Zjawisko Fringe Belt w strukturze morfologicznej miast polskich na przykładzie Radomia

Autorzy

Magdalena Deptuła
Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Geografii Politycznej, Historycznej i Studiów Regionalnych
https://orcid.org/0000-0002-0267-7598

Słowa kluczowe:

Fringe Belt, morfologia miast, struktura przestrzenna miasta, strefa podmiejska, Radom

Streszczenie

W książce podjęto zagadnienie powszechnie znane i analizowane w zagranicznej literaturze przedmiotu, ale nowatorskie na gruncie polskich badań urbomorfologicznych. Monografia jest poświęcona koncepcji Fringe Belt – jednej z kluczowych w brytyjskiej morfologii miast – oraz zjawisku o tej samej nazwie, które w strukturze przestrzennej miasta jest reprezentowane przez tereny obrzeży miejskich – zarówno dawnych, jak i aktualnych, wykazujących duży stopień trwałości. W planie miasta formują one specyficzne strefy wyróżniające się ekstensywnymi formami użytkowania oraz zagospodarowaniem głównie o charakterze instytucjonalnym, rekreacyjnym i przemysłowym. Analiza tych stref, w ujęciu historycznym, pozwala „uporządkować” strukturę morfologiczną badanych miast, ułatwia zrozumienie dynamiki procesów zachodzących na ich obszarze i pomaga przewidywać przyszłe przeobrażenia struktur urbanistycznych, co czyni koncepcję Fringe Belt atrakcyjną nie tylko dla geografów, lecz także dla planistów.

Publikacja składa się z dwóch części. W pierwszej, o charakterze wprowadzającym, ukazano genezę koncepcji Fringe Belt, jej rozwój w światowych badaniach morfologicznych, założenia oraz metodologię badań. Szczegółowo omówiono zjawisko Fringe Belt stanowiące szczególny element struktury morfologicznej miasta, podkreślono jego uniwersalny charakter i specyfikę. Część druga, empiryczna, zawiera prezentację rozwoju zjawiska Fringe Belt w strukturze morfologicznej Radomia oraz opis prawidłowości, jakimi cechuje się ono w miastach polskich.

Monografia stanowi przykład dogłębnej analizy urbomorfologicznej w ujęciu geograficzno-historycznym. Przedstawiono w niej kompletny stan badań nad koncepcją Fringe Belt i zjawiskiem, którego dotyczy, a także zgromadzono wiedzę z zakresu morfologii miast wykraczającą poza dotychczasowy poziom jej powszechnej znajomości w Polsce.

Bibliografia

Al-Ashab (1974), The urban geography of Baghdad, nieopublikowana praca doktorska, University of Newcastle upon Tyne.
Zobacz w Google Scholar

Bański J. (2008), Strefa podmiejska – już nie miasto, jeszcze nie wieś, [w:] A. Jezierska-Thole, L. Kozłowski (red.), Gospodarka przestrzenna w strefie kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Toruń, s. 29–44.
Zobacz w Google Scholar

Bański J. (2012), Problematyka definicji i zasięgu przestrzennego obszarów wiejskich i stref podmiejskich, „Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum”, 11(3), s. 5–15.
Zobacz w Google Scholar

Baranowska M. (2007), Koncepcja zjawiska fringe belt, czyli przyrostów pierścieni obrzeży miejskich, [w:] I. Jażdżewska (red.), Polska geografia osadnictwa. Dotychczasowy dorobek. Program badań, XX Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 177−183.
Zobacz w Google Scholar

Baranowska M. (2009), Fringe belt – geneza zjawiska i rozwój koncepcji w literaturze badawczej, [w:] M. Kulesza (red.), Geografia historyczna jako determinanta rozwoju nauk humanistycznych, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy, Katedra Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych Uniwersytet Łódzki, Legnica–Łódź, s. 255−266.
Zobacz w Google Scholar

Barke M. (1974), The changing urban fringe of Falkirk: some morphological implications of urban growth, „Scottish Geographical Magazine”, 90(2), s. 85−97. Barke M. (1976), Land use succession: A factor in fringe belt modification, „Area”, 8(4), s. 303−306.
Zobacz w Google Scholar

Barke M. (1982), Beyond the urban growth map: suggestions for more analytical work in urban morphology, „Teaching Geography”, 7(3), s. 111−115.
Zobacz w Google Scholar

Barke M. (1990), Morphogenesis, fringe belts and urban size: an exploratory essay, [w:] T.R. Slater (red.), The Built Form of Western Cities: Essays for M.R.G. Conzen on the Occasion of His Eightieth Birthday, Leicester University Press, Leicester, s. 279−299.
Zobacz w Google Scholar

Bienstman H. (2007), Morphological concepts and urban landscape management: the cases of Alkmaar and Bromsgrove, University of Birmingham.
Zobacz w Google Scholar

Cao G., Liu T., Liu H. i in. (2012), Changing spatial and structural patterns of non-agricultural activities in outward-moving Beijing urban fringe, „Chinese Geographical Science”, 22(6), s. 718–729.
Zobacz w Google Scholar

Carter H., Wheatley S. (1979), Fixation lines and fringe belts, land uses and social areas: nineteenth-century change in the small town, „Transactions of the Institute of British Geographers”, 4(2), s. 214−238.
Zobacz w Google Scholar

Castro Simão K.M. (2012), Fringe belts como elementos estruturadores da paisagem: o caso de Belo Horizonte, Escola de Arquitetura da UFMG, Belo Horizonte.
Zobacz w Google Scholar

Chądzyński J., Nowakowska A., Przygodzki Z. (2007), Region i jego rozwój w warunkach globalizacji, CeDeWu, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Chmielewska M., Majchrowska E. (2014), Zastosowanie narzędzi GIS do analizy planu miasta w morfologii miast, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 16, s. 189–201.
Zobacz w Google Scholar

Chmielewska M. (2016), Morfologiczne przekształcenia przestrzeni miejskiej Katowic, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.P. (1968), Fringe location land uses: relict patterns in Madison, Wisconsin, nieopublikowany referat wygłoszony na 19th Meeting of the Association of American Geographers West Lakes Division, Madison.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.P. (1997), The European settling and transformation of the Upper Mississippi Valley lead mining region, [w:] R.C. Ostergren, T.R. Vale (red.), Wisconsin land and life, University of Wisconsin Press, Madison, s. 163−196.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.P. (2001), The study of urban form in the United States, „Urban Morphology”, 5(1), s. 3−14.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.P. (2001–2002), Anatomy of an American grid town: Paris without Haussmann, „Enseignement Architecture Ville”, 7, s. 72−84.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.P. (2004), A Conzenian view of Como, nieopublikowany referat wygłoszony na 11th International Seminar of Urban Form (ISUF), Univeristy of Northumbria, Newcastle upon Tyne.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.P. (2007), Ouro Preto’s urban morphology from a Conzenian perspective, nieopublikowany referat wygłoszony na 14th International Seminar on Urban Form (ISUF), Ouro Preto.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.P. (2009), How cities internalize their former urban fringes: A cross-cultural comparison, „Urban Morphology”, 13, s. 29–54.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.P., Kai G., Whitehand J.W.R. (2012), Comparing traditional urban form in China and Europe: A fringe-belt approach, „Urban Geography”, 33(1), s. 22−45.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.R.G. (1932), ‘Die Havelstädte’, nieopublikowana praca dyplomowa, University of Berlin, Berlin.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.R.G. (1958), The growth and character of Whitby, [w:] G.H.J. Daysh (red.), A survey of Whitby and the surrounding area, Shakespeare Head Press, Eton, s. 49−84.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.R.G. (1960), Alnwick, Northumberland: a study in town-plan analysis, Publication 27, Institute of British Geographers, London.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.R.G. (1962), The Plan Analysis of an English City Centre, [w:] K. Norborg (red.), Proceedings of the IGU Symposium in Urban Geography, Gleerup, Lund, s. 383−414.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.R.G. (1966), Historical townscapes in Britain: a problem in applied geography, [w:] House J.W. (red.), Northern geographical essays in honour of G.H.J. Daysh, University of Newcastle upon Tyne, Newcastle upon Tyne, s. 56–78.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.R.G. (1969), Glossary of technical terms’ in ‘Alnwick, Northumberland: a study in town-plan analysis, Publications 27 (2nd ed.), Institute of British Geographers, London, s. 123−131.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.R.G. (1978), Zur Morphologie der englischen Stadt im Industriezeitalter, [w:] H. Jäger (red.), Probleme des Städtewesens im Industriellen Zeitalter, Städteforschung, Böhlau, Köln, s. 1–48.
Zobacz w Google Scholar

Conzen M.R.G. (2004), Thinking about urban form: papers on urban morphology, 1932–1998, Peter Lang, Oxford.
Zobacz w Google Scholar

Deptuła M. (2014a), Polish city from conzenian perspective – fringe belt phenomenon in Toruń, [w:] V. Oliveira, P. Pinho, L. Batista, T. Patatas, C. Monteiro (red.), Our common future in Urban Morphology, FEUP, Porto, s. 344–352.
Zobacz w Google Scholar

Deptuła M. (2014b), Przeobrażenia terenów pofortecznych na przykładzie Torunia w świetle koncepcji M.R.G. Conzena, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 16, s. 57–71.
Zobacz w Google Scholar

Deptuła M. (2016), Tradycyjne szkoły urbomorfologii a nowe podejścia do analizy miejskich form przestrzennych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 25, s. 25–38.
Zobacz w Google Scholar

Dollen B. von der (1983), Stadtrandphänomene in historisch-geographischer Sicht, „Siedlungsforschung, Archäologie – Geschichte – Geographie”, 1, s. 15−37.
Zobacz w Google Scholar

Dollen B. von der (1990), An historico-geographical perspective on urban fringe-belt phenomena, [w:] T.R. Slater (red.), The Built Form of Western Cities: Essays for M.R.G Conzen on the Occasion of His Eightieth Birthday, Leicester University Press, Leicester.
Zobacz w Google Scholar

Dragan W. (2014), Przemiany struktury przestrzennej miasta w świetle archiwalnych materiałów kartograficznych: Nowe Miasto w Mysłowicach, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Geographica”, 7, s. 81–94.
Zobacz w Google Scholar

Ducom E. (2003), Fringe belts and planning: a French example, „Urban Morphology”, 7(2), s. 103−104.
Zobacz w Google Scholar

Ducom E. (2005a), Fringe belts in French cities: Comparative study of Rennes, Nantes, Tours, [w:] M. Barke (red.), Approaches in Urban Geography, Northumbria University Publication, Newcastle Upon Tyne.
Zobacz w Google Scholar

Ducom E. (2005b), Processes of Urban change: planning and monitoring strategies through the application of the fringe belt model to Nantes and Rennes, France, Tokyo, s. 7–23.
Zobacz w Google Scholar

Ducom E. (2008), Fringe belt analysis in France: a Conzenian aproach to urban renewal, „Environment and Planning b: Planning and Design”, s. 1–24.
Zobacz w Google Scholar

Dziewoński K. (1947), Przeobrażenia osadnictwa miejskiego w Polsce, „Czasopismo Geograficzne”, 18(1–4), s. 202−231.
Zobacz w Google Scholar

Dziewoński K. (1962), Zagadnienia typologii morfologicznej miast w Polsce, „Czasopismo Geograficzne”, 33(4), s. 441−457.
Zobacz w Google Scholar

Dziewoński K. (1987), Strefa podmiejska – próba ujęcia teoretycznego (Suburban zone – an effort at theoretical approach), „Przegląd Geograficzny”, 59(1–2), s. 55−63.
Zobacz w Google Scholar

Dziewoński K. (1990), Przemiany miejskiej sieci osadniczej na ziemiach polskich, [w:] Koncepcje i metody badawcze z dziedziny osadnictwa, Prace Geograficzne IGiPZ PAN, nr 154, Ossolineum, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar

Geisler W. (1918), Danzig: ein siedlungsgeographischer Versuch, Kafemann, Danzig.
Zobacz w Google Scholar

Geisler W. (1924), Die deutsche Stadt. Ein Beitrag zur Morphologie der Kulturlandschaft, „Forschungen zur deutschen Landes und Volkskunde”, 22(5), Engelhorn, Stuttgart.
Zobacz w Google Scholar

Gu K. (2010), Exploring the fringe-belt concept in Auckland: an urban morphological idea and planning practice, „New Zealand Geographer”, 66(1), s. 44−60.
Zobacz w Google Scholar

Harasimowicz A. (2018), Suburbanizacja a rola obszarów otaczających miasto – ujęcie teoretyczne, „Studia Miejskie”, 29, s. 115–130.
Zobacz w Google Scholar

Hassinger H. (1916), Kunsthistorischer Atlas der K.K. Reichshaupt – und Residenzstadt Wien, und Verzeichnis der erhaltenswerten historischen Kunstund Naturdenkmale des Wiener Stadtbildes, „Österreichische Kunsttopographie”, 15, Schroll, Wien.
Zobacz w Google Scholar

Hazar D., Kubat A. (2015), Fringe belts in the process of urban planning and design: Comparative analyses of Istanbul and Barcelona, „A|Z ITU Journal of Faculty of Architecture”, 12(5), s. 53–65.
Zobacz w Google Scholar

Hazar D., Kubat A.S. (2016), The Fringe Belt Development Process of Istanbul, 23rd International Seminar on Urban Form (ISUF): Urban Morphology and the Resilient City, s. 423–433.
Zobacz w Google Scholar

He S. (2018), Exploring the fringe-belt phenomenon in Sino-Portuguese environment: the case of Macao, „Urban Morphology”, 22(1), s. 35–52.
Zobacz w Google Scholar

Isard W. (1942), Transport development and building cycles, „Quarterly Journal of Economics”, 57(1), s. 90−112.
Zobacz w Google Scholar

Iwanicka-Lyra E. (1969), Delimitacja aglomeracji wielkomiejskich w Polsce, Prace Geograficzne IGiPZ PAN, nr 76, PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Jakóbczyk-Gryszkiewicz J. (1988), Niektóre aspekty urbanizacji wsi w strefie podmiejskiej Łodzi, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica”, 9, s. 35–51.
Zobacz w Google Scholar

Jasnosz M. (2008), Problematyka genezy i ewolucji funkcji miast w świetle literatury, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 9, s. 31–44.
Zobacz w Google Scholar

Jasnosz M., Kulesza M. (2005), Ze studiów nad strukturą morfogenetyczną Zgierza, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 6, s. 109–144.
Zobacz w Google Scholar

Jelonek A. (1985), O problemach demograficznych strefy podmiejskiej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica”, 5, s. 327–336.
Zobacz w Google Scholar

Jędrzejewicz J. (red.), (1961), Radom: szkice z dziejów miasta, Arkady, Warszawa. Kaczorowski M. (red.), (1970), Delimitacja obszarów zurbanizowanych, PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Kalinowski W. (1953), Studium historyczne rozwoju układu przestrzennego Radomia, mps, PP PKZ, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Kalinowski W. (1955), Rozbudowa Radomia w latach 1815−1830, [w:] Studia z historii budowy miast, Budownictwo i Architektura, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Kalinowski W. (red.), (1979), Urbanistyka i architektura Radomia, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin.
Zobacz w Google Scholar

Kalinowski W. (red.), (1986), Zabytki urbanistyki i architektury w Polsce: odbudowa i konserwacja, t. 1, Miasta historyczne, Arkady, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Koter M. (1969), Geneza układu przestrzennego Łodzi przemysłowej, Prace Geograficzne IG PAN, nr 79, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Koter M. (1974a), Fizjonomia, morfologia i morfogeneza miasta. Przegląd rozwoju oraz próba uściślenia pojęć, „Zeszyty Naukowe UŁ, Nauki Matematyczno-Przyrodnicze”, Seria II, z. 55, s. 3−16.
Zobacz w Google Scholar

Koter M. (1974b), Zagospodarowanie przestrzenne obszaru obecnej Łodzi u schyłku okresu przedprzemysłowego, Rada Naukowa przy Prezydencie m. Łodzi. Materiały i Studia, nr 4, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Koter M. (1976), Relikty osadnictwa średniowiecznego w planie współczesnej Łodzi, „Przegląd Geograficzny”, 48(4), s. 667−687.
Zobacz w Google Scholar

Koter M. (1979), Struktura morfogenetyczna wielkiego miasta na przykładzie Łodzi, „Acta Universitatis Lodziensis. Zeszyty Naukowe UŁ, Nauki Matematyczno-Przyrodnicze”, Seria II, z. 21, s. 25−52.
Zobacz w Google Scholar

Koter M. (1980), Rozwój przestrzenny i zabudowa miasta, [w:] R. Rosin (red.), Łódź. Dzieje miasta, t. 1, PWN, Warszawa, s. 148−191.
Zobacz w Google Scholar

Koter M. (1984), Rozwój układu miejskiego Łodzi wczesnoprzemysłowej, [w:] Myśl urbanistyczna a rozwój przestrzenny Łodzi, „Miscellanea Łódzkie”, 1, s. 54−81.
Zobacz w Google Scholar

Koter M. (1985), Kształtowanie się strefy podmiejskiej w świetle badań historyczno-geograficznych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica”, 5, s. 61−73.
Zobacz w Google Scholar

Koter M. (1990), The morphological evolution of a nineteenth-century city centre: Łódź, Poland, 1825–1973, [w:] T.R. Slater (red.), The Built Form of Western Cities: Essays for M.R.G. Conzen on the Occasion of His Eightieth Birthday, Leicester University Press, Leicester, s. 109–141.
Zobacz w Google Scholar

Koter M. (1994), Od fizjonomii do morfogenezy i morfologii porównawczej. Podstawowe zagadnienia teoretyczne morfologii miast, [w:] M. Koter, J. Tkocz (red.), Zagadnienia geografii historycznej osadnictwa w Polsce, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Uniwersytet Łódzki, Toruń–Łódź, s. 23–32.
Zobacz w Google Scholar

Koter M., Kulesza M. (1994), Badania geograficzno-historyczne osadnictwa miejskiego w Polsce w latach 1918–1993, [w:] S. Liszewski (red.), Geografia osadnictwa i ludności w niepodległej Polsce. Lata 1918–1993, t. 2, Kierunki badań naukowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Koter M., Kulesza M. (2007), Morfologia miast – stan i tendencje rozwoju, [w:] I. Jażdżewska (red.), Polska geografia osadnictwa. Dotychczasowy dorobek. Program badań, XX Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 303–314.
Zobacz w Google Scholar

Koter M., Kulesza M. (2008), Zastosowanie metod conzenowskich w polskich badaniach morfologii miast, [w:] M. Kulesza (red.), Czas i przestrzeń w naukach geograficznych. Wybrane problemy geografii historycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 257–272.
Zobacz w Google Scholar

Koter M., Wiktorowska D. (1974), Przemiany morfologiczne śródmieścia Łodzi na przykładzie bloku urbanistycznego: Piotrkowska – Moniuszki – Sienkiewicza – Tuwima, „Zeszyty Naukowe UŁ, Nauki Matematyczno-Przyrodnicze”, Seria II, Folia Geographica, Geografia Ekonomiczna, 55, s. 17−29.
Zobacz w Google Scholar

Koter M., Wiktorowska D. (1976), Proces przemian morfologicznych śródmieścia Łodzi (w granicach byłej kolonii tkackiej) pod wpływem kształtowania się ogólnomiejskiego centrum usługowego, „Zeszyty Naukowe UŁ, Nauki Matematyczno-Przyrodnicze”, Seria II, Folia Geographica, Geografia Ekonomiczna, 7, s. 41−88.
Zobacz w Google Scholar

Kotlicka J. (2008), Przemiany morfologiczne terenów przemysłowych Łodzi, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Krajnik D., Šćitaroci M.O., Šćitaroci B.B.O. (2008), City fortifications and the form of European cities, with special reference to Croatia, „Urban Morphology”, 12, s. 117−129.
Zobacz w Google Scholar

Krim A.J. (1977), Survey of Architectural History in Cambridge. Report 5: Northwest Cambridge, Cambridge Historical Commission, Cambridge.
Zobacz w Google Scholar

Kristjansdottir S. (2007), Fringe belts: you know when you are in them, nieopublikowany referat wygłoszony na 14th International Seminar on Urban Form (ISUF), Ouro Preto.
Zobacz w Google Scholar

Kubat A., Karaulan D. (2018), Analyzing Fringe Belt Phenomenon in The Historico-Geographical Structure of Milan, Italy, „ICONARP International Journal Of Architecture & Planning”, 6(2), s. 304–332.
Zobacz w Google Scholar

Kubat A.S., Gumru B. (2014), Investigating the fringe belt concept: The case of Istanbul, Turkey, nieopublikowany referat wygłoszony na 21st International Seminar on Urban Form (ISUF), University of Porto, Porto.
Zobacz w Google Scholar

Kukina I.V. (2006a), Fringe belts and the planning of Russian cities, „Urban Morphology”, 10(2), s. 145−146.
Zobacz w Google Scholar

Kukina I.V. (2006b), Historical fringe belts planning for the contemporary large city: case of Krasnoyarsk, nieopublikowany referat wygłoszony na 13th International Seminar of Urban Form (ISUF), Stockholm.
Zobacz w Google Scholar

Kukina I.V. (2011), The similarity of German, English and Russian scientific approaches to the history of the urban form investigation. Case of the fringe belts studies of the Russian cities, nieopublikowany referat wygłoszony na 18th International Seminar on Urban Form (ISUF), Montreal.
Zobacz w Google Scholar

Kulesza M. (1994a), Ślady wczesnomiejskich osad targowych w planach niektórych miast wschodniej Wielkopolski (dawna ziemia łęczycka i sieradzka), [w:] M. Koter, J. Tkocz (red.), Zagadnienia geografii historycznej osadnictwa w Polsce. Materiały konferencyjne, Toruń–Łódź, s. 89–103.
Zobacz w Google Scholar

Kulesza M. (1994b), Z zagadnień pierwotnego rozplanowania miast obecnego województwa łódzkiego w okresie przedrozbiorowym, „Kronika Miasta Łodzi”, 1, s. 97–106.
Zobacz w Google Scholar

Kulesza M. (1996), Uwagi na temat pierwotnego rozplanowania miast obecnego województwa sieradzkiego w okresie przedrozbiorowym (zasygnalizowane zagadnienia), „Rocznik Łódzki”, 43, s. 73–88.
Zobacz w Google Scholar

Kulesza M. (1999), Uwagi o niektórych zabytkowych układach miejskich na obszarze Polski Środkowej, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 43(1–2), s. 95–107.
Zobacz w Google Scholar

Kulesza M. (2001), Morfogeneza miast na obszarze Polski Środkowej w okresie przedrozbiorowym. Dawne województwa łęczyckie i sieradzkie, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Kulesza M. (2009), The origin of pre-chartered and chartered urban layouts in West Pomerania, [w:] K. Heffner (red.), Historical regions divided by the borders. Cultural heritage and multicultural cities, „Region and Regionalism”, 9(2), s. 233–246.
Zobacz w Google Scholar

Kunisz A. (1971), Zarys historii miasta Tarnowa, [w:] K. Dziewoński, M. Kiełczewska-Zaleska, E. Iwanicka-Lyra (red.), Studia z geografii średnich miast w Polsce: problematyka Tarnowa, PWN, Warszawa, s. 29−34.
Zobacz w Google Scholar

Lihua H., Zheng J., Yinsheng T. (2019), Fringe-Belt Phenomenon in a Historic Chinese City: The Case of Foshan, „Journal of Urban Planning and Development”, 145(3), s. 05019008.
Zobacz w Google Scholar

Liszewski S. (1985), Użytkowanie ziemi jako kryterium strefy podmiejskiej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica”, 5, s. 75−90.
Zobacz w Google Scholar

Liszewski S. (1987), Strefa podmiejska jako przedmiot badań geograficznych. Próba syntezy (Suburban zone as a subject of geographical research), „Przegląd Geograficzny”, 59(1–2), s. 65–79.
Zobacz w Google Scholar

Liszewski S. (red.), (2008), Geografia urbanistyczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Louis H. (1936), Die geographishe Gliederung von Gross-Berlin, [w:] H. Louis, W. Panzer (red.), Landerkundliche Forschung: Krebs-Festschrift, Engelhorn, Stuttgart, s. 146−171.
Zobacz w Google Scholar

Luboński J. (1907), Monografia historyczna miasta Radomia, Druk J. Grodzicki i S-ka, Radom.
Zobacz w Google Scholar

Maik W. (1985), Charakterystyka strefy podmiejskiej w kategoriach funkcjonalnych. Próba rekonstrukcji modelu pojęciowego i metody badawczej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica”, 5, s. 41−60.
Zobacz w Google Scholar

Maj E. (2012), Radom w półwieczu 1960–2010. Rozwój przestrzenny, Radomskie Towarzystwo Naukowe, Radom.
Zobacz w Google Scholar

Markowski T., Marszał T. (2006), Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja: problemy i pojęcia podstawowe, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Martiny R. (1928), Die Grundrißgestaltung der deutsche Siedlungen, Petermanns Mitteilungen, „Ergänzungsheft”, 197, Perthes, Gotha.
Zobacz w Google Scholar

Matczak A. (1981), Tereny wypoczynkowe w strefie podmiejskiej Łodzi, „Miasto”, 31(6), s. 9−14.
Zobacz w Google Scholar

Miejska Pracownia Urbanistyczna (1997), Uwarunkowania urbanistyczne rozwoju miasta Radomia, Radom.
Zobacz w Google Scholar

Miszewska B. (1971), Analiza morfologiczna Opola, „Studia Społeczno-Ekonomiczne”, 2, s. 180−217.
Zobacz w Google Scholar

Miszewska B. (1979), Elementy struktury morfologicznej Wrocławia, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, 438, Prace Instytutu Geograficznego, B3, s. 29−41.
Zobacz w Google Scholar

Miszewska B. (1994), Bloki urbanistyczne Wrocławia w różnych fazach cyklu miejskiego, [w:] M. Koter, J. Tkocz (red.), Zagadnienia geografii historycznej osadnictwa w Polsce, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Uniwersytet Łódzki, Toruń–Łódź, s. 111−129.
Zobacz w Google Scholar

Miszewska B. (2005), Badania morfologii miast śląskich na tle badań geograficzno-historycznych osadnictwa miejskiego w Polsce, [w:] M. Bogucka, J. Słodczyk (red.), Procesy i kierunki przemian w gospodarce, przestrzeni i społeczeństwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 361−366.
Zobacz w Google Scholar

Musiaka Ł. (2017), Przemiany morfologiczne małego miasta na przykładzie Nowego Stawu, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”, 6, s. 71–105.
Zobacz w Google Scholar

Openshaw S. (1974), A theory of the morphological and functional development of the townscape in an historical context, University of the Newcastle upon Tyne, Department of Geography, Seminar Papers 24.
Zobacz w Google Scholar

Pereira Costa S. de A., Teixeira M.C.V., Maciel M.C., Simão K.M.C., Perna S.A. (2011), A research on fringe belts in Belo Horizonte, Brazil, nieopublikowany referat wygłoszony na 18th International Seminar on Urban Form (ISUF), Montreal.
Zobacz w Google Scholar

Pereira J., Meneguetti K. (2011), Urban fringe belts in planned new towns: the case of Maringá – Brazil, nieopublikowany referat wygłoszony na 18th International Seminar on Urban Form (ISUF), Montreal.
Zobacz w Google Scholar

Pereira J., Meneguetti K., Rego R. (2011), Urban Fringe Belts em Cidades Novas: O Caso de Maringá– Brasil, „Paisagem e Ambiente”, 29, s. 85–102.
Zobacz w Google Scholar

Pirveli M. (2011), Od morfologii przez urbomorfologię do morfoznaku, „Przegląd Geograficzny”, 83(4), s. 507–529.
Zobacz w Google Scholar

Rakowski W. (1985), Urbanizacja stref podmiejskich, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica”, 5, s. 313–325.
Zobacz w Google Scholar

Ratzel F. (1903), Die geographische Lage der großen Städte Großstadt, „Jahrbuch der Gehe-Stiftung”, 9, Zahn & Jaensch, Dresden.
Zobacz w Google Scholar

Rodrigo-Cervantes N.E. (1999), The concept of the fringe belt in a Mexican city: Morelia, [w:] R. Corona, G.L. Maffei (red.), Transformations of urban form: from interpretations to methodologies in practice, Alinea, Firenze.
Zobacz w Google Scholar

Safe S., Pereira Costa S. (2016), Fringe belt analysis: a method for confirming the establishment of the historical boundaries Of Rabat, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 25, s. 39–62.
Zobacz w Google Scholar

Schlüter O. (1899a), Bemerkungen zur Siedlungsgeographie, „Geographische Zeitschrift”, 5, s. 65–84.
Zobacz w Google Scholar

Schlüter O. (1899b), Über den Grundriss der Städte, „Zeitschrift der Gesellschaft für Erdkunde zu Berlin”, 34, s. 446−462.
Zobacz w Google Scholar

Sikorski D. (2009), Wpływ przeobrażeń terenów przemysłowych na fizjonomię i morfologię przestrzeni miejskiej na przykładzie Wrocławia, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, 24, s. 189–198.
Zobacz w Google Scholar

Slater T.R. (1976), Estate ownership and nineteenth-century suburban development, [w:] A. McWhirr (red.), Studies in the archaeology and history of Cirencester, British Archaeological Reports, British Series 30, Oxford, s. 145−157.
Zobacz w Google Scholar

Slater T.R. (1977), Landscape parks and the form of small towns in Great Britain, „Transaction of the Institute of British Geographers”, 2(3), s. 314−331.
Zobacz w Google Scholar

Slater T.R. (1978), Family, society and the ornamental villa on the fringes of English country towns, „Journal of Historical Geography”, 4(2), s. 129−144.
Zobacz w Google Scholar

Slater T.R. (1989), Medieval and Renaissance urban morphogenesis in eastern Poland, „Journal of Historical Geography”, 15, s. 239−259.
Zobacz w Google Scholar

Slater T.R. (1990), The Built Form of Western Cities: Essays for M.R.G. Conzen on the Occasion of His Eightieth Birthday, Leicester University Press, Leicester.
Zobacz w Google Scholar

Sligo County Council Planning Department (2004), (Sligo), Sligo and environs development plan.
Zobacz w Google Scholar

Słodczyk J. (2003), Przestrzeń miasta i jej przeobrażenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Zobacz w Google Scholar

Straszewicz L. (1955), Strefa podmiejska jako problem urbanistyczny, „Miasto”, 12, s. 29−30.
Zobacz w Google Scholar

Straszewicz L. (1985), Strefa podmiejska. Pojęcia i definicje, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica”, 5, s. 7–16.
Zobacz w Google Scholar

Suurenbroek F. (2004), Reconstructing the fringe: a spatial reconstruction of the 1832 fringe belt of Haarlem, using GIS approach, nieopublikowany referat wygłoszony na 5th European Social Science History Conference, Berlin.
Zobacz w Google Scholar

Szajnowska-Wysocka A., Kulesza M. (2007), Studia społeczne i przestrzenne ośrodka przemysłowego (na przykładzie Sosnowca), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Szmytkie R. (2014), Metody analizy morfologii i fizjonomii jednostek osadniczych, Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego, 35, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar

Ünlü T. (2012), Thinking about urban fringe belts: a Mediterranean perspective, „Urban Morphology”, 17(1), s. 5−12.
Zobacz w Google Scholar

Ünlü T., Baş Y. (2016), Multi-nuclear growth patterns in a rapidly changing Turkish city: a fringe-belt perspective, „Urban Morphology”, 20(2), s. 107–121.
Zobacz w Google Scholar

Vilagrasa J. (1990), The fringe-belt concept in a Spanish context: the case of Lleida, [w:] T.R. Slater (red.), The Built Form of Western Cities: Essays for M.R.G. Conzen on the Occasion of His Eightieth Birthday, Leicester University Press, Leicester.
Zobacz w Google Scholar

Werwicki A. (1973), Model struktury przestrzennej polskiego średniego miasta, „Przegląd Geograficzny”, nr 45, s. 373−383.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (1967), Fringe belts: a neglected aspect of urban geography, „Transactions of the Institute of British Geographers”, 41, s. 223−233.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (1972a), Building cycles and the spatial pattern of urban growth, „Transactions of the Institute of British Geographers”, 56, s. 39−55.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (1972b), Urban-rent theory, time series and morphogenesis: an example of eclecticism in geographical research, „Area”, 4, s. 215−222.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (1974), The changing nature of the urban fringe, a time perspective, [w:] J.H. Johnson (red.), Suburban growth: geographical processes at the edge of the Western city, John Wiley & Sons, London, s. 31−52.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (1975), Building activity and intensity of development at the urban fringe: the case of a London suburb in the nineteenth century, „Journal of Historical Geography”, 1(2), s. 211−224.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (1977), The basis for an historico-geographical theory of urban form, „Transactions of the Institute of British Geographers”, 2, s. 400−416.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (1981a), Background to the urban morphogenetic tradition, [w:] J.W.R. Whitehand (red.), The urban landscape: historical development and management. Papers by M.R.G. Conzen, Institute of British Geographers. Special Publication, nr 13, Academic Press, London, s. 1–24.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (1981b), Conzenian ideas: extension and development, [w:] J.W.R. Whitehand (red.), The urban landscape: historical development and management. Papers by M.R.G. Conzen, Institute of British Geographers. Special Publication, nr 13, Academic Press, London, s. 127–152.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (red.), (1981c), The urban landscape: historical development and management. Papers by M.R.G. Conzen, Institute of British Geographers. Special Publication, nr 13, Academic Press, London.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (1987), The changing face of cities: a study of development cycles and urban form, Institute of British Geographers, Special Publication 21, Blackwell, Oxford.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (1988), Urban fringe belts: development of an idea, „Planning Perspectives”, 3(1), s. 47−58.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (1994), Development cycles and urban landscapes, „Geography”, 79, s. 3−17.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (2001a), British urban morphology: the Conzenian tradition, „Urban Morphology”, 5(2), s. 103−109.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (2001b), The physical form of cities: a historico-geographical approach, [w:] R. Paddison (red.), Handbook of urban studies, Sage, London, s. 69−87.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (2007), Conzenian urban morphology and urban landscapes, Proceedings, 6th International Space Syntax Symposium, İstanbul.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R. (2009), The structure of urban landscapes: strengthening research and practise, „Urban Morphology”, 13(1), s. 5−27.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R., Carr C.M.H. (2001), Twentieth-century suburbs: a morphological approach, Routledge, London.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R., Gu K., Whitehand S.M. (2011), Fringe belts and socioeconomic change in China, „Environment and Planning”, B, 38(1), s. 41−60.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R., Morton N.J. (2003), Fringe belts and the recycling of urban land: an academic concept and planning practice, „Environment and Planning, B, Planning and Design”, 30, s. 819−839.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R., Morton N.J. (2004), Urban morphology and planning: the case of fringe belts, „Cities”, 21, s. 275−289.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R., Morton N.J. (2006), The fringe-belt phenomenon and socioeconomic change, „Urban Studies”, 43(11), s. 2047−2066.
Zobacz w Google Scholar

Whitehand J.W.R., Morton N.J., Hopkins M.I.W. (2003), Fringe belts and city planning: reality and potential, [w:] A. Petruccioli (red.), The planned city, Uniongrafi Corcelli Editrice, Bari.
Zobacz w Google Scholar

Witkowski S. (1962), Dziedzictwo urządzeń trwałych w miastach, „Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego”, 6(12), s. 65−87.
Zobacz w Google Scholar

Witkowski S. (1967), Struktura przestrzenna miasta na przykładzie Radomia, Arkady, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Witkowski S. (red.), (1985), Radom. Dzieje miasta w XIX i XX wieku, Radomskie Towarzystwo Naukowe, PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Wojtkiewicz J. (2009), Działka miejska – zmiany funkcji i morfologii na przykładzie nieruchomości przy ul. S. Kopcińskiego 31 w Łodzi, [w:] I. Jażdżewska (red.), Duże i średnie miasta polskie w okresie transformacji, XXII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 183–196.
Zobacz w Google Scholar

Wszołkowska-Szewczyk A. (2016), Morfologia miasta a granice obszaru analizowanego w świetle badań urbanistycznych tkanki miejskiej, „Technical Issues”, 4, s. 110–115.
Zobacz w Google Scholar

okladka

Pobrania

Opublikowane

18 stycznia 2021

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN

ISBN

ISBN-13 (15)

978-83-8220-073-7

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN (e-book)

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15)

978-83-8220-074-4