Gospodarowanie zasobami finansowymi w polskim samorządzie terytorialnym

Autorzy

Zofia Dolewka
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Instytut Gospodarki Przestrzennej, Katedra Gospodarki Samorządu Terytorialnego
https://orcid.org/0000-0003-3950-1657

Słowa kluczowe:

samorząd terytorialny, finansowanie działalności samorządu, finanse publiczne, majątek komunalny, gospodarka finansowa samorządu

Streszczenie

Wiedza o procesach i zjawiskach tworzących gospodarkę finansową w samorządzie terytorialnym jest nadal mało stabilna i w wielu miejscach niepełna. Realna gospodarka finansowa samorządu stanowi odbicie procesu zaspokajania potrzeb społecznych w kontekście rozwoju jednostki samorządowej. Odbywa się to dzięki procesom zarządzania publicznego, w celu dokonania przekształceń gospodarczych dla poprawy warunków życia mieszkańców. Obecnie funkcjonujący system finansowy samorządu terytorialnego zawiera dużo ułomności i dysfunkcji. Ich konsekwencją jest przede wszystkim niedobór środków, wynikający m.in. z braku przestrzegania zasady adekwatności i potencjalnego zagrożenia stabilności finansów samorządowych. Uzasadnia to konieczność przebudowy finansów samorządu w Polsce w kierunku zmian systemowych i usprawniających. Na potrzebę tego wskazują prawie wszyscy specjaliści zajmujący się zagadnieniami finansów samorządowych z teoretycznego i praktycznego punktu widzenia.

Celem opracowania jest specyfikacja podstawowych problemów i wyzwań w dziedzinie finansów lokalnych, identyfikacja czynników determinujących przebieg gospodarki finansowej oraz zaproponowanie zbioru rozwiązań zwiększających efektywność formułowanych ocen finansowych.

Bibliografia

Babczuk A., Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego. Pożądane kierunki zmian w świetle badań ankietowych, [w:] Finanse 2009 – Teoria i praktyka. Finanse publiczne II, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Nr 547, Szczecin 2009.
Zobacz w Google Scholar

Begg D., Fisher S., Dornbush R., Ekonomia, t. 1, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1995.
Zobacz w Google Scholar

Bell Michael E. [w:] Lester M. Salamon, Robert A. Seidel, P. Bury, T. Markowski, Gospodarka samorządów terytorialnych w świetle doświadczeń amerykańskich, Fundacja Promocji Czystych Technologii TECHEKO, Łódź 1995.
Zobacz w Google Scholar

Bitner M., Cichocki Krzysztof S., Sierak J., Standardy zarządzania długiem na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz ich wpływ na finansowanie infrastruktury, Instytut Badań Systemowych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2013.
Zobacz w Google Scholar

Bitner M., Prawne instrumenty ograniczenia deficytu budżetowego i długu publicznego jednostek samorządu terytorialnego, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
Zobacz w Google Scholar

Bogdanienko J., Zarys koncepcji, metod i problemów zarządzania, Dom Organizatora, Toruń 2020.
Zobacz w Google Scholar

Borodo A., Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Wydawnictwo TNOiK, Toruń 2005.
Zobacz w Google Scholar

Borodo A., System finansowy samorządu terytorialnego w Polsce, Dom Organizatora, Toruń 2011.
Zobacz w Google Scholar

Buchanan James M., Finanse publiczne w warunkach demokracji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Zobacz w Google Scholar

Chojna-Duch E., Zagadnienie długu jednostek samorządu terytorialnego – nowe propozycje prawne, „Samorząd Terytorialny” 2008, nr 11.
Zobacz w Google Scholar

Czaja S., Becla A., Ekologiczne podstawy procesów gospodarowania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 2007.
Zobacz w Google Scholar

Czarny B., Podstawy ekonomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.
Zobacz w Google Scholar

Dafflon B., Beer-Toth K., Managing local public debt in transition countries: An issue of self‑control. Paper prepared for the 14th Annual Conference of the Networkof Institutions and Schools of Public Administration in Central and Eastern Europe (NISPAcee), Ljubljana, May 11–13, 2006.
Zobacz w Google Scholar

Dolewka Z., Budżet zadaniowy w gminach jako nowe narzędzie zarządzania finansami samorządowymi, [w:] Budżet zadaniowy metodą racjonalizacji wydatków, (red.) B. Woźniak, M. Postuła, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar

Dolewka Z., Dokumenty planistyczne i sprawozdawcze do oceny kondycji finansowej gminy, [w:] Finanse i ryzyko w kształtowaniu rozwoju regionu, (red.) M. Dylewski, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, nr 41, Poznań 2012.
Zobacz w Google Scholar

Dolewka Z., System kontroli i nadzoru w samorządzie terytorialnym, „Biblioteka Regionalisty” 2013, nr 13.
Zobacz w Google Scholar

Dolewka Z., Wieloletnia prognoza finansowa jako instrument zarządzania finansami samorządowymi, [w:] Aktualne problemy samorządu terytorialnego po 25 latach jego istnienia, (red.) Ryszard P. Krawczyk, A. Borowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
Zobacz w Google Scholar

Dolewka Z., Zarządzanie w jednostkach organizacyjnych gminy, [w:] Efektywność zarządzania organizacjami publicznymi i jej pomiar, (red.) A. Frączkiewicz-Wronka, Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2013.
Zobacz w Google Scholar

Dylewski M., Nadwyżka operacyjna a decyzje finansowe jednostek samorządu terytorialnego, „Oeconomia” nr 6, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2017.
Zobacz w Google Scholar

Dylewski M., Planowanie budżetowe w podsektorze samorządowym. Uwarunkowania, procedury, modele, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar

Dylewski M., Problemy wykorzystywania WPF w zarządzaniu finansami jednostki samorządu terytorialnego, Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach nr 273, Katowice 2016.
Zobacz w Google Scholar

Dylewski M., Filipiak B., Gorzałczyńska-Koczkodaj M., Analiza finansowa w jednostkach samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Municipium, Warszawa 2004.
Zobacz w Google Scholar

Dziekański P., Analiza sytuacji finansowej samorządu jako wyznacznik efektywności ekonomicznej jednostek samorządu terytorialnego, [w:] Finanse publiczne i rozwój przedsiębiorczości w regionach (red.) B. Filipiak, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań 2011.
Zobacz w Google Scholar

Filipiak B., Dylematy pomiaru potencjału finansowego jednostek samorządu terytorialnego – dobór czynników i ich pomiar, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 451, Wrocław 2016.
Zobacz w Google Scholar

Filipiak B., Efektywność w zarządzaniu finansami samorządowymi. Skutek kryzysu czy obiektywna konieczność?, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Nr 10, Kraków 2011.
Zobacz w Google Scholar

Filipiak B., Finanse samorządowe. Nowe wyzwania bieżące i perspektywiczne, Wydawnictwo Difin 2011.
Zobacz w Google Scholar

Filipiak B., Indywidualny wskaźnik zadłużenia jako determinanta oceny kondycji finansowej jednostki samorządu terytorialnego, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2018, nr 56.
Zobacz w Google Scholar

Filipiak B., Kierunki zarządzania finansami w jednostkach samorządu terytorialnego a problemy utrzymania płynności finansowej, „Finanse Komunalne” 2004, nr 3.
Zobacz w Google Scholar

Filipiak B., Metodyka kompleksowej oceny gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar

Filipiak B., Strategia podatkowa władz samorządowych jako czynnik stymulujący rozwój lokalny, [w:] Przestrzeń w nowych realiach gospodarczych, (red.) S. Korenik, P. Hajduga, M. Rogowska, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Nr 408, Wrocław 2015.
Zobacz w Google Scholar

Ginsbert-Gebert A., Polityka komunalna, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszaw 1984.
Zobacz w Google Scholar

Grzymała Z. (red.), Wydatki na usługi komunalne w strukturze wydatków mieszkańców gmin – ocena w układzie regionalnym, Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2015.
Zobacz w Google Scholar

Gubernat-Ulatowski E., Potencjał finansowy i inwestycyjny a aktywność inwestycyjna jednostek samorządu terytorialnego, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 294, Katowice 2016.
Zobacz w Google Scholar

Guziejewska B., Finanse publiczne wobec wyzwań globalizacji, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2010.
Zobacz w Google Scholar

Guziejewska B., Zewnętrzne źródła finansowania samorządu terytorialnego. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008.
Zobacz w Google Scholar

Hanus L., Wieloletnia prognoza finansowa jednostek samorządu terytorialnego, „Finanse Publiczne” 2010, nr 8.
Zobacz w Google Scholar

Hanusz A., Niezgoda A., Czerski P., Dochody budżetu jednostek samorządu terytorialnego, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar

Harańczyk A., Samorząd terytorialny. Organizacja i gospodarka, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2010.
Zobacz w Google Scholar

Jastrzębska M., Jawność i przejrzystość sprawozdawczości jednostek samorządu terytorialnego – ocena i rekomendacje, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2018, nr 56.
Zobacz w Google Scholar

Jastrzębska M., Wybór instrumentu zwrotnego finansowania w celu realizacji inwestycji samorządowych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Nr 530, Szczecin 2009.
Zobacz w Google Scholar

Kluza B., Kluza K., Mieszkania komunalne – wyzwania dla polityki mieszkaniowej państwa w świetle badań wybranych miast, „Urban Development Issues” 2020, volume 67.
Zobacz w Google Scholar

Kluza K., Efektywność polskich jednostek samorządu terytorialnego na tle samorządów Unii Europejskiej – weryfikacja adekwatności dochodów, „Finanse Komunalne” 2014, nr 12.
Zobacz w Google Scholar

Kluza K., Wpływ zmian w ustawie o finansach publicznych na koszt finansowania samorządów, „Zarządzanie i Finanse” 2013, nr 3.
Zobacz w Google Scholar

Kluza K., Zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Trendy historyczne, narzędzia do analizy zdolności spłaty zadłużenia oraz postulaty zmian systemowych, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa 2019.
Zobacz w Google Scholar

Kornberger-Sokołowska E., Wskaźnik zadłużenia a uwarunkowania funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego w warunkach zmiennej koniunktury gospodarczej, „Finanse Komunalne” 2015, nr 1–2.
Zobacz w Google Scholar

Kosek-Wojnar M., Surówka K., Podstawy finansów samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar

Kosikowski C., Finanse lokalne. Zarys wykładu, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Siedlcach, Siedlce 2001.
Zobacz w Google Scholar

Kosikowski C., Pojęcie i charakter prawny budżetu państwa, [w:] Finanse publiczne i prawo finansowe, (red.) C. Kosikowski, E. Ruśkowski, Wydawnictwo Wolters Kluwer business, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar

Kozuń-Cieślak G., Budżetowanie w jednostkach samorządu terytorialnego – reorientacja z administrowania na zarządzanie, „Finanse Komunalne” 2010, nr 9.
Zobacz w Google Scholar

Krajowa Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych, Sprawozdanie z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2015 r., Warszawa 2016.
Zobacz w Google Scholar

Krawczyk Ryszard P., Samodzielność w praktyce działania samorządu terytorialne‑ go oraz w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Aktualne problemy samorządu terytorialnego po 25 latach jego istnienia, (red.) Ryszard P. Krawczyk, A. Borowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
Zobacz w Google Scholar

Krugman P., Wells R., Mikroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
Zobacz w Google Scholar

Kudłacz T., Finansowe aspekty polityki przestrzennej samorządów terytorialnych, [w:] Zrozumieć terytorium. Idea i praktyka, (red.) A. Nowakowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
Zobacz w Google Scholar

Kuzyniak E., Wirtualne dochody nie rozwiążą problemów wskaźnika zadłużenia, „Wspólnota” 2013, nr 20.
Zobacz w Google Scholar

Lubińska T. (red.), Nowe zarządzanie publiczne – skuteczność i efektywność. Budżet zadaniowy w Polsce, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar

Lubińska T., Budżet państwa i budżet zadaniowy w kontekście zasad budżetowych, [w:] Budżet zadaniowy metodą racjonalizacji wydatków, (red.) B. Woźniak, M. Postuła, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar

Łyszkiewicz M., Gospodarowanie majątkiem komunalnym. Zasady, metody, strategie, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2016.
Zobacz w Google Scholar

Markowski T., Budowanie regulacyjnego systemu planowania przestrzennego. Teoria sprawiedliwości podstawą budowy systemu, [w:] Przestrzeń dobrem publicznym – potrzeba nowych rozwiązań w gospodarowaniu przestrzenią, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa 2016.
Zobacz w Google Scholar

Markowska-Bzducha E., Rola samorządu terytorialnego w kreowaniu rozwoju lokalnego i regionalnego – samorządowe wydatki inwestycyjne, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 101, Wrocław 2010.
Zobacz w Google Scholar

Mażewski L., Zmiany w budżecie JST, „Gazeta Samorządu i Administracji” 2016, nr 4.
Zobacz w Google Scholar

Milewski R. (red.), Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
Zobacz w Google Scholar

Ministerstwo Finansów, Nadwyżka operacyjna w jednostkach samorządu terytorialnego w latach 2007–2009, Warszawa 2010.
Zobacz w Google Scholar

Misiąg W., Rola inwestycji w budżecie państwa i w budżetach gmin, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Warszawa 1997.
Zobacz w Google Scholar

Misiąg W., Niedzielski A., Jawność i przejrzystość finansów publicznych w Polsce w świetle standardów Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Zeszyty Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, Warszawa 2001, nr 29.
Zobacz w Google Scholar

Miszczuk A., Miszczuk M., Żuk K., Gospodarka samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar

Możdżeń M., Instytucje polityczne i proces budżetowy. Przeciwdziałanie tragedii wspólnych zasobów fiskalnych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2018.
Zobacz w Google Scholar

Nowak Maciej J., Mienie komunalne, „Gazeta Samorządu i Administracji” 2016, nr 9.
Zobacz w Google Scholar

Olejniczak-Szałowska E., Samorząd terytorialny w Europie Zachodniej, [w:] Samorząd terytorialny. Podstawowe zagadnienia, (red.) M. Stahl, E. Olejniczak-Szałowska, Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, Warszawa 1994.
Zobacz w Google Scholar

Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Zobacz w Google Scholar

Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
Zobacz w Google Scholar

Owsiak S., Kosek-Wojnar M., Surówka K., Równowaga budżetowa: deficyt budżetowy, dług publiczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
Zobacz w Google Scholar

Patrzałek L., Finanse samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2010.
Zobacz w Google Scholar

Piasecki Andrzej K., Samorząd terytorialny i wspólnoty lokalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar

Pietrzak B., Polański Z., Woźniak B., System finansowy w Polsce, tom 2, PWN, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar

Piotrowska-Marczak K., Finanse lokalne w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Zobacz w Google Scholar

Poniatowicz M., Dług publiczny w systemie finansowym jednostek samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2005.
Zobacz w Google Scholar

Poniatowicz M., Koncepcja federalizmu fiskalnego w systemie finansów samorządu terytorialnego, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2018.
Zobacz w Google Scholar

Postuła M., Aktualne doświadczenia Austrii we wprowadzaniu budżetu zadaniowego, [w:] Budżet zadaniowy metodą racjonalizacji wydatków, (red.) B. Woźniak,
Zobacz w Google Scholar

M. Postuła, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar

Postuła M., Zasadnicze działania w obszarze nowego zarządzania finansami publicznymi w Polsce, [w:] Finanse 2009 – Teoria i praktyka. Finanse publiczne I, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Nr 546, Szczecin 2009.
Zobacz w Google Scholar

Przygodzka R., Władztwo podatkowe a stabilność finansowa gmin, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2014, nr 4.
Zobacz w Google Scholar

Puszkarska A., Zasady zarządzania mieniem komunalnym, „Rzeczpospolita” z 17 lipca 2018 r.
Zobacz w Google Scholar

Richardson B., Richardson R., Business Planning. An Approach to Strategic Management, PITMAN Publishing, London 1992.
Zobacz w Google Scholar

Rudzka-Lorentz Cz., Sierak J., Zarządzanie finansami w gminach, [w:] Zarządzanie gospodarką i finansami gmin, (red.) H. Sochacka-Krysiak, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2006.
Zobacz w Google Scholar

Ruśkowski E., Finanse i prawo finansowe, Wydawnictwo „KiK”, Warszawa 1994, s. 261.
Zobacz w Google Scholar

Ruśkowski E., Finanse samorządu regionalnego i lokalnego, [w:] Gospodarka regionalna i lokalna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar

Sierak J., Analiza wskaźnikowa a model zarządzania jednostką samorządu terytorialnego, [w:] Gospodarka lokalna i regionalna w teorii i praktyce, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 1083, Wrocław 2005.
Zobacz w Google Scholar

Sierak J., Finansowanie inwestycji gmin instrumentami dłużnymi – szanse i zagrożenia, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2018, nr 56.
Zobacz w Google Scholar

Sierak J., Komunalna luka infrastrukturalna a możliwości budżetowe gmin w jej ograniczaniu, Oficyna Wydawnicza SGH, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2019.
Zobacz w Google Scholar

Sierak J., Regionalne zróżnicowanie wielkości i dynamiki dochodów gmin i miast na prawach powiatu – analiza wskaźnikowa dla lat 2000–2014, „Finanse Komunalne” 2017, nr 1–2.
Zobacz w Google Scholar

Sobol E., Nowy słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Zobacz w Google Scholar

Sochacka-Krysiak H. (red.), Gospodarka finansowa jednostek terytorialnego w warunkach decentralizacji zarządzania sektorem publicznym, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar

Sochacka-Krysiak H., Decentralizacja terytorialna w świetle Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, [w:] Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego w warunkach decentralizacji zarządzania sektora publicznego, (red.) H. Sochacka-Krysiak, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar

Standar A., Ocena kondycji finansowej gmin oraz jej wybranych uwarunkowań na przykładzie województwa wielkopolskiego przy wykorzystaniu metody TOPSIS, „Wieś i Rolnictwo” 2017, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Stęszewski M., Wieloletnia prognoza finansowa jednostki samorządu terytorialnego, „Biuletyn Skarbowy Ministerstwa Finansów” 2008, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Stiglitz Joseph E., Ekonomia sektora publicznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Zobacz w Google Scholar

Strzelecki Z. (red.), Gospodarka lokalna i regionalna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar

Surówka K., Problem oceny poziomu zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego a realizacja zadań, „Finanse Komunalne” 2014, nr 9.
Zobacz w Google Scholar

Surówka K., Rola nadwyżki operacyjnej w finansowaniu działalności rozwojowej jednostek samorządu terytorialnego i zaspokajaniu potrzeb społecznych (na przykładzie gmin oraz miast na prawach powiatu w latach 2011–2017), „Finanse Komunalne” 2018, nr 7–8.
Zobacz w Google Scholar

Surówka K., Samodzielność finansowa samorządu terytorialnego w Polsce, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2013.
Zobacz w Google Scholar

Surówka K., Owsiak K., Administrowanie czy rozwój – 20 lat doświadczeń finansowania polskiego samorządu terytorialnego, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2018, nr 56.
Zobacz w Google Scholar

Swianiewicz P., Finanse samorządowe. Koncepcja, realizacja, polityki lokalne, Wydawnictwo Municipium, Warszawa 2011.
Zobacz w Google Scholar

Szewczuk A., Strategie gospodarowania środkami publicznymi w jednostkach samorządu terytorialnego na tle ujawniających się zjawisk kryzysowych, [w:] Finanse 2009 – Teoria i praktyka. Finanse publiczne II, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Nr 547, Szczecin 2009.
Zobacz w Google Scholar

Taylor E., Historia rozwoju ekonomiki, t. 1, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1957.
Zobacz w Google Scholar

Wakuła M., Wybrane problemy zarządzania finansami gmin, Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej w Siedlcach, nr 82, Siedlce 2009.
Zobacz w Google Scholar

Wartalska M., Wybrane przesłanki budowy programów zarządzania majątkiem komunalnym w aspekcie gospodarowania finansami miasta, [w:] Konkurencyjność i potencjał rozwoju polskich metropolii – szanse i bariery, „Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN”, z. 214, Warszawa 2004.
Zobacz w Google Scholar

Wąsik J., Wydatki budżetowe a koszty realizacji zadań w budżecie zadaniowym, [w:] Budżet zadaniowy metodą racjonalizacji wydatków, (red.) B. Woźniak, M. Postuła, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar

Wiewióra M., Wpływ nadwyżki operacyjnej budżetu na kondycję finansową jednostki samorządu terytorialnego, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów” 2008, z. 86.
Zobacz w Google Scholar

Wilczyński W., Rachunek ekonomiczny a mechanizm rynkowy, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965.
Zobacz w Google Scholar

Wojciechowski E., Ekonomiczne oblicze samorządu terytorialnego, [w:] Finanse i ryzyko w kształtowaniu rozwoju regionu, (red.) M. Dylewski, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, nr 41, Poznań 2012.
Zobacz w Google Scholar

Wojciechowski E., Gospodarka samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar

Wojciechowski E., Problem budżetu obywatelskiego, [w:] Aktualne problemy samorządu terytorialnego po 25 latach jego istnienia, (red.) Ryszard P. Krawczyk, A. Borowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
Zobacz w Google Scholar

Wojciechowski E., Samorząd terytorialny w warunkach gospodarki rynkowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Zobacz w Google Scholar

Wojciechowski E., Zarządzanie w samorządzie terytorialnym, wydanie drugie poprawione i rozszerzone, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar

Wojciechowski M., Koszt władzy w polskim samorządzie terytorialnym, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2014.
Zobacz w Google Scholar

Zalewski A., Problemy i metody prognozowania wpływu rozwoju lokalnego na finanse gminy, [w:] Gospodarka lokalna i regionalna w teorii i praktyce, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 46, Wrocław 2009.
Zobacz w Google Scholar

Zioło M., Aktywność inwestycyjna samorządu terytorialnego w Polsce w latach 1999–2005, [w:] Harmonizacja finansów publicznych w skali narodowej i europejskiej, (red.) K. Piotrkowska-Marczak, K. Kietlińska, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar

Code of Good Practices on Fiscal Transparency – Declaration of Principles (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 384, 10/12/1998).
Zobacz w Google Scholar

Europejska Karta Samorządu Lokalnego sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 124, poz. 607 ze zm.).
Zobacz w Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 2277 ze zm.).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 506 ze zm.).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 1170).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 2137).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r., poz. 217).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 1200 ze zm.).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 1439).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 712 ze zm.).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 1990 ze zm.).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 920).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 1668).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 1429 ze zm.).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 23 ze zm.).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 ze zm.).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 869 ze zm.).
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 130).
Zobacz w Google Scholar

okladka

Pobrania

Opublikowane

28 kwietnia 2021

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN

ISBN

ISBN-13 (15)

978-83-8220-463-6

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN (e-book)

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15)

978-83-8220-464-3

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN Agent PR

ISBN Agent PR

ISBN-13 (15)

978-83-64462-78-8