Transcendentne kino Darrena Aronofsky’ego: Film, sacrum i mit

Autorzy

Marcin Kępiński
Uniwersytet Łódzki Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej
https://orcid.org/0000-0003-4367-3224

Słowa kluczowe:

kino, transcendencja, mit, symbol, sacrum

Streszczenie

Książka o transcendentnym kinie Darrena Aronofsky’ego zabiera czytelnika w podróż po wybranej filmografii tego wybitnego amerykańskiego reżysera. Monografia, poświęcona w całości jego niezwykłej twórczości, mającej pośród filmoznawców oraz publiczności filmowej tak grono oddanych wielbicieli, jak i krytyków. Mocny, wręcz anarchistyczny akcent pada tu na typ przedstawianego bohatera filmowego, żyjącego na marginesie społeczeństwa i świadomie odrzucającego jego normatywne struktury. Filmy, jak  również literatura, do której książka się odwołuje, są wyrazem postawy krytycznej wobec przemocy symbolicznej i narzucania jednostce ograniczających ją twórczo norm kulturowych, nakazujących takie, a nie inne rozumienie i przeżywanie otaczającego świata. Wnikliwy obserwator twórczości Darrena Aronofsky’ego dostrzeże istnienie w niej problematyki metafizycznej, niekiedy wprost zwróconej w stronę zagadnień religijnych. Taki rodzaj kina możemy nazwać transcendentnym. To kino tylko pozornie pesymistyczne w swej wymowie. Warto szukać mitycznych opowieści, by próbować usłyszeć i zrozumieć to, co mają nam one do zaoferowania. Warto zwrócić się ku transcendencji i próbować wyrażać niewyrażalne, także w sztuce filmowej, tak jak czyni to  Darren Aronofsky, który pragnie być powiernikiem wielkich narracji mitycznych. Te cechy, tak charakterystyczne dla reżysera, dają się dostrzec, w mniejszym lub większym stopniu, we wszystkich jego filmach, a zwłaszcza tych, przywoływanych w niniejszej monografii. Będzie ona interesująca dla czytelnika oczekującego od współczesnego kina czegoś więcej, niż niewyszukanej rozrywki i pragnącego wyjść poza jego ludyczny wymiar. 

Bibliografia

Álvarez Manuel Fernández, Izabela Katolicka, tłum. Jacek Antkowiak, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar

Apokryfy Starego Testamentu, oprac. i wstęp ks. Ryszard Rubinkiewicz SDB, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2000.
Zobacz w Google Scholar

Ariès Philippe, Człowiek i śmierć, tłum. Eligia Bąkowska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1989.
Zobacz w Google Scholar

Aronson Elliot, Człowiek – istota społeczna, tłum. Józef Radzicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar

Bachanek Grzegorz, Tajemnica grzechu pierworodnego w ujęciu Josepha Ratzingera, „Studia Theologica Varsaviensia” 2011, t. 49, nr 1.
Zobacz w Google Scholar

Bachofen Johann Jakob, Matriarchat: studium na temat ginajkokracji świata starożytnego podług natury religijnej i prawnej, tłum. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar

Baranowska Aneta, Techniki adaptacji do życia w instytucji totalnej. Na przykładzie żołnierzy mieszkańców obozu Babilon w Iraku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2008.
Zobacz w Google Scholar

Bargar Pavol, Destructive Pursuits of Holiness in Darren Aronofsky’s „Mother!”, „Acta Missiologica” 2019, vol. 13, no. 1.
Zobacz w Google Scholar

Barthes Roland, Świat wolnoamerykanki, [w:] tegoż, Mitologie, tłum. Adam Dziadek, Aletheia, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar

Bartmiński Jerzy, Słownik stereotypów i symboli ludowych, t. 1: Kosmos, cz. 2: Ziemia, woda, podziemie, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1999.
Zobacz w Google Scholar

Battistini Matilde, Symbole i alegorie, tłum. Karolina Dyjas, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2006.
Zobacz w Google Scholar

Bauman Zygmunt, Ponowoczesne przygody ciała, [w:] tegoż, Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 1995.
Zobacz w Google Scholar

Bekkum Koert van, Violence in the Flood Narrative: Text and Reception, [w:] Violence in the Hebrew Bible, eds. Koert van Bekkum, Jacques van Ruiten, Old Testament Studies, vol. 79, Leiden Publishing, Brill 2020.
Zobacz w Google Scholar

Benedyktowicz Danuta, Benedyktowicz Zbigniew, Dom w tradycji ludowej, Wiedza o kulturze, Wrocław 1992.
Zobacz w Google Scholar

Benedyktowicz Danuta, Benedyktowicz Zbigniew, Symbolika domu w tradycji ludowej (cz. I), „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1990, nr 3.
Zobacz w Google Scholar

Benedyktowicz Danuta, Benedyktowicz Zbigniew, Symbolika domu w tradycji ludowej (cz. II), „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1990, nr 4.
Zobacz w Google Scholar

Benedyktowicz Zbigniew, Antropologia filmu (wprowadzenie do działu artykułów), „Kwartalnik Filmowy” 1993, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Benedyktowicz Zbigniew, Portrety „obcego”. Od stereotypu do symbolu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.
Zobacz w Google Scholar

Benedyktowicz Zbigniew, Wprowadzenie, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1992, nr 3–4.
Zobacz w Google Scholar

Berti Giordano, Zaświaty, tłum. Grażyna Jurkowlaniec, Muza, Warszawa 2001. Biedermann Hans, Leksykon symboli, tłum. Jan Rubinowicz, Muza, Warszawa 2001. Bobowski Sławomir, Między świętością a potępieniem. Martin Scorsese i religia, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2007.
Zobacz w Google Scholar

Bobowski Sławomir, Wstęp, „Studia Filmoznawcze” 2004, t. 25.
Zobacz w Google Scholar

Bourdieu Pierre, Passeron Jean-Claude, Reprodukcja: elementy teorii systemu nauczania, wyd. 2, tłum. Elżbieta Neyman, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
Zobacz w Google Scholar

Bramorski Jacek, Antropologiczny wymiar symboliki przestrzeni sakralnej w ujęciu Mircei Eliadego, „Forum Teologiczne” 2002, vol. III.
Zobacz w Google Scholar

Brocki Marcin, Język ciała w ujęciu antropologicznym, Astrum, Wrocław 2001.
Zobacz w Google Scholar

Bulira Waldemar, Holocaust a tak zwana racjonalizacja świata nowoczesnego, „Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych” 2008, t. 3.
Zobacz w Google Scholar

Bułat Jakub, Przestrzeń sakralna domu wiejskiego albo okno i stół, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1990, nr 3.
Zobacz w Google Scholar

Bystroń Jan Stanisław, Megalomania narodowa, Książka i Wiedza, Warszawa 1995. Caillois Roger, Żywioł i ład, tłum. Anna Tatarkiewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1973.
Zobacz w Google Scholar

Campbell Joseph, Bohater o tysiącu twarzy, tłum. Andrzej Jankowski, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1997.
Zobacz w Google Scholar

Campbell Joseph, Potęga mitu: rozmowy Billa Moyersa z Josephem Campbellem, oprac. Betty Sue Flowers, tłum. Ireneusz Kania, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2007.
Zobacz w Google Scholar

Camus Albert, Dwa eseje. Mit Syzyfa. Artysta i jego epoka, tłum. Joanna Guze, Wydawnictwo Krąg, Warszawa 1991.
Zobacz w Google Scholar

Carroll Warren Hasty, Izabela Katolicka – królowa Hiszpanii, tłum. Jerzy Morka, Wydawnictwo Wektory, Bielany Wrocławskie 2012.
Zobacz w Google Scholar

Chałasiński Józef, Kultura amerykańska. Formowanie się kultury narodowej w Stanach Zjednoczonych Ameryki, wyd. III, LSW, Warszawa 1973.
Zobacz w Google Scholar

Citterell Arthur, Encyklopedia mitologii. Grecy i Rzymianie, Celtowie, Germanie, tłum. Piotr Taracha, Bożena Mierzejewska, Wydawnictwo RTW, Warszawa 2000.
Zobacz w Google Scholar

Collins Brian, The Sacrificial Ram and the Swan Queen. Mimetic Theory Fades to Black, „Contagion: Journal of Violence, Mimesis, and Culture” 2013, vol. 20, no. 1.
Zobacz w Google Scholar

Conrad Peter, Medicalization and Social Control, „Annual Review of Sociology” 1992, vol. 18.
Zobacz w Google Scholar

Crépon Pierre, Religie a wojna, tłum. Ewa Burska, Wydawnictwo Marabut, Gdańsk 1994. Czaja Dariusz, Ciało w kilku odsłonach, [w:] Metamorfozy ciała. Świadectwa i interpretacje, wstęp i red. D. Czaja, Contago, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Czaja Dariusz, Sygnatura i fragment. Narracje antropologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2004.
Zobacz w Google Scholar

Czaja Dariusz, Symbol i film. Uwagi metodologiczne, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1992, nr 3–4.
Zobacz w Google Scholar

Czerkawski Piotr, „Mother!”, „Kino” 2017, nr 11.
Zobacz w Google Scholar

Czerny Zygmunt, Wstęp, [w:] Chrétien de Troyes, Percewal z Walii czyli opowieść o Graalu, tłum. Anna Tatarkiewicz, Arcydzieła francuskiego średniowiecza, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1968.
Zobacz w Google Scholar

Dant Tim, Kultura materialna w rzeczywistości społecznej. Wartości, działania, style życia, tłum. Janusz Barański, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007. Davidson Gustav, Słownik aniołów w tym aniołów upadłych, tłum. Janusz Ruszkowski, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1998.
Zobacz w Google Scholar

Davis Mike, Planeta slumsów, tłum. Katarzyna Bielińska, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar

De Capoa Chiara, Stary Testament – postacie i epizody, tłum. Ewa Morka, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar

Degrelle Léon, Front wschodni 1941–45, tłum. Dorota Tatarako-Grzesiak, Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, Kraków 2002.
Zobacz w Google Scholar

Dialog u progu Auschwitz, t. 2: Perspektywy teologii po Auschwitz, red. Manfred Deselaers, Wydawnictwo Unum, Kraków 2010.
Zobacz w Google Scholar

Drwięga Marek, Ciało człowieka. Studium z antropologii filozoficznej, Księgarnia Akademicka, Kraków 2005.
Zobacz w Google Scholar

Dzięcielski Robert, Ogień – granica między życiem i śmiercią. Próba antropologicznej interpretacji ognia na podstawie obrzędów rodzinnych w polskiej kulturze ludowej XIX i XX w., „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Ethnologica” 1999, nr 10.
Zobacz w Google Scholar

Ehrenreich Barbara, Rytuały krwi, tłum. Piotr Kołyszko, Jacek Santorski & Co Wydawnictwo, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar

Eksteins Modris, Święto wiosny. Wielka wojna i narodziny nowego wieku, tłum. Krystyna Rabińska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1996.
Zobacz w Google Scholar

Eliade Mircea, Aspekty mitu, tłum. Piotr Mrówczyński, Wydawnictwo KR, Warszawa 1998.
Zobacz w Google Scholar

Eliade Mircea, Historia wierzeń i idei religijnych, t. II, tłum. Stanisław Tokarski, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1994.
Zobacz w Google Scholar

Eliade Mircea, Historia wierzeń i idei religijnych, t. III, tłum. Agnieszka Kuryś, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1995.
Zobacz w Google Scholar

Eliade Mircea, Inicjacja, obrzędy, stowarzyszenia tajemne: narodziny mistyczne, tłum. Krzysztof Kocjan, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 1997.
Zobacz w Google Scholar

Eliade Mircea, Mefistofeles i androgyn, tłum. Bogdan Kupis, Wydawnictwo KR, Warszawa 1994.
Zobacz w Google Scholar

Eliade Mircea, Mity, sny, misteria, tłum. Krzysztof Kocjan, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Eliade Mircea, Próba labiryntu. Rozmowy z Claude-Henri Rocquetem, tłum. Krzysztof Środa, Wydawnictwo Sen, Warszawa 1992.
Zobacz w Google Scholar

Eliade Mircea, Sacrum i profanum, tłum. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Eliade Mircea, Sacrum, mit, historia. Wybór esejów, wybór i wstęp Marcin Czerwiński, tłum. Anna Tatarkiewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1993.
Zobacz w Google Scholar

Eliade Mircea, Traktat o historii religii, tłum. Jan Wierusz-Kowalski, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000.
Zobacz w Google Scholar

Ersöz Koç Evrim, „The Road to Awe”: Legitimating the Anomy of Death in Darren Aronofsky’s The Fountain, [w:] Perspectives on the Sublime in American Cultural Studies, ed. Carl Boon, Dokuz Eylül University Publications, İzmir 2018.
Zobacz w Google Scholar

Etcoff Nancy, Przetrwają najpiękniejsi, tłum. Dominika Cieśla, Wydawnictwo CiS, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2002.
Zobacz w Google Scholar

Featherstone Mike, Ciało w kulturze konsumpcyjnej, tłum. Iwona Kurz, [w:] Antropologia ciała. Zagadnienia i wybór tekstów, wstęp i red. Małgorzata Szpakowska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar

Forstner Dorothea OSB, Świat symboliki chrześcijańskiej, tłum. i oprac. Wanda Zakrzewska, Paweł Pachciarek, Ryszard Turzyński, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1990.
Zobacz w Google Scholar

Foucault Michel, Nadzorować i karać: narodziny więzienia, tłum. Tadeusz Komendant, Aletheia, Warszawa 2020.
Zobacz w Google Scholar

Foucault Michel, Power, tłum. Robert Hurley i in., Penguin Books, London 2006. Francis J. Michael, Juan Ponce de León and the Fountain of Youth: History, Myth, and the
Zobacz w Google Scholar

Commemoration of Florida’s Past, [w:] The Voyages of Ponce de León: Scholarly perspectives, eds. James G. Cusick, Sherry Johnson, Florida Historical Society Press, Cocoa, FL 2012.
Zobacz w Google Scholar

Fromm Erich, Ucieczka od wolności, tłum. Olga i Andrzej Ziemilscy, Czytelnik, Warszawa 1970.
Zobacz w Google Scholar

Froniewski Jacek, Biblijna koncepcja etiologii choroby i integralnego uzdrowienia w ujęciu teologii prawosławnej, Wrocław 2019.
Zobacz w Google Scholar

Gać Jan, Majowie, Wydawnictwo Klio – Milenium, Łódź 2003.
Zobacz w Google Scholar

Gadamer Hans-Georg, Prawda i metoda, tłum. Bogdan Baran, Inter Esse, Kraków 1993. Garth John, Tolkien i pierwsza wojna światowa: u progu Śródziemia, tłum. Agnieszka Sylwanowicz, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2020.
Zobacz w Google Scholar

Gebert Konstanty, Ostateczne rozwiązania: ludobójcy i ich dzieło, Agora, Warszawa 2022. Ghiglieri Michael P., Ciemna strona człowieka. W poszukiwaniu źródeł męskiej agresji, tłum. Anna Tanalska-Dulęba, Wydawnictwo CiS, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2001. Giorgi Rosa, Aniołowie i demony, tłum. Tamara Łozińska, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2005.
Zobacz w Google Scholar

Girard René, Sacrum i przemoc, wyd. II, tłum. Maria i Jacek Plecińscy, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2019.
Zobacz w Google Scholar

Goffman Erving, Instytucje totalne: o pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych, tłum. Olena Waśkiewicz, Jacek Łask, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2011.
Zobacz w Google Scholar

Goshen-Gottstein Alon, Bóg a Auschwitz, tłum. Violetta Reder, „Biblioteka Teologii Fundamentalnej” 2010, nr 4.
Zobacz w Google Scholar

Grass Günter, Przy obieraniu cebuli, tłum. Sławomir Błaut, POLNORD – Wydawnictwo Oskar, Gdańsk 2007.
Zobacz w Google Scholar

Grodź Iwona, Wielka wiara, wielka miłość… Sacrum w kinie na przykładzie Matki Joanny od Aniołów Jerzego Kawalerowicza, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” 2017, nr 34.
Zobacz w Google Scholar

Grunberger Richard, Historia społeczna Trzeciej Rzeszy, t. 1, tłum. Witold Kalinowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987.
Zobacz w Google Scholar

Hamer Hanna, Psychologia społeczna. Teoria i praktyka, Difin, Warszawa 2005.
Zobacz w Google Scholar

Has-Tokarz Anita, Horror według Stephena Kinga i Grahama Mastertona. Studium o poetyce współczesnej powieści grozy, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Literatura i Kultura Popularna” 2002, nr 10 (2381).
Zobacz w Google Scholar

Heller Michał, Ostateczne wyjaśnienia wszechświata, Universitas, Kraków 2008.
Zobacz w Google Scholar

Hirsh Marianne, Family Frames. Photography, Narrative, and Postmemory, Harvard University Press, Cambridge, MA 1997.
Zobacz w Google Scholar

Hirsh Marianne, Family Pictures: Maus, Mourning, and Post-Memory, „Discourse” 1992, vol. 1, no. 2.
Zobacz w Google Scholar

Hoggart Richard, Spojrzenie na kulturę robotniczą w Anglii, tłum. Aleksandra Ambros, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1976.
Zobacz w Google Scholar

Hopfinger Maryla, Film i antropologia, [w:] Sztuka na wysokości oczu. Film i antropologia, red. Zbigniew Benedyktowicz, Danuta Palczewska, Teresa Rutkowska, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1985.
Zobacz w Google Scholar

Howard Michael, Wojna w dziejach Europy, tłum. Tadeusz Rybowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 2007.
Zobacz w Google Scholar

Huizinga Johan, Jesień średniowiecza, tłum. i posłowie Robert Stiller, Wydawnictwo Vis-à-vis Etiuda, Kraków 2022.
Zobacz w Google Scholar

Jackiewicz Aleksander, Antropologia filmu, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1975. Jackiewicz Aleksander, Narodziny dzieła filmowego. Fenomenologia kina, t. 1, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1981.
Zobacz w Google Scholar

Jagielski Sebastian, Ekstatyczne eksplozje. Wajda, efekty i reparacja, „Teksty Drugie” 2018, nr 1.
Zobacz w Google Scholar

Jung Carl Gustav, O naturze kobiety, wybór i tłum. Magnus Starski, Brama, Poznań 1992. Keller Józef, Rudolf Otto i jego filozofia religii, [w:] Rudolf Otto, Świętość. Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych, tłum. Bogdan Kupis, Książka i Wiedza, Warszawa 1968.
Zobacz w Google Scholar

Kempna-Pieniążek Magdalena, Formuły duchowości w kinie najnowszym, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013.
Zobacz w Google Scholar

Kesey Ken, Lot nad kukułczym gniazdem, tłum. Tomasz Mirkowicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1990.
Zobacz w Google Scholar

Kępiński Marcin, Mit, symbol, historia, tradycja. Gombrowicza gry z kulturą, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2006.
Zobacz w Google Scholar

Kępiński Marcin, Mur milczenia, mur zamknięcia, mur wokół pamięci i literatury. „Protezy” Warłama Szałamowa jako metafora sowieckiego imperium, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2020, t. 57, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Kępiński Marcin, Podróż w ciemności. Kulturowe obrazy wojny, Interdyscyplinarny Zespół Badania Wsi UŁ, Łódź 2012.
Zobacz w Google Scholar

Kępiński Marcin, Pomiędzy pamięcią autobiograficzną a zbiorową. Polska Ludowa i stan wojenny w narracjach łódzkich nauczycieli, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
Zobacz w Google Scholar

Kępiński Marcin, Przemoc, peryferie i dzikość natury. Obraz wsi w „Malowanym ptaku” Jerzego Kosińskiego, „Zeszyty Wiejskie” 2021, z. 7.
Zobacz w Google Scholar

Kępiński Marcin, Wojna współczesna. Kultura, media, pamięć, [w:] Oblicza kultury współczesnej – nowe kierunki, red. Kamil Maciąg, Beata A. Nowak, Wydawnictwo Naukowe Tygiel, Lublin 2018.
Zobacz w Google Scholar

Kłoskowska Antonina, Kultura masowa. Krytyka i obrona, wyd. II, PWN, Warszawa 1980. Koerner Joseph Leo, Mortyfikacja obrazu: Śmierć jako hermeneutyka u Hansa Baldunga Griena, tłum. Wojciech Michera, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2020, nr 1.
Zobacz w Google Scholar

Korczak Andrzej, Porządek wśród mitów wedle Mircei Eliadego, „Idea. Studia nad Strukturą i Rozwojem Pojęć Filozoficznych” 2014, vol. 26.
Zobacz w Google Scholar

Kowalski Piotr, Leksykon znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, PWN, Warszawa 1989.
Zobacz w Google Scholar

Kowalski Piotr, Popkultura i humaniści. Daleki od kompletności remanent spraw, poglądów i mistyfikacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2004.
Zobacz w Google Scholar

Kowalski Piotr, Woda żywa. opowieść o wodzie, zdrowiu, higienie i dietetyce, Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, Wrocław 2002.
Zobacz w Google Scholar

Krenzer Ferdinand, Taka jest nasza wiara, tłum. Piotr Waszczenko, Éditions du Dialogue, Société d’Éditions Internationales, Paris 1981.
Zobacz w Google Scholar

Krzak Zygmunt, Od matriarchatu do patriarchatu, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar

Księga o aniołach, red. Herbert Oleschko, Wydawnictwo WAM, Kraków 2002.
Zobacz w Google Scholar

Kulawik Adam, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, wyd. II, Antykwa, Kraków 1994.
Zobacz w Google Scholar

Kuśmierczyk Seweryn, Wprowadzenie. Analiza antropologiczno-morfologiczna dzieła filmowego jako praktyka filmoznawcza, [w:] Antropologia postaci w dziele filmowym, red. Seweryn Kuśmierczyk, Czuły Barbarzyńca, Warszawa 2015.
Zobacz w Google Scholar

Ladaria Louis F., Wprowadzenie do antropologii teologicznej, tłum. Arkadiusz Baron, red. Tytus Górski, Wydawnictwo WAM, Kraków 1997.
Zobacz w Google Scholar

Lasch Christopher, Kultura narcyzmu. Amerykańskie życie w czasach malejących oczekiwań, tłum. Grzegorz Ptaszek, Aleksander Skrzypek, Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa 2015.
Zobacz w Google Scholar

Lasoń-Kochańska Grażyna, Powrót Bogini? Przykłady funkcjonowania postaci Magna Mater w polskiej literaturze popularnej, „Literatura Ludowa” 2019, nr 6.
Zobacz w Google Scholar

Lee Lydia, The Flood Narratives in Gen 6–9 and Darren Aronofsky’s Film „Noah”, „Old Testament Essays” 2016, vol. 29, no. 2.
Zobacz w Google Scholar

Leeuw Gerardus van der, Fenomenologia religii, tłum. Jerzy Prokopiuk, Książka i Wiedza, Warszawa 1997.
Zobacz w Google Scholar

Libera Zbigniew, Dziedzictwo Frankensteina, [w:] Metamorfozy ciała. Świadectwa i interpretacje, wstęp i red. Dariusz Czaja, Contago, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Libera Zbigniew, Mikrokosmos, makrokosmos i antropologia ciała, Liber Novum, Tarnów 1997.
Zobacz w Google Scholar

Lis Marek, Epifania czy instrumentalizacja Boga? Spojrzenie na filmy religijne, [w:] Sacrum w kinie dekadę później. Szkice, eseje, rozprawy, red. Sebastian Jakub Konefał, Magdalena Zelent, Krzysztof Kornacki, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2013.
Zobacz w Google Scholar

Littell Jonathan, Suche i wilgotne. Krótka wyprawa na terytorium faszysty, tłum. Magdalena Kamińska-Maurugeon, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2009.
Zobacz w Google Scholar

Macumber Linsday, Abdul-Masih Magi, A Journey into the Heart of God: Darren Aronofsky’s „Noah” (2014) as a Subversive Kabbalistic Text, „Journal of Religion and Film” 2018, vol. 22, issue 3.
Zobacz w Google Scholar

Manteuffel Tadeusz, Historia powszechna. Średniowiecze, PWN, Warszawa 1995. Marczak Mariola, „Anioł w szafie” – o poszukiwaniu tożsamości filmu religijnego, [w:] Poszukiwanie i degradowanie sacrum w kinie, red. Mirosław Przylipiak, Krzysztof Kornacki, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002.
Zobacz w Google Scholar

Marczak Mariola, Między kontemplacją a dramatem. O pewnej tendencji w kinie religijnym i metafizycznym ostatnich lat, [w:] Sacrum w kinie dekadę później: szkice, eseje, rozprawy, red. Sebastian Jakub Konefał, Magdalena Zelent, Krzysztof Kornacki, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2013.
Zobacz w Google Scholar

Max Weber: nowoczesność, religia, odczarowanie, red. Michał Warchala, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2020.
Zobacz w Google Scholar

McLuhan Marshall, Mechaniczna panna młoda, [w:] tegoż, Wybór tekstów, tłum. Ewa Różalska, Jacek M. Stokłosa, Zysk i S-ka, Poznań 2001.
Zobacz w Google Scholar

Melosik Zbyszko, Tożsamość, ciało i władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne, Edytor s.c., Poznań–Toruń 1996.
Zobacz w Google Scholar

Michera Wojciech, Wyobraźnia alchemiczna Wernera Herzoga. Egzegeza symboliczna filmu „Szklane serce”, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1992, nr 3–4.
Zobacz w Google Scholar

Mieletinski Eleazar, Poetyka mitu, tłum. Józef Dancyngier, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1981.
Zobacz w Google Scholar

Milewska Monika, Ocet i łzy. Terror Wielkiej Rewolucji Francuskiej jako doświadczenie traumatyczne, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2018.
Zobacz w Google Scholar

Mirkowicz Tomasz, Posłowie, [w:] K. Kesey, Lot nad kukułczym gniazdem, tłum. Tomasz Mirkowicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1981.
Zobacz w Google Scholar

Moore Lila, Ruah-Midbar Shapiro Marianna, Humanity’s Second Chance: Darren Aronofsky’s „Noah” (2014) as an Environmental Cinematic Midrash, „Journal of Religion & Film” 2018, vol. 22, issue 1.
Zobacz w Google Scholar

Neiman Carol, Goldman Emily, Po śmierci. Przewodnik po zaświatach, tłum. Magdalena Konikowska, Teresa Lechowska, Elipsa, Warszawa 1995.
Zobacz w Google Scholar

Noah as Antihero: Darren Aronofsky’s Cinematic Deluge, eds. Rhonda Burnette-Bletsch, Jon Morgan, Routledge, New York 2017.
Zobacz w Google Scholar

Nowak Jacek, Społeczne reguły pamiętania. Antropologia pamięci zbiorowej, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2011.
Zobacz w Google Scholar

Nowakowski Michał, Medykalizacja i demedykalizacja: zdrowie i choroba w czasach kapitalizmu zdezorganizowanego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2015.
Zobacz w Google Scholar

Nowina-Sroczyńska Ewa, Przezroczyste ramiona ojca, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1997.
Zobacz w Google Scholar

Oleschko Herbert, Aniołowie w apokryfach Starego i Nowego Testamentu, [w:] Księga o aniołach, red. Herbert Oleschko, Wydawnictwo WAM, Kraków 2002.
Zobacz w Google Scholar

Otto Rudolf, Świętość. Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych, tłum. Bogdan Kupis, Książka i Wiedza, Warszawa 1968.
Zobacz w Google Scholar

Paluch Adam, Etnologiczny atlas ciała ludzkiego i chorób, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1995.
Zobacz w Google Scholar

Pasek Zbigniew, Skowronek Katarzyna, Duchowość jako kategoria analizy kulturoznawczej, „Prace Kulturoznawcze” XII, Wrocław 2011.
Zobacz w Google Scholar

Paszewski Andrzej, Grzech, którego nie było?, „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego” 2021, t. 41, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Pearce Joseph, Tolkien. Człowiek i mit, tłum. Joanna Kokot, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2001.
Zobacz w Google Scholar

Peck Douglas T., Ponce de Leon and the Discovery of Florida: The Man, the Myth, and the Truth, Pogo Pr., St Paul, Minnesota 1993.
Zobacz w Google Scholar

Penkala-Gawęcka Danuta, Antropologiczne spojrzenie na chorobę jako zjawisko kulturowe, „Medycyna Nowożytna” 1994, t. 1, z. 2.
Zobacz w Google Scholar

Pinker Steven, Zmierzch przemocy: lepsza strona naszej natury, tłum. Tomasz Bieroń, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2015.
Zobacz w Google Scholar

Piotrowska Małgorzata, Świat dziecka w horrorze Stephena Kinga, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Literatura i Kultura Popularna” 2002, nr 10 (2381).
Zobacz w Google Scholar

Piotrowski Eligiusz, Kara wieczna a grzech pierworodny. Konieczność debaty, „Verbum Vitae” 2019, t. 36.
Zobacz w Google Scholar

Piwowarczyk Roman, Arka Noego odnaleziona. Wyprawa z Hongkongu odkryła Arkę Noego ukrytą w lodowcu góry Ararat, Fronda PL, Warszawa 2022.
Zobacz w Google Scholar

Platus Titus Maccius, Asinaria; Komedie, tłum. Ewa Skwara, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003, t. II. Podemski Piotr, Siła, płodność, rasa – ciało ludzkie w ideologii i praktyce włoskiego faszyzmu, [w:] Somatotes. Cielesność w ujęciu historycznym, red. Rafał Matuszewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar

Popol Vuh. Księga Rady Narodu Popol Vuh, tłum. Halina Czarnocka, Carlos M. Casas, oprac. i wstęp Elżbieta Siarkiewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1980.
Zobacz w Google Scholar

Prokopiuk Jerzy, C.G. Jung, czyli gnoza XX wieku [w:] Carl Gustav Jung, Archetypy i symbole. Pisma wybrane, tłum. Jerzy Prokopiuk, Czytelnik, Warszawa 1976.
Zobacz w Google Scholar

Prokopiuk Jerzy, Eliade o inicjacji i stowarzyszeniach tajemnych, „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria” 2007, nr 4 (64).
Zobacz w Google Scholar

Przygoda Wiesław, Teologia cierpienia i choroby, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 2000, nr 33.
Zobacz w Google Scholar

Przylipiak Mirosław, Wprowadzenie, [w:] Poszukiwanie i degradowanie sacrum w kinie, red. Mirosław Przylipiak, Krzysztof Kornacki, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002.
Zobacz w Google Scholar

Przytuła Piotr, Religia Hollywood. Popkulturowe przetwarzanie duchowości w kinie popularnym ostatniej dekady, [w:] Sacrum w kinie dekadę później. Szkice, eseje, rozprawy, red. Sebastian Jakub Konefał, Magdalena Zelent, Krzysztof Kornacki, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2013.
Zobacz w Google Scholar

Ptaszek Grzegorz, Kapitalizm jako źródło kulturowego narcyzmu w epoce późnej nowoczesności. Wprowadzenie do Kultury narcyzmu Christophera Lascha, [w:] Christopher Lasch, Kultura narcyzmu. Amerykańskie życie w czasach malejących oczekiwań, tłum. Grzegorz Ptaszek, Aleksander Skrzypek, Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa 2015.
Zobacz w Google Scholar

Pytel Jan Kanty, Gościnność w Biblii (studium źródłowo-porównawcze), Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1990.
Zobacz w Google Scholar

Rega Artur, Człowiek w świecie symboli. Antropologia filozoficzna Mircei Eliadego, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2001.
Zobacz w Google Scholar

Rek Jan, Między filmowym analfabetyzmem a kompetencją. Przyczynek do antropologii filmu, [w:] Film: tekst i kontekst, red. Alicja Helman, Wiesław Godzic, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1982.
Zobacz w Google Scholar

Ricoeur Paul, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, wybór, oprac. i wprowadzenie Stanisław Cichowicz, przekł. zbiorowy, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1985.
Zobacz w Google Scholar

Ricoeur Paul, Symbolika zła, tłum. Stanisław Cichowicz, Maryna Ochab, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1986.
Zobacz w Google Scholar

Roux Jean-Paul, Krew. Mity, symbole, rzeczywistość, tłum. Marzena Perek, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 1994.
Zobacz w Google Scholar

Rutkowska Teresa, Ballada filmowa – czyli o powrotach, które trwają w nieskończoność, [w:] Sztuka na wysokości oczu. Film i antropologia, red. Zbigniew Benedyktowicz, Danuta Palczewska, Teresa Rutkowska, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1985.
Zobacz w Google Scholar

Sareło Zbigniew, Grzech / Magisterium Kościoła, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 6, red. Jan Walkusz, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1993.
Zobacz w Google Scholar

Sasse Sylvia, Patos i antypatos. Formuły patosu u Siergieja Eisensteina i Aby’ego Warburga, tłum. Paweł Piszczatowski, „Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej” 2014, nr 6.
Zobacz w Google Scholar

Scorsese Martin, Pasja i bluźnierstwo, tłum. Barbara Kosecka, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 1997.
Zobacz w Google Scholar

Siciński Andrzej, Styl życia, kultura, wybór: szkice, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2002.
Zobacz w Google Scholar

Sikora Sławomir, Film antropologiczny – antropologia filmu, „Kwartalnik Filmowy” 2004, nr 47–48.
Zobacz w Google Scholar

Sikora Sławomir, Film i paradoksy wizualności. Praktykowanie antropologii, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar

Skorin-Kapov Jadranka, Darren Aronofsky’s Films and the Fragility of Hope, Bloomsbury Publishing, 2015.
Zobacz w Google Scholar

Skowronek Bogusław, Filmowe sposoby antropologicznego poznania, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” 2008, nr 8.
Zobacz w Google Scholar

Słownik psychologiczny, red. Włodzimierz Szewczuk, Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1985.
Zobacz w Google Scholar

Sokołowski Marek, Kościół, kino, sacrum. W poszukiwaniu definicji filmów o tematyce religijnej, Oficyna Wydawnicza Kastalia, Olsztyn 2002.
Zobacz w Google Scholar

Stomma Ludwik, Antropologia wojny, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2014.
Zobacz w Google Scholar

Strinati Dominic, Wprowadzenie do kultury popularnej, tłum. Wojciech J. Burszta, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1998.
Zobacz w Google Scholar

Sulka Iwo, Darren Aronofsky – destrukcja marzeń, dekonstrukcja formy, [w:] Współczesność, red. Łukasz Plesnar, Rafał Syska, Wydawnictwo Rabid, Kraków 2010.
Zobacz w Google Scholar

Sułkowski Bogusław, Przemoc i pornografia śmierci jako przynęty medialne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2006.
Zobacz w Google Scholar

Szczerba Jacek, Mickey Rourke – aktor, który lubił boksować, „Gazeta Wyborcza”, 19.03.2009.
Zobacz w Google Scholar

Szewczyk Krzysztof, Lęk, nicość i respirator. Wzorce śmierci w nowożytnej cywilizacji Zachodu, [w:] Umierać bez lęku. Wstęp do bioetyki kulturowej, red. Mieczysław Gałuszka, Krzysztof Szewczyk, PWN, Warszawa–Łódź 1996.
Zobacz w Google Scholar

Sznajderman Monika, „Stary Gringo”. Motyw Don Kichota w filmie i literaturze, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1992, nr 3–4.
Zobacz w Google Scholar

Szpilka Wiesław, Zobaczyć świat. Etnografia wobec filmu i kultury masowej, „Konteksty.
Zobacz w Google Scholar

Polska Sztuka Ludowa” 1992, nr 3–4.
Zobacz w Google Scholar

Szponar Ewa, Zagadki umysłu i ciała, „Kino” 2017, nr 11.
Zobacz w Google Scholar

Sztompka Piotr, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2003.
Zobacz w Google Scholar

Szubert Piotr, Dadaizm. Duchamp i Schwitters, [w:] Sztuka świata, t. 9, red. Wojciech Włodarczyk, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1996.
Zobacz w Google Scholar

Szymkiewicz Maciej, Od Bachofena do Świętej Historii. Archeologia i antropologia wobec koncepcji matriarchatu i Wielkiej Bogini, [w:] Antropologia religii, t. 4, Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
Zobacz w Google Scholar

Szymkowska-Bartyzel Joanna, Nasza Ameryka wyobrażona. Polskie spotkania z amerykańską kulturą popularną po roku 1989, Księgarnia Akademicka, Kraków 2015.
Zobacz w Google Scholar

Theweleit Klaus, Męskie fantazje, tłum. Mateusz Falkowski, Michał Herer, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.
Zobacz w Google Scholar

Tischner Józef, Nieszczęsny dar wolności, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 1993.
Zobacz w Google Scholar

Tokarska Joanna, Wasilewski Jerzy Sławomir, Zmysłowska Magdalena, Śmierć jako organizator kultury, „Etnografia Polska” 1982, t. XXVI, z. 1.
Zobacz w Google Scholar

Tolkien John R.R., Władca pierścieni, t. II: Dwie wieże, t. III: Powrót króla, tłum. Maria Skibniewska, Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 1996.
Zobacz w Google Scholar

Tresidder Jack, Symbole i ich znaczenie, tłum. Zbigniew Dalewski, Horyzont, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar

Turner Victor, Proces rytualny: struktura i antystruktura, tłum. Ewa Drużak, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2010.
Zobacz w Google Scholar

Tuszyńska Boguchwała, Mitologie świata. Majowie, New Media Concept, Warszawa 2007. Unterman Alan, Żydzi. Wiara i życie, tłum. Janusz Zabierowski, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1989.
Zobacz w Google Scholar

Weber Max, Racjonalność, władza, odczarowanie, wybór, wstęp i tłum. Marian Holona, Poznań 2011.
Zobacz w Google Scholar

Wieczorkowska Magdalena, Medykalizacja społeczeństwa w socjologii amerykańskiej, „Przegląd Socjologiczny” 2012, t. 61, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Wieland Luiza, Zapasy amerykańskie jako spektakl kulturowy, „Kultura Popularna” 2002, nr 0.
Zobacz w Google Scholar

Yilmaz Mehmet, Demir Yilmaz, Darren Aronofsky’s Noah’s Ark as a Re-presentation of a Universal Narration, [w:] 14th International Symposium Communication in the Millennium, Istanbul 2016.
Zobacz w Google Scholar

Zadrożyńska Anna, Powtarzać czas początku. Cz. 2. O polskiej tradycji obrzędów ludzkiego życia, Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa 1989.
Zobacz w Google Scholar

Zadrożyńska Anna, Olędzki Jacek, Ciołek Tadeusz Maciej, Wyrzeczysko: o świętowaniu w Polsce, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1976.
Zobacz w Google Scholar

Zowczak Magdalena, Biblia ludowa. Interpretacje wątków biblijnych w kulturze ludowej, Wydawnictwo Funna, Wrocław 2000.
Zobacz w Google Scholar

Zowczak Magdalena, Mit bohaterski jako opowieść o granicach ludzkich możliwości, „Etnografia Polski” 1984, t. 28, z. 2.
Zobacz w Google Scholar

Zuffi Stefano, Nowy Testament. Postacie i epizody, tłum. Ewa Maciszewska, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar

Zupančič Metka, Aronofsky’s „Mother!” (2017): The Disturbing Power of Syncretic Mythical Paradigms, [w:] Myth and Audiovisual Creation, eds. José Manuel Losada, Antonella Lipscomb, Logos Verlag, Berlin 2019.
Zobacz w Google Scholar

Zwoliński Andrzej, Wojna. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo WAM, Kraków 2003. Żulczyk Jakub, Ślepnąc od świateł, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa 2018.
Zobacz w Google Scholar

Żygulski Kazimierz, Święto i kultura, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1981.
Zobacz w Google Scholar

[asr], Ciąg dalszy afery wokół słów Olgi Tokarczuk. „Utrwalamy krzywdzący stereotyp”, https://www.onet.pl/kultura/onetkultura/olga-tokarczuk-krytykowana-za-wypowiedz-komentarze-ludzi-kultury/dk2yzv7,681c1dfa [dostęp: 20.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

[kejtnova], Nikt nie pragnie wieczności, https://www.filmweb.pl/reviews/recenzja-filmu-Źródło-9787 [dostęp: 20.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

[Trashka], Darren Aronofsky – „Źródło” – recenzja filmu DVD, https://www.gram.pl/artykul/2007/09/05/darren-aronofsky-zrodlo-recenzja-filmu-dvd.shtml [dostęp: 20.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

Bettinger Brendan, Darren Aronofsky Says BLACK SWAN and THE WRESTLER Began as One Film, https://collider.com/darren-aronofsky-black-swan-the-wrestler/ [dostęp: 19.05.2022].
Zobacz w Google Scholar

Burza po słowach Tokarczuk o „idiotach”. Żulczyk broni noblistki, Szczygieł ubolewa, https://www.wprost.pl/literatura/10787893/burza-po-slowach-tokarczuk-o-idiotach-zulczyk-broni-noblistki-szczygiel-ubolewa.html [dostęp: 20.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

Cienista dolina. Rozmowę Janiny Ochojskiej, ks. Wacława Hryniewicza OMI, o. Leona Knabita OSB, ks. Jacka Pleskaczyńskiego SJ prowadzą Michał Okoński i Adam Szostkiewicz, http://mateusz.pl/czytelnia/tp-cienista.htm [dostęp: 19.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

Czaja Dariusz, Szyfr i epifania. Kilka uwag na temat „π” cz. I, https://www.gnosis.art.pl/e_gnosis/biblioteka_gnosis/kinema/czaja_pi.htm [dostęp: 22.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

Czy choroba jest karą za grzech?, https://www.niedziela.pl/artykul/37685/nd/Czy-choroba-jest-kara-za-grzech [dostęp: 19.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

Darren Aronofsky. Biography, https://www.imdb.com/name/nm0004716/bio?ref_=nm_ov_bio_sm [dostęp: 19.05.2022].
Zobacz w Google Scholar

Darren Aronofsky: Making Mother, Why There’s No Music and Other Creative Choices – The Feed, https://www.youtube.com/watch?v=L2yd77MgBCY [dostęp: 15.05.2021].
Zobacz w Google Scholar

Dogonić słońce (The Sunchaser), https://www.filmweb.pl/film/Dogonić+słońce-1996-10919 [dostęp: 7.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

Dogonić słońce (The Sunchaser), https://www.imdb.com/title/tt0117781/ [dostęp: 3.08.2022].
Zobacz w Google Scholar

Drewniak Miłosz, Źródło – ars moriendi według Aronofsky’ego, https://film.org.pl/a/zrodlo-ars-moriendi-wedlug-aronofskyego-52115 [dostęp: 20.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

Greenspan Jesse, The Myth of Ponce de León and the Fountain of Youth, https://www.history.com/news/the-myth-of-ponce-de-leon-and-the-fountain-of-youth [dostęp: 10.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

Hohle Philip J., Who Stays the Hand? Darren Aronofsky’s Kierkegaardian Resignation in
Zobacz w Google Scholar

„Noah”, https://www.academia.edu/29810611/Who_Stays_the_Hand_Darren_Aronofsky_s_Kierkegaardian_Resignation_in_Noah [dostęp: 7.08.2022].
Zobacz w Google Scholar

Klatka, https://www.filmweb.pl/film/Klatka-2003-107921 [dostęp: 2.08.2022].
Zobacz w Google Scholar

Knyszyński Marcin, Do sedna: Darren Aronofsky. Źródło, https://esensja.pl/film/recenzje/tekst.html?id=28435 [dostęp: 20.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

Mantilla Jesus Ruiz, La cultura no nos protege de nada. Los nazis son la prueba, https://elpais.com/diario/2007/10/27/babelia/1193441952_850215.html [dostęp: 8.09.2022].
Zobacz w Google Scholar

Mikołajczyk Maja, Olga Tokarczuk ma nagrody, ale empatię niekoniecznie. Nobel nie oznacza, że można obrażać ludzi, https://natemat.pl/426184,olga-tokarczuk-nazwala-ludzi-idiotami-czy-to-przystoi-czulej-narratorce [dostęp: 20.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

Najpierw Scorsese, teraz Coppola. Mistrzowie kina idą na wojnę z filmową wytwórnią Marvela, https://www.newsweek.pl/kultura/martin-scorsese-i-francis-ford-coppola-krytykuja-filmy-marvela/gbhx0ph [dostęp: 23.10.2019].
Zobacz w Google Scholar

Paziński Piotr, Milczące niebo agnostyka. Komentarz do „Noego. Wybranego przez Boga” Darrena Aronofsky’ego, https://kulturaliberalna.pl/2014/04/15/milczace-niebo-agnostyka-komentarz-noego-wybranego-boga-darrena-aronofskyego/ [dostęp: 11.08.2022].
Zobacz w Google Scholar

Shaer Matthew, Ponce de Leon Never Searched for the Fountain of Youth. How Did This Myth About the Spanish Explorer Even Gets its Start?, „Smithsonian Magazine” 2013, June, https://www.smithsonianmag.com/history/ponce-de-leon-never-searched-for-the-fountain-of-youth-72629888/ [dostęp: 11.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

Singer Michael, Żydowska teologia po Auschwitz, tłum. Agata Kroh, [w:] Dialog u progu Auschwitz, Kraków 2020, s. 125–144, https://cdim.pl/michael-signer-zydowska-teologia-po-auschwitz,3644/pbo/2 [dostęp: 8.08.2020].
Zobacz w Google Scholar

Szot Wojciech, Tokarczuk nie dla idiotów? W tej aferze wcale nie chodzi o literaturę, https://wyborcza.pl/7,75517,28701990,tokarczu-nie-dla-idiotow.html [dostęp: 20.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

Walkiewicz Michał, Źródło, https://kultura.onet.pl/film/recenzje/zrodlo/1e9y6jl [dostęp: 20.07.2022].
Zobacz w Google Scholar

Zawód gangster (Rise of the Footsoldier), https://www.imdb.com/title/tt0901507/ [dostęp: 3.08.2022].
Zobacz w Google Scholar

Opublikowane

13 marca 2023

Licencja

Licencja

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN

ISBN

ISBN-13 (15)

978-83-8331-098-5

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN (e-book)

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15)

978-83-8331-099-2