. Z. Ziółkowska [w:] Metoda biograficzna w socjologii, red. J. Włodarek, M. Ziółkowski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Poznań 1990, s. 322–339.
View in Google Scholar

Schütze F., Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej, tłum. M. Czyżewski, „Studia Socjologiczne” 1997, nr 1, s. 11–56.
View in Google Scholar

Scott J. W., The Evidence of Experience, „Critical Inquiry” 1991, t. 17, nr 4, s. 773–797.
View in Google Scholar

Seligman D., O inteligencji prawie wszystko: kontrowersje wokół ilorazu inteligencji, tłum. M. Banaszkiewicz, I. Stąpor, E. Wolańska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1995.
View in Google Scholar

Sennett R., Etyka dobrej roboty, tłum. J. Dzierzgowski, Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 2010.
View in Google Scholar

Sennett R., Korozja charakteru: osobiste konsekwencje pracy w nowym kapitalizmie, tłum. J. Dzierzgowski, Ł. Mikołajewski, Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 2006.
View in Google Scholar

Sennett R., Kultura nowego kapitalizmu, tłum. G. Brzozowski, K. Osłowski, Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 2010.
View in Google Scholar

Sennett R., Cobb J., The Hidden Injuries of Class, Cambridge University Press, Cambridge 1977.
View in Google Scholar

Shenk D., The Genius in All of Us: Why Everything You’ve Been Told about Genetics, Talent and Intelligence is Wrong, Icon Books, London 2010.
View in Google Scholar

Sheppard R., Problematyka modernizmu europejskiego, przeł. P. Wawrzyszko, [w:] Odkrywanie modernizmu: przekłady i komentarze, red. R. Nycz, Universitas, Kraków 1998, s. 71–155.
View in Google Scholar

Sholette G., Dark Matter. Art and Politics in the Age of Enterprise Culture, Pluto Press, London–New York 2011.
View in Google Scholar

Shumway D.R., The Star System in Literary Studies, „PMLA” 1997, t. 112, nr 1, s. 85–100.
View in Google Scholar

Shusterman R., Introduction: Bourdieu as Philosopher, [w:] Bourdieu. A Critical Reader, red. R. Shusterman, Blackwell, Oxford 1999, s. 1–13.
View in Google Scholar

Sienkiewicz K., Zbigniew Libera „Lego. Obóz koncentracyjny”, „Culture.pl” 2010, https://culture.pl/pl/dzielo/zbigniew-libera-lego-oboz-koncentracyjny (dostęp: 30.09.2021).
View in Google Scholar

Silverman D., Interpretacja danych jakościowych: metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji, tłum. M. Głowacka-Grajper, J. Ostrowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Simondon G., Genesis of the Individual, tłum. M. Cohen, S. Kwinter, [w:] Incorporations, red. J. Crary, S. Kwinter, Zone Books, New York 1992, s. 297–319.
View in Google Scholar

Simonton D. K., Geniusz, przeł. M. Godyń, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2010.
View in Google Scholar

Sloterdijk P., Krytyka cynicznego rozumu, tłum. P. Dehnel, Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wrocław 2008.
View in Google Scholar

Sloterdijk P., Pogarda mas, tłum. B. Baran, Czytelnik, Warszawa 2003.
View in Google Scholar

Słowniczek artystyczny Rastra, [w:] Raster. Macie swoich krytyków. Antologia tekstów, red. J. Banasiak, Stowarzyszenie 40 000 Malarzy, Warszawa 2009, s. 21–55.
View in Google Scholar

Słownik pojęć lacanowskich, [w:] S. Masłoń, Coetzee. Przewodnik Krytyki Politycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2009, s. 343–361.
View in Google Scholar

Smith P., Wizualność, socjologia wizualna i zwrot ikoniczny w naukach społecznych, rozm. przepr. D. Bartmański, przeł. M. Żakowska, „Kultura Popularna” 2009, t. 23, nr 1, s. 20–28.
View in Google Scholar

Smith S. M., Blankenship S. E., Incubation and the Persistence of Fixation in Problem Solving, „The American Journal of Psychology” 1991, t. 104, nr 1, s. 61–87.
View in Google Scholar

Sowa J., Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Universitas, Kraków 2011.
View in Google Scholar

Spitzer M., Jak uczy się mózg, tłum. M. Guzowska-Dąbrowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
View in Google Scholar

Spivak G. C., Czy podporządkowani inni mogą przemówić?, tłum. E. Majewska, „Krytyka Polityczna” 2011, t. 24–25, s. 196–239.
View in Google Scholar

Standing G., Prekariat: nowa niebezpieczna klasa, tłum. K. Czarnecki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
View in Google Scholar

Stańczyk X., Macie swoją kulturę: kultura alternatywna w Polsce 1978–1996, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2018.
View in Google Scholar

Stomma L. et al., Antropologia kultury w Polsce – dziedzictwo, pojęcia, inspiracje. Materiały do słownika, „Polska Sztuka Ludowa” 1980, nr 1 (notatka o Rolandzie Barthesie), s. 47–48.
View in Google Scholar

Stonequist E., Cykl życia człowieka marginalnego, [w:] Metoda biograficzna w socjologii: antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, tłum. K. Waniek, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2012, s. 77–90.
View in Google Scholar

Strauss A. L., Praca biograficzna i jej powiązania (intersections), [w:] Metoda biograficzna w socjologii: antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2012, s. 517–528.
View in Google Scholar

Strauss A. L., Transformacje tożsamości, [w:] Metoda biograficzna w socjologii: antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, tłum. K. Waniek, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2012, s. 529–550.
View in Google Scholar

Szabłowski S., Kiedyś źli skandaliści, dziś nowi klasycy, „Przekrój”, 5 października 2010, http://przekroj.pl/kultura_sztuka_artykul,7664,0.html (dostęp: 7.10.2015).
View in Google Scholar

Szabłowski S., Sława: Dlaczego nie ma sławnych artystów?, „Dwutygodnik”, Warszawa, styczeń 2015, http://www.dwutygodnik.com/artykul/5705-slawa-dlaczego-nie-ma-slawnych-artystow.html (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Szczupacka W., Kronikarki mają głos. Historia polskiej neoawangardy lat 70. XX wieku w książkach autorstwa uczestniczek i organizatorek wydarzeń artystycznych, [w:] Krytyka artystyczna kobiet. Sztuka w perspektywie kobiecego doświadczenia XIX–XXI wieku, red. B. Łazarz, J. M. Sosnowska, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2019, s. 354–373.
View in Google Scholar

Szenajch P., Jak być skutecznym i nie stracić esencji?, [w:] Żmijewski. Przewodnik Krytyki Politycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2011, s. 97–116.
View in Google Scholar

Szenajch P., O warsztatach Kowalni dla reszty świata, [w:] Kowalnia 1985–2015, red. G. Kowalski et al., Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Katowice 2015, s. 505–526.
View in Google Scholar

Szenajch P., Przyspieszona nauka konkurencji. Przewodnik dla zbłąkanych w gąszczu reformy, „Studia Litteraria et Historica” 2012, t. 1, s. 1–21.
View in Google Scholar

Szenajch P., Rykoszety upodmiotowienia w autobiograficznych opowieściach uznanych artystów
View in Google Scholar

wizualnych, „Przegląd Socjologiczny” 2021, t. 70, nr 2, s. 67–96.
View in Google Scholar

Szenajch P., Sztuka wstydu, „Krytyka Polityczna” 2013, nr 31–32, s. 91–100.
View in Google Scholar

Szenajch P., Trudne umieranie. Narracyjne przedstawienia choroby i śmierci a doświadczenie osób terminalnie chorych, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2015.
View in Google Scholar

Szenajch P., Wczesny regres geniuszu w mit, [w:] Deus otiosus. Nowoczesność w perspektywie postsekularnej, red. A. Bielik-Robson, M. A. Sosnowski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2013, s. 189–225.
View in Google Scholar

Szkudlarek T., Edukacja i konstruowanie społecznych nierówności, [w:] Fenomen nierówności społecznych. Nierówności społeczne w refleksji humanistycznej, red. J. Klebaniuk, Wydawnictwo Eneteia, Warszawa 2007, s. 31–53.
View in Google Scholar

Ślęzak I., Stawanie się poetą. Analiza interakcjonistyczno-symboliczna, „Przegląd Socjologii Jakościowej. Monografie”, 2009, t. 5, nr 1, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume9/PSJ_monografie_4.pdf (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Śmigłowicz R., Układ scalony sztuki polskiej, [w:] Raster. Macie swoich krytyków. Antologia tekstów, red. J. Banasiak, Stowarzyszenie 40 000 Malarzy, Warszawa 2009, s. 59–110.
View in Google Scholar

Takács E., From the One to the Many. From Pierre Bourdieu’s Habitus Theory to the Concept of Bernard Lahire’s l’homme pluriel, „Acta Sociologica” 2012, t. 5, s. 57–60.
View in Google Scholar

Taleb N. N., The Black Swan: The Impact of the Highly Improbable, Penguin Books, London 2007.
View in Google Scholar

Talent show, https://en.wikipedia.org/wiki/Talent_show (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Taylor Ch., Etyka autentyczności, tłum. A. Pawelec, Znak, Kraków 2002.
View in Google Scholar

Taylor Ch., Nowoczesne imaginaria społeczne, tłum. A. Puchejda, K. Szymaniak, Znak, Kraków 2010.
View in Google Scholar

Taylor Ch., Źródła podmiotowości: narodziny tożsamości nowoczesnej, tłum. M. Gruszczyński et al., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
View in Google Scholar

Thompson G., The Brahmodya and Vedic Discourse, „Journal of the American Oriental Society” 1997, t. 117, nr 1, s. 13–37.
View in Google Scholar

Thornton S., Club Cultures: Music, Media and Subcultural Capital, University Press of New England, Hanover 1996.
View in Google Scholar

Tokarska-Bakir J., Hermeneutyka gadamerowska w etnograficzym badaniu obcości, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1992, t. 46, nr 1, s. 3–17.
View in Google Scholar

Tokarska-Bakir J., Interpretacja, czyli o sztuce antropologii, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1990, t. 1–2, nr 44, s. 3–7.
View in Google Scholar

Tokarska-Bakir J., Na Skargę, Feminoteka, http://www.feminoteka.pl/readarticle.php?article_id=385 (dostęp: 5.10.2011).
View in Google Scholar

Tokarska-Bakir J., Śrubka w polskiej wyobraźni, „Gazeta Wyborcza”, 17 marca 2007, s. 20.
View in Google Scholar

Turner V., Proces rytualny: struktura i antystruktura, tłum. E. Dżurak, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2010.
View in Google Scholar

Tzanakis M., Bourdieu’s Social Reproduction Thesis and the Role of Cultural Capital in Educational Attainment: A Critical Review of Key Empirical Studies, „Educate~” 2011, t. 11, nr 1, s. 76–90.
View in Google Scholar

Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe, t.j. Dz. U. 2018, poz. 1914, rozdz. 2, art. 14a, http://isap.sejm.gov.pl (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

van Maanen H., How to Study Art Worlds, Amsterdam University Press, Amsterdam 2009.
View in Google Scholar

Vasari G., Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów, tłum. K. Estreicher, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Kraków 1985–1990.
View in Google Scholar

Venuti L., The Ideology of the Individual in Anglo-American Criticism: The Example of Coleridge and Eliot, „Boundary 2: An International Journal of Literature and Culture” 1985/1986, t. 14, nr 1/2, s. 161–193.
View in Google Scholar

Vernant, J.-P., Śmierć grecka – śmierć o dwóch obliczach, [w:] Wymiary śmierci, red. S. Rosiek, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2003, s. 275–281.
View in Google Scholar

Vovelle M., Śmierć w cywilizacji Zachodu: od roku 1300 po współczesność, tłum. O. Swoboda et al., Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2004.
View in Google Scholar

Wacquant L., For a Sociology of Flesh and Blood, „Qualitative Sociology” 2015, t. 38, nr 1, s. 1–11, https://link.springer.com/article/10.1007/s11133-014-9291-y (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Wagner I., Producing Excellence: The Making of Virtuosos, Rutgers University Press, New Brunswick 2015.
View in Google Scholar

Wagner I., Sprzężenie karier. Konstrukcja karier w środowiskach artystycznych i intelektualnych, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2005, t. 1, nr 1, s. 20–41.
View in Google Scholar

Waniek K., Ucieczka jako przyczyna mobilności Europejczyków, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020.
View in Google Scholar

Warczok T., Iluzja „ja”. W stronę relacyjnego widzenia podmiotu działającego, „Annales Universitas Paedagogicae Cracoviensis. Studia Sociologica” 2013, t. 2, s. 29–41.
View in Google Scholar

Warde A., Wright D., Gayo-Cal M., Understanding Cultural Omnivorousness: Or the Myth of the Cultural Omnivore, „Cultural Sociology” 2007, t. 1, nr 2, s. 143–164.
View in Google Scholar

Weber M., Szkice z socjologii religii, tłum. J. Prokopiuk, H. Wandowski, Warszawa 1984.
View in Google Scholar

Wehling P., Usytuowana materialność praktyk naukowych: postkonstruktywizm – nowa perspektywa teoretyczna w studiach nad nauką?, tłum. A. Kołtun, [w:] Horyzonty konstruktywizmu: inspiracje, perspektywy, przyszłość, red. E. Bińczyk, A. Derra, J. Grygieńć, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015, s. 95–122.
View in Google Scholar

Wilkinson R., Pickett K., Duch równości: tam gdzie panuje równość, wszystkim żyje się lepiej, tłum. P. Listwan, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2011.
View in Google Scholar

Wisłocki S. A., Przyczynek do biografii Nikifora Drowniaka, „Polska Sztuka Ludowa” 1985, t. 39, nr 3–4, s. 219–226.
View in Google Scholar

Zawadzka A., Przymus kreatywności, [w:] Wieczna radość: ekonomia polityczna społecznej kreatywności, red. M. Kozłowski, A. Kurant, J. Sowa, K. Szadkowski, K. Szreder, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2011, s. 227–238.
View in Google Scholar

Zmyślony I., Brońmy układu w polskim świecie sztuki, „Kultura Liberalna”, 5 marca 2015, http://kulturaliberalna.pl/2015/03/05/monika-malkowska-mafia-kulturalna-polemika-iwo-zmyslony (dostęp: 24.08.2022).
View in Google Scholar

Znaniecki F., Społeczne role uczonych, tłum. J. Szacki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984.
View in Google Scholar

Zydorowicz J., Artystyczny wirus. Polska sztuka krytyczna wobec przemian kultury po 1989 roku, Instytut im. Adama Mickiewicza, Warszawa 2005.
View in Google Scholar

Żmijewski A., Drżące ciała: rozmowy z artystami, Bytomskie Centrum Kultury, KorporacjaHa!art, Warszawa–Bytom 2006.
View in Google Scholar

Żmijewski A., Stosowane sztuki społeczne, „Krytyka Polityczna” 2007, nr 11–12, s. 14–24.
View in Google Scholar

Okladka

Published

30 December 2022

Categories

License

License

Details about the available publication format: book

book

ISBN-13 (15)

978-83-8220-866-5

Details about the available publication format: e-book

e-book

ISBN-13 (15)

978-83-8220-867-2