Czeska edukacja i myśl społeczna. Studia i szkice pedagogiczne

Autorzy

Bogusław Śliwerski
Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Teorii Wychowania, 91-408 Łódź, ul. Pomorska 46/48
https://orcid.org/0000-0002-3875-8154

Słowa kluczowe:

czeska edukacja, myśl społeczna, pedagogika, teorie szkoły, komparatystyka

Streszczenie

Studia i szkice pedagoga współpracującego z uczonymi i pedagogami z Czeskiej Republiki są analizą transformacji w naukach społecznych i humanistycznych tego kraju oraz przemian i wyzwań oświatowych. Autor przybliża mało obecną w polskiej humanistyce myśl pedagogiczną i społeczną sąsiedniego kraju, która jest niezwykle bliska polskiej kulturze i tradycji badawczej. Nieznajomość języka czeskiego w Polsce jest jedynie kompensowana przekładami dzieł literatury pięknej. Brakuje jednak wglądu w pedagogiczne badania naukowe, znakomite publikacje i projekty reform szkolnych, które stanowią przykład kierowania się w ich realizacji uniwersalizmem i racjonalnością pedagogiczną. Niniejsze studia są zarazem zachętą dla polskich nauczycieli, polityków i władz oświatowych, samorządowców oraz badaczy do konfrontowania własnych podejść, orientacji czy paradygmatów badawczych z kulturotwórczą myślą i profesjonalną pragmatyką Czechów. Czytelnicy znajdą tu rekonstrukcję czeskich rozpraw z antropologii kulturowej, etnologii, filozofii, socjologii, które to nauki stanowią cenne źródło dla rozwoju idei kształcenia i wychowania młodych pokoleń. Pedagodzy poznają najnowsze podejścia teoretyczne z filozofii edukacji, dydaktyki ogólnej, pedagogiki społecznej, porównawczej i pedagogiki szkolnej. Z uwagi na silny związek w tym kraju między nauką a praktyką edukacyjną nie pominięto dokonań pedagogiki szkolnictwa wyższego, w tym etycznych warunków prowadzenia badań empirycznych. Badania myśli pedagogicznej wymagają interpretacji, poznania tkwiących w nich zapożyczeń i podobieństw, kontekstów kulturowych, by można było lepiej zrozumieć założenia reform szkolnych twórców doktryn i kierunków pedagogicznych w Czechach. Całość wieńczą studia z prognostyki pedagogicznej i politycznej.

Biogram autora

Bogusław Śliwerski - Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Teorii Wychowania, 91-408 Łódź, ul. Pomorska 46/48

Bogusław Śliwerski – pedagog, profesor Uniwersytetu Łódzkiego; doktor honoris causa UMCS w Lublinie (2014), UKW w Bydgoszczy (2016), KUL w Lublinie (2017), Narodowej Akademii Nauk Pedagogicznych Ukrainy (2019) i UKSW w Warszawie (2020); przewodniczący Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN (2011-2019); członek Rady Doskonałości Naukowej (2019–2023). Ostatnio wydał m.in.: Wprowadzenie do teorii krytykoznawstwa. Krytyka naukowa (nie tylko) w pedagogice (Kraków 2021), Pedagogika holistyczna. Studium z perspektywy metanauk społecznych (Warszawa 2020), [Kontr-]rewolucja oświatowa. Studium z polityki prawicowych reform edukacyjnych (Łódź 2020), Turystyka habilitacyjna Polaków na Słowację w latach 2008–2016. Studium krytyczne (Łódź 2018). 

Bibliografia

Bakalář P. (2003), Tabu v socíalních vědách, Praha: VOTOBIA.
Zobacz w Google Scholar

Balvin J. (2007), Aspekty narodowe i humanistyczne w kształceniu uczniów romskich, tłum. B. Śliwerski, [w:] Pedagogika alternatywna – Postulaty, projekty i kontynuacje, t. 2, Innowacje edukacyjne i reformy pedagogiczne, red. B. Śliwerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 393–408.
Zobacz w Google Scholar

Balvin J. (2008), O zmianie z autorytarnego sposobu kształcenia na edukację demokratyczną w szkołach z uczniami romskimi w Czechach i na Słowacji, tłum. B. Śliwerski, „Wychowanie na co Dzień”, nr 1–2, s. 10–14.
Zobacz w Google Scholar

Bendl S. (2002), Współczesne dylematy wychowania moralnego w Czechach, tłum. B. Śliwerski,
Zobacz w Google Scholar

„Edukacja Alternatywna Rocznik”, nr 1, s. 233–240.
Zobacz w Google Scholar

Bielecka-Prus J. (2010). Transmisja kultury w rodzinie i w szkole. Teoria Basila Bernsteina, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

Blažek I. (2010), „Pravo” z dn. 29.04, s. 4.
Zobacz w Google Scholar

Bobrowska-Nowak W., Drynda D., Adamczykowa Z. (1998), Słownik pedagogów polskich, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Zobacz w Google Scholar

Boudon R. (2008), Efekt odwrócenia. Niezamierzone skutki działań społecznych, tłum. A. Karpowicz, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Zobacz w Google Scholar

Bourdieu P., Passeron J.-C. (2011), Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, tłum. E. Neyman, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

Braumová Z. (2021), Postoje učitelů primární edukace k výuce poezie a poezií v České republice, Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. Bogusława Śliwerskiego, dr h.c. multi, Wrocław: Wydział Nauk Pedagogicznych Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu.
Zobacz w Google Scholar

Braumová Z. (2022), Školní krůčky k niternosti. Poezie v edukaci, Liberec: H&H, Vyšehradská s.r.o. Budajczak M. (2004), Edukacja domowa, Gdańsk: GWP.
Zobacz w Google Scholar

Budzyńska-Daca A. (2005), Cnoty i retoryka w dziele Sebastiana Petrycego z Pilzna, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Zobacz w Google Scholar

Chlup O., Kubálek J., Uher J. (1938), Pedagogická encyklopedie, Praha: Novina.
Zobacz w Google Scholar

Chlupatý R. (red.) (2020), Orwell na steroidech. Průvodce chaosem 21. století, Praha: 65.pole. Cichá M. (red.) (2014), Integrální antropologie, Praha: TRITON.
Zobacz w Google Scholar

Cipro M. (1984), Provodce dějinami výchovy, Praha: Panorama. Cipro M. (1987), Principy výchovy, Praha: Univerzita Karlova.
Zobacz w Google Scholar

Cipro M. (1988), Portrety pedagogů, Praha: vlastním nákladem. Cipro M. (1996), Vychová a společnost, Praha: vlastním nákladem. Cipro M. (2001), Slovník pedagogů, Praha: vlastním nákladem.
Zobacz w Google Scholar

Cipro M. (2002a), Encyklopedie. Prameny výchovy. Galerie svĕtových pedagogů, svazek I – od starověku k osvícenství, Praha: vlastním nákladem.
Zobacz w Google Scholar

Cipro M. (2002b), Encyklopedie. Prameny výchovy. Galerie svĕtových pedagogů, svazek II – devatenácté století, Praha: vlastním nákladem.
Zobacz w Google Scholar

Cipro M. (2002c), Encyklopedie. Prameny výchovy. Galerie svĕtových pedagogů, svazek III – dvacáté století, Praha: vlastním nákladem.
Zobacz w Google Scholar

Cipro M. (2003a), Biografistyka a pedagogika, tłum. B. Śliwerski, „Edukacja Alternatywna”, nr 1, s. 17–21.
Zobacz w Google Scholar

Cipro M. (2003b), Němečtí pedagogové, Praha: vlastním nákladem. Čabalová D. (2011), Pedagogika, Praha: Grada.
Zobacz w Google Scholar

Delors J. (1998), Edukacja. Jest w niej ukryty skarb, Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku, pod przewodnictwem Jacques’a Delorsa, tłum. W. Rabczuk, Warszawa: Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Wydawnictwa UNESCO.
Zobacz w Google Scholar

Dobiasz-Krysiak M. (2021), Szkoła transformacji. O szkole waldorfskiej w dobie przełomu demokratycznego, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Dolata R. (2008), Szkoła – segregacje – nierówności, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Zobacz w Google Scholar

Dopita M. (2007), Pierre Bourdieu o umění, výchově a společnosti, Olomouc: Uniwerzita Palackého v Olomoucí.
Zobacz w Google Scholar

Dudzikowa M. (1996), Osobliwości śmiechu uczniowskiego, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. Dudzikowa M., Jaskulska S., Wawrzyniak-Beszterda R., Bochno E., Bochno I., Knasiecka-Falbierska K., Marciniak M. (2011), Kapitał społeczny w szkołach różnego szczebla. Diagnoza i uwarunkowania, t. 2, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Dudzikowa M., Jaskulska S., Wawrzyniak-Beszterda R., Bochno E., Bochno I., Knasiecka-Falbierska K., Marciniak M. (2013), Oblicza kapitału społecznego uniwersytetu. Diagnoza – interpretacja – konteksty, t. 4, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Dvořáček J. (1947), Methodologické problemy pedagogiky a didaktiky, Brno: Komenium – učitelské nakladatelství, společnost s r.o.
Zobacz w Google Scholar

Dvořák D., Dvořáková M. (2018), Kurikulární reformy v anglofonních zemích: tři případy proměny historického učiva v primárním vzdělávání, „ORBIS SCHOLAE”, 12(1), s. 135−157.
Zobacz w Google Scholar

Dvořák D., Urbánek P., Starý K. (2014), High autonomy and low accountability: Case study of five Czech schools, „Pedagogická orientace”, 24(6), s. 919–940.
Zobacz w Google Scholar

Dvořáková V., Smrčka J. (2018), Lesk a bída vzdělávání, Praha: Euromedia Gropu a.s. – Knižní klub v edici Universum.
Zobacz w Google Scholar

Dvořáková M., Kolář Z., Tvrzová I, Váňová R. (2015), Základní učebnice pedagogiky, Praha: Grada.
Zobacz w Google Scholar

Edmunds F. (1996), Szkoły waldorfskie na świecie i w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Spektrum.
Zobacz w Google Scholar

Feřtek T. (2015), Co je nověho ve vzdělávání, Praha: Nová beseda z. s.
Zobacz w Google Scholar

Frankl V.E. (2021), O sensie życia. Ze wstępem Joachima Bauera, przeł. E. Kochanowska, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Zobacz w Google Scholar

Garstka T., Śliwerski A. (2019), Psychopedagogiczne mity 2. Dlaczego warto pytać o dowody, Warszawa: Wolters Kluwer.
Zobacz w Google Scholar

Gillernová G. (2003), O profesjonalnych umiejętnościach nauczyciela, tłum. B. Śliwerski, „Rocznik Edukacji Alternatywnej”, nr 1, s. 179–189.
Zobacz w Google Scholar

Głażewski M. (1996), O witalności szkoły, Zielona Góra: Wydawnictwo WSP w Zielonej Górze.
Zobacz w Google Scholar

Gromkowska-Melosik A., Szymański M.J. (red.) (2014), Edukacja i nierówność. Trajektorie sukcesu i marginalizacji, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Zobacz w Google Scholar

Havel V. (1991), Angst vor der Freiheit. Reden des Staatspräsidenten, przeł. J. Bruss, G. Heißig, Reinbek bei Hamburg: Rowohlt Taschenbuch.
Zobacz w Google Scholar

Havlík R., Koťa J. (2002), Sociologie výchovy a školy, Praha: Portál.
Zobacz w Google Scholar

Heindrich J. (1926), Filosofické proudy v současné pedagogice, Praha: nakladem „Dědictví Komenského”.
Zobacz w Google Scholar

Helus Z. (1982), Pojetí žáka a perspektivy osobnosti, Praha: SPN.
Zobacz w Google Scholar

Helus Z. (1984), Vyznat se v dětech, Praha: SPN.
Zobacz w Google Scholar

Helus Z. (2007), Sociální psychologie pro pedagogy, Praha: Grada.
Zobacz w Google Scholar

Helus Z. (2009a), Dítě v osobnostním pojetí, Praha: Portál.
Zobacz w Google Scholar

Helus Z. (2009b), Osobnost a její vývoj, Praha: Univerzita Karlova – Pedagogická fakulta.
Zobacz w Google Scholar

Helus Z. (2011), Úvod do psychologie, Praha: Grada.
Zobacz w Google Scholar

Hitler A. (2020), Mein Kampf. Moja walka. Edycja krytyczna, tłum. E.C. Król, Warszawa: Bellona.
Zobacz w Google Scholar

Hofstede G. (2000), Kultury i organizacje, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Zobacz w Google Scholar

Hofstede G., Hofstede G.J., Minkov M. (2011), Kultury i organizacje, wyd. 3, tłum. M. Durska, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Zobacz w Google Scholar

Holt J. (2007), Zamiast edukacji. Warunki do uczenia się przez działanie, tłum. D. Konowrocka, wprowadzenie B. Śliwerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Honová Š. (2021), Pes v procesu vzdělávání. (Možnosti a omezení na prvním stupni základní školy v ČR), Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. Bogusława Śliwerskiego, dr h.c. multi, Wrocław: Wydział Nauk Pedagogicznych Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu.
Zobacz w Google Scholar

Hrazdil A. (1934), Střední školství v dvanácti státech evropských, Praha: Státní Nakladatelství.
Zobacz w Google Scholar

Illich I. (2010), Odszkolnić społeczeństwo, tłum. Ł. Mojsak, Warszawa: Wydawnictwo bęc zmiana.
Zobacz w Google Scholar

Janík T. (2019), Nedĕlní pedagogické krasořeči, Brno: Muni Press.
Zobacz w Google Scholar

Janík T. (2020), Mýty. Omyly. Nepravdy. O chibách ve vzdĕlávání a pedagogice, Brno: Masarykova Univerzita.
Zobacz w Google Scholar

Kabát J. (2011), Psychologie komunismu: Ojedinělý pohled na čtyřicetileté období komunismu u nás, Praha: Nakladatelství Práha.
Zobacz w Google Scholar

Kádner O. (1923a), Dějiny pedagogiky. Díl I., Do konce středověku. Vydání druhé, opravené a rozšířené, v Praze: nákladem České grafické unie a.s.
Zobacz w Google Scholar

Kádner O. (1923b), Dějiny pedagogiky. Díl II., Od renesance a reformace do konce století osmnáctého. Svazek II. Vydání druhé opravené a rozšířené, v Praze: nákladem České grafické unie a.s.
Zobacz w Google Scholar

Kádner O. (1923c). Dějiny pedagogiky. Díl III., Vývoj theorií pedagogických od konce století osmnáctého. Svazek I. Vydání druhé, opravené a rozšířené, v Praze: nákladem České grafické unie a.s.
Zobacz w Google Scholar

Kasper T., Kasperová D. (2008), Dějiny pedagogiky, Praha: GRADA.
Zobacz w Google Scholar

Kaščák O., Pupala B. (2012), Škola zlatých golierov. Vzdelávanie v ére neoliberalizmu, Praha: SLON.
Zobacz w Google Scholar

Kašparová I. (2020), Domácí vzdělávání, Praha: Univerzita Karlova, Pedagogigcká fakulta.
Zobacz w Google Scholar

Katrňák T. (2004), Odsouzeni k manuální práci. Vzdělanostní reprodukce v dělnické rodině, Praha: SLON.
Zobacz w Google Scholar

Kawecki I. (1996), Etnografia i szkoła, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Keller J., Tvrdý L. (2008), Vzdělanostní společnost? Chrám, výtah a pojišťovna, Praha: SLON.
Zobacz w Google Scholar

Klus-Stańska D. (2018), Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

Konaszewski, K. (2020), Pedagogika wrażliwa na resilience. Studium teoretyczno-empiryczne, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Kořistka K.F. (1863), Der höhere polytechnische Unterricht in Deutschland, in der Schweiz, in Frankreich, Belgien und England: Ein Bericht an den h. Landesausschuss des Königsreichs Böhmen, Gotha: Verlag von Rudolf Besser.
Zobacz w Google Scholar

Kościelniak M. (2019), Pedagogiczna teoria szkoły. Studium na podstawie niemieckich teorii szkoły, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zobacz w Google Scholar

Kowalewska B. (2013), Mam czas dla dziecka. Pedagogika waldorfska dla najmłodszych. Propozycja alternatywnej kultury wychowania w domu, przedszkolu i w żłobku, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Kraus J. (2013), Helikopter Eltern. Schluss mit Förderwahn und Verwöhnung, Reinbeck bei Hamburg: Rowohlt.
Zobacz w Google Scholar

Kreidl M. (2008), Cesty ke vzdělání. Vzdělanostní dráhy a vzdělanostní nerovnosti v socialismu, Plzeň: Fakulta Filozoficka ZU.
Zobacz w Google Scholar

Kudláčova B. (2009), Dejiny pedagogického myslenia, prvé vydanie, Bratislava: Typi Universitatis Tyrnaviensis/VEDA.
Zobacz w Google Scholar

Kujawiński J. (2010), Ewolucja szkoły i jej współczesna wizja, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Zobacz w Google Scholar

Kuper A. (1987), Między charyzmą i rutyną. Antropologia brytyjska 1922–1982, tłum. K. Kaniowska, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
Zobacz w Google Scholar

Kupisiewicz C. (2006), Szkoła w XX wieku. Kierunki i próby przebudowy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

Kupisiewicz C. (2010), Szkice z dziejów dydaktyki, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Kurdybacha Ł. (red.) (1965), Historia wychowania, tom I, Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar

Kwieciński Z. (2002a), Wykluczanie. Badania dynamiczne i porównawcze nad selekcjami szkolnymi na pierwszym progu szkolnictwa, Toruń: Wydawnictwo UMK.
Zobacz w Google Scholar

Kwieciński Z. (2002b), Nieuniknione? Funkcje alfabetyzacji w dorosłości, Toruń–Olsztyn: Wydawnictwo UMK.
Zobacz w Google Scholar

Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.) (2019), Pedagogika, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

Lechta V. (2010), Pedagogika inkluzyjna, tłum. B. Śliwerski, [w:] Pedagogika. Subdyscypliny i nauki o edukacji, t. 4, Gdańsk: GWP, s. 321–335.
Zobacz w Google Scholar

Lukášová (Kantorková) H., Malinová M. (2001). Ewaluacja procesu kształcenia przez studentów pedagogiki wczesnoszkolnej w Ostrawie (Czeska Republika) i Jönköping (Szwecja), tłum. B. Śliwerski, [w:] Kształcenie i doskonalenie nauczycieli (dla) edukacji alternatywnej, red. W. Mikołajewicz, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 165–174.
Zobacz w Google Scholar

Mašek J.L. (1882), O vývoji průmyslového školství v Rakousku, v Německu, ve Švýcarsku, v Holandsku, v Belgii, ve Francii a na Rusi, Praha: F. Šimáček.
Zobacz w Google Scholar

Matějů P., Straková J., Veselý A. (2010), Nerovnosti ve vzdělávání. Od měření k řešení, Praha: SLON.
Zobacz w Google Scholar

Matějů P., Straková J. (red.) (2006), (Ne)rovné šance na vzdělání. Vzdělánostní nerovnosti v České Republice, Praha: Academia.
Zobacz w Google Scholar

Mazel A. (1922), Německá škola v přerodu. Obrázky ze studijního pobytu v Německu, zvláště v Lipsku, Zábřeh: Osvětová knihovna (Jiří V. Klíma, František Merta).
Zobacz w Google Scholar

Mikiewicz P. (2014), Kapitał społeczny a edukacja, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

Mikiewicz P. (2016), Socjologia edukacji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

Motyková J. (2022), Vzdělanostní aspirace mladých lidí vychovávaných v dětských domovech v České republice na prahu sekundárního a terciárního vzdělání, Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. Bogusława Śliwerskiego, dr h.c. multi, Wrocław: Wydział Nauk Pedagogicznych Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu.
Zobacz w Google Scholar

Mozga T. (2011), Slovo Úvodem, [w:] Česká vize. Hledání identity 21. století…, red. T. Mozga, Brno: DIALOG Centrum.
Zobacz w Google Scholar

Mozga T. (red.) (2011), Česká vize. Hledání identity 21. století…, Brno: DIALOG Centrum.
Zobacz w Google Scholar

Możdżeń S.I. (2000), Historia wychowania 1918–1945, Kielce: Wydawnictwo Stachurski.
Zobacz w Google Scholar

Nawrot-Borowska M. (2011), Nauczanie domowe na ziemiach polskich w II połowie XIX i początkach XX wieku – zapatrywania teoretyczne i praktyka, Bydgoszcz: Wydawnictwo Naukowe UKW.
Zobacz w Google Scholar

Okoń W. (1993), Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa: WSiP.
Zobacz w Google Scholar

Okoń W. (1997), Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa: WSiP.
Zobacz w Google Scholar

Ondrejkovič P. (1998), Úvod do sociológie výchovy, Bratislava: VEDA.
Zobacz w Google Scholar

Orczyk A. (2008), Zarys historii szkolnictwa i myśli pedagogicznej, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Zobacz w Google Scholar

Ostolska M. (2021), Szkoły waldorfskie w Polsce. Konteksty, źródła, współczesność, Warszawa: Wydawnictwo APS.
Zobacz w Google Scholar

Palouš R. (1991), K filosofii výchovy. Východiska fundamentální agogiky, Praha: SPN.
Zobacz w Google Scholar

Palouš R. (1996), Totalismus a holismus, Praha: Karolinum.
Zobacz w Google Scholar

Palouš R. (2000), Svĕtovĕk a Časování, Praha: Vyšehrad.
Zobacz w Google Scholar

Palouš R. (2010), Filosofická reflexe nĕkolika pojmů školské pedagogiky, Praha: Univerzita Karlova v Praze, Nakladatelství Karolinum.
Zobacz w Google Scholar

Paluch A.K. (1990), Mistrzowie antropologii społecznej: rzecz o rozwoju teorii antropologicznej, Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar

Pařízek V. (1967), Pedagogické problémy vzdĕlávacích soustav. Srovnávací studie, Praha: Academia.
Zobacz w Google Scholar

Pavličiková H., Somr M. (2016), Czech Media Education at the Crossroads, „Studia z Teorii Wychowania”, nr 2(15), s. 101–108.
Zobacz w Google Scholar

Pelcová N. (2001), Vzorce lidství. Filosofie o člověku a výchově, Praha: ISV Nakladatelství.
Zobacz w Google Scholar

Petrusek M., Miltová A., Vodáková A. (red.) (1994), Sociologické školy, směry, paradigmata, Praha: Sociologický ústav AV ČR.
Zobacz w Google Scholar

Pilný I. (2020), Hledáme Nové Amose. Učit nebo vzdĕlávat?, Velké Přilepy: Olympia.
Zobacz w Google Scholar

Prokop J. (2001), Plan Daltoński w Brnie, tłum. B. Śliwerski, [w:] Nowe konteksty (dla) edukacji alternatywnej XXI wieku, red. B. Śliwerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 545–560.
Zobacz w Google Scholar

Průcha J. (1994), Alternativní školy, Hradci Králové: Vysoká Škola pedagogická, Gaudeamus.
Zobacz w Google Scholar

Průcha J. (1996), Alternativní školy, Praha: Portál.
Zobacz w Google Scholar

Průcha J. (1997), Moderní pedagogika. Vĕda o edukačních procesech, Praha: Portál.
Zobacz w Google Scholar

Průcha J. (1999), Vzdĕlávání a školství ve světě. Základy mezinárodní komparace vzdělávacích systémů, Praha: Portál.
Zobacz w Google Scholar

Průcha J. (2000), Přehled pedagogiky. Úvod do studia oboru, Praha: Portál.
Zobacz w Google Scholar

Průcha J. (2001), Alternativní školy a inovace ve vzdělávání, Praha: Portál.
Zobacz w Google Scholar

Průcha J. (2004), Pedagogika porównawcza. Podstawy międzynarodowych badań oświatowych. Podręcznik akademicki, red. B. Śliwerski, tłum. M. Politowicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

Průcha J. (2006), Pedeutologia, tłum. B. Śliwerski, [w:] Pedagogika. Pedagogika wobec edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych, Gdańsk: GWP, s. 293–316.
Zobacz w Google Scholar

Průcha J. (2011), Vališová A., Kasíková H. (ed.), Pedagogika pro učitele, „Pedagogika”, R. LXI, s. 418–419.
Zobacz w Google Scholar

Průcha J. (2015), Česká vzdělanost. Mulitidisciplinární pohled na fenomen národní kultury, Praha: Wolters Kluwer.
Zobacz w Google Scholar

Průcha J. (red.) (2009), Pedagogická Encyklopedie, Praha: Portál.
Zobacz w Google Scholar

Přihoda V. (1934), Jednotná škola bulharská studie ze srovnávací pedagogiky, Praha: Dědictví Komenského.
Zobacz w Google Scholar

Pyrzyk I. (1998), Prekursorzy pedagogiki opiekuńczej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Zobacz w Google Scholar

Řehka K. (2017), Informační válka, Praha: Academia.
Zobacz w Google Scholar

Röhner R., Wenke H. (2003), Daltonské vyučování. Stále živá inspirace, tłum. K. Čechová, Brno: Paido – edice pedagogické literatury.
Zobacz w Google Scholar

Rýdl K. (1994). Alternativní pedagogické hnutí v současné společnosti, Brno: nakladem vlastním.
Zobacz w Google Scholar

Rýdl K. (1995), Problemy i tendencje czeskiej pedagogiki w kontekście europejskim, tłum. B. Śliwerski, [w:] Pedagogika alternatywna – dylematy teorii, red. B. Śliwerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 313–326.
Zobacz w Google Scholar

Rýdl K. (1998a), Przemiany polityczne i pedagogiczne paradygmaty w Republice Czeskiej, tłum. B. Śliwerski, „Społeczeństwo Otwarte”, nr 1, s. 3–7.
Zobacz w Google Scholar

Rýdl K. (1998b), Pedagogiczne problemy autonomii szkoły, tłum. B. Śliwerski, „Edukacja i Dialog”, nr 4, s. 38–40.
Zobacz w Google Scholar

Rýdl K. (1998c), Paradygmaty nowych doktryn pedagogicznych w Republice Czeskiej, tłum. B. Śliwerski, [w:] Pedagogika alternatywna – dylematy teorii i praktyki, red. B. Śliwerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 59–66.
Zobacz w Google Scholar

Rýdl K. (1998d), Jak dosáhnout spoluzodpovědnosti žáka. Daltonský plan jako výzva – metody a formy prace na 2. stupni ZŠ a na středních školách, Praha: Agentura STROM.
Zobacz w Google Scholar

Rýdl K. (2001a), Pedagogiczne problemy autonomii szkoły. Od bajki do merytorycznej debaty, tłum. B. Śliwerski, [w:] Pedagogiczne drogowskazy, red. B. Juraś-Krawczyk, B. Śliwerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 122–126.
Zobacz w Google Scholar

Rýdl K. (2001b), Polityka oświatowa wobec programów szkolnych w Republice Czeskiej, tłum. B. Śliwerski, [w:] Nowe konteksty (dla) edukacji alternatywnej XXI wieku, red. B. Śliwerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 379–387.
Zobacz w Google Scholar

Šeďová K. (2013), Humor ve škole, Brno: Masarykova univerzita.
Zobacz w Google Scholar

Simonová N. (2011), Vzdělánostní nerovnosti v české společnosti. Vývoj od počátku 20. století do současnosti, Praha: SLON.
Zobacz w Google Scholar

Simonová J., Straková J. (2005), Vymezení hlavních problémů ohrožujících realizaci kurikulární reformy, Praha: SKAV, o. s.
Zobacz w Google Scholar

Singule F. (1966), Pedagogické směry 20. století v kapitalistických zemích, Praha: SPN.
Zobacz w Google Scholar

Slavík J., Janík P., Najvar P., Knecht P. (2017), Transdisciplinární didaktika o učitelskèm sdilení a zvyšování výuky napříč obory, Brno: Masarykova Univerzita Pedagogická fakulta.
Zobacz w Google Scholar

Somr M. (1971), Nástin dějin školství a pedagogiky, Praha: MON.
Zobacz w Google Scholar

Somr M. (1988), Idea vzdělání a dialektika vzdělávání, Praha: SPN.
Zobacz w Google Scholar

Somr M. (2008), Kapitoly z didaktiky vzdělávání dospělých, Č. Budějovice: PF JU.
Zobacz w Google Scholar

Somr M. (2009), Kapitoly z dějin filosoficko-pedagogického myšlení, Č. Budějovice: PF JU.
Zobacz w Google Scholar

Somr M. (2010), Vědění je moc – Scientia potestas est, Č. Budějovice: PF JU.
Zobacz w Google Scholar

Somr M. (2011), Hegelova edukační teorie, Č. Budějovice: PF JU.
Zobacz w Google Scholar

Somr M. (2013), Jan Ámos Komenský, Č. Budějovice: PF JU.
Zobacz w Google Scholar

Somr M. (2014), Vivat Comenius (Disident a exulant v přílivu a odlivu času), „Studia z Teorii Wychowania”, nr 2(9), s. 9–32.
Zobacz w Google Scholar

Somr M., Pavličiková H. (2015), Fichte’s concept of the educated man and the idea of education, „Studia z Teorii Wychowania”, nr 2(11), s. 19–29.
Zobacz w Google Scholar

Soukup V. (2000), Přehled antropologických teorií kultury, Praha: Portál, s.r.o.
Zobacz w Google Scholar

Soukup V. (2011), Antropologie. Teorie človĕka a kultury, Praha: Portál.
Zobacz w Google Scholar

Spillane J.P. (2012), The more things change, the more things stay the same?, „Education and Urban Society” 44(2), s. 123–127.
Zobacz w Google Scholar

Spitzer M. (2013), Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, Słupsk: Wydawnictwo Dobra Literatura.
Zobacz w Google Scholar

Šolcová I. (2009), Vývoj resilience v dĕtství a dospĕlosti, Praha: Grada Publishing.
Zobacz w Google Scholar

Štverák V. (1997), Obecná a srovnávací pedagogika, Praha: Karolinum Nakladatatelství Univerzity Karlovy.
Zobacz w Google Scholar

Sztobryn S., Świtka M. (2006), Polskie badania nad myślą pedagogiczną w latach 1900–1939.
Zobacz w Google Scholar

Parerga, Gdańsk: GWP.
Zobacz w Google Scholar

Szymański M.J. (1996), Selekcyjne funkcje szkolnictwa a struktura społeczna, Warszawa: IBE.
Zobacz w Google Scholar

Szymański M.S. (1992), Niemiecka pedagogika reformy 1890–1933, Warszawa: WSiP.
Zobacz w Google Scholar

Śliwerski B. (1998a), Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Śliwerski B. (1998b), Jak zmieniać szkołę. Studia z pedagogiki porównawczej i polityki oświatowej, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Śliwerski B. (2000), Václav Soukup, Přehled antropologických teorií kultury, s.r.o., Praha 2000, ss. 230, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 3, s. 121–127.
Zobacz w Google Scholar

Śliwerski B. (2003), Podstata sebevýchovy, „Učitelské Listy”, č. 6/02–03, unor, s. 14–15.
Zobacz w Google Scholar

Śliwerski B. (2005), Pedagogika jako hipermarket vĕd o výchovĕ, [w:] Promĕny pedagogiky, red. J. Prokop, M. Rybičková, Praha: Univerzita Karlova v Praze, s. 59–66.
Zobacz w Google Scholar

Śliwerski B. (2009), Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia, klasyfikacje, badania, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Śliwerski B. (2010), Teoretyczne i empiryczne podstawy samowychowania, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Śliwerski B. (2018), Turystyka habilitacyjna Polaków na Słowację w latach 2005–2016. Studium krytyczne, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zobacz w Google Scholar

Śliwerski B. (2019), Pedagogika planu daltońskiego, [w:] Pedagogika, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, wyd. nowe, zmienione, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 749–776.
Zobacz w Google Scholar

Śliwerski B. (2021), Wprowadzenie do teorii krytykoznawstwa. Krytyka naukowa (nie tylko) w pedagogice, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Ústecký Kraj. Výsledky žáků nerovnosti. Struktura a charakteristika soustavy oblivňující vzdĕlávací výsledky (2020), Praha: Česka školní inspekce.
Zobacz w Google Scholar

Vališova A. (1995), Autorytet a manipulacja – problem kierowania rozwojem, tłum. B. Śliwerski, [w:] Pedagogika alternatywna – dylematy teorii, red. B. Śliwerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 321–326.
Zobacz w Google Scholar

Vališova A. (2001), Czy mamy do czynienia z upadkiem autorytetu w wychowaniu?, tłum. B. Śliwerski, [w:] Nowe konteksty (dla) edukacji alternatywnej XXI wieku, red. B. Śliwerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 191–199.
Zobacz w Google Scholar

Vališová A. (2007), Mit idealnego nauczyciela? Założenia a rzeczywistość, tłum. B. Śliwerski, [w:] Pedagogika alternatywna – Postulaty, projekty i kontynuacje, t. 2: Innowacje edukacyjne i reformy pedagogiczne, red. B. Śliwerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 87–92.
Zobacz w Google Scholar

Vališová A. (2008), Autorytet jako problem pedagogiczny, tłum. B. Śliwerski, „Studia Edukacyjne”, nr 7, s. 25–40.
Zobacz w Google Scholar

Vališová A., Kasíková H. (red.) (2011) Pedagogika pro učitele, Praha: Grada.
Zobacz w Google Scholar

Váňová M. (1998), Teoretické a metodologické otázky srovnávací pedagogiky, Praha: Pedagogická fakulta Univerzity Karlovy v Praze.
Zobacz w Google Scholar

Váňová M. (2006), Pedagogika porównawcza, tłum. J. i A. Urbanowie, [w:] Pedagogika. Pedagogika wobec edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych, t. 2, Gdańsk: GWP, s. 9–104.
Zobacz w Google Scholar

Vybíral Z. (2006), Současná kritická psychologie, Praha: ACADEMIA.
Zobacz w Google Scholar

Vybíral Z. (2017), Co je nového v psychologii, Praha: Nová beseda z. s.
Zobacz w Google Scholar

Walterová E., Černý K., Greger D., Chvál M. (2010), Školství – věc (ne)veřejná? Názory veřejnosti na školu a vzdelávání, Praha: Karolinum.
Zobacz w Google Scholar

Wasiukiewicz J. (2003), Pedagogika waldorfska w teorii i praktyce, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Zobacz w Google Scholar

Woynarowska B., Kowalewska A., Izdebski Z., Komosińska K. (2010), Biomedyczne podstawy kształcenia i wychowania, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

Wróbel A. (2006), Wychowanie a manipulacja, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zobacz w Google Scholar

Wróbel A. (2008), Výchova a manipulace. Podstata manipulace, mechanizmy a proces, vynucování a násilí, propaganda, tłum. F. Koky, Praha: Grada.
Zobacz w Google Scholar

Wróbel A. (red.) (2010), Nauczyciel w krajach postsocjalistycznych jako sprawca i ofiara manipulacji. Studium teoretyczno-empiryczne, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zobacz w Google Scholar

Zemło M. (2013), Między szkołą a domem. Konteksty socjalizacyjne młodzieży szkół ponadpodstawowych, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Zobacz w Google Scholar

dbl (2012), klaus-porusil-ustavu-tvrdi-pithart, http://www.lidovky.cz/klaus-porusil-ustavu-tvrdi-pithart--dbl-/ln_domov.asp?c=A120228_230139_ln_domov_mpr (dostęp: 28.02.2012).
Zobacz w Google Scholar

DiWiWeb, http://didacticaviva.ped.muni.cz/ (dostęp: 3.08.2022).
Zobacz w Google Scholar

Havel V. (2011), Inwazja zaskoczyła mnie podczas kolacji, http://www.dziennik.pl/opinie/article223618/Inwazja_zaskoczyla_mnie_podczas_kolacji.html (dostęp: 19.12.2011).
Zobacz w Google Scholar

Janík T. (2015), Škola na kruhovém objezdu aneb když se to vezme kolem a kolem…, http://www.ceskaskola.cz/2015/12/tomas-janik-skola-na-kruhovem-objezdu.html (dostęp: 14.02.2022).
Zobacz w Google Scholar

Kałach M., Jasińska A. (2011), Licealiści wypowiedzieli wojnę szkole, bo chcą nosić dekolty, dredy i tatuaże, „Dziennik Łódzki” z dn. 26.01, http://chetkowski.blog.polityka.pl/?p=1190 (dostęp: 26.01.2011).
Zobacz w Google Scholar

Komeński J.A. (1883), Wielka dydaktyka Jana Amosa Komeńskiego, przeł. H. Wernic, Warszawa: Nakładem Redakcyi Przeglądu Pedagogicznego, http://pbc.up.krakow.pl/dlibra/docmetadata?id=689&from=publication (dostęp: 2.08.2022).
Zobacz w Google Scholar

Na webu jsou videa z vyuky. Učitele mohou porovnat svou praci, http://www.novinky.cz/veda-skoly/193624-na-webu-jsou-videa-z-vyuky-ucitele-mohou-porovnat-svou-praci.html (dostęp: 11.03.2010).
Zobacz w Google Scholar

Nodzyńska P. (2021), Psychiatra dziecięcy: W pandemii wzrosły depresje u dzieci. Moi koledzy już nie dają rady, a problem dopiero narasta, https://wyborcza.pl/7,82983,27155587,psychiatradzieciecy-w-pandemii-wzrosly-depresje-u-dzieci.html (dostęp: 6.02.2023).
Zobacz w Google Scholar

Pedagogická Encyklopedie, http://obchod.portal.cz/ostatni/pedagogicka-encyklopedie/30016/ (dostęp: 10.01.2010).
Zobacz w Google Scholar

Praska Wiosna, https://pl.wikipedia.org/wiki/Praska_Wiosna (dostęp: 28.10.2022).
Zobacz w Google Scholar

Předpoklady k dokončení studia na UJAK prověří komise, https://ct24.ceskatelevize.cz/domaci/1504498-predpoklady-k-dokonceni-studia-na-ujak-proveri-komise (dostęp: 2.08.2022).
Zobacz w Google Scholar

Tricarico T. (2014), Heimkinder műssen fűr Recht auf Bildung kämpfen, https://www.welt.de/wirtschaft/karriere/bildung/article128367045/Heimkinder-muessen-fuer-Recht-auf-Bildung-kaempfen.html (dostęp: 27.10.2022).
Zobacz w Google Scholar

Tyden inovaci, https://www.elai.cz/tyden-inovaci-2018-predstavi-spicky-vyzkumu-umele-inteligence--vystoupi-i-robotka-sophia/ (dostęp: 12.10.2018).
Zobacz w Google Scholar

Uher J. (1930), Základy americké výchovy, https://www.digitalniknihovna.cz/mzk/view/uuid:b821e9a0-5813-11e3-ac69-005056827e51?page=uuid:c6f83220-99e2-11e3-a880-5ef3fc9ae867 (dostęp: 28.10.2022).
Zobacz w Google Scholar

Vaníčková M. (2009), Alternativní školství ano, ale za jakou cenu, http://www.ceskaskola.cz/2009/03/michaela-vanickova-alternativni.html (dostęp: 21.12.2022).
Zobacz w Google Scholar

Vaníčková M. (2020), Alternativní školství ano, ale za jakou cenu, http://vanickova.blog.respekt.cz/c/72859/Alternativni-skolstvi-ano-ale-za-jakou-cenu.html (dostęp: 8.08.2010).
Zobacz w Google Scholar

Wyniki projektu: Historia ponad granicami, http://www.pctesin.cz/HHN/wyniki-projektu.html (dostęp: 2.08.2022).
Zobacz w Google Scholar

Zmarł Vaclav Havel, http://serwisy.gazeta.pl/wyborcza/1,34474,3245067.html (dostęp: 19.12.2011). http://iforum.cuni.cz/IFORUM-14464.html (dostęp: 7.02.2023).
Zobacz w Google Scholar

http://waldorfcritics.org/ (dostęp: 20.02.2023).
Zobacz w Google Scholar

http://www.asociacedalton.cz/?page=asociace (dostęp: 20.09.2017).
Zobacz w Google Scholar

http://www.bipomat.de (dostęp: 20.02.2023).
Zobacz w Google Scholar

http://www.lidovky.cz/strahovsky-opat-podekoval-zemanovi-za-postoj-k-putnove-profesure-1d3-/zpravy-domov.aspx?c=A130517_164246_ln_domov_vs (dostęp: 7.02.2023).
Zobacz w Google Scholar

http://www.lidovky.cz/tri-plus-jeden-duvod-proc-zeman-nema-rad-putnu-fo8-/zpravy-domov.aspx?c=A130517_153049_ln_domov_pef (dostęp: 7.02.2023).
Zobacz w Google Scholar

http://www.lidovky.cz/zeman-putnu-profesorem-nejmenuji-duvody-nereknu-nechci-ho-ponizovat-12s-/zpravy-domov.aspx?c=A130517_114835_ln_domov_mpr (dostęp: 7.02.2023).
Zobacz w Google Scholar

http://www.osu.cz/index.php?kategorie=55 (dostęp: 7.02.2023).
Zobacz w Google Scholar

http://www.vuppraha.cz/o-kurikularnich-reformach-evropy-se-bude-jednat-v%c2%a0praze (dostęp: 7.02.2023).
Zobacz w Google Scholar

https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/285/243253.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 20.02.2023).
Zobacz w Google Scholar

https://pl.wikipedia.org/wiki/Karta_77 (dostęp: 7.02.2023).
Zobacz w Google Scholar

okladka

Opublikowane

12 kwietnia 2023

Kategorie

Licencja

Licencja

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: książka

książka

ISBN-13 (15)

978-83-8331-134-0

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: e-book

e-book

ISBN-13 (15)

978-83-8331-135-7