Promisoryjna teoria umów na tle ontoetyki Paula Ricoeura: Nr 16/2021

Pytanie o przyczyny dotrzymywania umów nabiera szczególnego znaczenia w czasach nasilonej depersonalizacji stosunków prawnych. Stanowi też punkt wyjścia dla przedstawionej w monografii teorii umów, wyrastającej z poglądów filozoficznych Paula Ricoeura i zogniskowanej na problematyce obietnicy oraz wzajemności. W szkicowanej teorii kluczową rolę odgrywa założenie, zgodnie z którym dotrzymywanie obietnicy jest konstytutywne dla „bycia sobą" strony umowy. W „bycie sobą" strony wpisana jest z kolei relacja interpersonalna, pozwalająca scharakteryzować fenomen wzajemnej odpowiedzialności w umowie. Przyjmuje się także, że strony umowy do swego działania włączają elementy „wielkiej narracji" prawa, rozwijanej w sprawiedliwych instytucjach państwa. W tym kontekście głównym celem pracy jest budowa trójpłaszczyznowej promisoryjnej teorii umów, skoncentrowanej na ontoetyce osoby – sprzedającego, najemcy etc. Syntetyzująca perspektywa Ricoeura powoduje, że w proponowanym ujęciu dochodzą do głosu m.in. elementy arystotelizmu, kantyzmu oraz pokrewnego hermeneutyce paradygmatu narratologicznego. W perspektywie prawoznawstwa rozwijana teoria ma charakter niepozytywistyczny, postulując związek prawa i moralności oraz bytu i powinności. Dopełniającym elementem wywodu jest prezentacja filozoficzno-prawnych kontekstów promisoryjnej teorii umów w perspektywie historycznej oraz w perspektywie dorobku współczesnej, anglosaskiej jurysprudencji. Niniejsza praca skierowana jest do wszystkich zainteresowanych problematyką filozofii prawa umów.