Instytucjonalne wsparcie dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną i psychiczną w województwie łódzkim: – potencjał – potrzeby – wyzwania

Autorzy

Grażyna Mikołajczyk-Lerman
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej, 90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905 r. nr 41/43
Małogorzata Potoczna
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej, 90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905 r. nr 41/43

Słowa kluczowe:

osoby chore psychicznie, niepełnosprawna rodzina, niepełnosprawność intelektualna, psychiatria środowiskowa, pomoc społeczna, wsparcie dorosłych osób z niepełnosprawnością

Streszczenie

W prezentowanej publikacji podjęto rozważania na temat problemów funkcjonowania instytucjonalnego systemu wsparcia osób niepełnosprawnych intelektualnie i chorujących psychicznie na przykładzie analizy wybranych instytucji na terenie województwa łódzkiego. Przedstawione zostały założenia społecznego modelu interpretacji niepełnosprawności, ze szczególnym uwzględnieniem podejścia opartego na implementacji praw człowieka wraz z przeglądem regulacji prawnych, kształtujących politykę społeczną wobec osób niepełnosprawnych. W książce zaprezentowane zostały potencjalne zasoby instytucjonalne form wsparcia dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną i psychiczną, a ich egzemplifikacją stały się przedstawione wyniki przeprowadzonych analiz, które powstały na podstawie materiału empirycznego. Ze względu na ważną społecznie tematykę zainteresowani publikacją będą zarówno badacze tej problematyki, jak i praktycy, a także rodziny/opiekunowie dorosłych osób z niepełnosprawnościami.

Bibliografia

Antczak R., Grabowska I., Polańska Z. (2018), Podstawy i źródła danych statystyki osób niepełnosprawnych, „Wiadomości Statystyczne”, Rok LXIII 2 (681), s. 21–43.
Zobacz w Google Scholar

Baczała D. (2012), Niepełnosprawność intelektualna a kompetencje społeczne, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Zobacz w Google Scholar

Badanie sytuacji warsztatów terapii zajęciowej (2014), Raport końcowy z badania, Warszawa: PFRON.
Zobacz w Google Scholar

Banaszak B. (2012), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa: Legalis.
Zobacz w Google Scholar

Barnes C. (1996), Theories of disability and the origins of the oppression of disabled people in Western society, [in:] L. Barton (ed.), Disability and Society: Emerging Issues and Insights, s. 43–60, Harlow: Addison Wesley Longman.
Zobacz w Google Scholar

Barnes C., Mercer G. (2008), Niepełnosprawność, Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Zobacz w Google Scholar

Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (2019a), Zakłady aktywności zawodowej, http://www.niepelnosprawni.gov.pl/p,73,zaklady–aktywnosci–zawodowej; [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (2019b), Zakłady pracy chronionej, http://www.niepelnosprawni.gov.pl/p,72,zaklady–pracy–chronionej) [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Bobińska K., Gałecki P. (2012), Rys historyczny, terminologia, definicja, nozologia, kryteria rozpoznawania niepełnosprawności intelektualnej, [w:] K. Bobińska, T. Pietras, P. Gałecki (red.), Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia, s. 21–40, Wrocław: Wydawnictwo Continuo.
Zobacz w Google Scholar

Bobińska K., Eichstaedt K., Gałecki P. (2011), Aspekty prawa karnego i cywilnego dotyczące zagadnienia niepełnosprawności intelektualnej, „Psychiatria i Psychologia Sądowa”, 4, s. 23–28.
Zobacz w Google Scholar

Bodnar A., Śledzińska-Simon A. (2012), O potrzebie ratyfikacji Konwencji ONZ o Prawach Osób z Niepełnosprawnością, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, http://www.europapraw.org/files/2012/01/O–potrzebie–ratyfikacji–Konwencji–ONZ–o–Prawach–Os%C3%B3b-–z–Niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bci%C4%85.pdf [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Brodniak W.A. (2000), Choroba psychiczna w świadomości społecznej, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Zobacz w Google Scholar

Bronowski P., Chotkowska K. (2016), Nowe trendy w rehabilitacji osób chorujących psychicznie, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, III (20), s. 11–20.
Zobacz w Google Scholar

Bronowski P., Sawicka M., Kluczyńska S. (2009), Charakterystyka populacji objętej środowiskowym systemem rehabilitacji i wsparcia społecznego, „Psychiatria Polska”, t. XLIII, nr 4, s. 421–434.
Zobacz w Google Scholar

Byra S., Parchomiuk M. (2014), Stygmatyzacja przeniesiona. Część 1: perspektywa rodziców dzieci z niepełnosprawnością i chorobą, „Niepełnosprawność”, nr 15, s. 29–46.
Zobacz w Google Scholar

Chodkowska M. (2011), Drogi do integracji osób z upośledzeniem umysłowym, [w:] M. Chodkowska, D. Osik-Chudowolska (red.), Osoba z upośledzeniem umysłowym w realiach współczesnego świata, s. 33–44, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Zobacz w Google Scholar

Chodkowska M., Byra S., Kazanowski Z., Osik-Chudowolska D., Parchomiuk M., Szabała B. (red.) (2010), Stereotypy niepełnosprawności. Między wykluczeniem a integracją, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Zobacz w Google Scholar

Cytowska A. (2011), Ubezwłasnowolnienie osób z niepełnosprawnością intelektualną w polskiej rzeczywistości prawnej – gdzie kończy się ochrona, a zaczyna ograniczenie?, [w:] B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań, s. 473–502, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Zobacz w Google Scholar

Ćwirynkałło K. (2013), Dlaczego koniec edukacji nie jest początkiem integracji społecznej? Osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną w lokalnej przestrzeni, [w:] Z. Gajdzica (red.), Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, s. 201–220, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Zobacz w Google Scholar

Daly M. (2002), Dostęp do praw społecznych w Europie, Strasburg: Europejski Komitet Spójności Społecznej, http://www.eapn.org.pl/expert/files/dostep_do_praw_spolecznych_by_M_Daly_PL.pdf [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Definicja i kryteria oceny stopni niesamodzielności. Raport, http://www.aio.uksw.edu.pl/sites/default/files/ctools/css/Definicja%20i%20kryteria%20oceny%20stopni%20niesamodzielno%C5%9Bci.pdf [dostęp: 10.2019].
Zobacz w Google Scholar

Dębniak A. (2001), Osoby niepełnosprawne w świetle unormowań Konstytucji RP z 1997 roku, [w:] T. Jasudowicz (red.), Polska wobec europejskich standardów praw człowieka, s. 185–192, Toruń: Wydawnictwo Dom Organizatora TNOiK.
Zobacz w Google Scholar

Diagnoza zasobów opieki psychiatrycznej w województwie łódzkim (2018), Łódź: Departament Polityki Zdrowotnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego, https://zdrowie.lodzkie.pl/polityka–zdrowotna/zdrowie–psychiczne–na–lata–2017–2022/diagnoza–zasobow–opieki–psychiatrycznej [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Domagała-Zyśk E. (2004), Definicja niepełnosprawności intelektualnej formą społecznego wsparcia, „Nasze Forum – Kwartalnik Pedagogiczno-Terapeutyczny”, 3–4 (15–16), s. 37–42.
Zobacz w Google Scholar

Dykcik W. (2009), Interkulturowe i makrospołeczne konteksty stereotypów w działalności praktycznej z osobami niepełnosprawnymi, „Niepełnosprawność”, nr 1, s. 25–57.
Zobacz w Google Scholar

Eribon D. (2019), Powrót do Reims, Kraków: Wydawnictwo Karakter.
Zobacz w Google Scholar

Ewles L. Simnett I. (2003), Promoting Health: A Practical Guide, Edinburgh: Baillière Tindal.
Zobacz w Google Scholar

Finkelstein V. (2004), Representing disability, [in:] J. Swain, S. French, C. Barnes, C. Thomas (eds), Disabling barriers – enabling environments, s. 13–20, London: SAGE Publications.
Zobacz w Google Scholar

Foucault M. (2000), Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

French S., Sim J. (2004), Physiotherapy: a psychosocial approach, London: Butterworth-Heinemann.
Zobacz w Google Scholar

Galderisi S., Heinz A., Kastrup M., Beezhold J., Sartorius N. (2015), Toward a new definition of mental health, „World Psychiatry”, Vol. 14, Iss. 2, June, s. 231–233.
Zobacz w Google Scholar

Gałecki P., Szulc A. (2018), Psychiatria, Wrocław: Edra Urban & Partner.
Zobacz w Google Scholar

Gałecki P., Pilecki M., Rymaszewska J., Szulc A., Sidorowicz S., Wciórka J. (redakcja wydania polskiego) (2013), Kryteria diagnostyczne zaburzeń psychicznych DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders DSM-5), Wrocław: Edra Urban & Partner.
Zobacz w Google Scholar

Gąciarz B. (2014a), Integracja społeczna osób niepełnosprawnych jako wyzwanie dla nauki i praktyki społecznej. Wprowadzenie, „Studia Socjologiczne”, 2 (213), s. 7–14.
Zobacz w Google Scholar

Gąciarz B. (2014b), Przemyśleć niepełnosprawność na nowo. Od instytucji państwa opiekuńczego do integracji i aktywizacji społecznej, „Studia Socjologiczne”, 2 (213), s. 15–42.
Zobacz w Google Scholar

Gąciarz B., Kubicki P., Rudnicki S. (2014), System instytucjonalnego wsparcia osób niepełnosprawnych w Polsce – diagnoza dysfunkcji, [w:] B. Gąciarz, S. Rudnicki (red.), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej, s. 105–126, Kraków: Wydawnictwo AGH.
Zobacz w Google Scholar

Giddens A. (2004), Socjologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

Giermanowska E. (2014), Zatrudniając niepełnosprawnych. Dobre praktyki i uwarunkowania zmian, [w:] B. Gąciarz, S. Rudnicki (red.), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do modelu polityki społecznej, s. 157–186, Kraków: Wydawnictwo AGH.
Zobacz w Google Scholar

Giermanowska E., Greniuk A. (2019), Wchodzenie w dorosłość i niezależne życie osób niepełnosprawnych na przykładzie działalności European Network on Independent Living (ENIL), [w:] B. Szluz (red.), Doświadczanie niepełnosprawności w rodzinie, s. 158–173, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Zobacz w Google Scholar

Giermanowska E., Racław M. (2014), Pomiędzy polityką życia, emancypacją i jej pozorowaniem. Pytania o nowy model polityki społecznej wobec zatrudnienia osób niepełnosprawnych, „Studia Socjologiczne”, 2 (213), s. 107–127.
Zobacz w Google Scholar

Gierowski J.K., Paprzycki L. (2013), Niepoczytalność i psychiatryczne środki zabezpieczające. Zagadnienia prawno-materialne, procesowe, psychiatryczne i psychologiczne, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Zobacz w Google Scholar

Glinowiecki M. (2019), Chory na schizofrenię w rodzinie i w środowisku społecznym – potrzeba wsparcia. Analiza socjologiczna, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Zobacz w Google Scholar

Głąb Z., Kurowski K. (2018), W poszukiwaniu nowego systemu orzekania o niepełnosprawności w świetle Konwencji OZN o prawach osób niepełnosprawnych i idei niezależnego życia, „Studia z Polityki Publicznej”, nr 4 (20), s. 23–43.
Zobacz w Google Scholar

Goffman E. (2005), Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Zobacz w Google Scholar

Golinowska S. (2012), Instytucjonalne, zdrowotne i społeczne determinanty niepełnosprawności, Warszawa: IPiSS.
Zobacz w Google Scholar

Gorajewska D. (2009), Fakty i mity o osobach z niepełnosprawnością, Warszawa: Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji.
Zobacz w Google Scholar

Grabusińska Z. (2013), Domy pomocy społecznej w Polsce, Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
Zobacz w Google Scholar

Grewiński M. (2012), System instytucjonalny pomocy społecznej w Polsce i wybrane formy wsparcia, [w:] M. Grewiński, A. Zasada-Chorab (red.), System pomocy społecznej w Polsce – wyzwania i kierunki, s. 53–62, Toruń: RCPS.
Zobacz w Google Scholar

Gumienny B. (2017), Opieka – pomoc – wsparcie osoby z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] M. Zima-Parjaszewska, B.E. Abramowska (red.), Asystent osoby z niepełnosprawnością intelektualną, s. 30–48, Warszawa: Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, https://psoni.org.pl/wp–content/uploads/2017/04/Asystent–ONI.pdf [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Hall T., Kakuma R., Palmer L., Minas H., Martins J., Kermode M. (2019), Social inclusion and exclusion of people with mental illness in Timor-Leste: a qualitative investigation with multiple stakeholders, BMC Public Health, Vol. 19.
Zobacz w Google Scholar

Hayward P., Bright, J. A. (1997), Stigma and mental illness: A review and critique, „Journal of Mental Health”, 6 (4), s. 345–354.
Zobacz w Google Scholar

Heitzman J. (2017), Niepełnosprawni intelektualnie i chorzy psychicznie w jednostkach penitencjarnych, [w:] E. Dawidziuk, M. Mazur (red.), Osoby z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną w jednostkach penitencjarnych, s. 17–29, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Zobacz w Google Scholar

ICF, Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia (2009), WHO, https://www.csioz.gov.pl/fileadmin/user_upload/Wytyczne/statystyka/icf_polish_version_56a8f7984213a.pdf [dostęp: 06.2019].
Zobacz w Google Scholar

Instytucje Orzekające – procedury orzekania, tryb i zasady (2018), Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, http://www.niepelnosprawni.gov.pl/art,13,instytucje–orzekajace–procedury–orzekania–tryb–i–zasady [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Iwanicka-Maciura A., Boratyn-Dubiel L. (2013), Wykluczenie społeczne osób chorych psychicznie, [w:] M. Pokrzywa, S. Wilk (red.), Wykluczenie społeczne. Diagnoza, wymiary i kierunki działań, s. 135–151, Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski.
Zobacz w Google Scholar

Jachimczak B., Olszewska B., Podgórska-Jachnik D. (red.) (2011), Mój zawód – moja praca – moja przyszłość. Perspektywy osób z niepełnosprawnością, Łódź: Wydawnictwo Naukowe WSP.
Zobacz w Google Scholar

Jackowska E. (2009), Stygmatyzacja i wykluczenie społeczne osób chorujących na schizofrenię – przegląd badań i mechanizmy psychologiczne, „Psychiatria Polska”, t. XLIII, nr 6, s. 655–670.
Zobacz w Google Scholar

Janiszewska-Nieścioruk Z. (red.) (2003), Człowiek z niepełnosprawnością intelektualną. Wybrane problemy osobowości, rodzin i edukacji osób z niepełnosprawnością intelektualną, t. I, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Zobacz w Google Scholar

Janiszewska-Nieścioruk Z. (red.) (2004), Człowiek z niepełnosprawnością intelektualną. Wybrane problemy społecznego funkcjonowania oraz rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną, t. II, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Zobacz w Google Scholar

Janiszewska-Nieścioruk Z. (red.) (2005), Sfery życia osób z niepełnosprawnością intelektualną, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Zobacz w Google Scholar

Jankowska M. (2012), Prawa osób niepełnosprawnych w międzynarodowych aktach prawnych, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, nr 2, s. 24–45.
Zobacz w Google Scholar

Kaszyński H. (2004), Socjologiczna praca socjalna w trosce o zdrowie psychiczne, Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Zobacz w Google Scholar

Kaszyński H. (2006), Osoby chore psychicznie jako grupa beneficjentów organizacji pozarządowych świadczących usługi na rynku pracy, Warszawa: Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności FISE.
Zobacz w Google Scholar

Kawczyńska-Butrym Z. (2008), Wyzwania rodziny: zdrowie, choroba, niepełnosprawność, starość, Lublin: Wydawnictwo Makmed.
Zobacz w Google Scholar

Kazanowski Z. (2015), Społeczny wymiar współczesnej koncepcji niepełnosprawności intelektualnej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Vol. XXVIII, 1, Sectio J, s. 33–43.
Zobacz w Google Scholar

Kijak R.J. (2013), Niepełnosprawność intelektualna. Między diagnozą a działaniem, Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
Zobacz w Google Scholar

Kirienko J. (2012), Istota i zakres pojęcia upośledzenia umysłowego, [w:] Praca socjalna z osobami upośledzonymi umysłowo, Lublin: EFS, http://www.kpss.lublin.pl/upload/modul_uposledzenie.pdf [dostęp 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Klinger K. (2010), Zlikwidować szpitale. Psychiatryczne placówki zamknięte to przeżytek. Wywiad z Silvaną Galderisi, Gazeta Prawna 1–3 marca, nr 43.
Zobacz w Google Scholar

Kmiecik Z.R. (2017), Losy wariata i głupka w państwie i społeczeństwie, Warszawa: Wolters Kluwer.
Zobacz w Google Scholar

Konarska J. (2008), Inny – nie znaczy gorszy, [w:] L. Frąckiewicz (red.), Przeciw wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych, s. 134–144, Warszawa: IPiSS.
Zobacz w Google Scholar

Kondycja psychiczna mieszkańców Polski (2012), Raport z badań „Epidemiologia zaburzeń psychiatrycznych i dostęp do psychiatrycznej opieki zdrowotnej – EZOP Polska”, Warszawa: Instytut of Psychiatrii i Neurologii, https://ezop.edu.pl/wp–content/uploads/2019/07/EZOP–I_Raport_min.pdf [dostęp 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Korybski T. (2013), Europejska Unia Zatrudnienia Wspomaganego, Broszura Informacyjna i Standardy Jakości. Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych, https://www.pfon.org/images/dodatki/20131114_broszura.pdf [dostęp 06.2019].
Zobacz w Google Scholar

Korzeniowska R. (2018), Inkluzja społeczna dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną na przykładzie wsparcia społecznego, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, nr III (28), s. 97–118.
Zobacz w Google Scholar

Kowalik S. (2011), Funkcjonowanie domów pomocy społecznej w świetle nowych koncepcji rehabilitacji osób niepełnosprawnych, [w:] B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań, s. 267–290, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Zobacz w Google Scholar

Kotzampopoulou I. (2015), Quality of life in families having children with disabilities: The parents” perspective, Oslo: University of Oslo.
Zobacz w Google Scholar

Kozłowski J. (2005), Postrzeganie praw osób chorych psychicznie i upośledzonych umysłowo w postanowieniach Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i podstawowych wolności, [w:] Cz. Kosakowski, A. Krause (red.), Normalizacja środowisk życia osób niepełnosprawnych, s. 84–89, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Zobacz w Google Scholar

Kubicki P. (2017), Polityka publiczna wobec osób z niepełnosprawnościami, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
Zobacz w Google Scholar

Kurowski K. (2010), Ewolucja regulacji prawnych Organizacji Narodów Zjednoczonych w zakresie problematyki osób niepełnosprawnych, [w:] D. Podgórska-Jachnik (red.), Problemy rzecznictwa i reprezentacji osób niepełnosprawnych, t. 2, Ruch na rzecz lepszej przyszłości osób niepełnosprawnych, s. 53–71, Łódź: Wydawnictwo WSP/EGP.
Zobacz w Google Scholar

Kurowski K. (2014a), Wolności i prawa człowieka i obywatela z perspektywy osób z niepełnosprawnościami, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Zobacz w Google Scholar

Kurowski K. (2014b), Przestrzeganie wolności i praw człowieka i obywatela w domach pomocy społecznej, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, nr II(11), s. 157–181.
Zobacz w Google Scholar

Kusideł E., Podgórska-Jachnik D., Potoczna M. (2017), Osoby niesamodzielne w województwie łódzkim, Łódź: Regionalne Centrum Polityki Społecznej.
Zobacz w Google Scholar

Lawson A. (2006), The EU Rights Based Approach to Disability: Some Strategies for Shapingan Inclusive Society, Cornell University ILR School, http://digitalcommons.ilr.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article =1312&context=gladnetcollect [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Leszkowicz-Baczyńska Ż. (2001), Samostygmatyzacja rodzin z dzieckiem upośledzonym umysłowo i jej społeczne konsekwencje, [w:] Z. Kawczyńska-Butrym (red.), Problemy opieki i środowisko życia osób niepełnosprawnych, s. 81–95, Olsztyn: Olsztyńska Szkoła Wyższa im. Józefa Rusieckiego.
Zobacz w Google Scholar

Lindyberg I. (2009), Pytanie o specyfikę systemu instytucjonalnego wsparcia dorosłych osób z niepełnosprawnością, „Niepełnosprawność”, nr 2, s. 13–22.
Zobacz w Google Scholar

Lubiszewski M. (2005), Kodyfikacja ochrony praw człowieka w systemach regionalnych, [w:] B. Gronowska, T. Jasudowicz, M. Balcerzak, M. Lubiszewski, R. Mizerski (red.), Prawa człowieka i ich ochrona, s. 68–79, Toruń: Wydawnictwo Dom Organizatora TNOiK.
Zobacz w Google Scholar

Mabbett D. (2005), The Development of Rights–based Social Policy in the European Union: The Example of Disability Rights, „Journal of Common Market Studies”, Vol. 43, No. 1, s. 97–120.
Zobacz w Google Scholar

Maciarz A., Janiszewska-Nieścioruk Z., Ochonczenko H. (red.) (2001), Człowiek niepełnosprawny w rodzinie i w środowisku lokalnym, Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe.
Zobacz w Google Scholar

Marciniak-Madejska N. (2014), Wsparcie osób z niepełnosprawnością intelektualną. cele i zadania instytucji wspierających, [w:] Obiektywna i subiektywna jakość życia dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną zamieszkujących województwo wielkopolskie. Uwarunkowania środowiskowe oraz poziom wsparcia realizatorów polityki społecznej. Raport z badania, s. 13–20, Poznań: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu.
Zobacz w Google Scholar

Marszałek L. (2009), Systemy wsparcia społecznego w procesie rehabilitacji osób niepełnosprawnych, „SEMINARE”, 26, s. 201–213.
Zobacz w Google Scholar

Michalska-Olek A., Zaremba J. (2017), Status prawny osób z niepełnosprawnością w Polsce na podstawie obowiązujących regulacji prawnych z uwzględnieniem porównania strategii w tym zakresie w Republice Austriackiej oraz Republice Czeskiej, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, nr II (23), s. 7–28.
Zobacz w Google Scholar

Mikołajczyk-Lerman G. (2011), Kobiety i ich niepełnosprawne dzieci, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, 39, s. 73–90.
Zobacz w Google Scholar

Mikołajczyk-Lerman G. (2013), Między wykluczeniem a integracją – realizacja praw dziecka niepełnosprawnego i jego rodziny. Analiza socjologiczna, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zobacz w Google Scholar

Mikołajczyk-Lerman G. (2018), Rodzina jako naturalny i (nie)jedyny system wsparcia dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością, [w:] K. Juszczyk-Frelkiewicz, G. Libor, A. Górny, A. Zygmunt (red.), Rodzina niejedno ma oblicze – refleksja o współczesnej rodzinie, s. 23–34, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Zobacz w Google Scholar

Mikołajczyk-Lerman G., Potoczna M. (2019), Enhancing Autonomy through the Occupational Engagement of Adults with Intellectual Disabilities: Supported Employment Model Applied by the Polish Association for Persons with Intellectual Disabilities (Branch in Zgierz), „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 15, nr 4, s. 184–203.
Zobacz w Google Scholar

Moskalewicz J., Kiejna A., Wojtyniak B. (2012), Kondycja psychiczna mieszkańców Polski, Raport z badań „Epidemiologia zaburzeń psychiatrycznych i dostęp do psychiatrycznej opieki zdrowotnej – EZOP Polska”, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Zobacz w Google Scholar

Möller H.-J. (2018), Możliwości i ograniczenia DSM-5 w polepszeniu klasyfikacji i diagnozy zaburzeń psychicznych, „Psychiatria Polska”, 52 (4), s. 611–628.
Zobacz w Google Scholar

Mrugalska K. (2015), Wstęp. Myślenie konwencyjne jako droga do innowacyjności w obszarze aktywności zawodowej, [w:] Indywidualizacja i kompleksowość, s. 5–8, Raport podsumowujący realizację projektu pn. „Centrum Doradztwa Zawodowego i Wspierania Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie – Centrum DZWONI” realizowanego w ramach zadania publicznego „Kompleksowa aktywizacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną”, Warszawa: Centrum DZWONI, http://pfzw.pl/wp–content/uploads/2015/11/ic1raport.pdf [dostęp: 05.2019].
Zobacz w Google Scholar

NIK (2012), Organizacja systemów orzecznictwa lekarskiego ZUS dla celów rentowych oraz orzekania o niepełnosprawności, Warszawa: NIK, https://www.nik.gov.pl/plik/id,4996,vp,6483.pdf [dostęp: 04.2019].
Zobacz w Google Scholar

NIK (2019), Pomoc państwa realizowana w formie środowiskowych domów samopomocy udzielana osobom z zaburzeniami psychicznym, Warszawa: NIK, https://www.nik.gov.pl/plik/id,21405,vp,24046.pdf [dostęp: 11.2019].
Zobacz w Google Scholar

NIK (2020), Działania podejmowane przez wojewodów wobec placówek udzielających całodobowej opieki bez wymaganego zezwolenia, Warszawa: NIK, https://www.nik.gov.pl/plik/id,21939,vp,24606.pdf [dostęp: 04.2020].
Zobacz w Google Scholar

Niczyporuk J. i in. (2016), Strategia wdrażania woluntarystycznego modelu środowiskowej opieki psychiatrycznej, Lublin: Instytut Spraw Administracji Publicznej.
Zobacz w Google Scholar

Niedbalski J. (2013), Między kontrolą a autonomią – instytucjonalne uwarunkowania życia niepełnosprawnych intelektualnie mieszkańców domu pomocy społecznej, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, nr IV (9), s. 47–64.
Zobacz w Google Scholar

Niepełnosprawni w województwie łódzkim (2014), Łódź: Urząd Statystyczny w Łodzi www.lodz.stat.gov.pl [dostęp: 06.2019].
Zobacz w Google Scholar

Nizińska G., Perlak P. (2015), Praca w przestrzeni życia osób z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] M. Bosak (red.), Prawo a niepełnosprawność. Wybrane aspekty, s. 259–266, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Zobacz w Google Scholar

Obiektywna i subiektywna jakość życia dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną zamieszkujących województwo wielkopolskie. Uwarunkowania środowiskowe oraz poziom wsparcia realizatorów polityki społecznej. Raport z badania (2014), Poznań: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu, http://www.wrot.umww.pl/wp–content/uploads/2016/02/Jako%C5%9B%C4%87–%C5%BCycia–doros%C5%82ych–os%C3%B3b–z–niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bci%C4%85–intelektualn%C4%85–raport–2014.pdf [dostęp: 10.2019].
Zobacz w Google Scholar

Ocena zasobów pomocy społecznej województwa łódzkiego za rok 2018 (2019), Łódź: Wydział ds. Badań i Analiz Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, http://www.rcpslodz.pl/images/Pobieranie/2019/2019–11–21–ocena–zasobow–ef/Ocena_zasobow_pomocy_spolecznej_2018.pdf [dostęp: 12.2019].
Zobacz w Google Scholar

Odoj G. (2015). Problemy integracji społecznej osób niepełnosprawnych intelektualnie, [w:] E. Górnikowska-Zwolak, W. Walkowska (red.), Dzieło Lucyny Frąckiewicz inspiracją dla współczesnej polityki społecznej, s. 199–212, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Zobacz w Google Scholar

Ogryzko-Wiewiórkowska M. (2008), Społeczna kondycja polskiej rodziny zmagającej się z niepełnosprawnością, [w:] B. Skrętowicz, M. Komorska (red.), Osoby niepełnosprawne w społeczeństwie polskim okresu transformacji, s. 101–118, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie–Skłodowskiej.
Zobacz w Google Scholar

Ogryzko-Wiewiórkowska M. (2019), Role rodzinne a niepełnosprawność, [w:] B. Szluz (red.), Doświadczanie niepełnosprawności w rodzinie, s. 28–39, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Zobacz w Google Scholar

Oliver M. (1996), Understanding Disability: From Theory to Practise, Basingstoke: Macmillan.
Zobacz w Google Scholar

Oliver M. (2004), If I had a hammer: the social model in action, [in:] J. Swain, S. French, C. Barnes, C. Thomas (eds), Disabling Barriers – Enabling Environments, s. 7–12, London: SAGE Publications.
Zobacz w Google Scholar

Omyła-Rudzka M (2012), Stosunek do osób chorych psychicznie, Warszawa: CBOS.
Zobacz w Google Scholar

Prawa osób z niepełnosprawnością intelektualna. Dostęp do edukacji i zatrudnienia. Raport (2005), Open Society Institute EU Monitoring and Advocacy Program, Mental Health Initiative, http://www.psouu.org.pl/sites/default/files/publikacje/Report_ID_PolishVersion.PDF [dostęp: 01.2019].
Zobacz w Google Scholar

Ostrowska A. (2015), Niepełnosprawni w społeczeństwie 1993–2013, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Zobacz w Google Scholar

Ostrowska A., Sikorska J. (1996), Syndrom niepełnosprawności w Polsce. Bariery integracji, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Zobacz w Google Scholar

Paluszkiewicz M. (2019), Wolność pracy osób z niepełnosprawnościami jako wartość prawnie chroniona, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zobacz w Google Scholar

Parchomiuk M. (2010), Stygmatyzacja przeniesiona – analiza zjawiska w odniesieniu do rodzin osób niepełnosprawnych i chorych, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia”, Vol. XXIII, s. 55–69.
Zobacz w Google Scholar

Penczek M. (2017), Indywidualistyczne i relacyjne koncepcje autonomii w dyskursie dotyczącym osób z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] K. Moczia (red.), Edukacyjno-terapeutyczna podróż w lepszą stronę, s. 103–121, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Zobacz w Google Scholar

Perzanowski A. (2013), Antropologia i psychiatria: społeczny wymiar deinstytucjonalizacji opieki psychiatrycznej, [w:] M. Ząbek (red.), Antropologia stosowana, s. 257–275, Warszawa: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Międzynarodowe Centrum Dialogu Międzykulturowego i Międzyreligijnego UKSW, http://www.cyfrowaetnografia.pl/Content/5111/12_Andrzej%20Perzanowski.pdf [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Perzanowski A. (2017), Środowisko. Wykluczenie i reintegracja społeczna w praktyce psychiatrii środowiskowej, „Lud”, t. 101, s. 203–229, https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/LUD/article/view/lud101.2017.06/14479 [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Pietrzykowska B. (2011), Psychiatria środowiskowa i organizacja psychiatrycznej opieki zdrowotnej, [w:] A. Bilikiewicz (red.), Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, s. 605–617, Warszawa: PZWL.
Zobacz w Google Scholar

Piron L.-H. (2004), Rights-based approached to social protection, London: ODI.
Zobacz w Google Scholar

Pisula E. (2008), Dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną – szanse i zagrożenia, Warszawa: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym.
Zobacz w Google Scholar

Podgórska-Jachnik D. (2018), (Nie)pełnosprawność a (nie)samodzielność w kontekście autonomii relacyjnej, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 32, s. 57–71.
Zobacz w Google Scholar

Podogrodzka-Niell M., Tyszkowska M. (2014), Stygmatyzacja na drodze zdrowienia w chorobach psychicznych – czynniki związane z funkcjonowaniem społecznym, „Psychiatria Polska”, 48 (6), s. 1201–1211.
Zobacz w Google Scholar

Polityka Społeczna 2020+ dla Miasta Łodzi – Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych (2016), Załącznik do uchwały nr XXIV/570/16 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 3 lutego 2016 r., https://uml.lodz.pl/files/public/user_upload/Polityka_Spoleczna_2020_.pdf [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Prawa mieszkańców domów pomocy społecznej, Jak wspólnie zadbać o godne życie osób starszych, chorych i z niepełnosprawnościami? Naruszenia – Dobre praktyki – Problemy systemowe, Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur (2017), Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/KMPT%20raport%20o%20domach%20pomocy%20spolecznej.pdf [dostęp: 11.2019].
Zobacz w Google Scholar

Program edukacyjno-rehabilitacyjny w zaburzeniach nerwicowych, związanych ze stresem i pod postacią somatyczną dla mieszkańców województwa łódzkiego na lata 2019–2022 (2018), Łódź: Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego, https://rpo.lodzkie.pl/images/2018/749–nabor–10.3.1/zal15.pdf [dostęp: 12.2019].
Zobacz w Google Scholar

Prot-Klinger K. (2013), Psychiatria środowiskowa między romantyzmem a pozytywizmem – próba integracji podejść, „Psychiatria”, 10, 3–4, s. 101–108.
Zobacz w Google Scholar

Przybysz P. (2011), Prawa człowieka a prawa niepełnosprawnych, http://www.idn.org.pl/sonnszz/prawa_niepelno–spraw n1.htm [dostęp: 10.2019].
Zobacz w Google Scholar

Pużyński S., Langiewicz W., Pietrzykowska B. (1997), Wybrane zagadnienia psychiatrycznej opieki zdrowotnej, „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, 6, s. 489–497.
Zobacz w Google Scholar

Pużyński S. (red.) (1993), Leksykon psychiatrii, Warszawa: PZWL.
Zobacz w Google Scholar

Rasmus P., Nowaczyńska E., Stetkiewicz-Lewandowicz A., Sobów T. (2013), Jakość życia osób przewlekle chorych psychicznie w województwie łódzkim, [w:] M. Synowiec-Piłat, A. Łaska-Formejster (red.), Społeczne konteksty chorób przewlekłych, s. 123–136, Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Zobacz w Google Scholar

Report of the Special Rapporteur on the right of everyone to the enjoyment of the highest attainable standard of physical and mental health (A/HRC/35/21); thirty-fifth session of the United Nations (UN) Human Rights Council, 2017 6–23 June, https://www.right–docs.org/doc/a–hrc–35–21/ [dostęp: 10.2019].
Zobacz w Google Scholar

Regulska A. (2015), Pomoc społeczna wobec zjawiska wykluczenia społecznego osób z chorobami psychicznymi, „Forum Pedagogiczne”, nr 1, s. 187–194.
Zobacz w Google Scholar

Roczne sprawdzanie merytoryczne z działalności organizacji pożytku publicznego, https://psoni.org.pl/wp–content/uploads/2015/09/Sprawozdanie–merytoryczne–OPP–za–2017.pdf [dostęp 06.2019].
Zobacz w Google Scholar

RPO (2019), Niezależne życie i system orzekania o potrzebie wsparcia – perspektywa osób z niepełnosprawnościami i osób starszych, Sesja 43 III KPO, https://www.rpo.gov.pl/pl/content/panel/sesja–43KPO–potrzeba–solidarnosci–miedzypokoleniowej [dostęp: 01.2020].
Zobacz w Google Scholar

Sawicka M., Meder J. (2008), Znaczenie punktu konsultacyjnego doradztwa zawodowego w przełamywaniu niepełnosprawności psychicznej, „Psychiatria Polska”, t. XLII, nr 6, s. 959–967.
Zobacz w Google Scholar

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019a), Nabór wniosków w ramach Programu „Opieka wytchnieniowa” – edycja 2019, https://www.gov.pl/web/rodzina/instytucje–pomocy–spolecznej [dostęp: 12.2019].
Zobacz w Google Scholar

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019b), Rodzina. Instytucje pomocy społecznej, https://www.gov.pl/web/rodzina/instytucje–pomocy–spolecznej [dostęp: 05.2019].
Zobacz w Google Scholar

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019c), Rodzina, Środowiskowe domy samopomocy, https://www.gov.pl/web/rodzina/srodowiskowe–domy–samopomocy–informato [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019d), Rodzina, Warsztaty Terapii Zajęciowej, https://www.gov.pl/web/rodzina/warsztaty–terapii–zajeciowej–pomoc–dla–niepelnosprawnych [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019e), Rodzina. Spółdzielnie socjalne, https://www.gov.pl/web/rodzina/spoldzielnie–socjalne [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019f), Informacja o KIS i CIS, https://www.ekonomiaspoleczna.gov.pl/Informacja,o,KIS,i,CIS,4107.html [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019g), Rodzina. Mieszkanie chronione, https://www.gov.pl/web/rodzina/mieszkanie–chronione [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019h), Psychiatryczne zakłady opiekuńczo-lecznicze, https://www.gov.pl/web/rpp/psychiatryczne–zaklady–opiekunczo–lecznicze [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Shakespeare T. (2008), Disability Rights and Wrongs, New York: Routledge.
Zobacz w Google Scholar

Shakespeare T., Watson N. (2002), The social model of disability: an outdated ideology?, „Journal Research in Social Science and Disability”, Vol. 2, s. 9–28.
Zobacz w Google Scholar

Sochańska-Kawiecka M. (2017), Badanie potrzeb osób niepełnosprawnych, Raport końcowy, Warszawa: PFRON, https://www.pfron.org.pl/fileadmin/Badania_i_analizy/Badanie_potrzeb_ON/Raport_koncowy_badanie_potrzeb_ON.pdf?utm_campaign=pfron&utm_source=df&utm_medium=download [dostęp: 06.2019].
Zobacz w Google Scholar

Społeczny Raport Alternatywny z realizacji Konwencji oprawach osób z niepełnosprawnościami w Polsce (2015), http://monitoringobywatelski.firr.org.pl/wp–content/uploads/2015/09/Spo%C5%82eczny–Raport–Alternatywny_ostateczny.pdf [dostęp: 11.2019].
Zobacz w Google Scholar

Statut Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, https://psoni.org.pl/statut–stowarzyszenia/ [dostęp: 06.2019].
Zobacz w Google Scholar

Stelter Ż. (2006), Charakterystyka niepełnosprawności intelektualnej. Zagadnienia szczegółowe, [w:] Poradnik usługodawcy osób niepełnosprawnych, s. 89–100. file:///C:/Users/user/AppData/Local/Temp/poradnik10.pdf [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Szczepańska A. (2020), Pilotaż wpisany do ustawy, Dziennik Gazeta Prawna 12 lutego, nr 29.
Zobacz w Google Scholar

Szczupał B. (2015), Aktywizacja społeczno-zawodowa i zatrudnienie osób z zaburzeniami psychicznymi – wybrane uwarunkowania i rozwiązania praktyczne, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin–Polonia”, Vol. XXVIII, 1 Sectio J, s. 179–193.
Zobacz w Google Scholar

Szluz B. (2007), Wsparcie społeczne rodziny osoby niepełnosprawnej, „Roczniki Teologiczne”, t. LIV, z. 10, s. 201–214.
Zobacz w Google Scholar

Sztobryn-Giercuszkiewicz J. (2018), Szanse i ograniczenia kształcenia akademickiego osób z niepełnosprawnościami w Polsce – perspektywa socjologiczna, Łódź: Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej.
Zobacz w Google Scholar

Szumski G. (2006), Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych. Sens i granice zmiany edukacyjnej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

Świątkowski A. P. (2006), Prawo socjalne Europy, Kraków: Universitas.
Zobacz w Google Scholar

Świtaj P. (2008), Doświadczenie piętna społecznego i dyskryminacji u pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Zobacz w Google Scholar

Świtaj P., Wciórka J. (2012), Stygmatyzacja osób z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] K. Bobińska, T. Pietras, P. Gałecki (red.), Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia, s. 399–416, Wrocław: Wydawnictwo Continuo.
Zobacz w Google Scholar

Tobiasz-Adamczyk B. (2015), Wybrane aspekty relacji pomiędzy socjologią medycyny a socjologią choroby, „Studia Sociologica”, VII, Vol. 1, s. 78–96.
Zobacz w Google Scholar

Topolewska M. (2020), Na razie wytchnienia brak, Gazeta Prawna, 5 lutego, nr24.
Zobacz w Google Scholar

Tylewska-Nowak B. (2011), Wypełnianie zadań rozwojowych przez osoby dorosłe z umiarkowana i znaczną niepełnosprawnością intelektualną, [w:] B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań, s. 17–43, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Zobacz w Google Scholar

UNICEF (2019), Niepełnosprawność, http://www.unic.un.org.pl/niepelnosprawnosc/definicja.php [dostęp: 09.2019].
Zobacz w Google Scholar

Uramowska-Żyto B. (2010), Socjologiczne koncepcje zdrowia i choroby, [w:] A. Ostrowska (red.), Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy, s. 65–86, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Zobacz w Google Scholar

Wapiennik E. (oprac.) (2005), Prawa osób z niepełnosprawnością intelektualną. Dostęp do edukacji i zatrudnienia. Polska (raport), Open Society Institute, https://psoni.org.pl/wp–content/uploads/2015/09/Report_ID_PolishVersion.pdf [dostęp: 07.2012).
Zobacz w Google Scholar

Wciórka B., Wciórka J. (2008), Osoby chore psychicznie w społeczeństwie. Komunikat z badań, Warszawa: CBOS.
Zobacz w Google Scholar

Wciórka J. (2000), Psychiatria środowiskowa: idea, system, metoda i tło, „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, 9, s. 319–337.
Zobacz w Google Scholar

Wertheimer A. (1981), People with mental handicaps, [w:] A. Walker, P. Townsend (eds), Disability in Britain: a manifesto of rights, s. 156–174, Oxford: Martin Robertson.
Zobacz w Google Scholar

Wojewódzki Program Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych i Przeciwdziałania ich Wykluczeniu Społecznemu oraz Pomocy w Zatrudnianiu Osób Niepełnosprawnych na lata 2014–2020 (2014), Łódź: Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, http://www.rcpslodz.pl/images/Pobieranie/2017_03_27_WPWSONiPIWSoPwZON_2014_2020.pdf [dostęp: 10.2019].
Zobacz w Google Scholar

Wolan-Nowakowska M. (2015), Indywidualizacja w procesie doradztwa zawodowego jako niezbędny element skutecznego dostosowania stanowisk pracy, [w:] Indywidualizacja i kompleksowość, s. 19–24, Raport podsumowujący realizację projektu pn. „Centrum Doradztwa Zawodowego i Wspierania Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie – Centrum DZWONI” realizowanego w ramach zadania publicznego „Kompleksowa aktywizacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną”, Warszawa: Centrum DZWONI, http://pfzw.pl/wp–content/uploads/2015/11/ic1raport.pdf [dostęp: 05.2019].
Zobacz w Google Scholar

Wolska R. (2011), Wpływ prawidłowego przystosowania społecznego na jakość życia osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań, s. 44–71, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Zobacz w Google Scholar

Wołowicz-Ruszkowska A. (2017), Niepełnosprawność intelektualna w ujęciu psychospołecznym. Aktualny stan wiedzy, [w:] M. Zima-Parjaszewska, B.E. Abramowska (red.), Asystent osoby z niepełnosprawnością intelektualną, s. 13–30, Warszawa: Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, https://psoni.org.pl/wp–content/uploads/2017/04/Asystent–ONI.pdf [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Wołowicz-Ruszkowska A. (oprac.) (2012), Wsparcie osób z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym (w tym z zespołem Downa i/lub niepełnosprawnościami sprzężonymi) oraz głębokim stopniem upośledzenia umysłowego – podręcznik dobrych praktyk, Warszawa: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, https://www.pfron.org.pl/fileadmin/files/p/2393_P_D_P__Wsparcie_osob_z_uposledzeniem_umyslowym.pdf [dostęp: 05.2019).
Zobacz w Google Scholar

Woźniak Z. (2008), Niepełnosprawność i niepełnosprawni w polityce społecznej – społeczny kontekst medycznego problemu, Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”.
Zobacz w Google Scholar

W kierunku reintegracji społecznej – system pracy z osobami niepełnosprawnymi na terenie województwa łódzkiego, mający na celu ich aktywizację społeczną, Raport z badania (2012), Łódź: Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, http://www.rcpslodz.pl/images/Pobieranie/2014_01_29_W_kierunku_reintegracji_spolecznej.pdf [dostęp: 06.2019].
Zobacz w Google Scholar

Wsparcie trenera pracy w procesie zatrudnienia wspomaganego osób niepełnosprawnych (2018), Raport podsumowujący realizację projektu realizowanego w ramach dwudziestego konkursu o zlecania zadań zlecanych w ramach art. 36 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, Warszawa: Centrum DZWONI, http://www.centrumdzwoni.pl/wp–content/uploads/2019/05/Raport_z_realizacji_projektu_2018.pdf [dostęp: 06.2019].
Zobacz w Google Scholar

Wyrozumska A. (2010), Źródła prawa Unii Europejskiej, [w:] J. Barcz, M. Górka, A. Wyrozumska (red.), Instytucje i prawo Unii Europejskiej, s. 263–292, Warszawa: LexisNexis.
Zobacz w Google Scholar

Zakrzewska M. (2015), Centrum DZWONI – wymiar praktyczny, [w:] Indywidualizacja i kompleksowość, s. 27–30, Raport podsumowujący realizację projektu pn. „Centrum Doradztwa Zawodowego i Wspierania Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie – Centrum DZWONI” realizowanego w ramach zadania publicznego „Kompleksowa aktywizacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną”, Warszawa: Centrum DZWONI, http://pfzw.pl/wp–content/uploads/2015/11/ic1raport.pdf [dostęp: 05.2019].
Zobacz w Google Scholar

Zakrzewska-Manterys E. (2010), Upośledzeni umysłowo. Poza granicami człowieczeństwa, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Zobacz w Google Scholar

Zakrzewska-Manterys E. (2018a), Dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną jako zjawisko społeczne, „SOCIETAS/COMMUNITAS”, 2–2 (26–2), s. 27–38.
Zobacz w Google Scholar

Zakrzewska-Manterys E. (2018b), Zatrudnienie wspomagane – przejście od WZT do zatrudnienia w firmach na otwartym rynku pracy, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, nr IV (29), s. 51–63.
Zobacz w Google Scholar

Zakrzewska-Manterys E. (2018c), Praca. Co to znaczy? Doświadczenia osób upośledzonych umysłowo związane z zatrudnieniem, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 14, nr 3, s. 126–156.
Zobacz w Google Scholar

Załuska M. (2000), Funkcjonowanie społeczne i zapotrzebowanie na opiekę środowiskową w schizofrenii, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Zobacz w Google Scholar

Załuska M. (2006), Środowiskowy model leczenia psychiatrycznego a zmiany w strukturze lecznictwa w ostatnich latach w Polsce, „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, 15 (4), s. 285–276.
Zobacz w Google Scholar

Załuska M. (2015), Opieka zdrowotna i wsparcie społeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Informator dla chorujących, ich rodzin i przyjaciół, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Opieka_zdrowotna_i_wsparcie_spo%C5%82eczne.pdf [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Zdrowie Psychiczne. Informator o dostępnych w województwie łódzkim formach pomocy (2018), Łódź: Departament Polityki Zdrowotnej Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego.
Zobacz w Google Scholar

Zdrowie psychiczne w Unii Europejskiej (2019), Opracowania tematyczne OT – 674, Warszawa: Kancelaria Senatu, https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/175/plik/ot–674_zdrowie_psychiczne.pdf [dostęp: 03.2020].
Zobacz w Google Scholar

Zima-Parjaszewska M. (2012), Niepełnosprawność intelektualna jako przesłanka dyskryminacji, https://www.tea.org.pl/userfiles/file/Seminaria/Niepelnosprawnosc_%20Intelektualna_MZima_TEA.pdf [dostęp: 05.2019].
Zobacz w Google Scholar

Żaroń A. (2018), Psychiatria środowiskowa z punktu widzenia wybranych potrzeb psychologicznych, „Psychiatria”, t. 15, nr 1, s. 45–49.
Zobacz w Google Scholar

Żuraw H. (1998), Obraz osób upośledzonych umysłowo w opiniach ludzi pełnosprawnych, „Psychologia Wychowawcza”, nr 4, s. 346–352.
Zobacz w Google Scholar

Żyta A. (2009), Dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną w województwie warmińsko-mazurskim. Ograniczenia i możliwości w świetle relacji społecznych, „Niepełnosprawność”, nr 2, 85–92.
Zobacz w Google Scholar

Żyta A. (2011), Rodzice i rodzeństwo pełnosprawne a planowanie przyszłości dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań, s. 151–174, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Zobacz w Google Scholar

Decyzja Ustanawiająca Wspólnotowy Program Działania w Zakresie Zwalczania Dyskryminacji na lata 2001–2006 (2000), Dz. Urz. UE, L 303, http://eur–lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32000D0750:PL:HTML [dostęp 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Decyzja o ustanowieniu roku 2003 Europejskim Rokiem Osób Niepełnosprawnych (2001), Rada Unii Europejskiej, 2001/903/WE, www.mpips.gov.pl/userfiles/File/mps/DECYZJAUE2003.rtf [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Deklaracja madrycka (2002), Europejski Kongres na rzecz Osób Niepełnosprawnych, Madryt 20–24 marca, http://www.disabilityworld.org/09–10_02/news/madrid.shtml [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Deklaracja Praw Dziecka (deklaracja genewska) (1924), przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Ligi Narodów w 1924 r., www.unicef.pl/Co–robimy/Prawa–dziecka/Akty–prawne [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Deklaracja Praw Dziecka (1959), http://www.unicef.pl/Co–robimy/Prawa–dziecka/Akty–prawne [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Deklaracja Praw Osób Niepełnosprawnych (1975), ONZ, Rezolucja 3437 (XXX).
Zobacz w Google Scholar

Deklaracja Praw Osób Upośledzonych Umysłowo (1971), Rezolucja 2856 (XXVI).
Zobacz w Google Scholar

Europejska Karta Społeczna (1961), http://www.mpips.gov.pl/spoleczne–prawa–czlowieka/rada–europy–europejska–karta–spoleczna/ [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Europejska Karta Społeczna (zrewidowana) (1996), Strasbourg, http://www.coe.int/t/dGHl/monitoring/Socialcharter/Presentation/ESCRBooklet/Polishpdf [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

European Commission (2010), Study of Disability in EC Development Cooperation, http://ec.europa.eu/europeaid/what/social–protection/documents/223185_disability_study_en.pdf [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

European Commission Communication, Towards a United Nations legally binding instrument to promote and protect the rights and dignity of persons with disabilities, COM (2003) 16 final of 24.01.2003.
Zobacz w Google Scholar

European Commission (2002), Definitions of Disability in Europe. A Comparative Analysis, Brussels: Directorate–General for Employment and Social Affairs, Unit E. 4.
Zobacz w Google Scholar

Karta Narodów Zjednoczonych (1945), http://www.hfhrpol.waw.pl/pliki/Karta_Narodow_Zjednoczonych.pdf [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (1997), M.P. 1997, Nr 50, poz. 475.
Zobacz w Google Scholar

Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej (2007), 2007/C 303/01, http://eur–lex.europa.eu/pl/treaties/dat/32007X1214/htm/C2007303PL.01000101.htm [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Komunikat Komisji Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010–2020: Odnowione zobowiązanie do budowania Europy bez barier (2010), http://eurex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2010:0636:FIN:PL:PDF [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Komunikat Komisji Europejskiej w sprawie równych szans osób niepełnosprawnych, Nowa strategia Wspólnoty Europejskiej w odniesieniu do osób niepełnosprawnych (1996).
Zobacz w Google Scholar

Komunikat W kierunku Europy bez barier dla osób z niepełnosprawnością (2000), COM (2000) 284, www.euronet.ffm.pl/html/docs/13.html [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Komunikat rządowy z dn. 25 września 2012 r., poz. 1170.
Zobacz w Google Scholar

Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Europejska Konwencja Praw Człowieka) (1950).
Zobacz w Google Scholar

Konwencja o Prawach Dziecka (1989) ONZ, Dz.U. z dn. 23 grudnia 1991 r., Nr 120, poz. 526.
Zobacz w Google Scholar

Konwencja o Prawach Osób Niepełnosprawnych (2006), Rezolucja 61/106 A/RES/61/106.
Zobacz w Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, Nr 78, poz. 483.
Zobacz w Google Scholar

Krajowy program „Zabezpieczenie społeczne i integracja społeczna na lata 2008–2010” (2008), Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, ec.europa.eu/social/ajax/BlobServlet?docId=2561&langId=pl] [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights) (1977), Dz.U. 1977, Nr 38, poz. 167 i 169.
Zobacz w Google Scholar

Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (International Covenant on Civil and Political Rights – ICCPR) (1077), Dz.U. 1977, Nr 38, poz. 167 i 169.
Zobacz w Google Scholar

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010–2020: Odnowione zobowiązanie do budowania Europy bez barier, COM(2010) 636, wersja ostateczna (2011/C 376/15).
Zobacz w Google Scholar

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 marca 1988, U 7/87, OTK 1988, Nr 1, poz. 1.
Zobacz w Google Scholar

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (1948), http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowieka.pdf [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 25 października 2011 r. w sprawie mobilności i integracji osób niepełnosprawnych oraz europejskiej strategii na rzecz osób niepełnosprawnych 2010–2020 (2010/2272 (INI)).
Zobacz w Google Scholar

Rezolucja Rady Wspólnot Europejskich (Rady Ministrów) z dn. 27 czerwca 1974 r. ustanawiająca pierwszy wspólnoty program działania na rzecz readaptacji zawodowej osób niepełnosprawnych.
Zobacz w Google Scholar

Rezolucja Rady Wspólnot Europejskich z 21 dn. grudnia 1981 roku w sprawie integracji społecznej osób niepełnosprawnych na szczeblu wspólnotowym.
Zobacz w Google Scholar

Rezolucja w sprawie równouprawnienia niepełnosprawnych uczniów i studentów w dostępie do edukacji (2003).
Zobacz w Google Scholar

Rezolucja w sprawie sytuacji osób niepełnosprawnych w rozszerzonej Unii Europejskiej: Europejski Plan Działania na lata 2006–2007 (2006), 30 listopada 2006 r., Parlament Europejski (2006/2105 (INI)).
Zobacz w Google Scholar

Rezolucja w sprawie sytuacji niepełnosprawnych kobiet w Unii Europejskiej (2007), Parlament Europejski, 26 kwietnia 2007 r.
Zobacz w Google Scholar

Rezolucja (2008/C 75/01) w sprawie sytuacji osób niepełnosprawnych w Unii Europejskiej (2008) przyjęta 17 marca 2008 r. przez Radę Unii Europejskiej.
Zobacz w Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dn. 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełno­sprawności i stopniu niepełnosprawności, Dz.U. 2015, poz. 110 z późn. zm. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 19 czerwca 2019 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, Dz.U. 2019 poz. 1285, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190001285 [dostęp: 12.2019].
Zobacz w Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dn. 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych, Dz.U. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.
Zobacz w Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy, Dz.U. Nr 238, poz. 1586 z późn. zm.
Zobacz w Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 23 czerwca 2014 r. w sprawie rodzaju placówek uprawnionych do uzyskania karty parkingowej, Dz.U. 2014, poz. 818.
Zobacz w Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 30 czerwca 2014 r. w sprawie wzoru oraz trybu wydawania i zwrotu kart parkingowych, Dz.U. 2016, poz. 1438.
Zobacz w Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 25 czerwca 2012 r. w sprawie kierowania do zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych, Dz.U. 2012, poz. 731.
Zobacz w Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej, Dz.U. 2013, poz. 1480.
Zobacz w Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 27 kwietnia 2018 r. w sprawie programu pilotażowego w centrach zdrowia psychicznego (2018), https://czp.org.pl/wp–content/uploads/docs/Rozporz%C4%85dzenie%20pilota%C5%BCowe%20Ministra%20Zdrowia%20tekst%20ujednolicony%20na%20dzie%C5%84%201%20kwietnia%202020.pdf [dostęp: 04.2020].
Zobacz w Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 8 lutego 2017 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017–2022, Dz.U. 2017, poz. 458.
Zobacz w Google Scholar

The Salamanca Statement and Framework For Action On Special Needs Education (1994), World Conference on Special Needs Education: Access And Quality, Salamanca, Spain, 7–10 June (paper), UNESCO.
Zobacz w Google Scholar

Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych (1994), Rezolucja 48/96, http://www.pfon.org/index.php?option=com_content&view=article&id=110:standardowe–zasady–wyrownywania–szans–rezolucja–onz&catid=9:dokumenty–midzynarodowe&Itemid=51 [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Study of Disability in EC Development Cooperation (2010), Framework Contract Commission 2007 Lot nr 4 Contract Nr 2009/212558, European Union: European Commission.
Zobacz w Google Scholar

Światowy Program Działań na rzecz Osób Niepełnosprawnych (The World Programme of Action Concerning Disabled Persons), ONZ, Rezolucja 31/123.
Zobacz w Google Scholar

Traktat amsterdamski (1997), http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/8295 [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Uchwała Rady Wspólnot Europejskich z dn. 27 czerwca 1974 r. ustanawiająca wspólny program działań Wspólnot w dziedzinie reintegracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, UN Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR), Draft Guidelines: A Human Rights Approach to Poverty Reduction Strategies, 10 September 2002, http://www.unhcr.org/refworld/docid/3f8298544.html [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 7 grudnia 2012 r. w sprawie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych, M.P. 2012 poz. 991, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20120000991 [dostęp: 01.2019].
Zobacz w Google Scholar

UNESCO (1990), Edukacja dla wszystkich, http://www.unesco.pl/edukacja/edukacja–dla–wszystkich/ [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dn. 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, Dz.U. Nr 111, poz. 535.2255, z późn. zm.
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dn. 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz.U. 2011, Nr 127, poz. 721 z późn. zm.
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dn. 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Dz.U. 2016, poz. 239 i 395.
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dn. 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym, Dz.U. 2011, Nr 43, poz. 225 z późn. zm.
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dn. 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, Dz.U. 2003, Nr 228, poz. 2255.
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dn. 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz.U. 2004, Nr 64, poz. 593.
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dn. 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych, Dz.U. 2006, Nr 94, poz. 651 z późn. zm.
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dn. 15 czerwca 2012 r. o ratyfikacji Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., Dz.U. 2012, Nr 0, poz. 882.
Zobacz w Google Scholar

Wytyczne dla Działań z Rozwoju Zasobów Ludzkich w Dziedzinie Niepełnosprawności (1990), Zgromadzenie Ogólne ONZ, 15 marca 1990, uchwała 44/70.
Zobacz w Google Scholar

Zasady Ochrony Osób z Chorobą Psychiczną i Poprawa Opieki Chorych Psychicznie (1991), Zgromadzenie Ogólne ONZ, 17 grudnia 1991 roku, uchwała 46/119.
Zobacz w Google Scholar

Zalecenie nr REC(2006)5 Komitetu Ministrów dla państw członkowskich Plan działań Rady Europy w celu promocji praw i pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w społeczeństwie: podnoszenie jakości życia osób niepełnosprawnych w Europie 2006–2015, https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=1073507 [dostęp: 03.2019].
Zobacz w Google Scholar

Zalecenie w sprawie spójnej polityki wobec osób z niepełnosprawnością (1992), Rada Europy.
Zobacz w Google Scholar

okladka

Opublikowane

30 grudnia 2020

Kategorie

Licencja

Licencja

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

ISBN Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

ISBN-13 (15)

978-83-8220-368-4

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN (e-book) Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

ISBN (e-book) Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

ISBN-13 (15)

978-83-8220-369-1

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN AGENT PR

ISBN AGENT PR

ISBN-13 (15)

978-83-64462-61-0

Inne prace tego samego autora

  • Andrzej Kacprzak, Marcin Gońda, Iwona Kudlińska-Chróścicka, Ryszard Szarfenberg, Ewa Kantowicz, Irena E. Kotowska, Paweł Starosta, Marcjanna Nóżka, Lucjan Miś, Wielisława Warzywoda-Kruszyńska, Kamil Kruszyński, Katarzyna Ornacka, Piotr Szukalski, Krystyna Leśniak-Moczuk, Bogusława Urbaniak, Anna Kotlarska-Michalska, Monika Podkowińska, Zofia Kawczyńska-Butrym, Krystyna Faliszek, Krzysztof Piątek, Kazimiera Wódz, Małgorzata Potoczna, Grażyna Mikołajczyk-Lerman, Problemy społeczne
  • Grażyna Mikołajczyk-Lerman, Małogorzata Potoczna, Instytucjonalne wsparcie dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną i psychiczną w województwie łódzkim
  • Grażyna Mikołajczyk-Lerman, Joanna Sztobryn-Giercuszkiewicz, Ireneusz Białek, Zbigniew Głąb, Milena Trojanowska, Katarzyna Skalska, Anisa Wykin, Anna Laska-Leśniewicz, Grzegorz Zwoliński, Dorota Kamińska, Jakub Niedbalski, Anna Gutowska, Życie z niepełnosprawnością w świecie VUCA