Trwałość i zmienność procesów starzenia się i starości

Autorzy

Bogusława Urbaniak - Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Logistyki i Informatyki Katedra Pracy i Polityki Społecznej; Marek Chałas - Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Akademia Seniora „Activus”; Piotr Szukalski - Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii Katedra Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej; Rafał Zimny - Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Wydział Językoznawstwa, Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa; Robert Błaszczak - Kliniczne Centrum Medyczne Seniora Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. Wojskowej Akademii Medycznej – Centralny Szpital Weteranów w Łodzi; Magdalena Zadworna - Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Instytut Psychologii Zakład Psychologii Zdrowia

Słowa kluczowe:

starość, starzenie się ludności, próg starości, eufemizowanie starości, ageizm

Streszczenie

Truizmem jest mówienie o tym, że ludność świata coraz bardziej się starzeje. Na ulicy, w pracy, w bankach i w polityce coraz częściej spotykamy osoby starsze. Ale właściwie kogo mamy na myśli, używając tego pojęcia? Czy utarte przed wieloma laty określenie odnoszące się do osób, które z racji wieku usuwają się z życia społecznego, stają się mniej lub bardziej niesamodzielne, nazywane w mediach staruszkami, choć ukończyły dopiero 60 lat życia, pozostaje nadal aktualne? Jeśli tak, to w jakim zakresie, bo na procesy starzenia się człowieka nieco inaczej patrzy geriatra, psycholog, demograf czy polityk społeczny. Odzwierciedlenie naszego stosunku do starości i ludzi starszych znajdziemy w używanym języku, w polszczyźnie. Rozważaniom nad dylematami związanymi z definiowaniem człowieka starszego, tym instytucjonalnym i potocznym, jest poświęcona prezentowana monografia. Jest to pierwsza w polskim piśmiennictwie publikacja, w której autorzy, reprezentujący różne dziedziny nauki, próbują odnieść się do – z jednej strony – pewnych uniwersalnych cech procesów starzenia się człowieka, a z drugiej – wskazać na zachodzące współcześnie zmiany, które mają wpływ na weryfikację tradycyjnych ujęć w definiowaniu człowieka starszego. Książka jest adresowana przede wszystkim do tych, którzy w swojej pracy zawodowej stykają się z osobami starszymi jako klientami, współpracownikami, pacjentami, podopiecznymi. Składa się z sześciu rozdziałów, w których autorzy podejmują m.in. kwestie podwójnego starzenia się ludności, eufeminizowania starości i ageizmu.

Biogramy autorów

Bogusława Urbaniak - Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Logistyki i Informatyki Katedra Pracy i Polityki Społecznej

profesor nauk ekonomicznych w dyscyplinie ekonomia i finanse, pracuje na stanowisku profesora na Uniwersytecie Łódzkim na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym w Katedrze Pracy i Polityki Społecznej. Specjalizuje się w ekonomice rynku pracy, polityce społecznej i zarządzaniu zasobami ludzkimi. W swoich badaniach koncentruje się na wielowymiarowych uwarunkowaniach aktywności osób starszych, ze szczególnym uwzględnieniem ich aktywności zawodowej. Jest autorką ponad 240 publikacji, raportów i ekspertyz, w tym poświęconych społeczno-ekonomicznym kwestiom starzenia się społeczeństwa polskiego. Jest redaktorką naczelną dwumiesięcznika „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, wydawanego przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Brała udział w międzynarodowych zespołach badawczych w ramach projektów unijnych, obejmujących zagadnienia starzenia się, jak np: Age Management Uptake (AMU), Active Ageing through Social Partnership and Industrial Relations in Europe (ASPIRE), Homes4Life.Certification for Ageing in Place. Zajmuje się badaniami dotyczącymi środowiska przyjaznego procesom starzenia. Współpracuje z Regionalnym Centrum Polityki Społecznej w Łodzi w obszarze ekonomii społecznej oraz problematyki starzenia się społeczeństwa; od wielu lat jest ekspertem ds. zatrudnienia w AGE Platform Europe, członkiem z wyboru Komitetu Nauk o Pracy i Polityce Społecznej Polskiej Akademii Nauk na lata 2020–2024, należy do Polskiego Towarzystwa Polityki Społecznej oraz Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego.

Marek Chałas - Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Akademia Seniora „Activus”

absolwent matematyki i socjologii na Uniwersytecie Łódzkim oraz studiów podyplomowych w Instytucie Francuskim w Warszawie, SGH i Instytucie Europejskim w Łodzi. W 2015 roku założył Fundację Activus ukierunkowaną na edukację osób starszych, która pod nazwą Akademia Seniora Activus prowadzi zajęcia dla osób starszych przy Uniwersytecie Łódzkim. Był członkiem Miejskiej Rady Seniorów w Łodzi, Społecznej Rady Seniorów Województwa Łódzkiego i Obywatelskiego Parlamentu Seniorów. Jego obszarem zainteresowania jest edukacja i aktywizacja ludzi starszych. Jest autorem publikacji Akademia Seniora Activus, 2015–2018 (2018) poświęconej doświadczeniom związanym z edukacją i aktywizacją seniorów. Był organizatorem w 2018 r. konferencji na Uniwersytecie Łódzkim poświęconej zagadnieniom starzenia się i roli seniorów w społeczeństwie.

Piotr Szukalski - Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii Katedra Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej

doktor habilitowany nauk ekonomicznych, pracuje na stanowisku profesora uczelni na Uniwersytecie Łódzkim na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym w Katedrze Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej. Specjalizuje się w zagadnieniach z pogranicza demografii, gerontologii społecznej i polityki społecznej, zaś przedmiotem jego badań są przede wszystkim: przebieg procesu starzenia się ludności Polski z uwzględnieniem dualnego charakteru tegoż procesu i jego konsekwencji, przemiany modelu rodziny polskiej, polityka ludnościowa oraz relacje międzypokoleniowe zarówno na poziomie mikro, jak i makro. Jest autorem ponad 250 publikacji, w tym ponad 100 artykułów publikowanych w takich czasopismach jak Polityka Społeczna, Studia Demograficzne, Gerontologia Polska, Wiadomości Statystyczne. W latach 2007–2010 był członkiem Zespołu ds. Osób Starszych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, zaś w latach 2008–2010 reprezentantem polskich organizacji senioralnych w European Older People’s Platform. Od roku 2008 jest członkiem z wyboru Komitetu Prognoz PAN i Komitetu Nauk Demograficznych PAN. W latach 2016–2020 członek Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP, od 2016 r. członek Rady ds. Polityki Senioralnej przy Ministrze Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (obecnie wiceprzewodniczącym tej Rady), zaś od 2017 r. członek Rządowej Rady Ludnościowej przy Prezesie Rady Ministrów RP.

Rafał Zimny - Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Wydział Językoznawstwa, Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa

doktor habilitowany nauk humanistycznych w dyscyplinie językoznawstwo, pracuje na stanowisku profesora uczelni na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy na Wydziale Językoznawstwa w Katedrze Stylistyki i Pragmatyki Językowej. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół zagadnień publicznej komunikacji językowej (media, reklama, polityka); autor monografii Kreowanie świata w tekstach reklamowych (Warszawa 2008) oraz współautor Słownika polszczyzny politycznej po 1989 roku (Warszawa 2009), współredaktor 5 monografii wieloautorskich, autor ok. 50 artykułów naukowych o współczesnej polskiej komunikacji językowej. Od 2018 roku członek Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN, współautor kilku ekspertyz o stanie ochrony języka polskiego dla Sejmu i Senatu RP, popularyzator wiedzy o języku polskim (ekspert w programie Języczek u wagi, emitowanym od 2019 roku na antenie TVP Bydgoszcz), kierownik projektu Przemówienia polskich polityków w latach 1918– 2014 – edycja i opracowanie źródeł, analiza lingwistyczna, digitalizacja korpusu, finansowanego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.

Robert Błaszczak - Kliniczne Centrum Medyczne Seniora Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. Wojskowej Akademii Medycznej – Centralny Szpital Weteranów w Łodzi

doktor nauk medycznych, jest absolwentem Wydziału Lekarskiego Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi oraz Studium Prawa Europejskiego. Stopień doktora nauk medycznych uzyskał w 2003 r., posiada specjalizacje z chorób wewnętrznych oraz geriatrii. Od 2012 r. pełni funkcję zastępcy kierownika Kliniki Geriatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, jest również kierownikiem Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego. W swojej pracy zawodowej pełnił funkcję kierownika Klinicznego Centrum Medycznego Seniora Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. WAM – Centralny Szpital Weteranów, w skład którego wchodzą między innymi kliniki: Geriatrii, Reumatologii, Rehabilitacji. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego, Kolegium Lekarzy Geriatrów, Państwowej Komisji Egzaminacyjnej w dziedzinie geriatrii, Zespołu Ekspertów Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego Akredytacji, Koordynacji i Oceny Jakości Kształcenia w dziedzinie geriatrii. Konsultant w Ogólnopolskim Porozumieniu o Współpracy Rad Seniorów. Jest autorem i współautorem książek z dziedziny geriatrii, prac opublikowanych w piśmiennictwie fachowym polskim i zagranicznym oraz wystąpień zjazdowych. Aktualnie pełni funkcję konsultanta wojewódzkiego województwa łódzkiego w dziedzinie geriatrii.

Magdalena Zadworna - Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Instytut Psychologii Zakład Psychologii Zdrowia

doktor nauk humanistycznych w zakresie psychologii, pracuje na stanowisku adiunkta na Uniwersytecie Łódzkim na Wydziale Nauk o Wychowaniu w Zakładzie Psychologii Zdrowia Instytutu Psychologii. Do jej zainteresowań naukowych należy w szczególności problematyka psychologicznych uwarunkowań pomyślnego starzenia się, zdrowego stylu życia i dobrostanu w okresie późnej dorosłości. Jest autorką licznych badań, wystąpień konferencyjnych i publikacji z powyższego zakresu w polskich i zagranicznych czasopismach naukowych oraz psychometrycznych narzędzi pomiaru adresowych do osób starszych (Kwestionariusz Zadań Rozwojowych dla Seniorów, Kwestionariusz Zachowań Zdrowotnych dla Seniorów). Jako koordynator merytoryczny i członek zespołu brała udział w wielu europejskich projektach międzynarodowych dotyczących wspierania jakości życia osób starszych np. Bridging the Digital Gap for Elders (BRIDGE), Students-Retirees Intergenerational Learning Circles (STURET), Support for Elderly People by the Help of Pets. Realizatorka Grantów Dziekana Nauk o Wychowaniu UŁ o tematyce pomyślnej starości i jej uwarunkowań.

Okladka

Opublikowane

30 grudnia 2021

Kategorie

Licencja

Licencja

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN

ISBN

ISBN-13 (15)

978-83-8220-491-9

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN (e-book)

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15)

978-83-8220-492-6

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN AGENT PR

ISBN AGENT PR

ISBN-13 (15)

978-83-64462-81-8

Inne prace tego samego autora

  • Łukasz Jarosław Kozar, Agata Matuszewska-Kubicz, Bogusława Urbaniak, Cezary Szydłowski, Anna Dorota Goszczyńska, Anna Rogozińska-Pawełczyk, Małgorzata Matusiak, Katarzyna Bednarkiewicz, Agnieszka Sitarska-Piwko, Maria Szymczyk, Izabela Warwas, Wioletta Bartos, Łukasz Jarosław Kozar, Łukasz Jankowski, Piotr Oleksiak, Agata Matuszewska-Kubicz, Branża TSL wobec wyzwań zrównoważonego rozwoju – wybrane aspekty
  • Małgorzata Burchard-Dziubińska, Małgorzata Matusiak, Aleksandra Baszczyńska, Alina Jędrzejczak, Jakub Boratyńsk, Iwona D. Świeczewska, Jarosław Neneman, Agnieszka Matuszewska-Pierzynka, Bogusława Urbaniak, Łukasz Kozar, Zofia Wysokińska, Natalia Szubska-Włodarczyk, Łucja Lange, Ewa Boryczka, Agnieszka Rzeńca, Jakub Zasina, Urszula Motowidlak, Daniel Tokarski, Dorota Michalak, Anna Rydz-Żbikowska, Michał Soliwoda, Marlena Grzelczak, Ewa Kulińska-Sadłocha, Kamil Kruszyński, W poszukiwaniu zielonego ładu
  • Andrzej Kacprzak, Marcin Gońda, Iwona Kudlińska-Chróścicka, Ryszard Szarfenberg, Ewa Kantowicz, Irena E. Kotowska, Paweł Starosta, Marcjanna Nóżka, Lucjan Miś, Wielisława Warzywoda-Kruszyńska, Kamil Kruszyński, Katarzyna Ornacka, Piotr Szukalski, Krystyna Leśniak-Moczuk, Bogusława Urbaniak, Anna Kotlarska-Michalska, Monika Podkowińska, Zofia Kawczyńska-Butrym, Krystyna Faliszek, Krzysztof Piątek, Kazimiera Wódz, Małgorzata Potoczna, Grażyna Mikołajczyk-Lerman, Problemy społeczne
  • Bogusława Urbaniak, Marek Chałas, Piotr Szukalski, Rafał Zimny, Robert Błaszczak, Magdalena Zadworna, Trwałość i zmienność procesów starzenia się i starości
  • Bogusława Urbaniak, Yaroslava Evseeva, Laszlo Patyan, Senior Policy in Hungary, Poland and Russia