Zwrot historyczny w badaniach filmoznawczych

Autorzy

Michał Pabiś-Orzeszyna
Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny Instytut Kultury Współczesnej, Katedra Filmu i Mediów Audiowizualnych
https://orcid.org/0000-0003-4391-2846

Słowa kluczowe:

teoria i historia filmu, kinofilia, historiografia filmowa

Streszczenie

Michał Pabiś-Orzeszyna podjął się tematu niełatwego, również ze względu na konieczność uporządkowania znacznej materii. Nie tylko wywiązał się dobrze z tego zadania, ale z uporządkowania tego uczynił jedną z największych wartości swojej książki. Publikacja nie tylko stanowi nader kompetentne kompendium wiedzy o tzw. zwrocie historycznym w badaniach filmoznawczych, lecz także zaproszenie do dyskusji i apel o autorefleksyjność filmoznawców. Jej lektura uzmysławia metodologiczną wielość i różnorodność nurtu uważanego potocznie za jednolity. Pabiś-Orzeszyna pisze o tym przekonywająco, podając liczne dowody i osadzając je w rozmaitych kontekstach. Ukazując rozbieżności, nie tylko je porządkuje, przedstawiając przy tym własną propozycję wewnętrznych podziałów, ale też odsłania unifikacyjne dążenia humanistyki jako takiej. Dodatkowym walorem monografii, wynikającym z jej podstawowych założeń, jest analiza instytucjonalnego funkcjonowania nauki, w tym wypadku – filmoznawstwa. 

Bibliografia

Abel R., History Can Work for You, You Know How to Use It, „Cinema Journal” 2004, nr 44.
Zobacz w Google Scholar

Abriszewska P., Stereotyp zwrotu, inflacja przełomów we współczesnej humanistyce, [w:] „Zwroty” badawcze w humanistyce. Konteksty poznawcze, kulturowe i społeczno-instytucjonalne, red. J. Kowalewski, W. Piasek, Olsztyn 2010.
Zobacz w Google Scholar

Adamczak M., Globalne Hollywood, filmowa Europa i polskie kino po 1989 roku, Gdańsk 2010.
Zobacz w Google Scholar

Adamczak M., Konstruując Alfredów Hitchcocków, „Kwartalnik Filmowy” 2009, nr 67–68.
Zobacz w Google Scholar

Adamkiewicz S., Banialuki Pana Sowy, https://histmag.org/Banialuki-Pana-Sowy/8713 (dostęp: 19.12.2019).
Zobacz w Google Scholar

Adorno T., The Curious Realist, „New German Critique” 1991, nr 54.
Zobacz w Google Scholar

Adorno T., Horkheimer M., Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa 1994.
Zobacz w Google Scholar

Albera F., 1945: „trois intrigues de Georges Sadoul”, „Cinémas: Revue d’Ètudes Cinématographiques / Cinémas: Journal of Film Studies” 2011, nr 2–3.
Zobacz w Google Scholar

Allen R. C., Contra Chaser Theory, „Wide Angle” 1979, nr 1.
Zobacz w Google Scholar

Allen R. C., Gomery D., Film History: Theory and Practice, New York 1985.
Zobacz w Google Scholar

Alter N., Screening Out Sound: Arnheim and Cinema’s Silence, [w:] Arnheim for Film and Media Studies, ed. S. Higgins, London 2010.
Zobacz w Google Scholar

Andrew D., The Core and the Flow of Film Studies, „Critical Inquiry” 2009, nr 4.
Zobacz w Google Scholar

Ankersmith F. R., Historiografia i postmodernizm, tłum. E. Domańska, [w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1998.
Zobacz w Google Scholar

Ankersmith F. R., Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, tłum. E. Domańska, Kraków 2004.
Zobacz w Google Scholar

Audiences, ed. I. Christie, Amsterdam 2012.
Zobacz w Google Scholar

Aufderheide P., Documentary Film: A Very Short Introduction, Oxford 2007.
Zobacz w Google Scholar

Augustyn, Wyznania, tłum. Z. Kubiak, Kraków 2000.
Zobacz w Google Scholar

Bachmann-Medick D., Cultural Turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar

Bardéche M., Brasillach R., Méliès, [w:] Film: An Anthology. A Diverse Collection of Outstanding Writing on Variuos Aspects of the Film Published from 1923 to 1957, ed. D. Talbot, New York 1959.
Zobacz w Google Scholar

Barnouw E., Documentary: History of the Non-fiction Film, New York 1993.
Zobacz w Google Scholar

Barthes R., Mitologie, tłum. A. Dziadek, Warszawa 2000.
Zobacz w Google Scholar

Bazin A., Ewolucja westernu, [w:] tegoż, Film i rzeczywistość, tłum. B. Michałek, Warszawa 1963.
Zobacz w Google Scholar

Bazin A., The Myth of Total Cinema, [w:] tegoż, What Is Cinema? Berkeley 1967.
Zobacz w Google Scholar

Bednarek S., Mnemotoposy. Słowo wstępne, „Przegląd Kulturoznawczy” 2012, nr 1.
Zobacz w Google Scholar

Beebe R., After Arnold: Narratives of the Posthuman Cinema, [w:] Meta-morphing. Visual Transformation and the Culture of Quick Change, ed. V. Sobchack, Minneapolis 2000.
Zobacz w Google Scholar

Belton J., American Cinema and Film History, [w:] Oxford Guide to Film Studies, eds J. Hill, P. Church-Gibson, New York 1998.
Zobacz w Google Scholar

Betz M., Little Books, [w:] Inventing Film Studies, eds L. Grieveson, H. Wasson, London 2008.
Zobacz w Google Scholar

Biskupski Ł., Miasto atrakcji. Narodziny kultury masowej na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 2013.
Zobacz w Google Scholar

Biskupski Ł., Od ciekawostki do dyscypliny. Historia teorii badań nad wczesnym kinem, „Kwartalnik Filmowy” 2009, nr 67–68.
Zobacz w Google Scholar

Biskupski Ł., Projekt materialistyczno-fantazmatycznej krytyki historii Polski, „Przegląd Humanistyczny” 2012, nr 6.
Zobacz w Google Scholar

Biskupski Ł., Przepędzić widmo X Muzy: kilka refleksji na temat kulturowej historii kina w kontekście polskim, www.filmkulturaspoleczenstwo.pl/publicystyka/przepedzic-widmox-muzy-kilka-refleksji-na-temat-kulturowej-historii (dostęp: 1.06.2016).
Zobacz w Google Scholar

Bordwell D., Film and the Historical Return, http://www.davidbordwell.net/essays/return.php (dostęp: 19.12.2019).
Zobacz w Google Scholar

Bordwell D., Historical Poetics of Cinema, „The Cinematic Text: Methods and Approaches” 1989, nr 3.
Zobacz w Google Scholar

Bordwell D., On the History of Film Style, Cambridge 1997.
Zobacz w Google Scholar

Bordwell D., Thompson K., Film History: An Introduction, New York 1993.
Zobacz w Google Scholar

Bordwell D., Thompson K., Toward Scientific Film History? „Quarterly Review of Film Studies” 1988, nr 3.
Zobacz w Google Scholar

Bordwell D., Staiger J., Thompson K., The Classical Hollywood Cinema. Film Style and Mode of Production to 1960, New York 1985.
Zobacz w Google Scholar

Bottomore S., From the Factory Gate to the „Home Talent” Drama: An International Overview of Local Films in the Silent Era, [w:] The Lost World of Mitchell and Kenyon, eds V. Toulmin, P. Russell, S. Popple, London 2004.
Zobacz w Google Scholar

Bottomore S., Rediscovering Early Non-Fiction Film, „Film History: An International Journal” 2001, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Bottomore S., Shots in the Dark, „Sight and Sound” 1988, nr 3.
Zobacz w Google Scholar

Bottomore S., The Panicking Audience?: Early Cinema and the „Train Effect”, „Historical Journal of Film, Radio and Television” 1999, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Bowser E., Nietytułowany wywiad, http://www.moma.org/pdfs/docs/learn/archives/transcript_bowser.pdf (dostęp: 19.12.2019).
Zobacz w Google Scholar

Bowser E., The Brighton Project: An Introduction, „Quarterly Review of Film Studies” 1979, nr 4.
Zobacz w Google Scholar

Bowser E., The Transformation of Cinema 1907–1915, New York 1990.
Zobacz w Google Scholar

Bratu Hansen M., Masowe wytwarzanie doświadczenia zmysłowego. Klasyczne kino hollywoodzkie jako modernizm wernakularny, tłum. Ł. Biskupski i in., [w:] Rekonfiguracje modernizmu, red. T. Majewski, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar

Brownlow K., The Parade’s Gone By, London 1968.
Zobacz w Google Scholar

Budzińska J., Planimetria obrazu, „Sensus Historiae” 2012, nr 1.
Zobacz w Google Scholar

Bukatman S., Spectacle, Attractions and Visual Pleasure, [w:] The Cinema of Attractions Reloaded, ed. W. Strauven, Amsterdam 2006.
Zobacz w Google Scholar

Burch N., Life to Those Shadows, Berkeley 1990.
Zobacz w Google Scholar

Carroll N., Modernity and the Placticity of Perception, „The Journal of Aesthetics and Art Criticism” 2001, nr 1.
Zobacz w Google Scholar

Carroll N., Mystifying Movies, New York 1988.
Zobacz w Google Scholar

Carroll N., The Strange Case of Noël Carroll: A Conversation with the Controversial Philosopher, „Senses of Cinema” 2001, nr 13.
Zobacz w Google Scholar

Cassirer E., Esej o człowieku, tłum. A. Staniewska, Warszawa 1977.
Zobacz w Google Scholar

de Certeau M., L’operation historique, [w:] tegoż, L’Ecriture de l’histoire, Paris 1975.
Zobacz w Google Scholar

Chakrabarty D., Historie mniejszości, przeszłości podrzędne, tłum. E. Domańska, „Literatura na Świecie” 2008, nr 1–2.
Zobacz w Google Scholar

Cherchi Usai P., Early Films in the Age of Content, [w:] A Companion to Early Cinema, eds. A. Gaudreault, A. Dulac, S. Hidalgo, Chichester 2012.
Zobacz w Google Scholar

Chwalba A., Recenzja dorobku naukowego doktora Jana Sowy, http://www.ck.gov.pl/images/PDF/Awanse/SowaJan/zal4.pdf (dostęp: 6.05.2016).
Zobacz w Google Scholar

Cinema 1900–1906: An Analytical Study, eds R. Holman, A. Gaudreault, Brussels 1982.
Zobacz w Google Scholar

Costa M., Film Archives in Motion, „Journal of Film Preservation” 2004, nr 12.
Zobacz w Google Scholar

Crafton D., 1895–1905: Problemy wczesnego kina, tłum. P. Sitarski, [w:] Kino ma 100 lat. Dekada po dekadzie, red. J. Rek, E. Ostrowska, Łódź 1998.
Zobacz w Google Scholar

Crafton D., Pie and Chase: Gag, Spectacle and Narrative in Slapstick Comedy, [w:] The Cinema of Attractions Reloaded, ed. W. Strauven, Amsterdam 2006.
Zobacz w Google Scholar

Czapliński P., Recenzja rozprawy habilitacyjnej dra Jana Sowy „Fantomowe ciało króla”. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą oraz opinia na temat całościowego dorobku, http://www.ck.gov.pl/images/PDF/Awanse/SowaJan/zal5.pdf (dostęp: 6.05.2016).
Zobacz w Google Scholar

Demby Ł., Wrażenie realności, [w:] Słownik pojęć filmowych, red. A. Helman, Kraków 1994.
Zobacz w Google Scholar

Deutelbaum M., Structural Patterning in the Lumière Films, [w:] Film Before Griffith, ed. J. Fell, Berkeley 1983.
Zobacz w Google Scholar

Domańska E., Historia egzystencjalna, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar

Domańska E., Historiografia insurekcyjna, „Literatura na Świecie” 2008, nr 1–2.
Zobacz w Google Scholar

Domańska E., „Zwrot performatywny” we współczesnej humanistyce, „Teksty Drugie” 2007, nr 5.
Zobacz w Google Scholar

Domańska E., Olsen B., Wszyscy jesteśmy konstruktywistami, [w:] Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, red. J. Kowalewski, W. Piasek, Olsztyn 2012.
Zobacz w Google Scholar

Doroba R., Bliżej filmu, Warszawa 1980.
Zobacz w Google Scholar

Dudziński P., Czy wylać Bergmana z kąpielą, http://www.filmkulturaspoleczenstwo.pl/blog/czy-wylac-bergmana-z-kapiela (dostęp: 1.06.2016).
Zobacz w Google Scholar

Eisenstein S., Montaż atrakcji, [w:] tegoż, Wybór pism, tłum. L. Hochberg, Warszawa 1959.
Zobacz w Google Scholar

Elsaesser T., Discipline through Diegesis: The Rube Film between „Attractions” and „Narrative Integration”, [w:] The Cinema of Attractions Reloaded, ed. W. Strauven, Amsterdam 2006.
Zobacz w Google Scholar

Elsaesser T., Early Cinema: From Linear History to Mass Media Archeology, [w:] Early Cinema: Space, Frame, Narrative, eds T. Elsaesser, A. Barker, London 1990.
Zobacz w Google Scholar

Elsaesser T., Is Nothing New? Turn-of-the-Century Epistemes in Film History, [w:] A Companion to Early Cinema, eds A. Gaudreault, N. Dulac, S. Hidalgo, Chichester 2012.
Zobacz w Google Scholar

Elsaesser T., Nowa Historia Filmu jako archeologia mediów, tłum. G. Nadgrodkiewicz, „Kwartalnik Filmowy” 2009, nr 67–68.
Zobacz w Google Scholar

Elsaesser T., The New Film History, „Sight and Sound” 1986, nr 4.
Zobacz w Google Scholar

Encyclopedia of Early Cinema, ed. R. Abel, London 2005.
Zobacz w Google Scholar

Fhanér S., Słownik psychoanalizy, tłum. J. Kubitski, Gdańsk 1996.
Zobacz w Google Scholar

Filiciak M., Media, wersja beta. Film i telewizja w czasach gier komputerowych i internetu, Warszawa 2013.
Zobacz w Google Scholar

Filiciak M., Tarkowski A., Archeologia przyszłości, www.dwutygodnik.com/artykul/1202-archeologia-przyszlosci.html (dostęp: 19.12.2019).
Zobacz w Google Scholar

Film Before Griffith, ed. J. Fell, Berkeley 1983.
Zobacz w Google Scholar

Film i historia. Antologia, red. I. Kurz, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar

Fisher K., Tracing the Tesseract of the Morph. A Conceptual Prehistory, [w:] Meta-morphing. Visual Transformation and the Culture of Quick Change, ed. V. Sobchack, Minneapolis 2000.
Zobacz w Google Scholar

Fossati G., From Grain to Pixel. The Archival Life of Film in Transition, Amsterdam 2007.
Zobacz w Google Scholar

Friedberg A., Window Shopping, London 1993.
Zobacz w Google Scholar

Friedberg A., Wirtualne okno. Od Albertiego do Microsoftu, tłum. M. Pabiś-Orzeszyna, A. Rejniak-Majewska, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar

Fukuyama F., Koniec historii, tłum. T. Bieroń, M. Wichrowski, Kraków 2009.
Zobacz w Google Scholar

Gadamer H.-G., Język i rozumienie, tłum. P. Dehnel, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar

Gadamer H.-G., Prawda i metoda, tłum. B. Baran, Warszawa 2004.
Zobacz w Google Scholar

Gaudreault A., Film and Attraction: From Kinematography to Cinema, Urbana 2011.
Zobacz w Google Scholar

Gaudreault A., „Les Vues cinématographiques” selon Georges Méliès ou: comment Mitry et Sadoul avaient peut-être raison d’avoir tort (même si c’est surtout Deslandes qu’il faut lire et relire), [w:] Georges Méliès l’illusionniste fin de siécle?, éd. J. Malthête, M. Marie, Paris 1997.
Zobacz w Google Scholar

Gaudreault A., Teatralność, narracyjność i trickowość. Oceniając kino Georges’a Mélièsa, tłum. A. Melerowicz, [w:] W cieniu braci Lumière. Europejscy historycy filmu o początkach kina, red. M. Hendrykowska, Poznań 1995.
Zobacz w Google Scholar

Gaudreault A., Temporality and Narrativity in Early Cinema, 1895–1908, [w:] Film Before Griffith, ed. J. Fell, London 1983.
Zobacz w Google Scholar

Gaudreault A., Gauthier P., Le Discours historique de Jacobs/Sadoul/Mitry canon de l’ „historiographie
Zobacz w Google Scholar

traditionnelle” du cinéma, [w:] The Film Canon, eds G. Bursi, S. Venturini, Udine 2011.
Zobacz w Google Scholar

Gaudreault A., Gunning T., Early Cinema as a Challenge to Film History, [w:] The Cinema of Attractions Reloaded, ed. W. Strauven, Amsterdam 2006.
Zobacz w Google Scholar

Gauthier P., L’histoire amateur et l’histoire universitaire: paradigmes de l’historiographie du cinéma. „Cinémas: revue d’études cinématographiques / Cinémas: Journal of Film Studies” 2011, nr 2–3.
Zobacz w Google Scholar

Gauthier P., The Brighton Congress and Traditional Film History as Founding Myths of the New Film History, https://www.academia.edu/1795860/_In_English_The_1978_Brighton_Congress_and_Traditional_Film_History_as_Founding_Myths_of_the_New_Film_History (dostęp: 19.12.2019).
Zobacz w Google Scholar

Godzic W., Film i psychoanaliza: problem widza, Kraków 1991.
Zobacz w Google Scholar

Gollus C., At the Movies with Tom Gunning: An Interview with Chicago Film Historian, „Tableau” 2010, nr 1.
Zobacz w Google Scholar

Gorky M., Maxim Gorky on a Visit to The Kingdom of Shadows, [w:] The Film Factory: Russian and Soviet Cinema in Documents 1896-1939, eds R. Taylor, I. Christie, London 1988.
Zobacz w Google Scholar

Grau R., Theatre of Science: A Volume of Progress and Achievement in the Motion Picture Industry, New York 1914.
Zobacz w Google Scholar

Grierson J., Dokumentalizm, tłum. A. Kołodyński, [w:] Europejskie manifesty kina, red. A. Gwóźdź, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar

Grieveson L., Wasson H., Inventing Film Studies: A Genealogy of Studying Cinema, London 2008.
Zobacz w Google Scholar

Griffiths A., „Świat światu pokazujemy”: wczesne trawelogi jako etnografia na ekranie, tłum. Ł. Biskupski, M. Pabiś-Orzeszyna, [w:] Metody dokumentalne w filmie, red. D. Rode, M. Pieńkowski, Łódź 2013.
Zobacz w Google Scholar

Gunning T., An Aesthetic of Astonishment: Early Film and the (In)Credulus Spectator, [w:] Film Theory and Criticism: Introductory Readings, eds L. Braudy, M. Cohen, Oxford 2009.
Zobacz w Google Scholar

Gunning T., Attractions: How They Came into the World, [w:] The Cinema of Attractions Reloaded, ed. W. Strauven, Amsterdam 2006.
Zobacz w Google Scholar

Gunning T., Early American Film, [w:] The Oxford Guide to Film Studies, eds J. Hill, P. Church-Gibson, Oxford 1998.
Zobacz w Google Scholar

Gunning T., Enigmas, Understanding and Further Questions: Early Cinema Research in Its second Decade Since Brighton, „Persistence of Vision” 1991, nr 9.
Zobacz w Google Scholar

Gunning T., Przed filmem dokumentalnym. Wczesne filmy nonfiction i estetyka „widoku”, tłum. J. Dąbrowski, [w:] KINtop. Antologia wczesnego kina, red. A. Dębski, M. Loiperdinger, Wrocław 2016.
Zobacz w Google Scholar

Gunning T., The Cinema of Attraction: Early Film, Its Spectator and the Avant-Garde, „Wide Angle” 1986, nr 3–4.
Zobacz w Google Scholar

Gunning T., The Cinema of Attractions, Early Film, Its Spectators and the Avant-Garde, [w:] Early Cinema: Space, Frame, Narrative, eds T. Elsaesser, A. Barker, London 1990.
Zobacz w Google Scholar

Gwóźdź A., Niemiecka myśl filmowa. Antologia 1: Niemcy do roku 1945. Republika Federalna Niemiec. Niemiecka Republika Demokratyczna, Kielce 1992.
Zobacz w Google Scholar

Gwóźdź A., Skąd się (nie) wzięło kino, czyli parahistorie obrazu w ruchu, [w:] Kino nieme, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2009.
Zobacz w Google Scholar

Harte T., Fast Forward. The Aesthetics and Ideology of Speed in Russian Avant-Garde Culture, 1910–1930, Wisconsin 2009.
Zobacz w Google Scholar

Havelock E., Przedmowa do Platona, tłum. P. Majewski, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar

Helman A., Ostaszewski J., Historia myśli filmowej, Gdańsk 2007.
Zobacz w Google Scholar

Helman A., Pitrus A., Podstawy wiedzy o filmie, Gdańsk 2008.
Zobacz w Google Scholar

Hendrykowska M., Śladami tamtych cieni. Film w kulturze polskiej przełomu stuleci 1895–1914, Poznań 1993.
Zobacz w Google Scholar

Hendrykowska M., W cieniu braci Lumiére. Europejscy historycy filmu o początkach kina, Poznań 1995.
Zobacz w Google Scholar

Hendrykowski M., 1905–1915: czyli D. W. Griffith, [w:] Kino ma 100 lat. Dekada po dekadzie, red. J. Rek, E. Ostrowska, Łódź 1998.
Zobacz w Google Scholar

Higashi S., Introduction. In Focus: Film History, or a Baedeker Guide to the Historical Turn, „Cinema Journal” 2004, nr 44.
Zobacz w Google Scholar

Hučkova J., Nieme kino dokumentalne, [w:] Kino nieme, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2009.
Zobacz w Google Scholar

Huhtamo E., Parikka J., Media Archeology. Approaches, Applications and Implications, London 2011.
Zobacz w Google Scholar

Huyssen A., Rabinbach A., New German Critique: The First Decade, „New German Critique”, 2005, nr 95.
Zobacz w Google Scholar

Inventing Film Studies: A Genealogy of Studying Cinema, eds L. Grieveson, H. Wasson, London 2008.
Zobacz w Google Scholar

Jacobs L., The Rise of The American Film, New York 1938.
Zobacz w Google Scholar

Jauss H. R., Historia literatury jako prowokacja, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Jean Epstein: Critical Essays and New Translations, eds S. Keller, J. Paul, Amsterdam 2012.
Zobacz w Google Scholar

Johnston A., The Great Goldwyn, New York 1937.
Zobacz w Google Scholar

Kearney R., On Stories, London 2002.
Zobacz w Google Scholar

Keil Ch., From Here to Modernity: Style, Historiography and Transitional Cinema, [w:] American Cinema’s Transitional Era: Audiences, Institutions, Practices, eds Ch. Keil, Sh. Stemp, Berkeley 2004.
Zobacz w Google Scholar

Kino po kinie, red. A. Gwóźdź, Warszawa 2010.
Zobacz w Google Scholar

Klejsa K., Kamera… akcja… Ale kto przed ekranem? O antologii Audiences Iana Christie, „Panoptikum” 2012, nr 11.
Zobacz w Google Scholar

Klejsa K., Kłys T., Nurczyńska-Fidelska E., Sitarski P., Kino bez tajemnic, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar

Klenotic J. F., The Place of Rhetoric in „New” Film Historiography: The Discourse of Corrective Revisionism, „Film History” 1996, nr 6.
Zobacz w Google Scholar

Kłys T., Film fikcji i jego dominanty, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Knight A., The Liveliest Art, New York 1959.
Zobacz w Google Scholar

Kognitywna teoria filmu, red. J. Ostaszewski, Kraków 1999.
Zobacz w Google Scholar

Korczarowska-Różycka N., Inne spojrzenie. Wyobrażenia historii w filmach Wojciecha Jerzego Hasa, Jana Jakuba Kolskiego, Filipa Bajona i Anny Jadowskiej – studium przypadków, Łódź 2013.
Zobacz w Google Scholar

Kracauer S., Od Caligariego do Hitlera. Z psychologii filmu niemieckiego, tłum. E. Skrzywanowa, W. Wertenstein, Gdańsk 2010.
Zobacz w Google Scholar

Kracauer S., Teoria filmu. Wyzwolenie materialnej rzeczywistości, tłum. W. Wertenstein, Warszawa 1975.
Zobacz w Google Scholar

Krasnodębski Z., Upadek idei postępu, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Krzemień-Ojak S., Nowy przewodnik po współczesnych naukach o kulturze, „Przegląd Kulturoznawczy” 2012, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Kuhn A., Westwell G., Oxford Dictionary of Film Studies, Oxford 2012.
Zobacz w Google Scholar

Kuhn T. S., Raz jeszcze o paradygmatach, [w:] tegoż, Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, tłum. S. Amsterdamski, Warszawa 1985.
Zobacz w Google Scholar

Kuhn T. S., Struktura rewolucji naukowych, tłum. H. Ostromęcka, Warszawa 1968.
Zobacz w Google Scholar

Lacasse G., The Lecturer and the Attraction, [w:] The Cinema of Attractions Reloaded, ed. W. Strauven, Amsterdam 2006.
Zobacz w Google Scholar

Lampedusa di G. T., Gepard, tłum. S. Kasprzysiak, Warszawa 2018.
Zobacz w Google Scholar

Leder A., Paradoks a filozofia. Niesamoistność człowieka w Grecji archaicznej, „Sztuka i Filozofia” 2003, nr 22.
Zobacz w Google Scholar

Lewicki B. W., Nurczyńska-Fidelska E., Stolarska B., Wiesz, jak jest. Szkic monograficzny. Bolesław Włodzimierz Lewicki – Bibliografia, Łódź 2012.
Zobacz w Google Scholar

Leyda J., Toward a New Film History, „Cinema Journal” 1974–1975, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Ligensa A., Sensationalism and Early Cinema, [w:] A Companion to Early Cinema, eds A. Gaudreault, N. Dulac, S. Hidalgo, Chichester 2012.
Zobacz w Google Scholar

Loiperdinger M., Przyjazd pociągu Louisa Lumière’a. Mit założycielski nowego medium, tłum. E. Fiuk, [w:] KINtop. Antologia wczesnego kina, red. A. Dębski, M. Loiperdinger, Wrocław 2016.
Zobacz w Google Scholar

Lubelski T., Lumière i Méliès: fotograf i iluzjonista inicjują kinematograf, [w:] Kino nieme, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2009.
Zobacz w Google Scholar

Lukov G., Ricci S., The „Audience” Goes „Public”: Intertextuality, Genre and the Responsibilities of Film Literacy, „On Film” 1984, nr 12.
Zobacz w Google Scholar

MacGowan K., Behind the Screen, New York 1965.
Zobacz w Google Scholar

MacKernan L., Programming Victorian Cinema, „Journal of Film Preservation” 1996, nr 53.
Zobacz w Google Scholar

Majewski T., Dialektyczne feerie. Szkoła frankfurcka i kultura popularna, Łódź 2011.
Zobacz w Google Scholar

Majewski T., Historia filmu po liftingu, „Kultura Współczesna” 2010, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Majewski T., Modernizmy i ich losy, [w:] Rekonfiguracje modernizmu. Nowoczesność i kultura popularna, red. T. Majewski, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar

Major M., Nowak S., Zapomnijcie o Bergmanie, http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/serwis-piracki/20130827/zapomnijcie-o-bergmanie (dostęp: 19.12.2019).
Zobacz w Google Scholar

Maltby R., How Can Cinema History Matter More, http://tlweb.latrobe.edu.au/humanities/screeningthepast/22/board-richard-maltby.html (dostęp: 19.12.2019).
Zobacz w Google Scholar

Maltby R., „Nobody Knows Everything”: Post-classical Historiographies and Consolidated Entertainment, [w:] Contemporary Hollywood Cinema, eds S. Neale, M. Smith, London 1998.
Zobacz w Google Scholar

Maltby R., On the Prospect of Writing Cinema History from Below, „Tijdschrift voor Mediageschiedenis” 2006, nr 9.
Zobacz w Google Scholar

Marwick A., Author’s Response to a Review by Alan Munslow [of Arthur Marwick, The New Nature of History: Knowledge, Evidence, Language, London 2001], „History in Focus” 2001, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Marwick A., The New Nature of History: Knowledge, Evidence, Language, London 2001.
Zobacz w Google Scholar

Mast G., A Short History of The Movies, Indianapolis 1981.
Zobacz w Google Scholar

McClean T. Sh., Digital Storytelling: The Narrative Power of Visual Effects in Film, Cambridge 2007.
Zobacz w Google Scholar

Méliès G., Kinematographic Views, [w:] A. Gaudreault, Film and Attraction: From Kinematography to Cinema, Urbana 2011.
Zobacz w Google Scholar

Méliès G., Widzenie kinematograficzne, tłum. I. Dembiński, „Kultura Filmowa” 1970, nr 12.
Zobacz w Google Scholar

Meran Barsam R., Nonfiction Film: A Critical History, New York 1973.
Zobacz w Google Scholar

Metz Ch., The Imaginary Signifier: Psychoanalysis and the Cinema, Indiana 1986.
Zobacz w Google Scholar

Michelson A., Film and the Radical Inspiration, [w:] Film Culture. An Anthology, ed. P. Adams Sitney, London 1970.
Zobacz w Google Scholar

Mulvey L., Wollen P., From Cinephilia to Film Studies, [w:] Inventing Film Studies, eds L. Grieveson, H. Wasson, London 2008.
Zobacz w Google Scholar

Munslow A., Book Review: The New Nature of History: Knowledge, Evidence, Language, „History in Focus” 2001, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Munslow A., The Routledge Companion to Historical Studies, New York 2006.
Zobacz w Google Scholar

Musser Ch., A Cinema of Contemplation, A Cinema of Discernment: Spectatorship, Intertextuality and Attractions in the 1890s, [w:] The Cinema of Attractions Reloaded, ed. W. Strauven, Amsterdam 2006.
Zobacz w Google Scholar

Musser Ch., Before the Nickelodeon. Edwin S. Porter and the Edison Manufacturing Company, Berkeley 1991.
Zobacz w Google Scholar

Musser Ch., Historiographic Method and the Study of Early Cinema, „Cinema Journal” 2004, nr 44.
Zobacz w Google Scholar

Musser Ch., Rethinking Early Cinema: Cinema of Attractions and Narrativity, [w:] The Cinema of Attractions Reloaded, ed. W. Strauven, Amsterdam 2006.
Zobacz w Google Scholar

Musser Ch., The Early Cinema of Edwin S. Porter, „The Cinema Journal” 1979, nr 19.
Zobacz w Google Scholar

Musser Ch., The Emergence of Cinema: The American Screen to 1907, Los Angeles 1990.
Zobacz w Google Scholar

Musser Ch., The Travel Genre in 1903/1904, [w:] Early Cinema: Space, Frame, Narrative, ed. T. Elsaesser, London 1994.
Zobacz w Google Scholar

Musser Ch., Thomas Edison Papers: A Guide to Motion Pictures Catalogues by American Producers and Distributors, Washington DC 1985.
Zobacz w Google Scholar

Nacher A., Negocjacje protokołu. Dlaczego warto kreślić odmienne historie mediów?, [w:] Granice kultury, red. A. Gwóźdź, Katowice 2010.
Zobacz w Google Scholar

Ndalianis A., Special Effects, Morphing Magic, and the 1990s Cinema of Attractions, [w:] Meta-morphing. Visual Transformation and the Culture of Quick Change, ed. V. Sobchack, Minneapolis 2000.
Zobacz w Google Scholar

Neale S., Questions of Genre, [w:] Film Genre Reader III, ed. B. K. Grant, Austin 2003.
Zobacz w Google Scholar

Nichols B., Documentary Film and the Modernist Avant-Garde, „Critical Inquiry” 2001, nr 27.
Zobacz w Google Scholar

Nietzsche F., Niewczesne rozważania, tłum. M. Łukasiewicz, Kraków 1996.
Zobacz w Google Scholar

Novalis, Chrześcijaństwo albo Europa, tłum. K. Krzemieniowa, [w:] Manifesty romantyzmu 1790–1830, red. A. Kowalczykowa, Warszawa 1995.
Zobacz w Google Scholar

Nurczyńska-Fidelska E., Z dziejów Zakładu Mediów i Kultury Audiowizualnej (d. Zakładu Wiedzy o Filmie) Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2000.
Zobacz w Google Scholar

Nussbaum M., Czytać, aby żyć, tłum. A. Bielik-Robson, „Teksty Drugie” 2002, nr 1–2.
Zobacz w Google Scholar

Oleszczyk M., David Wark Griffith: kino uczy się opowiadać, [w:] Kino nieme, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2009.
Zobacz w Google Scholar

Olsen B., W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, tłum. B. Shallcross, Warszawa 2013.
Zobacz w Google Scholar

Ostaszewski J., Davida Bordwella kognitywna teoria filmu, „Kwartalnik Filmowy” 1995, nr 11.
Zobacz w Google Scholar

Ostrowska E., Odkrywanie źródeł – współczesne reinterpretacje wczesnego kina, [w:] Interpretacja dzieła filmowego. Teoria i praktyka, red. E. Nurczyńska-Fidelska, P. Sitarski, Łódź 1995.
Zobacz w Google Scholar

Pamięć kina, red. A. Gwóźdź, B. Kita, Katowice 2013.
Zobacz w Google Scholar

Pearson R., Uricchio W., Reframing Culture: The Case of Vitagraph Quality Films, Princeton 1998.
Zobacz w Google Scholar

Płażewski J., Historia filmu francuskiego 1895–2003, Warszawa 2005.
Zobacz w Google Scholar

Polan D., Scenes of Instruction. The Beginnings of the U.S. Study of Film, Berkeley 2007.
Zobacz w Google Scholar

Polskie piśmiennictwo filmowe, red. P. Zwierzchowski, B. Giza, Bydgoszcz 2013.
Zobacz w Google Scholar

Popple S., „Startling, Realistic, Pathetic”: The Mitchell and Kenyon „Boer War” Films, [w:] The Lost World of Mitchell and Kenyon, eds V. Toulmin, S. Popple, P. Russell, London 2004.
Zobacz w Google Scholar

Popple S., Kember J., Early Cinema: From Factory Gate to Dream Factory, London 2004.
Zobacz w Google Scholar

Punt M., Parallel Histories. Early cinema and digital media, „Convergence” 2000, nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Ramsaye T., A Million and One Nights, New York 1926.
Zobacz w Google Scholar

Reinventing Film Studies, eds Ch. Geldhill L. Williams, Stoke 2000.
Zobacz w Google Scholar

Rhode E., A History of The Cinema From Its Origins to 1970, New York 1976.
Zobacz w Google Scholar

Rorty R., Wittgenstein i zwrot lingwistyczny, tłum. D. Łukoszek, Ł. Wiśniewski, „Homo Communicativus” 2007, nr 1.
Zobacz w Google Scholar

Rotha P., The Film Till Now, London 1930.
Zobacz w Google Scholar

Rousseau J.-J., Rozprawa o pochodzeniu i podstawach nierówności między ludźmi, [w:] tegoż, Trzy rozprawy z filozofii społecznej, tłum. H. Elzenberg, Warszawa 1956.
Zobacz w Google Scholar

Russell P., Truth at 10 Frames per Second? Archiving Mitchell and Kenyon, [w:] The Lost World of Mitchell and Kenyon, eds V. Toulmin, S. Popple, P. Russell, London 2004.
Zobacz w Google Scholar

Sadoul G., Charlie Chaplin. jego filmy i jego czasy, tłum. Z. Bieńkowski, Warszawa 1955.
Zobacz w Google Scholar

Sadoul G., French Film, London 1953.
Zobacz w Google Scholar

Sadoul G., Histoire du cinéma mondial, Paris 1949.
Zobacz w Google Scholar

Sadoul G., Histoire générale du cinéma: L’invention du cinéma 1832–1897, Paris 1946.
Zobacz w Google Scholar

Salt B., Film Style and Technology, London 1983.
Zobacz w Google Scholar

Saryusz-Wolska M., Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, Kraków 2009.
Zobacz w Google Scholar

Saryusz-Wolska M., Spotkania czasu z miejscem. Studia o pamięci i miastach, Warszawa 2011.
Zobacz w Google Scholar

Schlögel K., W przestrzeni czas czytamy, tłum. I. Drozdowska, Ł. Musiał, Poznań 2009.
Zobacz w Google Scholar

Schnädelbach H., Próba rehabilitacji animal rationale, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar

Schnädelbach H., Rozumieć coś, to rozumieć, jak to coś powstało, [w:] tegoż, Rozum i historia, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar

Sedgwick J., Pafort-Overduin C., Znajomość zachowań widowni na podstawie danych statystycznych: Londyn i Amsterdam w połowie lat 30. XX wieku, tłum. A. Cybulski, M. Rawska, [w:] Filmowa Europa, red. M. Pabiś-Orzeszyna, M. Rawska, P. Sitarski, Łódź 2020.
Zobacz w Google Scholar

Sedgwick J., Pokorny M., The Film Business in the United States and Britain during the 1930s, „The Economic History Review” 2005, nr 1.
Zobacz w Google Scholar

Sicinski M., Inventing Film Studies, „International Journal of Communication” 2010, nr 4.
Zobacz w Google Scholar

Singer B., Melodrama and Modernity: Early Sensational Cinema and Its Contexts, New York 2001.
Zobacz w Google Scholar

Sitarski P., Wideoklip – druga młodość kina, [w:] Język@Multimedia, red. A. Dytman-Stasienko, J. Stasienko, Wrocław 2005.
Zobacz w Google Scholar

Sklar R., Does Film History Need a Crisis, „Cinema Journal” 2004, nr 44.
Zobacz w Google Scholar

Sklar R., Oh! Althusser! Historiography and the Rise of Cinema Studies, „Radical History Review” 1988, nr 41.
Zobacz w Google Scholar

Skwara A., Medyczne rejestracje filmowe. Między dokumentem a intymnością, [w:] Kino po kinie, red. A. Gwóźdź, Warszawa 2010.
Zobacz w Google Scholar

Slide A., Nitrate Won’t Wait: A History of Film Preservation in the United States, London 2000.
Zobacz w Google Scholar

Sloterdijk P., Gniew i czas, tłum. A. Żychliński, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar

Smith P., The Historian and Film, Cambridge 1976.
Zobacz w Google Scholar

Sobchack V., What is Film History?, or, the Riddle of the Sphinxes, [w:] Reinventing Film Studies, eds Ch. Gledhill, L. Williams, Stoke 2000.
Zobacz w Google Scholar

Sowa J., Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Kraków 2011.
Zobacz w Google Scholar

Sowińska I., Od poradników po narracje prowincjonalne, „EKRANy” 2013, nr 5.
Zobacz w Google Scholar

Strauven W., Introduction to an Attractive Concept, [w:] The Cinema of Attractions Reloaded, ed. W. Strauven, Amsterdam 2006.
Zobacz w Google Scholar

Szajnert D., Intencja autora i interpretacja – między inwencją a atencją. Teksty i parateksty, Łódź 2011.
Zobacz w Google Scholar

Taylor Ch., Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, tłum. M. Gruszczyński, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar

Thissen J., Beyond the Nickelodeon: Cinemagoing, Everyday Life and Identity Politics, [w:] Audiences, ed. I. Christie, Amsterdam 2012.
Zobacz w Google Scholar

Toeplitz J., Historia sztuki filmowej. Tom I: 1895–1918, Warszawa 1955.
Zobacz w Google Scholar

Tokarski J., Słownik wyrazów obcych, Warszawa 1980.
Zobacz w Google Scholar

Tomasovic D., The Hollywood Cobweb: New Laws of Attraction, [w:] The Cinema of Attractions Reloaded, ed. W. Strauven, Amsterdam 2006.
Zobacz w Google Scholar

Topolski J., Teoria wiedzy historycznej, Poznań 1983.
Zobacz w Google Scholar

Topolski J., Wprowadzenie do historii, Poznań 2001.
Zobacz w Google Scholar

Toulet E., Cinema at the Universal Exposition, Paris 1900, „Persistence of Vision” 1991, nr 9.
Zobacz w Google Scholar

Toulmin S., Kosmopolis. Ukryty projekt nowoczesności, tłum. T. Zarębski, Wrocław 2005.
Zobacz w Google Scholar

Toulmin V., Mitchell and Kenyon: A Successful Pioneering and „Traveled” Partnership of Production, [w:] The Lost World of Mitchell and Kenyon, eds V. Toulmin, S. Popple, P. Russell, London 2004.
Zobacz w Google Scholar

Toulmin V., Loiperdinger M., Is it You? Recognition, Representation and Response in Relation to the Local Film, „Film History” 2005, nr 1.
Zobacz w Google Scholar

Trope A., Footstool Film School, [w:] Inventing Film Studies, eds L Grieveson, H. Wasson, London 2008.
Zobacz w Google Scholar

Tsivian Y., Early Cinema in Russia and Its Cultural Reception, Chicago 1998.
Zobacz w Google Scholar

Uricchio W., Storage, Simultaneity, and the Media Technologies of Modernity, [w:] Allegories of Communication: Intermedial Concerns from Cinema to the Digital, eds J. Olsson, J. Fullerton, Eastleigh 2004.
Zobacz w Google Scholar

Uricchio W., Ways of Seeing: The New Vision of Early Non-fiction Film, [w:] Uncharted Territory: Essays on Nonfiction Film, eds D. Hertogs, N. de Klerk, Amsterdam 1997.
Zobacz w Google Scholar

Verhoeven D., „New Cinema History” and the „Computational Turn”, [w:] Beyond Art, Beyond Humanities, Beyond Technology: A New Creativity, Proceedings of the World Congress of Communication and the Arts Conference, University of Minho, Minho, Portugal 2012; https://kinomatics.com/wp-content/uploads/2013/10/Verhoeven_ComputationalTurn.pdf, s. 1 (dostęp: 19.12.2019).
Zobacz w Google Scholar

Wagner R., Parsifal, tłum. L. Popławski, Lwów 1906.
Zobacz w Google Scholar

Walton J. K., Nowe spojrzenie na wczesną historię brytyjskiego kina – archiwum Mitchella i Kenyona, tłum. G. Nadgrodkiewicz, „Kwartalnik Filmowy” 2005, nr 52.
Zobacz w Google Scholar

Wasson H., Siegfried Kracauer’s Secret Business: A German Émigré and American Institutions of Film (1941–1947), http://arthemis.nt2.ca/sites/arthemis.nt2.ca/files/Wasson,%20H.%20GeographyOfTheory_Kracauer.pdf (dostęp: 19.12.2019).
Zobacz w Google Scholar

Witek P., Film w badaniach historycznych, „Klio” 2012, nr 1.
Zobacz w Google Scholar

Witek P., Metodologiczne problemy doświadczenia audiowizualnego, Lublin 2005.
Zobacz w Google Scholar

Witek P., Mazur M., Solska E., Historia w kulturze współczesnej. Niekonwencjonalne podejścia do przeszłości, Lublin 2011.
Zobacz w Google Scholar

Yangirov R., McKernan L., Charles Aumont, http://www.victorian-cinema.net/aumont (dostęp: 19.12.2019).
Zobacz w Google Scholar

Yumibee J., Moving Color: Early Film, Mass Culture, Modernism, New Brunswick 2012.
Zobacz w Google Scholar

Zaremba Ł., Medioznawstwo, wersja beta, http://www.dwutygodnik.com/artykul/4717-medioznawstwo-wersja-beta.html (dostęp: 19.12.2019).
Zobacz w Google Scholar

Zeidler-Janiszewska A., O tzw. zwrocie ikonicznym we współczesnej humanistyce. Kilka uwag wstępnych, „Dyskurs” 2006, nr 4.
Zobacz w Google Scholar

Zeidler-Janiszewska A., Recenzja monografii habilitacyjnej „Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą” oraz pozostałego dorobku Jana Sowy po doktoracie, http://www.ck.gov.pl/images/PDF/Awanse/SowaJan/zal3.pdf (dostęp: 6.05.2016).
Zobacz w Google Scholar

Zielinski S., Archeologia mediów. O głębokim czasie technicznie zapośredniczonego słuchania i widzenia, tłum. K. Krzemień-Ojak, Warszawa 2010.
Zobacz w Google Scholar

Zielinski S., Audiovisions. Cinema and Television as Entr’actes in History, Amsterdam 1999.
Zobacz w Google Scholar

Zwrot cyfrowy w humanistyce, red. R. Bomba, A. Radomski, Lublin 2013.
Zobacz w Google Scholar

Okladka

Pobrania

Opublikowane

30 marca 2020

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

ISBN Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

ISBN-13 (15)

978-83-8142-735-7

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN (e-book) Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

ISBN (e-book) Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

ISBN-13 (15)

978-83-8142-736-4

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN Wydawnictwa PWSFTviT

ISBN Wydawnictwa PWSFTviT

ISBN-13 (15)

978-83-65501-62-2

Inne prace tego samego autora