-
3220
-
822
-
770
-
720
-
565
Pliki do pobrania
Tytuł książki świadomie nawiązuje do wiersza Agnieszki Osieckiej. Poetka odsłania przed nami tę twarz historii, której często nie chcemy widzieć, którą podświadomie odrzucamy. Nie dostojnej muzy Klio, ale historii będącej ciężarem, obezwładniającej, pretensjonalnej, bezwzględnej, oskarżającej.
Ale jest jeszcze inna twarz przeszłości. To historia pokrzepiająca, przeszłość jako bajka opowiadana przez zwycięzców i moralistów, w gruncie rzeczy niewiele znacząca poza samą sobą. Zdając sobie sprawę z pewnej przewrotności, która towarzyszy naszym zmaganiom z historią, w niniejszej pracy chciałbym upomnieć się o ten rodzaj historii, który przeciwstawia się dwóm wcześniej wymienionym, zwrócić uwagę na potrzebę historii refleksyjnej, krytycznej, świadomej swoich ograniczeń. Zebrane w książce teksty zdecydowałem się podzielić na trzy dopełniające się części.
Pierwsza z nich dotyczy historiografii, druga koncentruje się na zjawisku pamięci zbiorowej/pamięci historycznej, trzecia grupuje wypowiedzi na temat szeroko dyskutowanej ostatnio kategorii „polityki historycznej”, tej dawnej i tej współczesnej. Ideą spajającą zebrane w tej książce szkice jest przeświadczenie o różnych formach obecności przeszłości w kulturze. W zależności od kontekstu może ona służyć celom poznawczym, emancypacyjnym, ludycznym czy propagandowym. Ów nadmiar historii i różne użytki, które z niej czynimy, są znakiem epoki.
A my nie chcemy uciekać stąd. Z Zygmuntem Miłoszewskim rozmawia M. Nogaś, „Gazeta Wyborcza”, 9–10 XI 2017.
Afanasjew J. N., Groźna Rosja, przeł. M. Kotowska, Warszawa 2005.
Aleksijewicz S., Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka, przeł. J. Czech, Wołowiec 2014.
Ałpatow M. A., Russkaja istoriczeskaja mysl i Zapadna Evropa (XVIII – pierwaja połovina XIX), Moskwa 1985.
Ankersmit F., Język a doświadczenie historyczne, [w:] tenże, Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, red. E. Domańska, Kraków 2004, s. 223–247.
Anty-Kultura. Wybór tekstów o paryskiej „Kulturze”, Warszawa 1992.
Arendt H., Eichmann w Jerozolimie. Traktat o banalności zła, przeł. A. Szostkiewicz, Kraków 1987.
Ash T. G., Mesomnezie, „Transit. Europäische Revue” 2001/2002, Nr. 22.
Baczko B., Wyobrażenia społeczne. Szkice o nadziei i pamięci zbiorowej, Warszawa 1994.
Barycz H., Historyk gniewny i niepokorny. Rzecz o Wacławie Sobieskim, Kraków 1978.
Bauman Z., Nowoczesność i zagłada, przeł. T. Kunz, Kraków 2009.
Burrow J., A History of Histories. Epics, Chronicles, Romances and Inquires from Herodotus and Thucydides to the Twentieth Century, London 2007.
Bażenowa A., Historycy carskiego Uniwersytetu Warszawskiego 1869–1915. Nauka i polityka, Lublin 2016.
Beavois D., Spory historyków (Francja, Rosja, Polska) wokół Ukrainy-Rusi, [w:] Historia Europy Środkowo-Wschodniej, red. J. Kłoczowski, Lublin 2000, t. 2.
Białe plamy – czarne plamy. Sprawy trudne w polsko-rosyjskich stosunkach 1918–2008, red. A. D. Rotfeld, A. W. Torkunow, Warszawa 2010.
Black J. L., Nicholas Karamzin and Russian Society in the Nineteenth Century: A Study in Russian Political and Historical Thought, Toronto 1975.
Bloch M., Pochwała historii, przeł. W. Jedlicka, Warszawa 1960.
Błachowska K., Narodziny imperium. Rozwój terytorialny państwa carów w ujęciu historyków rosyjskich XVIII i XIX wieku, Warszawa 2001.
Błachowska K., Wiele historii jednego państwa. Obraz dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego do 1569 roku w ujęciu historyków polskich, rosyjskich, ukraińskich, litewskich i białoruskich w XIX wieku, Warszawa 2009.
Bogucka T., Historia zwykłych ludzi, „Gazeta Wyborcza”, 10 VI 2006.
Bomba R., Historia w grach komputerowych,„Historyka” 2007–2008, t. XXXVII–XXVIII.
Borodziej W., Górny M., Kwiatkowski P. T., 11.11.1918. Niepodległość i pamięć w Europie Środkowej, Kraków 2018.
Brock P., Stanley J., Wróbel P. J. (eds.), Nation and History: Polish Historiography from Enlightenment to the Second World War, Toronto 2005.
Broda M., Jurija Afanasjewa zmagania z Rosją, Łódź 2015.
Broda M., „Zrozumieć Rosję”. O rosyjskiej zagadce tajemnicy, Łódź 2011.
Browning Ch. R., Raul Hilberg, „Yad Vashem Studies” 2007, t. 35, nr 2.
Bugajewski M., Świadectwo historiografii, [w:] Historyk wobec źródeł. Historiografia klasyczna i nowe propozycje metodologiczne, red. J. Kolbuszewska, R. Stobiecki, Łódź 2010, s. 107–114.
Burke P., Historia kulturowa. Wprowadzenie, Kraków 2012.
Burska L., Kłopotliwe dziedzictwo. Szkice o literaturze i historii, Warszawa 1998.
Byrnes B. R., V. O Kliuchewskii. Historian of Russia, Bloomington–Indianopolis 1995.
Chwedoruk R., Polityka historyczna, Warszawa 2018.
Cienciała A. M., Józef Piłsudski w anglo-amerykańskich informatorach i podręcznikach historycznych po drugiej wojnie światowej. Zagadnienie mitu-stereotypu negatywnego, [w:] Polskie mity polityczne XIX i XX wieku, red. W. Wrzesiński, Wrocław 2001, s. 167–194.
Czyżewski A., Proces destalinizacji polskiej nauki historycznej w drugiej połowie lat 50. XX wieku, Warszawa 2007.
Daszczyński R., Sikorski. Wojna domowa na emigracji, „Gazeta Wyborcza”, 31 VIII 2009.
Dębski S., Syndrom wojny zaczepnej, „Arcana” 1998, nr 23.
Disputed Territories and Shared Pasts. Overlapping National Histories in Modern Europe, eds. T. Frank, F. Hadler, London 2011.
Dlaczego Rosja nie będzie przepraszać, z G. Pawłowskim rozmawia M. Sielski, „Europa. Tygodnik Idei” 2005, nr 19.
Domańska E., Historia egzystencjalna, Warszawa 2012.
Domańska E., Historie niekonwencjonalne, Poznań 2006.
Domańska E., Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach, Poznań 1999.
Domańska E., Sprawiedliwość epistemiczna w humanistyce zaangażowanej, „Teksty Drugie” 2017, nr 1.
Dudek A., Machcewicz P., Róg ulic Jaruzelskiego i Wałęsy, „Więź” 2004, nr 4.
Dusza polska i rosyjska. Spojrzenie współczesne, red. A. de Lazari, R. Bäcker, Łódź 2003.
Dzieło literackie jako źródło historyczne, red. Z. Stefanowska, J. Sławiński, Warszawa 1978.
Encyclopedia of Historians and Historical Writing, ed. K. Boyd, London–Chicago 1999.
Encyklopedia „białych plam”, t. I–II, Radom 2000.
Engelking B., Popiół na sercu, https://www.tygodnikpowszechny.pl/popiol-na-sercu-161280 (dostęp: 1 III 2021).
Esbecy nie mogą pozostać anonimowi. Z dr. hab. Januszem Kurtyką kandydatem na prezesa IPN rozmawia Katarzyna Gójska-Hejke, „Gazeta Polska”, 28 IX 2005.
Esterházy P., Wydanie poprawione, przeł. T. Worowska, Kraków 2008.
Evans R. J., In Defence of History, London 1997.
Ferro M., The Use and Abuse of History or how the Past is Taught, London 1984.
Fik M., Kultura polska po Jałcie. Kronika lat 1944–1981, Londyn 1989.
Filipowicz M., Emigranci i Jankesi. O amerykańskich historykach Rosji, Lublin 2007.
Filipowicz M., Wobec Rosji. Studia z dziejów historiografii polskiej od końca XIX wieku po II wojnę światową, Lublin 2000.
Film i historia. Antologia, red. I. Kurz, Warszawa 2008.
Florilegium Historicum Amicorum Minera. Profesorowi Krzysztofowi Maciejowi Kowalskiemu w sześćdziesiątą rocznicę urodzin przyjaciele, koledzy, uczniowie, red. T. Maćkowski, Gdańsk 2016.
Frevert U., Mąż, niewiasta. Niewiasta i mąż. O różnicach płci w czasach nowoczesnych, Warszawa 1997.
Galos A., Dzieje „Historii Polski” Henryka Wereszyckiego, „Tygodnik Powszechny” 1990, nr 34.
Gender and History in Western Europe, eds. R. Shoemaker, M. Vincent, London 1997.
Giedroyc J., Wańkowicz M., Listy 1945–1963, wybór i wstęp A. Ziółkowska-Boehm, Warszawa 2000.
Głowiński M., Peereliada, Warszawa 1993.
Gorczyńska M., Popularyzacja wiedzy w polskich kalendarzach okresu Oświecenia (1737–1821), Lublin 1999.
Grabowska M., Szawiel T., Budowanie demokracji. Podziały polityczne i społeczeństwo obywatelskie w postkomunistycznej Polsce, Warszawa 2001.
Grabski A. F., Dzieje historiografii, Poznań 2003.
Grabski A. F., Poglądy Władysława Smoleńskiego na dzieje Polski, [w:] tenże, Perspektywy przeszłości. Studia i szkice historiograficzne, Lublin 1983, s. 413–444.
Grabski A. F., Poland, [w:] International Handbook of Historical Studies. Contemporary Research and Theory, eds. G. Iggers, H. T. Parker, London 1980, s. 301–324.
Grabski A. F., Zarys historii historiografii polskiej, Poznań 2000.
Grudzińska-Gross I., Miłosz i długi cień wojny, Sejny 2020.
Hałas E., Polityka symboliczna i pamięć zbiorowa. Zmiany nazw ulic po komunizmie, [w:] Zmiana czy stagnacja. Społeczeństwo polskie po czternastu latach transformacji, red. M. Marody, Warszawa 2004.
Henryk Wereszycki. Historia w życiu historyka, red. E. Orman, A. Cetnarowicz, Kraków 2001.
Hilberg R., Pamięć i polityka. Droga historyka Zagłady, przeł. J. Giebułtowski, Warszawa 2012.
Hilberg R., The Development of Holocaust Research – A Personal Overviev, [w:] Holocaust Historiography in Context. Emergence, Challenges, Polemics and Achievements, eds. D. Bankier, D. Michman, Jerusalem 2008, s. 25–36.
Historia i świadomość narodowa, red. W. Wesołowski, Warszawa 1970.
Historia w kulturze współczesnej. Niekonwencjonalne podejścia do przeszłości, red. P. Witek, M. Mazur, E. Solska, Lublin 2011.
Historiography of Imperial Russia: The Profession and Writing of History in Multinational State, ed. T. Sanders, New York 1999.
History under Debate. International Reflection on the Discipline, eds. C. Barros, L. J. McCrank, New York 2004.
Hosking G., Russia: People and Empire 1552–1917, London 1997.
The Houses of History. A Critical Reader in Twentienth-Century History and Theory, select ed and introduced by A. Green, K. Troup, Manchester 1999.
Iggers G. G., Historiografia XX wieku, przeł. A. Gadzała, Warszawa 2010.
Istorija i stalinizm, red. A. N. Miercałow, Moskwa 1991.
Istorik i włast: sowietskije istoriki stalinskoj epochi, Saratow 2006.
Jakowenko N., Wstup do istorii, Kijów 2007.
Jakubowska B., Historia kobiet, [w:] Współczesna dydaktyka historii, red. J. Maternicki, Warszawa 2004, s. 97–98.
Janicki A., Pamięć drugiej wojny światowej we współczesnym rosyjskim dyskursie historycznym [maszynopis pracy doktorskiej w posiadaniu autora].
Janik M., Polskie kalendarze astrologiczne epoki saskiej, Warszawa 2003.
Jarecka D., Polskie pożegnanie z traumą, „Gazeta Wyborcza”, 26–27 VII 2014.
Jarocki R., Genetyk i historia. Opowieść o Piotrze Słonimskim, Warszawa 2003.
Jasieczek F., „Lokalne boje o historię”. Przemiany w przestrzeni i pamięci zbiorowej po 1989 roku na przykładzie zmian w nazewnictwie ulic i placów [maszynopis pracy magisterskiej w posiadaniu autora].
Kalendarz półstuletni 1750–1800, wybór tekstów, wstęp i oprac. B. Baczko, H. Hinz, Warszawa 1975.
Kalendarze staropolskie, red. I. M. Dacka-Górzyńska, J. Partyka, Warszawa 2013.
Kalicki W., Giertych lustruje Dziadka, „Gazeta Wyborcza”, 27 VI 2005.
Kałwa D., Historia kobiet – kilka uwag metodologicznych, [w:] Dzieje kobiet w Polsce, red. K. Makowski, Poznań 2014, s. 13–28.
Kałwa D., Historia kobiet versus historia gender, [w:] Historia – dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości, red. E. Domańska, R. Stobiecki, T. Wiślicz, Kraków 2014, s. 115–126.
Karamzin N. М., Istorija gosudarstwa rossijskogo w 12-u tomach, t. 1, Moskwa 1989.
Karas M., Alternatywna wizja historii. Prace historyczne Davida Irvinga, Kraków 2013.
Karpiński J., Czarna skrzynka. O pisaniu powojennej historii Polski, „Tygodnik Powszechny” 1990, nr 44.
Karpiński W., Jerzy Giedroyc. Kustosz pamięci, „Zeszyty Historyczne” 2010, z. 171.
Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Warszawa 2006.
Kelley D. R., Granice przeszłości w XX wieku, przeł. B. Hlebowicz, Warszawa 2009.
Klessman C., Problem podwójnego „przezwyciężenia przeszłości” w byłej NRD, [w:] tenże, Sporne problemy współczesnej historii Niemiec, Poznań 1999.
Kolbuszewska J., Kobiety w drodze na naukowy Olimp… Akademicki awans polskich historyczek (od schyłku XIX wieku po rok 1989), Łódź 2020.
Kolbuszewski J., Kresy, Wrocław 2002.
Kompa A., Polityka historyczna czasu dobrej zmiany, http://kompa.liberte.pl/polityka-historyczna-czasu-dobrej-zmiany/ (dostęp: 3 X 2017).
Kompleksy których trudno się pozbyć. Rozmowa z Jerzym Giedroyciem, „Polska Zbrojna”, 25–27 VI 1993.
Komunikacja. Tradycja i innowacje, red. M. Karwatowska, A. Siwiec, Chełm 2013.
Kończal K., Europejskie debaty na temat „les lieux de memoire” (Raport) [maszynopis w posiadaniu autora].
Kończal K., Miejsce pamięci, [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, współpraca J. Kalicka, Warszawa 2014, s. 229–234.
Kończal K., Polsko-niemieckie miejsca pamięci, „Borussia” 2007, nr 41.
Koprowska K., Postronni? Zagłada w relacjach chłopskich świadków, Kraków 2018.
Korkuć M., Komunistów „patriotyzm” instrumentalny, [w:] Patriotyzm Polaków. Studia z historii idei, red. J. Kloczkowski, Kraków 2006, s. 177–198.
Korzon T., Odrodzenie w upadku. Wybór pism historycznych, Warszawa 1975.
Koselleck R., Dziewiąty maja pomiędzy pamięcią a historią, „Borussia” 2006, nr 39.
Kowalczyk A. S., Wena do polityki. O Giedroyciu i Mieroszewskim, Warszawa 2014, t. 1–2.
Kowalczykowa A., Piłsudski i tradycja, Chotomów 1991.
Kowalski K. M., Artefakty jako źródła poznania, Gdańsk 1996.
Kula M., Nośniki pamięci historycznej, Warszawa 2002.
Kula M., Religiopodobny komunizm, Warszawa 2003.
Kula M., Wizytówka historyka, Warszawa 2020.
Kula W., Rozważania o historii, Warszawa 1958.
Kutiawin W. W., Polsza i Poliaki w sowriemiennych rossijskich uczebnikach istorii, [w:] Dusza polska i rosyjska. Spojrzenie współczesne, red. A. de Lazari, R. Bäcker, Łódź 2003, s. 244–264.
Kwiatkowski P. T., Odzyskanie niepodległości w polskiej pamięci zbiorowej, Warszawa 2018.
Kwiatkowski P. T., Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji, Warszawa 2008.
Lang B., Nazistowskie ludobójstwo. Akt i idea, przeł. A. Ziębińska-Witek, Lublin 2006.
Laquer W., The Fate of the Revolution. Interpretations of Soviet History, New York 1967.
Le Goff J., Historia i pamięć, przeł. A. Gronowska, J. Stryjczyk, Warszawa 2007.
Lebiediew S., Granice zapomnienia, przeł. G. Szymczak, Warszawa 2018.
Legutko R., Esej o polskiej duszy, Kraków 2008.
Lelewel J., Dzieła, t. 10, Warszawa 1969.
Leociak J., O nadużyciach w badaniach nad doświadczeniem Zagłady, „Zagłada Żydów.
Studia i Materiały”, 2010, t. 6, s. 9–19 https://www.zagladazydow.pl/index.php/zz/article/view/694/661 (dostęp: 5 I 2021).
Lewandowski S., Jędrzeja Giertycha koncepcja dziejów Polski [maszynopis pracy magisterskiej w posiadaniu autora].
Lipatow A. W., Rosja dzisiejsza. Między przeszłością a teraźniejszością, Toruń 2007.
Lorenz Ch., Przekraczanie granic. Eseje z filozofii historii i teorii historiografii, Poznań 2009.
Lost Greatness and Past Oppression in East Central Europe: Representations of the Imperial Ex perience in Historiography since 1918, Hrsg. F. Hadler, M. Mesenhöller, Leipzig 2007.
Łabuszewska A., Białe plamy, czerwone plamy, „Tygodnik Powszechny”, 5 IV 2020.
Łuczewski M., Kapitał moralny. Polityki historyczne w późnej nowoczesności, Kraków 2017.
Machcewicz P., Muzeum, Kraków 2018.
Machcewicz P., Westerplatte i Jedwabne, „Rzeczpospolita”, 8 VIII 2001.
Majmurek J., Pedagogika wstydu, której nigdy nie było, https://oko.press/pedagogika-wstydu-ktorej-nigdy-bylo/ (dostęp: 21 I 2021).
Malczewska-Pawelec D., Pawelec T., Rewolucja w pamięci historycznej. Porównawcze studia nad praktykami manipulacji zbiorową pamięcią Polaków w czasach stalinowskich, Kraków 2011.
„Mam na Pana nowy zamach…” Wybór korespondencji Jerzego Giedroycia z historykami i świadkami historii 1946–2000, wybór, oprac. S. M. Nowinowski, R. Stobiecki przy współpracy A. Brzezińskiej i M. Przybysz-Gralewskiej, Łódź 2019, t. 1–3.
Mann G., Dziejopisarstwo jako literatura, [w:] tenże, Ludzie myśli, ludzie władzy, historia, przeł. E. Paczkowska-Łagowska, Kraków 1997, s. 9–35.
Marrus M. R., Holocaust. Historiografia, przeł. A. Tomaszewska, Warszawa 1993.
Materski W., Od Cara do „Cara”. Studium rosyjskiej polityki historycznej, Warszawa 2017.
Materski W., rec. J. Jakowlewa, Polsza protiw SSSR 1939–1950, Moskwa 2007, „Dzieje Najnowsze” 2008, nr 1.
Mazour A., Modern Russian Historiography, Princeton 1958.
Mazur M., Propagandowy obraz świata. Polityczne kampanie prasowe w PRL 1956–1980, Warszawa 2003.
Mencwel A., Dwie trumny wiecznie żywe, „Rzeczpospolita, 30 IX – 1 X 2009.
Mencwel A., Jak stwarza się naród, „Rzeczpospolita”, 23–24 IX 2006.
Mencwel A., Tradycja do remontu, „Rzeczpospolita”, 16–17 IX 2006.
Merta T., Warunek obrachunku z przeszłością, „Rzeczpospolita”, 1 IX 2001.
Mękarski S., Zapiski z Rothesay 1940–1942, oprac. A. Adamczyk, Londyn–Piotrków Trybunalski 2003.
Miedwiediew S., Powrót rosyjskiego Lewiatana, przeł. H. Pustuła-Lewicka, Wołowiec 2020.
Mikołajczyk M., Jak się pisało o historii... Problemy polityczne powojennej Polski w publikacjach drugiego obiegu, Kraków 1998.
Mity i stereotypy w dziejach Polski i Ukrainy w XIX i XX wieku, red. A. Czyżewski, R. Stobiecki, T. Toborek, L. Zaszkilniak, Warszawa–Łódź 2012.
Moje Niemcy – moi Niemcy. Odpominania polskie, red. H. Orłowski, Poznań 2009.
Muchowski J., Historyka Shoah. Problematyka przedstawiania katastrof historycznych, Warszawa 2006.
Muchowski J., Polityka pisarstwa historycznego. Refleksja teoretyczna Haydena White’a, Warszawa–Toruń 2015.
Musiał F., Podbój zwany wyzwoleniem, „Biuletyn IPN” 2017, nr 1–2.
Musiał F., Wybór tradycji. Między wolnością a posttotalitaryzmem, „Biuletyn IPN” 2017, nr 1–2.
Myślą i słowem. Polsko-rosyjski dyskurs ideowy XIX wieku, red. Ł. Adamski, S. Dębski, Warszawa 2014.
Na osobnej wyspie czy wśród innych narodów. O historii Polski i swoich zainteresowaniach historią, o polskich historykach i politykach mówi Jerzy Giedroyc [rozmowę przeprowadził A. Chrzanowski], „Wiadomości Historyczne” 1997, nr 1.
Narodowe i europejskie aspekty polityki historycznej, red. B. Korzeniewski, Poznań 2008.
Narracja. Historia. Fikcja. Dawne kultury w historiografii i literaturze, red. Ł. Grützmacher, Warszawa 2009.
Nartonowicz-Kot M., Kita J., Patroni łódzkich ulic, Łódź 2012.
Nijakowski L. M., Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny, Warszawa 2008.
Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem, red. F. Modrzejewski, M. Sznajderman, Wołowiec 2002.
Nowak A., Historie politycznych tradycji. Piłsudski, Putin i inni, Kraków 2007.
Nowak A., O historii nie dla idiotów. Rozmowy i przypadki, Kraków 2019.
Nowak A., Od Imperium do Imperium. Spojrzenia na historię Europy Wschodniej, Kraków 2004.
Nowak A., Westerplatte czy Jedwabne, „Rzeczpospolita”, 1 VIII 2001.
Nowo-mowa. Materiały z sesji naukowej poświęconej problemom współczesnego języka polskiego odbytej na Uniwersytecie Jagiellońskim w dniach 16 i 17 stycznia 1981, red. J. Rokoszowa, W. Twardzik, Londyn 1985.
O płci i seksualności w kulturze i historii, red. M. Karwatowska, R. Litwiński, A. Siwiec, Lublin 2014.
Obrachunki z historią, red. W. Borodziej, Warszawa 1997.
Od zgonu Ojca Narodów do śmierci Orła Karpat. Księga na sześćdziesiąte urodziny Jerzego Kochanowskiego, red. W. Borodziej, M. Buko, R. Utz, Z. Zakrzewska, Warszawa 2020.
The Oxford History of Historical Writing. Historical Writing since 1945, eds. A. Schneider, D. Woolf, Oxford 2011.
Paczkowski A., Co zrobić z komunistyczną przeszłością? Przykład Polski, „Zeszyty Historyczne” (Paryż) 2002, z. 139.
Paczkowski A., „Druga wojna o przeszłość”. Rola przeszłości w polityce okresu transformacji, http://xxpzhp.umcs.lublin.pl/Referaty/Andrzej%20Paczkowski,%20Druga%20wojna%20o%20przesz%C5%82o%C5%9B%C4%87.pdf (dostęp: 5 XII 2020).
Paczkowski A., Europejskie rozliczenia z przeszłością, [w:] Cywilizacja europejska. Wykłady i eseje, red. M. Koźminski, Warszawa 2004, s. 401–415.
Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, red. S. M. Nowinowski, J. Pomorski, R. Stobiecki, Łódź 2008.
Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków 2009.
Passent D., Nadgorliwość ukarana, „Polityka” 2017, nr 36.
Pelczarski T., Instytut Badania Najnowszej Historii Polski. Zarys działalności (1923–1936), „Niepodległość” 1939, t. XX.
Perrot M., Moja historia kobiet, przeł. M. Szafrańska-Brandt, Warszawa 2009.
Piłsudski na łamach i w opiniach prasy polskiej 1918–1939, red. M. Jabłonowski, E. Kossewska, Warszawa 2005.
Piotrowski J., Piłsudczycy bez lidera, Toruń 2004, s. 117.
Piwińska M., Legenda romantyczna i szydercy, Warszawa 1973.
Plokhy S., Kwestia rosyjska. Jak budowano naród i imperium, Kraków 2019.
Pluciński J., Czarna legenda Józefa Piłsudskiego w historiografii i publicystyce historycznej okresu stalinizmu [maszynopis pracy magisterskiej w zbiorach autora].
Pokrowskij M. N., Izobrannyje proizwiedienija, Moskwa 1966.
Polacy i Rosjanie. 100 kluczowych pojęć, red. A. Magdziak-Miszewska, Warszawa 2002.
Polska – Rosja: XX wiek. Materiały do nauczania historii, red. R. Wnuk, L. Gorizontow, Lublin 2020.
Polska pamięć: duma i wina. „Żołnierze wyklęci” – między historią, popkulturą a polityką (dyskusja) [Tomasz Łabuszewski, Rafał Wnuk, Andrzej Friszke, Zbigniew Nosowski], „Więź” 2016, nr 3.
Pomian K., Historia. Nauka wobec pamięci, Lublin 2006.
Pomian K., Historia, pamięć, polityka, [w:] Pamięć, Memory, Rejestry i terytoria, Registers and territories [Monika Rydiger; Natalia Żak], Kraków 2013, s. 22–24.
Pomian K., Miejsca pamięci, konflikty pamięci, „Gazeta Wyborcza”, 12–13 IV 2008.
Pomorski J., Historia bez politycznych gierek, „Plus minus. Dodatek do »Rzeczpospolitej«”, 12–13 XII 2020.
Pomorski J., O potrzebie środowiskowej autorefleksji. Założenia i podstawa programowa XX Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich, http://xxpzhp.umcs.lublin.pl/#odezwa (dostęp: 23 II 2021).
Popowski S., Wraca Stalin, „Polityka” 2007, nr 37.
PRL z pamięci, red. C. Robotycki, Kraków 2001.
Przesłanie „Memoriału”, przeł. P. Mitzner, „Karta” 2008, nr 54.
Ptasińska M., Władze PRL wobec paryskiej „Kultury”. Zarys problematyki, [w:] „Kultura” i jej odbiór w Polsce, red. I. Hofman, Toruń 2017, s. 123–140.
Ptasińska-Wójcik M., Inwigilacja Instytutu Literackiego przez Służbę Bezpieczeństwa w czasach Gomułki, [w:] Aparat bezpieczeństwa wobec emigracji politycznej i Polonii, red. R. Terlecki, Warszawa 2005, s. 105–184.
Radziwinowicz W., Pamięć Rosjan, „Katyń”, dodatek do „Gazety Wyborczej”, 15–16 IX 2007.
„Raskażu Wam o wojnie…” Wtoraja mirowaja i Wielikaja Otieczestwiennaja Wojna w uczebnikach i soznanii szkolnikow sławianskich stran, Moskwa 2012.
Rewriting Russian History, ed. C. E. Black, New York 1956.
Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, Kraków 2006.
Riepina L. P., Istoriczeskaja nauka na rubieże XX–XXI wiekow, Moskwa 2011.
Rosja współczesna. Dziedzictwo i przyszłość, red. M. Broda, O. Nadskakuła, A. Płaczek, Toruń 2011.
Rossija i Polsza: Prieodielenije istoriczeskich stierieotipow 1918–1991, Moskwa 2019.
Różycki B., Dekomunizacja przestrzeni publicznej w Polsce, 1989–2016,[w:] Rozliczanie totalitarnej przeszłości: instytucje i ulice, red. A. Paczkowski, Warszawa 2017, s. 99–158.
Rutkowski T. P., Pańska, szlachecka, faszystowska. Polska w sowieckiej propagandzie, kulturze i historiografii 1917–1945, Warszawa 2020.
Samobójcza polityka historyczna PiS. J. Nizinkiewicz w rozmowie z A. Friszke, „Rzeczpospolita”, 10 IX 2017.
Samuś P., Instytut Badania Najnowszej Historii Polski; Instytut Józefa Piłsudskiego – wydawca „Niepodległości” (1923–1939), [w:] „Niepodległość” (1929–1939). Pismo. Środowisko. Twórcy, red. P. Samuś, Płock 2007, s. 89–90.
Sarid Y., Potwór pamięci, przeł. M. Sobelman, J. Stocker-Sobelman, Wrocław–Wojnowice 2021.
Saryusz-Wolska M., Publiczne konstruowanie historii. Przeszłość w prawicowej ikonografii, „Teksty Drugie” 2016, nr 2.
Schlink B., Lektor, przeł. M. Podlasek-Ziegler, Warszawa 2001.
Schulze W., O stosunku do niemieckiej historii po 1945,[w:] Pamięć polska, pamięć niemiecka od XIX do XXI wieku, red. K. Mikulski, Z. Noga, Toruń 2006, s. 32–45.
Sellin J., Systemowa polityka historyczna 2015–2019, „Gazeta Polska”, 8 VII 2015.
Serejski M. H., Europa a rozbiory Polski. Studium historiograficzne, Warszawa 1970.
Shapiro A. L., Istoriografija s driewniejszych wriemien do 1917 goda, Moskwa 1993.
Šimečka M., Wrogowie prawdy, przeł. A. S. Jagodziński, „Gazeta Wyborcza”, 23–24 IV 2017.
Skalska M., Wartości wielkopolskich kalendarzy polskich i niemieckich przełomu XIX i XX wieku w aspekcie współczesnej turystyki kulturowej,„Turystyka Kulturowa” 2009, nr 7, www.turystykakulturowa.org (dostęp: 1 IV 2016)
Składanowski H., Stosunki polsko-sowieckie w programach nauczania i podręcznikach historii w szkole powszechnej (podstawowej) w Polsce w latach 1932–1956, Toruń 2004.
Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994.
Smolar A., Bezpieczne miejsce, „Gazeta Wyborcza”, 15–16 X 2016.
Smoleński W., Historia Polski, Warszawa 1921.
Snyder T., Rekonstrukcja narodów. Polska, Ukraina, Litwa i Białoruś 1569–1999, przeł. M. Pietrzak-Merta, Sejny 2006.
Solarska M., S/przeciw historia. Wymiar krytyczny historii kobiet, Poznań 2011.
Solarska M., Bugajewski M., Współczesna francuska historia kobiet. Dokonania – perspektywy – krytyka, Bydgoszcz 2009.
Sovietskaja istoriografija, red. J. N. Afanasjew, Moskwa 1996.
Stawecki P., Generał Marian Kukiel jako szef Biura Historycznego Sztabu Generalnego i jego konflikt z marszałkiem Piłsudskim w 1925 r., „Przegląd Historyczny” 1987, z. 3.
Stępnik A., Ukraina i stosunki polsko-ukraińskie w syntezach i podręcznikach dziejów ojczystych okresu porozbiorowego 1795–1918, Lublin 1998.
Stępnik A., Ukraina, Litwa i Białoruś w „Zeszytach Historycznych” (1962–1991), [w:] Jerzego Giedroycia rozrachunki z historią i polityką, red. S. M. Nowinowski, R. Stobiecki, Łódź 2005, s. 51–68.
Stobiecki R., Bolszewizm a Historia. Próba rekonstrukcji bolszewickiej filozofii dziejów, Łódź 1998.
Stobiecki R., Etyczne i metodologiczne dylematy biografistyki w historiografii dziejów najnowszych, [w:] Yesterday. Studia z historii najnowszej. Księga dedykowana prof. Jerzemu Eislerowi w 65. rocznicę urodzin, red. J. Olaszek, A. Dudek, Ł. Kamiński i in., Warszawa 2017, s. 687–700.
Stobiecki R., Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna… ale skomplikowana, Warszawa 2007.
Stobiecki R., Historiografia PRL. Zamiast podręcznika, Łódź 2020.
Stobiecki R., Jak gadżety oswajają nas z przeszłością, „Polityka” 2015, nr 22.
Stobiecki R., Kilka uwag o obchodach stulecia niepodległości, http://ohistorie.eu/2018/11/29/kilka-uwag-po-obchodach-stulecia-niepodleglosci/ (dostęp: 15 XII 2020).
Stobiecki R., Łódzkie „boje o historię”, „Tygiel Kultury” 1998, nr 4–5.
Stobiecki R., Między marksizmem a wielkoruskim szowinizmem. Elementy obrazu dziejów Polski w radzieckich podręcznikach doby stalinizmu, [w:] Dusza polska i rosyjska. Spojrzenie współczesne, red. A. de Lazari, R. Bäcker, Łódź 2003, s. 229–243.
Stobiecki R., Mimo wszystko w obronie polityki historycznej, „Więź” 2018, nr 1.
Stobiecki R., Polska Ludowa na wojnie z Giedroyciem, „Gazeta Wyborcza”, 7–8 I 2017.
Stobiecki R., Nowinowski S. M., O polityce historycznej Jerzego Giedroycia słów kilka, [w:] W poszukiwaniu innej historii. Antologia tekstów opublikowanych na łamach periodyków Instytutu Literackiego w Paryżu, wprowadzenie, redakcja S. M. Nowinowski, R. Stobiecki przy współpracy A. Brzezińskiej i M. Przybysz-Gralewskiej, Łódź 2015, s. 11–27.
Szacka B., Czas przeszły, pamięć, mit, Warszawa 2006.
Szacka B., Jak się zmienia pamięć zbiorowa Polaków, „Gazeta Wyborcza”, 17 IX 2004.
Szacka B., Przeszłość w świadomości inteligencji polskiej, Warszawa 1983.
Szpociński A., Kanon historyczny. Pamięć zbiorowa a pamięć indywidualna. Trzy wymiary pamięci zbiorowej, „Studia Socjologiczne” 1983, nr 4.
Szumski J., Polityka a historia. ZSRR wobec nauki historycznej w Polsce w latach 1945–1964, Warszawa 2016.
Śpiewak P., Spory ideowe i rozmowy o pamięci, „Przegląd Polityczny” 2010, nr 99.
Śpiewak P., W naszym domu: dwie Polski. Polskie społeczeństwo w opinii socjologów, „Res Publica Nowa” 2004, nr 1.
Tafiłowski P., Społeczna funkcja kalendarzy astrologicznych w Polsce XVIII wieku,„Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 2002, nr 1–2.
Tatarenko A., Komentarz do referatu prof. Tomasza Wiślicza Poszukiwania poza historią: rewizjonizm, opowieści o przeszłości oraz zmiana generacyjna [maszynopis w posiadaniu autora].
Thompson E., Trubadurzy imperium. Literatura rosyjska i kolonializm, Kraków 2000.
Tilburg M. van, Historia kobiet czy historia gender? Poststrukturalistyczne inspiracje w badaniach nad dziejami płci, „Historyka” 2000, t. XXX.
To nie jest kwestia hematologii. Z profesorem Karolem Modzelewskim rozmawia Kalina Błażejowska, „Pismo” 2018, nr 11.
To poeci wygrywają wojny. Z J. Cercasem rozmawia M. Stasiński, „Gazeta Wyborcza”, 3–4 XII 2005.
Tokarska-Bakir J., Strach w Polsce, „Gazeta Wyborcza”, 12–13 I 2008.
Topolski J., Od Achillesa do Béatrice de Planissolles. Zarys historii historiografii, Warszawa 1998.
Torańska T., Oni, Warszawa 1989.
Traba R., Polityka wobec historii: kontrowersje i perspektywy,„Teksty Drugie” 2010, nr 1–2.
Troebst S., Europa Środkowo-Wschodnia – Polska i Niemcy w Europie. Wybrane eseje i studia (przy współudziale M. Włostowskiej), Kraków 2020.
Trzeba się wziąć za nietykalnych. Andrzej Nowak w rozmowie z W. Wybranowskim, „Tygodnik Do Rzeczy” 2016, nr 35.
Turlej E., Moda polska, „Polityka” 2014, nr 31.
Tych F., Czy istnieją odrębne pamięci o Shoah: polska i żydowska?, Kraków 2000.
Ugresič D., Nowi barbarzyńcy, „Gazeta Wyborcza”, 12–13 V 2007.
Urbankowski B., Filozofia czynu: światopogląd Józefa Piłsudskiego, Warszawa 1988.
Varga K., Pluszaki spod Verdun, czyli nie będzie nas, będzie biznes,„Duży Format. Magazyn Gazety Wyborczej”, 17 VII 2014 (nr 29).
Walicki A., Idee i ludzie. Próba autobiografii, Warszawa 2010.
Walicki A., Zarys myśli rosyjskiej. Od oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego, Kraków 2005.
Wandycz P. S., Polska, [w:] Historiografia krajów Europy Środkowo-Wschodniej, red. J. Kłoczowski, P. Kras, Lublin 1997, pierwodruk „The American Historical Review” (1992).
Wawrzyniak J., Pamięć zbiorowa, [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Warszawa 2014, s. 346–351.
Wernadski G., Russkaja istoriografija, Moskwa 1998.
White H., Proza historyczna, red. E. Domańska, Kraków 2009.
Wielichowska S., Polska historia kobiet w XX w. Początki – rozwój – specyfika [maszynopis rozprawy doktorskiej].
Wierzbicki A., Groźni i Wielcy. Polska myśl historyczna XIX i XX wieku wobec rosyjskiej despotii, Warszawa 2001.
Wierzbicki A., Wschód – Zachód w koncepcjach dziejów Polski. Z dziejów polskiej myśli historycznej w dobie porozbiorowej, Warszawa 1984.
Wiślicz T., Nowe tendencje w historiografii polskiej po 1989 roku http://xxpzhp.umcs.lublin.pl/Referaty/Tomasz-Wislicz-Nowe-tendencje--w-historiografii-polskiej-po 1989-roku1.pdf (dostęp: 21 I 2021).
Witczak J. K., Historycy rosyjscy wobec rewolucji bolszewickiej i rzeczywistości radzieckiej w latach 1917–1938, Toruń 2012.
Wituch T., Narodowy bilans XX wieku, „Arcana” 1999, nr 2.
Władysław Pobóg-Malinowski, Wacław Jędrzejewicz. Listy 1945–1962, oprac. i wstęp R. Stobiecki, S. M. Nowinowski, Warszawa 2016.
Wolff-Powęska A., Pamięć wojny, wojna pamięci, „Gazeta Wyborcza”, 7–8 V 2005.
Wolfrum E., Geschichtspolitik in der Bundesrepublik Deutschland. Der Weg zur bundes republikanischen Erinnerung 1948–1990, Darmstadt 1999.
Woolf D., A Concise History of History. Global Historiography from Antiquity to the Present, Cambridge 2019.
Woolf D., A Global History of History, Cambridge 2011.
Wójcik W., Nadzieje i złudzenia. Legenda Piłsudskiego w polskiej literaturze międzywojennej, Katowice 1978.
Zajcewa T. I., Zarubieżnaja istoriografija XX – naczało XXI wieka, Moskwa 2011.
Zalejko G., Stereotypy w myśleniu historyków, [w:] Podręcznik historii – perspektywy modernizacji, red. M. Kujawska, Poznań 1994.
Zaremba M., Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa 2005.
Zaszkilniak L., Suczasna switowa istoriografija, Lwów 2007.
Zertal I., Naród i śmierć. Zagłada w dyskursie i polityce Izraela, przeł. J. M. Kłoczowski, Kraków 2010.
Ziębińska-Witek A., Holocaust. Problemy przedstawiania, Lublin 2005.
Ziębińska-Witek A., Muzealizacja komunizmu w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej, Lublin 2018.
Zmiana czy stagnacja. Społeczeństwo polskie po czternastu latach transformacji, red. M. Marody, Warszawa 2004.
Żarnowski J., Historia społeczna. Metodologia – ewolucja – perspektywy, Warszawa 2011.
Żaryn J., Polska pamięć, Gdańsk 2017.
Życie z pamięci. Z Hanną Krall rozmawia Anna Goc, „Tygodnik Powszechny” 2020, nr 38.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Opublikowane: 12 października 2023
Zgodnie z Komunikatem Prorektora UŁ ds. nauki dotyczącym systemu ScienceON od 15.09.2023 r. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego wprowadza dane o wszystkich publikacjach wydanych przez siebie autorstwa pracowników UŁ.
Publikacja ww. danych jest możliwa po opublikowaniu pracy w wersji ostatecznej i w terminie do 30 dni od opublikowania.
