Wprowadzamy dane do ScienceON
Zgodnie z Komunikatem Prorektora UŁ ds. nauki dotyczącym systemu ScienceON od 15.09.2023 r. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego wprowadza dane o wszystkich publikacjach wydanych przez siebie...
W publikacji podjęto zagadnienie myślenia krytycznego pojmowanego jako proces, w którym uczniowie zdobywają wiedzę i umiejętności, jak mądrze postępować i dokonywać uzasadnionych wyborów. Współcześnie zalew informacji medialnej wymusza kształcenie podejścia krytycznego, aby nie stracić rozeznania w świecie i móc obronić się przed przeciążeniem informacyjnym. Autorka zakłada, że możliwe, a nawet konieczne jest przenoszenie filozoficznych dociekań na temat myślenia krytycznego na podstawowe, codzienne kompetencje, w które wyposażamy każde dziecko.
Propozycje metodyczne, zawierające ćwiczenia i projekty, przeznaczone są do edukacji w zakresie szkoły podstawowej. Dla edukacji wczesnoszkolnej (klasy 1–3) zaprezentowano ćwiczenia mające na celu zaszczepić dzieciom nawyk uważności, zadawania pytań i intelektualnej odwagi – umiejętności niezbędne w kształceniu krytycznego myślenia. Natomiast do uczniów klas 4–8 skierowano kilkanaście projektów kształtujących samodzielne myślenie, poszukiwanie, badanie, sprawdzanie, wybieranie, ocenianie, rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji i tworzenie.
Arendt H. (1994), Kryzys edukacji?, [w:] H. Arendt, Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej, Fundacja ALETHEIA, Warszawa.
View in Google Scholar
Arlin P. K. (1990), Wisdom: The Art of Problem Finding, [w:] R. Sternberg (red.), Wisdom. Its Nature, Origins and Development, Cambridge University Press, New York.
View in Google Scholar
Bilińska-Suchanek E. (2006), Przestrzenie oporu w edukacji, [w:] E. Bilińska-Suchanek (red.), Przestrzenie oporu w edukacji, Pomorska Akademia Pedagogiczna, Słupsk–Toruń.
View in Google Scholar
Bloom A. (1997), Umysł zamknięty: o tym, jak amerykańskie szkolnictwo wyższe zawiodło demokrację i zubożyło duszę dzisiejszych studentów, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
View in Google Scholar
Bokszański Z. (1997), Stereotypy i kultura, Wydawnictwo Leopoldinum Fundacji dla UW, Wrocław.
View in Google Scholar
Brookfield S. D. (1995), Becoming a Critically Reflective Teacher, John Willey & Sons, Inc., San Francisco.
View in Google Scholar
Brookfield S. D. (2003), Critical Thinking in Adulthood, [w:] D. Fasco (red.), Critical Thinking and Reasoning. Current Research, Theory and Practice, Hampton Press Inc., Cresskill.
View in Google Scholar
Cotrell S. (2007), Podręcznik umiejętności studiowania, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
View in Google Scholar
Czaja-Chudyba I. (2013), Myślenie krytyczne w kontekstach edukacji wczesnoszkolnej – uwarunkowania nieobecności, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
View in Google Scholar
Czerepaniak-Walczak M. (1995), Między dostosowaniem a zmianą. Elementy emancypacyjnej teorii edukacji, Wydawnictwo Naukowe UniwersytetuSzczecińskiego, Szczecin.
View in Google Scholar
Czerepaniak-Walczak M. (2006), Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości krytycznej człowieka, GWP, Gdańsk.
View in Google Scholar
Dewey J. (1988), Jak myślimy?, PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Dudzikowa M. (1998), Autorytet (nauczyciela) jako problem pedagogiczny końca wieku, [w:] A. Siemak-Tylikowska, H. Kwiatkowska, S. M. Kwiatkowski (red.), Edukacja nauczycielska w perspektywie wymagań zmieniającego się świata, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
View in Google Scholar
Dukaj J. (2019), Po piśmie, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
View in Google Scholar
Elder L. (2006), The Miniature Guide to Critical Thinking for Children, Foundation for Critical Thinking, Santa Rosa.
View in Google Scholar
Elder L., Paul R. (2007), Lepiej myślisz, lepiej żyjesz!, Bauer-Weltbild Media. Warszawa.
View in Google Scholar
Ennis R. H. (2001), Goals for a Critical Thinking Curriculum and Its Assessment, [w:] A. L. Costa (red.), Developing Minds. A Resource Book for Teaching Thinking, Association for Supervision and Curriculum Development, Alexandria.
View in Google Scholar
Ennis R. H. (2003), Critical Thinking Assessment, [w:] D. Fasco (red.), Critical Thinking and Reasoning. Current Research, Theory, and Practice, Hampton Press, Inc., Cresskill.
View in Google Scholar
Freese H.-L. (2008), Nasze dzieci są filozofami. Jak rozmawiać z dziećmi o poważnych sprawach, Wydawnictwo WAM, Kraków.
View in Google Scholar
Freire P. (2000), „Bankowa” koncepcja edukacji jako narzędzie opresji, [w:] K. Blusz (red.), Edukacja i wyzwolenie, OW Impuls, Kraków.
View in Google Scholar
Fromm E. (1997), Ucieczka od wolności, Czytelnik, Warszawa.
View in Google Scholar
Gadacz T. (2013), W podziemiach mądrości. Z Tadeuszem Gadaczem rozmawiają Anna Goc i Marcin Żyła, „Tygodnik Powszechny”, nr 21, 26.05.2013.
View in Google Scholar
Gadacz T. (2014), Bez mądrości zginiemy, „Gazeta Wyborcza”, 30–31.08.
View in Google Scholar
Garstka T., Śliwerski A. (2019), Psychopedagogiczne mity cz. 2. Dlaczego warto pytać o dowody, Wolter Kluwers.
View in Google Scholar
Gołębniak B. D. (2008) (red.), Pytanie o szkołę wyższą. W trosce o człowieczeństwo, Wydawnictwo Naukowe DSWE, Wrocław.
View in Google Scholar
Gopnik A. (2010), Dziecko filozofem. Co dziecięce umysły mówią nam o prawdzie, miłości oraz sensie życia, Prószyński i S-ka, Warszawa.
View in Google Scholar
Halpern D. F. (2003a), The „How” and „Why” of Critical Thinking Assessment, [w:] D. Fasco (red.), Critical Thinking and Reasoning. Current Research, Theory and Practice, Hampton Press, Inc., Cresskill.
View in Google Scholar
Halpern D. F. (2003b), Thinking Critically about Creative Thinking, [w]: M. A. Runco (red.), Critical Creative Processes, Hampton Press, Inc., Cresskill.
View in Google Scholar
Hanus A. (2018), Krytykowanie i jego operacjonalizacja w kontrastywnej analizie dyskursu, OW ATUT, Wrocław–Dresden.
View in Google Scholar
Kincheloe J. (2004), The New Childhood and Critical Thinking, [w:] J. L. Kincheloe, D. Weil (red.), Critical Thinking and Learning. An Encyclopedia for Parents and Teachers, Greenwood Press, Westport–London.
View in Google Scholar
Klus-Stańska D. (2002), Konstruowanie wiedzy w szkole, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
View in Google Scholar
Klus-Stańska D. (2005), Bariery zmiany szkolnej kultury dydaktycznej, [w:] A. Sajak (red), Praktyka tworzenia edukacyjnej wspólnoty, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
View in Google Scholar
Klus-Stańska D. (2006), Behawiorystyczne źródła myślenia o nauczaniu, czyli siedem grzechów głównych wczesnej edukacji, [w:] D. Klus-Stańska, E. Szatan, D. Bronk (red.), Wczesna edukacja. Między schematem a poszukiwaniem nowych ujęć teoretyczno-badawczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
View in Google Scholar
Klus-Stańska D. (2009), Dyskursy pedagogiki wczesnoszkolnej, [w:] D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy, rozwiązania, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
View in Google Scholar
Kozielecki J. (1996), Człowiek oświecony czy innowacyjny, [w:] J. Kozielecki (red.), Człowiek wielowymiarowy, Wydawnictwo Edukacyjne „Żak”, Warszawa.
View in Google Scholar
Krauze-Sikorska H. (2006), Edukacja przez sztukę. O edukacyjnych wartościach artystycznej twórczości dziecka, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
View in Google Scholar
Kwiatkowska H. (2003), Ontologia działania pedagogicznego inspiracją kształcenia nauczycieli, [w:] D. Ekiert-Oldroyd (red.), Problemy współczesnej pedeutologii.
View in Google Scholar
Teoria – praktyka – perspektywy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
View in Google Scholar
Labouvie-Vief G. (1990), Wisdom as Integrated Thought: Historical and Developmental Perspectives, [w:] R. J. Sternberg (red.), Wisdom. Its Nature, Origins and Development, Cambridge University Press, New York.
View in Google Scholar
Langer E. (1993), Problemy uświadamiania. Konsekwencje refleksyjności i bezrefleksyjności, [w:] T. Matuszewski (red.), Poznanie. Afekt. Zachowanie, PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Lifton R. (2000), Kulturowe podstawy osobowości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Limont W. (1994), Synektyka a zdolności twórcze, Wydawnictwo UMK, Toruń.
View in Google Scholar
Lipman M. (1991), Thinking in Education, Cambridge University Press, Cambridge.
View in Google Scholar
Lipman M. (1996), Czym jest krytyczne myślenie?, [w:] B. Elwich, A. Łagodzka (red.), Filozofia dla dzieci. Wybór artykułów, Fundacja Edukacja dla Demokracji, Warszawa.
View in Google Scholar
Lipman M. i in. (2008), Filozofia w szkole, CODN, Warszawa.
View in Google Scholar
Martens E. (1996a), Filozofowanie z dziećmi jako impuls (choć nie tylko) lekcji etyki, [w:] B. Elwich, A. Łagodzka (red.), Filozofia dla dzieci. Wybór artykułów, Fundacja Edukacja dla Demokracji, Warszawa.
View in Google Scholar
Martens E. (1996b), Orientować się w myśleniu. Pierwsze kroki w filozofowaniu z dziećmi, [w:] B. Elwich, A. Łagodzka (red.), Filozofia dla dzieci. Wybór artykułów, Fundacja Edukacja dla Demokracji, Warszawa.
View in Google Scholar
Matthews G. (1996), Teoria rozwoju poznawczego J. Piageta a filozofowanie dzieci, [w:] B. Elwich, A. Łagodzka (red.), Filozofia dla dzieci. Wybór artykułów, Fundacja Edukacja dla Demokracji, Warszawa.
View in Google Scholar
McLaren P. (1991), Język, struktura społeczna i tworzenie podmiotowości, [w:] Z. Kwieciński (red.), Nieobecne dyskursy. Cz. 1, Wydawnictwo UMK, Toruń.
View in Google Scholar
Meacham J. A. (1990), The Loss of Wisdom, [w:] R. J. Sternberg (red.), Wisdom. Its Nature, Origins and Development, Cambridge University Press, New York.
View in Google Scholar
Melosik Z. (2002), Młodzież w kulturze współczesnej. Paradoksy pop-tożsamości, [w:] E. Malewska, B. Śliwerski (red.), Pedagogika i edukacja wobec nowych wspólnot i różnic w jednoczącej się Europie. Materiały z IV Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego, OW Impuls, Kraków.
View in Google Scholar
Nęcka E. (1998), Trening twórczości, OW Impuls, Kraków.
View in Google Scholar
Nęcka E. (1999), Proces twórczy i jego ograniczenia, OW Impuls, Kraków.
View in Google Scholar
Nęcka E. (2001), Psychologia twórczości, GWP, Gdańsk.
View in Google Scholar
Nęcka E. (2003), Creative Interaction: A Conceptual Schema for the Process of Producing Ideas and Judging the Outcomes, [w:] M. A. Runco (red.), Critical Creative Processes, Hampton Press, Inc., Cresskill.
View in Google Scholar
Niemierko B. (2002), Opowieści dydaktyczne dla profesorów i studentów, Wydawnictwo Naukowe NOVUM, Płock.
View in Google Scholar
Nowicka M. (2009), Socjalizacja ukryta w procesie dydaktycznym – między wsparciem a hamowaniem rozwoju tożsamości ucznia. Z inspiracji koncepcją Jürgena Habermasa, [w:] L. Hurło, D. Klus-Stańska, M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki, OW Impuls, Kraków.
View in Google Scholar
Obuchowski K. (1993), Człowiek intencjonalny, PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Patzlaff R. (2008), Zastygłe spojrzenie. Fizjologiczne skutki patrzenia na ekran a rozwój dziecka, OW Impuls, Kraków.
View in Google Scholar
Paul R. (1996), Dwie przeciwstawne teorie wiedzy, uczenia się i wykształcenia: dydaktyczna i krytyczna, [w:] B. Elwich, A. Łagodzka (red.), Filozofia dla dzieci. Wybór artykułów, Fundacja Edukacja dla Demokracji, Warszawa.
View in Google Scholar
Paul R., Elder L. (2005), The Nature and Functions of Critical & Creative Thinking, The Foundation for Critical Thinking, Dillon Beach.
View in Google Scholar
Paul R., Binker A. J. A., Weil D. (1995), Critical Thinking Handbook: K-3rd Grades, Foundation for Critical Thinking, Santa Rosa.
View in Google Scholar
Pearson A. T. (1994), Nauczyciel. Teoria i praktyka w kształceniu nauczycieli, WSiP, Warszawa.
View in Google Scholar
Perkins D. (1994), The intelligent Eye. Learning to Think by Looking at Art, The Getty Education Institute for the Arts (Occasional Paper 4), Los Angeles.
View in Google Scholar
Perkins D. (2001), The Social Side of Thinking, [w:] A. L. Costa (red.), Developing Minds. A Resource Book for Teaching Thinking, Association for Supervision and Curriculum Development, Alexandria.
View in Google Scholar
Piaget J. (1992), Mowa i myślenie u dziecka, PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Piaget J. (2006), Jak sobie dziecko wyobraża świat?, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Pietrasiński Z. (2001), Mądrość, czyli świetne wyposażenie umysłu, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
View in Google Scholar
Płóciennik E. (2018), Mądrość dziecka. Predyspozycje – przejawy – perspektywy wspierania, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
View in Google Scholar
Popper K. (2002), Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Postman N. (2004), Technopol. Triumf techniki nad kulturą, Muza, Warszawa.
View in Google Scholar
Pratkanis A., Aronson E. (2003), Wiek propagandy. Używanie i nadużywanie perswazji na co dzień, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Reeves B., Nass C. (2000), Media i ludzie, PIW, Warszawa.
View in Google Scholar
Runco M. (2006), Reasoning and Personal Creativity, [w:] J. Kaufman, J. Baer (red.), Creativity and Reason in Cognitive Development, Cambridge University Press, New York.
View in Google Scholar
Rutkowiak J. (1995), Edukacyjna świadomość nauczycieli; intelektualizacja pracy nauczycielskiej jako wyzwanie czasu transformacji, [w:] J. Rutkowiak (red.), Odmiany myślenia o edukacji, OW Impuls, Kraków.
View in Google Scholar
Schaffer H. R. (2006), Psychologia dziecka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Stangeor Ch., Schaller M. (1999), Stereotypy jako reprezentacje indywidualne i zbiorowe, [w:] C. N. Macrae, Ch. Stangor, M. Hewstone (red.), Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie, GWP, Gdańsk.
View in Google Scholar
Starko A. J. (2005), Creativity in the Classroom. Schools of Curious Delight, Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, Mahwah.
View in Google Scholar
Sternberg R. (1990), Wisdom and its Relations to Intelligence and Creativity, [w:] R. J. Sternberg (red.), Wisdom. Its Nature, Origins and Development, Cambridge University Press, Cambridge–New York.
View in Google Scholar
Sternberg R., Spear-Swerling L. (2003), Jak nauczyć dzieci myślenia, GWP, Gdańsk.
View in Google Scholar
Sternberg R. J., Jarvin L., Grigorienko E. L. (2009), Teaching for Wisdom, Intelligence, Creativity and Success, Corwin, Thousand Oaks.
View in Google Scholar
Szczepska-Pustkowska M. (2004), Tropami dziecięcych pytań filozoficznych, [w:] D. Klus-Stańska (red.), Światy dziecięcych znaczeń, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
View in Google Scholar
Szczepska-Pustkowska M. (2006), Jak polska szkoła uśmierca dziecięce filozoficzne zmagania ze światem, [w:] D. Klus-Stańska, E. Szatan, D. Bronk (red.), Wczesna edukacja. Między schematem a poszukiwaniem nowych ujęć teoretyczno-badawczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
View in Google Scholar
Szczepska-Pustkowska M. (2009), Dociekania filozoficzne z dziećmi, [w:] D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy, rozwiązania, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
View in Google Scholar
Szkudlarek T. (2000a), Wyzwanie pedagogiki krytycznej, [w:] T. Szkudlarek, B. Śliwerski, Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki, OW Impuls, Kraków.
View in Google Scholar
Szkudlarek T. (2000b), Wyzwanie „trzeciego paradygmatu”. Dylematy konstrukcji i dekonstrukcji teorii pedagogicznych, [w:] Z. Kwieciński (red.), Alternatywy myślenia o/dla edukacji, IBE, Warszawa.
View in Google Scholar
Szmidt K. (2002), Mądrość jako cel kształcenia. Stary problem w świetle nowych teorii, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 3(19).
View in Google Scholar
Szmidt K. (2006), Teoretyczne i metodyczne podstawy procesu rozwijania zdolności „myślenia pytajnego”, [w:] W. Limont, K. Nielek-Zawadzka (red.), Edukacja artystyczna a potencjał twórczy człowieka, OW Impuls, Kraków.
View in Google Scholar
Szmidt K. (2007), Pedagogika twórczości, GWP, Gdańsk.
View in Google Scholar
Szmidt K. (2009), Trening kreatywności, Wydawnictwo Helion, Gliwice.
View in Google Scholar
Szmidt K. (2018), Criticism in Pedagogical Research – Six Bad Practices (Discussion Article) Krytyka w badaniach pedagogicznych – sześć niedobrych praktyk (Artykuł dyskusyjny), „Przegląd Badań Edukacyjnych Educational Studies Review”, vol. 27, no. 2.
View in Google Scholar
Śliwerski B. (2007), Pedagogika alternatywna. Postulaty, projekty i kontynuacje. Tom 2. Innowacje edukacyjne i reformy pedagogiczne, OW Impuls, Kraków.
View in Google Scholar
Śliwerski B. (2008), Wyspy oporu edukacyjnego, OW Impuls, Kraków.
View in Google Scholar
Tischner J. (1992), Etyka solidarności oraz Homo sovieticus, Znak, Kraków.
View in Google Scholar
Tyszka T. (1999), Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji, GWP, Gdańsk.
View in Google Scholar
Uszyńska‑Jarmoc J. (2005), Myślenie twórczo-syntetyczne, krytyczno-analityczne i praktyczno-kontekstualne a sukcesy w szkole dzieci ośmioletnich, „Psychologia Rozwojowa”, t. 10, nr 1.
View in Google Scholar
Wasilewska-Kamińska E. (2016), Myślenie krytyczne jako cel kształcenia. Na przykładzie systemów edukacyjnych USA i Kanady, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
View in Google Scholar
Weil D. (2004), Educational Relevance, Personalized Education, and Critical Thinking, [w:] J. L. Kincheloe, D. Weil (red.), Critical Thinking and Learning. An Encyclopedia for Parents and Teachers, Greenwood Press, Westport–London.
View in Google Scholar
Włoch R., Śledziewska K. (2019), Kompetencje przyszłości. Jak je kształtować w elastycznym ekosystemie edukacyjnym?, Polski Fundusz Rozwoju–DELab UW, Warszawa.
View in Google Scholar
Wood D. (2006), Jak dzieci uczą się i myślą. Społeczne konteksty rozwoju poznawczego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
View in Google Scholar
Zbróg Z. (2009/10), Ujawnianie zdolności do krytycznego myślenia dzieci szkolnych i przedszkolnych, „Nauczanie Początkowe”, nr 3.
View in Google Scholar
Zbróg Z. (2010), Aktywowanie myślenia krytycznego uczniów wobec różnorodności przekazów tekstowych, [w:] T. Gumuła, T. Dyrda (red.), Szkoły – Nauczyciele – Uczniowie, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce–Radom.
View in Google Scholar
Zoller E. (2009), A dlaczego? Jak odpowiadać na trudne pytania dzieci, GWP, Gdańsk.
View in Google Scholar
Zgodnie z Komunikatem Prorektora UŁ ds. nauki dotyczącym systemu ScienceON od 15.09.2023 r. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego wprowadza dane o wszystkich publikacjach wydanych przez siebie...