Umysł uzewnętrzniony w komunikacji. Podstawy teoretyczne

Autorzy

Aleksy Awdiejew
Uniwersytet Jagielloński
Grażyna Habrajska
Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Katedra Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej
https://orcid.org/0000-0002-4546-3557

Słowa kluczowe:

język, komunikacja, racjonalność, rozumowanie, umysł

Streszczenie

Publikacja to interdyscyplinarny traktat lingwistyczno-filozoficzny zgłębiający złożone relacje na osi: umysł – język – społeczeństwo. Wywód jest prowadzony w sposób niezwykle zdyscyplinowany, a przy tym klarowny. Książka zawiera zupełnie nowe podejście do pragmatyki językowej. Nie jest poświęcona wyłącznie opisowi tego, czym dysponujemy – na ten temat wylano morze atramentu – lecz poszukiwaniu odpowiedzi na dużo ważniejsze pytania: „dlaczego?” i „po co?”.

Niezwykła erudycja Autorów wskazuje na inspiracje wieloma ujęciami problemu: gramatyką funkcjonalną, kognitywną, szkołą Tartu, radykalnym konstruktywizmem. Powstała publikacja bezprecedensowa, przemyślana, niemająca konkurencji. Jej niezaprzeczalny atut stanowi bardzo spójna i czytelna metodologia, rozwijana od lat w kolejnych pracach Autorów. Dawna, pierwotna „mgiełka umysłowa” sprzed kilkudziesięciu lat doczekała się werbalizacji, precyzyjnie oddającej najważniejsze idee i założenia komunikatywizmu.

Z recenzji dr. hab. Jana Pleszczyńskiego, prof. UMCS

Bibliografia

Austin J.L. (1993), Mówienie i poznawanie, tłum. B. Chwedeńczuk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Awdiejew A. (2004), Gramatyka interakcji werbalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Awdiejew A. (2005), Strategie konwersacyjne, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, t. 7, nr 2, s. 127–150.
Zobacz w Google Scholar

Awdiejew A., Habrajska G. (2004, 2006), Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej, t. 1–2, Oficyna Wydawnicza Leksem, Łask.
Zobacz w Google Scholar

Awdiejew A., Habrajska G. (2010), Komponowanie sensu w procesie odbioru komunikatów, Primum Verbum, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Ayer A.J. (1965), Problem poznania, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Bergson H. (2016), Wstęp do metafizyki, Wydawnictwo Vis-a-vis, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Buksiński T. (red.) (1997), Rozumność i racjonalizm, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Burge T. (1979), Sinning against Frege, “Philosophical Review”, vol. 88, s. 398–432.
Zobacz w Google Scholar

Burge T. (1990), Frege on sense and linguistic meaning, [w:] D. Bell, N. Cooper (eds.), The Analytic Tradition: Meaning, Thought, and Knowledge, Blackwell, Oxford, s. 30–60.
Zobacz w Google Scholar

Dennett D. (2017), Od bakterii do Bacha. O ewolucji umysłów, Copernicus Center Press, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Dennett D. (2021), Natura umysłów. Jak zrozumieć świadomość, Copernicus Center Press, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Dik S. (1989), The Theory of Functional Grammar, cz. 1: The Structure of the Clause, Foris Publications, Dordrecht.
Zobacz w Google Scholar

Frege G. (1977), Pisma semantyczne, tłum. B. Wolniewicz, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Frege G. (1997), Podstawy arytmetyki. Logiczno-matematyczne badania nad pojęciem liczby, tłum. K. Rotter, [w:] K. Rotter (red.), Próby gramatyki filozoficznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 45–85.
Zobacz w Google Scholar

Gut A. (2009), O relacji między myślą a językiem, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
Zobacz w Google Scholar

Habermas J. (1997), Pojęcie racjonalności komunikacyjnej w świetle teorii aktów mowy, [w:] T. Buksiński (red.), Rozumność i racjonalizm, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 51–71.
Zobacz w Google Scholar

Habrajska G. (2010), Sytuacja komunikacyjna w interakcji, [w:] G. Sawicka (red.), Sytuacja komunikacyjna i jej parametry, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz, s. 24–37.
Zobacz w Google Scholar

Husserl E. (1989), Wykłady z fenomenologii wewnętrznej świadomości czasu, tłum. J. Sidorek, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Husserl E. (2011), Logika formalna i logika transcendentalna. Próba krytyki rozumu logicznego, tłum. G. Sowiński, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Jakobson R. (1989), W poszukiwaniu istoty języka, tłum. M.R. Mayenowa, t. 1–2, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Johnson-Laird Ph.N. (1983), Mental Models: Towards a Cognitive Science of Language, Inference and Consciousness, Harvard University Press, Cambridge.
Zobacz w Google Scholar

Johnson-Laird Ph.N. (2010), Mental models and human reasoning, “Proceedings of the National Academy of Sciences”, vol. 107, no. 43, s. 18243–18250.
Zobacz w Google Scholar

Klawiter A. (2012), Świadomość. Wprowadzenie do współczesnych dyskusji, [w:] M. Miłkowski, R. Poczobut (red.), Przewodnik po filozofii umysłu, Wydawnictwo WAM, Kraków, s. 353–388.
Zobacz w Google Scholar

Kmita J. (1997), Racjonalność decyzyjna a badanie kultury, [w:] T. Buksiński (red.), Rozumność i racjonalizm, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 11–35.
Zobacz w Google Scholar

Malinowski B. (1987), Ogrody koralowe i ich magia (Dzieła, t. 5), przeł. A. Bydłoń, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Minsky M. (1985), A framework for representing knowledge, [w:] R. Brachman, H. Levesque (ed.), Readings in Knowledge Representation, Morgan Kaufmann Publishers, Los Altos, s. 245–262.
Zobacz w Google Scholar

Pinker S. (1994), The Language Instinct. How the Mind Creates Language, William Morrow and Co., New York.
Zobacz w Google Scholar

Pinker S. (2002), Jak działa umysł, tłum. M. Koraszewska, Książka i Wiedza, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Pleszczyński J. (2020), Współczesna komunikacja i racjomorfizacja sensu, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, t. 58, nr 3, s. 55–76.
Zobacz w Google Scholar

Putnam H. (1998), Wiele twarzy realizmu i inne eseje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Ryle G. (1970), Czym jest umysł?, tłum. W. Marciszewski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Schnädelbach H. (1997), Racjonalność i uzasadnianie, [w:] T. Buksiński (red.), Rozumność i racjonalizm, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 37–50.
Zobacz w Google Scholar

Searle J. (1999), Umysł na nowo odkryty, przeł. T. Baszniak, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Sperber D., Wilson D. (1995), Relevance: Communication and Cognition, Blackwell, Oxford.
Zobacz w Google Scholar

Welsch W. (1997), Rozum i przejścia. O rozumie transwersalnym, [w:] T. Buksiński (red.), Rozumność i racjonalizm, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 91–110.
Zobacz w Google Scholar

Whorf B. (1956), Language, Thought and Reality, ed. J. Carroll, Technology Press of MIT, New York.
Zobacz w Google Scholar

Whorf B. (1982), Język, myśl i rzeczywistość, tłum. T. Hołówka, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

okladka

Pobrania

Opublikowane

18 grudnia 2023

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN

ISBN

ISBN-13 (15)

978-83-8331-336-8

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN (e-book)

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15)

978-83-8331-337-5

Inne prace tego samego autora