Ciało i społeczeństwo. Socjologia ciała w badaniach i koncepcjach teoretycznych

Autorzy

Dominika Byczkowska-Owczarek (ed)
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Socjologii Kultury
https://orcid.org/0000-0002-6411-6550

Słowa kluczowe:

socjologia ciała, socjologia w Polsce, ciało ludzkie

Streszczenie

Książka prezentuje zagadnienia socjologii ciała w odniesieniu do różnych sfer życia społecznego, w których procesy, wartości, normy i inne zjawiska społeczne wpływają na ludzkie ciało. Książka prezentuje założenia i najważniejsze klasyczne oraz współczesne teorie socjologiczne w odniesieniu do ciała ludzkiego. Zawiera dwanaście rozdziałów obejmujących różne obszary substantywne socjologii ciała takie jak praca, sport, piękno, media, płeć, seksualność, żywność i jedzenie, medycyna, choroba i niepełna sprawność, czas oraz religia. Każdy z rozdziałów przedstawia: najważniejsze koncepcje teoretyczne odnoszące się do omawianej tematyki, dorobek badaczy i badaczek zajmujących się danym obszarem socjologii ciała, najważniejsze, w tym klasyczne badania oraz kluczowe pojęcia.

„Ciało i społeczeństwo. Socjologia ciała w badaniach i koncepcjach teoretycznych” to książka skierowana do socjologów różnych specjalności, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę nt. socjologii ciała lub też uzupełnić informacje dotyczące roli cielesności m.in. w obszarze sportu, pracy, religii czy mediów. Została ona przygotowana przez specjalistki i specjalistów z zakresu omawianych zagadnień w ramach prac Sekcji Socjologii Ciała Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.

Rozdziały

Biogramy autorów

Dominika Byczkowska-Owczarek - Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Socjologii Kultury

dr Dominika Byczkowska-Owczarek – adiunktka w Katedrze Socjologii Kultury w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Autorka książki Ciało w tańcu. Analiza socjologiczna, współautorka monografii Za drzwiami oddziału. Badania etnograficzne w szpitalu, a także artykułów naukowych dotyczących socjologii ciała, tańca, pracy, interakcjonizmu symbolicznego, metodologii teorii ugruntowanej, jakościowych technik badań społecznych publikowanych m.in. w „Studiach Socjologicznych”, „Qualitative Sociology Review”, „Przeglądzie Socjologii Jakościowej” oraz polsko- i anglojęzycznych książkach. Przewodnicząca Sekcji Socjologii Ciała Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.

Honorata Jakubowska - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

dr hab. Honorata Jakubowska – socjolożka, profesorka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu realizująca badania i publikująca w zakresie socjologii ciała/ucieleśnienia, socjologii sportu i gender studies. Autorka książek: Socjologia ciała (2009), Gra ciałem. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie (2014), Skill Transmission, Sport and Tacit Knowledge. A Sociological Perspective (2017), współredaktorka książki Socjologia sportu (2017) i współautorka książki Female Fans, Gender Relations and Football Fandom Challenging the Brotherhood Culture (2021). Kierowniczka dwóch grantów OPUS NCN: „Transmisja pozadyskursywnej wiedzy na przykładzie przekazywania i nabywania sportowych umiejętności” (2014/13/B/HS6/01367) i „Wkraczanie kobiet do męskiego świata kibiców piłkarskich: przyczyny, przebieg i konsekwencje” (2016/21/B/HS6/00846). Koordynatorka Sieci Badawczej „Społeczeństwo i Sport” Europejskiego Towarzystwa Socjologicznego w latach 2017–2019. Członkini Rad Redakcyjnych „Communication & Sport”, „Polish Sociological Review” oraz czasopisma „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”.

Mariola Bieńko - Uniwersytet Warszawski, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych

dr hab. Mariola Bieńko – socjolożka, profesorka uczelni w Katedrze Studiów Rodziny i Patologii Społecznej w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się problematyką socjologii życia rodzinnego, bliskich związków, wychowania i edukacji seksualnej oraz zagadnieniami cielesności i ekspresji seksualności kobiet i mężczyzn w doświadczeniach i praktykach życia codziennego. Autorka monografii Intymne i prywatne praktyki codzienności. Studium socjologiczne, a także autorka, współautorka, redaktorka i recenzentka książek oraz licznych artykułów w polskich i zagranicznych czasopismach naukowych z dziedziny socjologii intymności. Współpracuje z instytucjami kultury, ekspertka w polskich i międzynarodowych projektach naukowo-badawczych oraz kampaniach społecznych. Wiceprzewodnicząca Sekcji Socjologii Życia Rodzinnego i Intymności Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.

Sylwia Breczko - Muzeum Narodowe w Warszawie

dr Sylwia Breczko – socjolożka i menedżerka, absolwentka Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Autorka książki Polityzacja ciała. Między dyskursem publicznym a teorią socjologiczną (Kraków 2013) oraz artykułów z zakresu socjologii ciała. Zawodowo związana z rynkiem wydawniczym, instytucjami kultury i nauki, pracowała m.in. w Wydawnictwie Naukowym PWN, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, obecnie związana z Muzeum Narodowym w Warszawie.

Krystyna Dzwonkowska-Godula - Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii, Katedra Socjologii Struktur i Zmian Społecznych

dr Krystyna Dzwonkowska-Godula – adiunktka w Katedrze Socjologii Struktur i Zmian Społecznych, Instytut Socjologii, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki. Autorka rozprawy doktorskiej poświęconej kulturowym modelom i wzorom kobiecości i męskości oraz macierzyństwa i ojcostwa. Uczestniczka w projektach badawczych i autorka publikacji podejmujących m.in. problematykę stereotypów płci oraz stereotypów ról rodzicielskich; kapitału ludzkiego i społecznego kobiet i mężczyzn; podmiotowości kobiet w ciąży i w czasie porodu; wpływu kulturowych koncepcji płci i wieku na postawy kobiet i mężczyzn wobec zdrowia i wyglądu, zdrowia i praw reprodukcyjnych oraz sprawiedliwości reprodukcyjnej, a także aktywności społecznej w tym obszarze.

Emilia Garncarek - Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii, Katedra Socjologii Struktur i Zmian Społecznych

dr Emilia Garncarek – zatrudniona w Katedrze Socjologii Struktur i Zmian Społecznych, Instytut Socjologii, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki. Autorka rozprawy doktorskiej poświęconej społecznym uwarunkowaniom dobrowolnej bezdzietności. Jej zainteresowania naukowo-badawcze obejmują problematykę płci kulturowej i jej wpływ na funkcjonowanie kobiet i mężczyzn w różnych obszarach życia społecznego; przemian współczesnej rodziny; postaw kobiet i mężczyzn wobec zdrowia i ciała. Autorka artykułów naukowych, a także współautorka monografii naukowych w tejże problematyce. W jej dorobku znajdują się prace oparte na wynikach badań własnych bądź realizowanych w ramach projektów badawczych, w których uczestniczyła/uczestniczy. Uczestniczka wielu naukowych konferencji z zakresu problematyki płci kulturowej, przemian współczesnej rodziny oraz socjologii zdrowia. Jej ostatnie badania i publikacje dotyczą przemian współczesnego rodzicielstwa.

Julita Czernecka - Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii, Katedra Socjologii Struktur i Zmian Społecznych

dr Julita Czernecka – adiunktka w Katedrze Socjologii Struktur i Zmian Społecznych, Instytut Socjologii, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki. Autorka rozprawy doktorskiej poświęconej społecznym uwarunkowaniom wyboru życia w pojedynkę wśród wielkomiejskich singli i singielek. Uczestniczka projektów badawczych i autorka publikacji podejmujących problematykę stereotypów płci; wpływu kulturowych koncepcji płci i wieku na postawy kobiet i mężczyzn wobec wyglądu, roli wyglądu w życiu osobistym i zawodowym, społecznego definiowania miłości, różnic w oczekiwaniach dotyczących funkcjonowania w związku miłosnym.

Magdalena Wojciechowska - Uniwersytet Łódzki

dr Magdalena Wojciechowska pracuje w Katedrze Socjologii Polityki i Moralności Instytutu Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Pełni funkcję Executive Editor w czasopiśmie naukowym „Qualitative Sociology Review”. Jej zainteresowania badawcze dotyczą problemów społecznego konstruowania dewiacji i doświadczania wykluczenia społecznego. Autorka książek Agencja towarzyska – (nie)zwykłe miejsce pracy (2012), Dwie matki jednego dziecka (2020), współredaktorka monografii zbiorowej Narrating the Everyday (2019). Publikowała na temat pracy seksualnej w agencjach towarzyskich, macierzyństwa nieheteronormatywnego i pole dance. Jej aktualne zainteresowania badawcze koncentrują się w obszarze seksualności oraz sztuki wiązania shibari.

Agnieszka Maj - Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

dr Agnieszka Maj – absolwentka Szkoły Nauk Społecznych przy IFiS PAN, od 2010 roku pracuje na stanowisku adiunkta w Katedrze Socjologii SGGW w Warszawie. Zajmuje się specyfiką postrzegania cielesności we współczesnej kulturze, społecznymi uwarunkowaniami dbałości o ciało i wygląd zewnętrzny, społecznymi uwarunkowaniami otyłości i socjologią żywności.

Anna Wójtewicz - Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Instytut Socjologii

dr Anna Wójtewicz – socjolożka, adiunktka w Katedrze Badania Jakości Życia i Socjologii Stosowanej w Instytucie Socjologii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Swoją pracę naukową opiera przede wszystkim na metodologii jakościowej. Jej badania dotyczą społecznych wymiarów cielesności, płci, zdrowia oraz szeroko rozumianych realiów społeczeństwa konsumpcyjnego. W 2019 roku otrzymała grant z Narodowego Centrum Nauki poświęcony praktykom cielesnym polskich mężczyzn. Autorka i współautorka kilku monografii, m.in. Ciało w kulturze konsumpcji. Efektywność edukacji zdrowotnej na przykładzie sieci szkół promujących zdrowie (2014), Perspektywa gender w polityce społecznej (2016) oraz kilkudziesięciu artykułów naukowych i recenzji opublikowanych m.in. w „Studiach Socjologicznych”, „Przeglądzie Socjologii Jakościowej” czy „Qualitative Sociology Review”. Uczestniczyła w kilkudziesięciu krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych. Regularnie bierze udział w Wirtualnym Seminarium Socjologii Ciała (inicjatywa Sekcji Socjologii Ciała PTS) oraz Spotkaniach Badaczek (na Wydziale Socjologii UW).

Magdalena Wieczorkowska - Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Socjologii

dr Magdalena Wieczorkowska – socjolożka, metodolożka badań społecznych, kierowniczka Zakładu Socjologii na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Członkini Sekcji Socjologii Zdrowia i Medycyny oraz Sekcji Socjologii Ciała Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Zainteresowania naukowe dotyczą procesów medykalizacji i farmaceutykalizacji we współczesnych społeczeństwach zachodnich, procesów starzenia się społeczeństw, społeczno-kulturowych i medycznych aspektów postrzegania, funkcjonowania i oddziaływania na ciało, a także zagadnień związanych z nauczaniem medycyny w środowisku wielokulturowym. Koordynatorka i członek zespołów realizujących projekty międzynarodowe w ramach EIT HEALTH (CoActive, Healthy Loneliness, CitizenAct) oraz ERASMUS + (Healthy Loneliness+). Współpracuje z lokalnymi organizacjami non profit działającymi w obszarze senioralnym. Autorka licznych publikacji poświęconych problematyce medykalizacji, starzenia się oraz ciała.

Katarzyna Kowal

dr Katarzyna Kowal – adiunktka na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. W swojej pracy naukowo-badawczej konsekwentnie korzysta ze strategii badań jakościowych, w realizacji których odwołuje się do teorii ugruntowanej, fenomenologii oraz analiz biograficznych. Zakres prowadzonych badań wyznaczony jest przez trzy subdyscypliny socjologiczne: socjologię zdrowia, choroby i medycyny; socjologię ciała; socjologię jakościową. Autorka monografii zatytułowanej Między altruizmem a egoizmem. Społeczno-kulturowe uwarunkowania przeszczepów rodzinnych oraz kilkudziesięciu publikacji naukowych zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Referaty jej autorstwa były prezentowane podczas ponad trzydziestu konferencji naukowych o zasięgu krajowym i międzynarodowym zarówno o profilu socjologicznym, jak i medycznym. Jest autorką licznych socjomedycznych projektów badawczych, realizowanych we współpracy z instytucjami naukowymi, ośrodkami medycznymi oraz stowarzyszeniami pacjentów. W 2019 roku uzyskała finansowanie Narodowego Centrum Nauki na realizację działania naukowego pt. „Rzadka choroba genetyczna w doświadczeniu chorego – socjosomatyczne studium nerwiakowłókniakowatości typu 1”. Wiceprzewodnicząca Sekcji Socjologii Ciała Polskiego Towarzystwa Socjologicznego i laureatka nagrody im. Anselma Straussa ustanowionej przez Sekcję Socjologii Jakościowej i Symbolicznego Interakcjonizmu Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.

Michał Skrzypek - Akademia Nauk Stosowanych Wincentego Pola w Lublinie

dr hab. n. hum., dr n. med. Michał Skrzypek, prof. ucz. – praktykujący lekarz i socjolog medycyny; pracuje w Akademii Nauk Stosowanych Wincentego Pola w Lublinie; habilitował się na Wydziale Nauk Społecznych KUL, w latach 2001–2016 reaktywował i wykładał socjologię medycyny w KUL; z wyboru pełnił funkcję przewodniczącego ogólnopolskiej Sekcji Socjologii Zdrowia i Medycyny PTS (dwie kadencje), powoływany kilkakrotnie na członka Zespołu Ekspertów NCN; autor lub współautor 155 publikacji o wartości IF 42,098; autor lub współautor 47 opublikowanych streszczeń doniesień konferencyjnych i zjazdowych, a także licznych wykładów konferencyjnych i eksperckich; autor lub redaktor 6 monografii socjomedycznych, a także dwóch książek z obszaru nauk o zdrowiu i medycyny; organizował lub współorganizował liczne konferencje lub sesje naukowe o profilu socjomedycznym, m.in. Jubileuszową Sesję Naukową „50 lat socjologii medycyny w Polsce – nurty badawcze, najważniejsze osiągnięcia, perspektywy rozwoju”, a także dwie sesje socjomedyczne w ramach Ogólnopolskich Zjazdów Socjologicznych; obecnie w badaniach podejmuje tematykę społecznych aspektów nadwagi i otyłości, a także społecznych aspektów przewlekłego chorowania i chorób rzadkich.

Monika Dorota Adamczyk - Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Nauk Socjologicznych, Katedra Praw Człowieka i Pracy Socjalnej

dr hab. Monika Dorota Adamczyk – socjolożka, gerontolożka społeczna, pracownik Instytutu Nauk Socjologicznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Ekspert w zespole ds. opracowania Wojewódzkiego Programu na rzecz Osób Starszych na lata 2012–2015 oraz Wojewódzkiego Programu na Rzecz Osób Starszych na lata 2021–2025. Członek Wojewódzkiej Rady ds. Polityki Senioralnej powołanej przez Zarząd Województwa Lubelskiego. Członek Rady Naukowej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Członek Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego. Zainteresowania naukowe koncentrują się wokół socjologii starości, gerontologii społecznej, problemów społecznych, kapitału społecznego, edukacji osób starszych, wykluczenia społecznego. Autorka ponad 100 artykułów naukowych. Autorka monografii: Społeczne uwarunkowania pomyślnego starzenia się i aktywnego przygotowania do emerytury (2019), Odkrywając dynamiczny trzeci wiek (red.) (2016), Starość między tradycją a współczesnością (red.) (2016), Aktywnie ku emeryturze (2015), Wprowadzenie do teorii kapitału społecznego (2013).

Malwina Krajewska - Uniwersytet Mikołaja Kopernika

dr Malwina Krajewska – adiunktka w Katedrze Badań Kultury Instytutu Socjologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Interesuje się socjologią religii, kultury, ciała i zmian społecznych. Jest wielką miłośniczką badań terenowych. Bacznie przygląda się wielowymiarowym przemianom religijnym zachodzącym w różnych częściach świata. Swoje zainteresowania głównie koncentruje wokół buddyzmu tybetańskiego eksplorując jego przejawy zarówno w Europie jak i w Azji. Autorka Buddyzmu Diamentowej Drogi w Polsce, Narracji o początkach oraz artykułów opublikowanych m.in. w „Studiach Socjologicznych” czy „Kulturze i Społeczeństwie”.

okladka

Opublikowane

21 grudnia 2023

Kategorie

Licencja

Licencja

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN

ISBN

ISBN-13 (15)

978-83-8331-297-2

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN (e-book)

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15)

978-83-8331-298-9

Inne prace tego samego autora