Myślenie pytajne. Teoria i kształcenie

Autorzy

Krzysztof J. Szmidt
Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Edukacji Artystycznej i Pedagogiki Twórczości, 91-408 Łódź, ul. Pomorska 46/48
Elżbieta Płóciennik
Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Pedagogiki Wieku Dziecięcego, Zakład Badań nad Dzieckiem i Dzieciństwem, 91-408 Łódź, ul. Pomorska 46/48

Słowa kluczowe:

lekcje myślenia pytajnego, rozwój poznawczy, pytania twórcze, pytania dydaktyczne, myślenie pytajne

Streszczenie

Publikacja dla nauczycieli różnych przedmiotów, pedagogów różnych specjalności, trenerów twórczości, psychologów szkolnych i trenerów grupowych, animatorów kultury – dla wszystkich tych, którym bliskie jest odkrywanie świata wraz z wychowankami. Zawiera oryginalną i pierwszą tak rozwiniętą w polskiej pedagogice teoretyczną koncepcję myślenia pytajnego jako twórczej kompetencji poznawczej, którą warto rozwijać u uczniów we wszystkich kategoriach wieku.

W części metodycznej czytelnik znajdzie modele lekcji twórczego myślenia pytajnego oraz Dydaktyczny Kodeks Nauczyciela Stymulującego Myślenie Pytajne Uczniów, będący rejestrem zasad pomocy uczniom w rozwoju myślenia pytajnego, nie tylko w klasie szkolnej. Zamieszczono tu także czterdzieści wybranych ćwiczeń (dla wszystkich poziomów kształcenia) wraz ze zwięzłymi zasadami prowadzenia tego typu zajęć. Na końcu autorzy proponują Inwentarz Klasy Przyjaznej Myśleniu Pytajnemu Uczniów.

Biogramy autorów

Krzysztof J. Szmidt - Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Edukacji Artystycznej i Pedagogiki Twórczości, 91-408 Łódź, ul. Pomorska 46/48

 

Prof. dr hab. KRZYSZTOF J. SZMIDT jest pedagogiem, kierownikiem Katedry Edukacji Artystycznej i Pedagogiki Twórczości na Wydziale Nauk o Wychowaniu UŁ. Autor wielu prac naukowych i metodycznych z zakresu wychowania do kreatywności, edukacji kulturalnej i pedagogiki społecznej, w tym pierwszego w Polsce podręcznika akademickiego Pedagogika twórczości (2007; 2013) oraz redaktor pierwszego w Polsce tomu Metody pedagogicznych badań nad twórczością. Teoria i empiria (2009). Współautor podręczników do lekcji twórczości Porządek i Przygoda, Żywioły oraz „kultowego” już projektu kształcenia zintegrowanego Przygoda z klasą (WSiP). Autor oryginalnej koncepcji pomocy w tworzeniu – treningu kreatywności (Eksploracje – Kombinacje – Transformacje), opublikował dwa popularne podręczniki do treningu kreatywności: Trening kreatywności (2018; 2013) oraz Sesje twórczej pomysłowości (2016). Superwizor treningu twórczości Polskiego Stowarzyszenia Kreatywności. Uczestniczką prowadzonego przez niego treningu twórczości była Noblistka Olga Tokarczuk. Ekspert i doradca Zarządu Głównego Odyssey of the Mind Poland, współautor programu edukacji kulturalnej dla Łodzi. Od ponad 25 lat opiekun naukowy Państwowej Ogólnokształcącej Szkoły Artystycznej w Zakopanem, od dwóch lat opiekun Szkoły Podstawowej „Pracownia” w Łodzi, realizującej model szkoły twórczej. Kierownik naukowy projektu „Szkoła Wspierająca Uzdolnienia”, realizowanego od wielu lat w szkołach w Płocku. Przewodniczący rad naukowych serii Wydawnictwa UŁ „Edukacja dla Mądrości” i „Terapia i Wychowanie”. Napisał kilkadziesiąt artykułów naukowych i popularnonaukowych, gościł jako mówca na wielu polskich i międzynarodowych konferencjach naukowych i metodycznych. Jego ostatnie książki to: Edukacyjne uwarunkowania rozwoju kreatywności (Wydawnictwo UŁ, Łódź 2017) oraz ABC kreatywności. Kontynuacje (Difin, Warszawa 2019; pierwszy tom – ABC kreatywności – ukazał się w 2010 r.) – nominowana do Nagrody Teofrasta na najlepszą książkę psychologiczną roku. Wypromował wielu doktorów pedagogiki twórczości i setki magistrantów. Miłośnik wysp greckich, muzyki jazzowej i klasycznej oraz dobrej powieści kryminalnej.

Elżbieta Płóciennik - Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Pedagogiki Wieku Dziecięcego, Zakład Badań nad Dzieckiem i Dzieciństwem, 91-408 Łódź, ul. Pomorska 46/48

 

Dr ELŻBIETA PŁÓCIENNIK jest adiunktem w Katedrze Pedagogiki Wieku Dziecięcego na Wydziale Nauk o Wychowaniu UŁ. Autorka techniki obrazków dynamicznych stymulującej kreatywność (szczególnie myślenie pytajne), zaprezentowanej w publikacji Zabawy z wyobraźnią. Scenariusze i obrazki o charakterze dynamicznym rozwijające wyobraźnię i myślenie twórcze dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (2009; 2012). Efektywności tej techniki poświęciła monografię pt. Stymulowanie zdolności twórczych dziecka – weryfikacja techniki obrazków dynamicznych (2010). Autorka badań nad mądrością dziecka opublikowanych w monografii Mądrość dziecka – predyspozycje, przejawy, perspektywy wspierania (2018) oraz publikacji popularyzujących koncepcję edukacji dla mądrości w praktyce szkolnej: Rozwijanie mądrości dziecka. Koncepcja i wskazówki metodyczne, Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej i Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć dla młodzieży (2016). Popularyzatorka psychopedagogiki kreatywności i mądrości na poziomie wczesnej edukacji na konferencjach naukowych i metodycznych, na łamach czasopism dla nauczycieli („Hejnał Oświatowy”, „Meritum”) oraz podczas warsztatów metodycznych dla nauczycieli; niejednokrotnie była trenerem na warsztatach dla nauczycieli, w projektach doskonalących ich kompetencje metodyczne, m.in.: „Szkoła/ Przedszkole wspierające Uzdolnienia” w Płocku i „Lekcje twórczości – twórcze rozwiązywanie problemów w praktyce” we Wrocławiu. Jest także współautorką serii metodycznej Metoda i wyobraźnia. Podręcznik dla nauczyciela. Lekcje twórczości w klasie 1, 2, 3 (2009; 2020). Fascynację „zasiewania” (…twórczości i mądrości w polskim przedszkolu i szkole) od kilku lat powiela także w odmiennej formie – we własnym ogródku przydomowym.

Bibliografia

Abdulla A.M., Cramond B., The Creative Problem Finding Hierarchy: A Suggested Model of Understanding Problem Finding, „Creativity: Theories – Research – Applications” 2018, vol. 5, s. 197–229.
Zobacz w Google Scholar

Acree Walsh J., Dankert Sattes B., Thinking Through Quality Questioning. Deepening Student Engagement, Corwin, Thousand Oaks 2011.
Zobacz w Google Scholar

Adair J., Sztuka twórczego myślenia, Wolters Kluwer Polska, Kraków 2008.
Zobacz w Google Scholar

Ajdukiewicz K., Logiczne podstawy nauczania, „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1934.
Zobacz w Google Scholar

Ajdukiewicz K., Język i poznanie, PWN, Warszawa 1985.
Zobacz w Google Scholar

Ajdukiewicz K., Zdania pytajne, [w:] Język i poznanie, t. 1, PWN, Warszawa 1985, s. 279–286.
Zobacz w Google Scholar

Appelt K., Wiek szkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka?, [w:] Psychologiczne portrety człowieka, red. A.I. Brzezińska, GWP, Gdańsk 2005, s. 259–301.
Zobacz w Google Scholar

Arlin P.K., Cognitive Development in Adulthood: A Fifth Stage?, „Developmental Psychology” 1975, no. 11, s. 602–606.
Zobacz w Google Scholar

Arlin P.K., Wisdom – The Art of the Problem Finding, [w:] Wisdom: Its Nature, Origins and Development, ed. R.J. Sternberg, Cambridge University Press, New York 1990, s. 230–243.
Zobacz w Google Scholar

Baltes P.B., Smith J., The Psychology of Wisdom and Its Ontogenesis, [w:] Wisdom: Its Nature, Origins and Development, ed. R.J. Sternberg, Cambridge University Press, New York 1990, s. 87–120.
Zobacz w Google Scholar

Baltes P.B., Glück J., Kunzman U., Mądrość. Jej struktura i funkcja w kierowaniu pomyślnym życiem, [w:] Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka, red. J. Czapiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, s. 117–146.
Zobacz w Google Scholar

Bardziejewska M., Okres dorastania. Jak rozpoznać potencjał nastolatków, [w:] Psychologiczne portrety człowieka, red. A.I. Brzezińska, GWP, Gdańsk 2005, s. 345–377.
Zobacz w Google Scholar

Barell J., Developing More Curious Minds, Association for Supervision and Curriculum Development, Alexandria 2003.
Zobacz w Google Scholar

Basseches M.A., Dialectical Schemata: A Framework for the Empirical Study of the Development of Dialectical Thinking, „Human Development” 1980, no.23, s. 400–421.
Zobacz w Google Scholar

Białecka B., Na czym polega sokratejska metoda prowadzenia dyskusji?, http://www.bognabialecka.pl/index.php/artykuly/porady-psychologiczne/64-na-czym-polega-sokratejska-metoda-prowadzenia-dyskusji (dostęp: 26.11.2019).
Zobacz w Google Scholar

Białecka-Pikul M., Narodziny i rozwój refleksji nad myśleniem, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
Zobacz w Google Scholar

Białecka-Pikul M., Szpak M., Stępień-Nycz M., Test refleksji nad myśleniem. Podręcznik, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019.
Zobacz w Google Scholar

Bloom B.S. (ed.), Taxonomy of Educational Objectives, vol. 1: Cognitive Domain, McKay, New York 1956.
Zobacz w Google Scholar

Bonar J., Rozwijanie kreatywności uczniów klas początkowych poprzez zadania dydaktyczne w toku kształcenia zintegrowanego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008.
Zobacz w Google Scholar

Bonar J., Buła A., Edukacyjna wartość dziecięcych pytań, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2019.
Zobacz w Google Scholar

Bonar J., Buła A., Miejsce oraz rola pytań uczniów i nauczycieli w wybranych dyskursach pedagogiki wczesnoszkolnej, [w:] Poznać – Zrozumieć – Doświadczyć. Konstruowanie wiedzy nauczyciela wczesnej edukacji, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013, s. 93–105.
Zobacz w Google Scholar

Boud D., Keogh R., Walker D., Reflection: Turning Experience into Learning, Kogan Page, London 1985.
Zobacz w Google Scholar

Boyd E.M., Fales A.W., Reflective Learning: Key to Learning from Experience, „Journal of Humanistic Psychology” 1983, vol. 23(2), s. 99–117, https://doi.org/10.1177/0022167883232011 (dostęp: 17.06.2020).
Zobacz w Google Scholar

Brożek A., O pytaniach filozoficznych i ich rozstrzygalności, „Studia Philosophiae Christianae” 2009, nr 45/1, s. 7–25.
Zobacz w Google Scholar

Brożek A., Pytania i odpowiedzi. Tło filozoficzne, teoria i zastosowania praktyczne, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar

Bruner J., Poza dostarczone informacje. Studia z psychologii poznawania, PWN, Warszawa 1978.
Zobacz w Google Scholar

Brzezińska A.I., Jak myślimy o rozwoju człowieka, [w:] Psychologiczne portrety człowieka, red. A.I. Brzezińska, GWP, Gdańsk 2004, s. 5–19.
Zobacz w Google Scholar

Buła A., Bonar J., Dziecięce pytania w przedszkolnej i szkolnej przestrzeni edukacyjnej. Obecne i nieobecne potencjały, [w:] Poznać – Zrozumieć – Doświadczyć.
Zobacz w Google Scholar

Konstruowanie wiedzy nauczyciela wczesnej edukacji, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013, s. 107–127.
Zobacz w Google Scholar

Cackowski Z., Problemy i pseudoproblemy, Książka i Wiedza, Warszawa 1964.
Zobacz w Google Scholar

Carlson G., Child of Wonder. Nurturing Creative and Naturally Curios Children, Common Ground Pres, Eugene 2008.
Zobacz w Google Scholar

Chruszczewski M.H., Nuda. Ujęcie psychologiczne i interdyscyplinarne, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa [w druku].
Zobacz w Google Scholar

Ciapała J., Walory poznawcze pytań dzieci w wieku wczesnoszkolnym, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna” 2018, t. 6, nr 2(12), s. 135–146.
Zobacz w Google Scholar

Clapp E.P, Participatory Creativity. Introducing Access and Equity to the Creative Classroom, Routledge, New York 2017.
Zobacz w Google Scholar

Cropley A., Cropley D., Fostering Creativity. A Diagnostic Approach for Higher Education and Organizations, Hampton Press, Creskill 2009.
Zobacz w Google Scholar

Cropley D.H., Cropley A.J., The Psychology of Innovation in Organizations, Cambridge University Press, New York 2015.
Zobacz w Google Scholar

Csíkszentmihályi M., Creativity. The Psychology of Discovery and Invention, HarperPerennial, New York 1996.
Zobacz w Google Scholar

Csíkszentmihályi M., Goetzels J.W., Concern for Discovery: An Attitudinal Component of Creative Production, „Journal of Personality” 1970, vol. 38, s. 91–105.
Zobacz w Google Scholar

Czaja-Chudyba I., Myślenie krytyczne w edukacji. Metodyka kształcenia w szkole podstawowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020.
Zobacz w Google Scholar

Czaja-Chudyba I., Myślenie krytyczne w kontekstach edukacji wczesnoszkolnej – uwarunkowania nieobecności, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2013.
Zobacz w Google Scholar

Czerniawska E., Refleksyjność-impulsywność a przebieg i efekty uczenia się, „Nowiny Psychologiczne” 2002, nr 1, s. 21–33.
Zobacz w Google Scholar

De Bono E., Jak stosować myślenie lateralne. Rozwiązywanie problemów metodą pozalogiczną, Wydawnictwo Medium, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

De Bono E., Kurs myślenia. Narzędzia myślenia dla tych, którzy chcą naprawdę wykorzystać swoją inteligencję, Wydawnictwo JK, Łódź 2008.
Zobacz w Google Scholar

De Bono E., Naucz się myśleć kreatywnie, Wydawnictwo Prima, Warszawa 1995.
Zobacz w Google Scholar

De Vigan D., Prawdziwa historia, Sonia Draga, Warszawa 2016.
Zobacz w Google Scholar

Dewey J., Jak myślimy?, PWN, Warszawa 1988.
Zobacz w Google Scholar

Dewey J., Logic: The Theory of Inquiry, Henry Holt and Company, New York 1938.
Zobacz w Google Scholar

DiYanni R., Pomyśl, zanim pomyślisz. Myślenie krytyczne i kreatywne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016.
Zobacz w Google Scholar

Dillon J.T., Problem Finding and Solving, „Journal of Creative Behavior” 1982, vol. 16, s. 97–111.
Zobacz w Google Scholar

Dillon J.T., Questioning and Teaching. A Manual of Practice, Teachers College Press, Eugene 1988.
Zobacz w Google Scholar

Dobrowolski A.B., Mój życiorys naukowy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1958.
Zobacz w Google Scholar

Dobrołowicz W., Psychodydaktyka kreatywności, WSPS, Warszawa 1995.
Zobacz w Google Scholar

Du Sautoy M., Kod kreatywności. Sztuka i innowacje w epoce sztucznej inteligencji, Copernicus Center Press, Kraków 2020.
Zobacz w Google Scholar

Duchliński P., Obraz świata zakładany w pytaniach filozoficznych – na przykładzie fenomenologii (Ingarden) i tomizmu egzystencjalnego (Krąpiec), „Logos i Etos” 2016, nr 2, s. 7–31.
Zobacz w Google Scholar

Duchliński P., Ontogeneza pytania „dlaczego” w perspektywie epistemologii genetycznej i jej filozoficzne implikacje, „Logos i Etos” 2018, nr 1, s. 7–41.
Zobacz w Google Scholar

Dudek S.Z., Cote R., Problem Finding Revisited, [w:] Problem Finding, Problem Solving and Creativity, ed. M.A. Runco, Ablex Publishing Corporation, Norwood 1994, s. 130–150.
Zobacz w Google Scholar

Dylak S., Architektura wiedzy w szkole, Difin, Warszawa 2013.
Zobacz w Google Scholar

Dylak S., Konstruktywizm jako obiecująca perspektywa kształcenia nauczycieli, https://docplayer.pl/687837-1-konstruktywizm-jako-teoria-wiedzypoznawania-i-uczenia-si.html (dostęp: 20.06.2020).
Zobacz w Google Scholar

Eris Ö., Asking generative design questions: a fundamental cognitive mechanism in design thinking, [w:] publikacja po konferencji International Conference on Engineering Design (ICED03), eds A. Folkeson, K Gralen, M. Norell, U. Sellgren, Stockholm 2003, s. 587–588, https://www.researchgate.net/publication/263140390_Asking_Generative_Design_Questions_A_Fundamental_Cognitive_Mechanism_in_Design_Thinking (dostęp: 9.06.2020).
Zobacz w Google Scholar

Filipiak E., Budowanie rusztowania dla myślenia i uczenia się dzieci w perspektywie społeczno-kulturowej teorii Lwa S. Wygotskiego, [w:] Nauczanie rozwijające we wczesnej edukacji według Lwa S. Wygotskiego. Od teorii do zmiany w praktyce, red. E. Filipiak, Agencja Reklamowo-Wydawnicza ArtStudio, Bydgoszcz 2015, s. 15–36.
Zobacz w Google Scholar

Filipiak E., Pytania – ich znaczenie dla rozwijania zdolności uczenia i myślenia, [w:] Rozwijanie zdolności uczenia się, red. E. Filipiak, GWP, Gdańsk 2012, s. 156–163.
Zobacz w Google Scholar

Filipiak E., Wartość edukacyjna pytań, czyli o potrzebach edukacyjnych dzieci w wieku wczesnoszkolnym, [w:] Integracja w edukacji. Dylematy teorii i praktyki, red. J. Jakóbowski, A. Jakubowicz, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2002, s. 448–462.
Zobacz w Google Scholar

Filipiak E., Lemańska-Lewandowska E., Możliwości rozwijania myślenia i uczenia się dzieci poprzez stawianie zadań rozwojowych, [w:] Nauczanie rozwijające we wczesnej edukacji według Lwa S. Wygotskiego. Od teorii do zmiany w praktyce, red. E. Filipiak, Agencja Reklamowo-Wydawnicza ArtStudio, Bydgoszcz 2015, s. 39–65.
Zobacz w Google Scholar

Fisher R., Lepszy start. Jak rozwijać umysł dziecka, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2002.
Zobacz w Google Scholar

Fisher R., Uczymy, jak myśleć, WSiP, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Fisher R., Uczymy, jak się uczyć, WSiP, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Fisher R., Williams M. (eds), Unlocking Creativity. Teaching Across the Curriculum, David Fulton Publishers, London 2004.
Zobacz w Google Scholar

Fontana D., Psychologia dla nauczycieli, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1998.
Zobacz w Google Scholar

Franken R.E., Psychologia motywacji, GWP, Gdańsk 2005.
Zobacz w Google Scholar

Freese H.-L., Nasz dzieci są filozofami, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.
Zobacz w Google Scholar

Fromm E., The Creative Attitude, [w:] Creativity and Its Cultivation, ed. H.H. Anderson, Harper and Row, New York 1959, s. 44–54.
Zobacz w Google Scholar

Gelb M.J., Myśleć jak Leonardo da Vinci, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 1999.
Zobacz w Google Scholar

Getzels W., Csíkszentmihályi M., The Creative Vision: A Longitudinal Study of Problem Finding in Art, Wiley, New York 1976.
Zobacz w Google Scholar

Gibbs G., Learning by Doing: A guide to Teaching and Learning Methods, Further Education Unit, Oxford 1988.
Zobacz w Google Scholar

Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” w społeczeństwie w epoce późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar

Gogacz M., Osoba zadaniem pedagogiki. Wykłady bydgoskie, Oficyna Wydawnicza NAVO, Warszawa 1997, http://www.katedra.uksw.edu.pl/gogacz/ksiazki/osoba_zadaniem_pedagogiki.pdf (dostęp: 27.02.2017).
Zobacz w Google Scholar

Góralski A., Być nowatorem: poradnik twórczego myślenia, PWN, Warszawa 1990.
Zobacz w Google Scholar

Grass R., Myśleć jak Sokrates, czyli sztuka zadawania pytań, Bauer-Weltbild Media, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar

Grossmann I., Varnum M.E.V., Park D.C., Kitayama R., Nisbett R.E., Reasoning about Social Conflicts Improves into Old Age, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America” 2010, vol. 107(16), s. 7246–7250.
Zobacz w Google Scholar

Gruszczyk-Kolczyńska E., O pożytku z pięknego czytania dzieciom, uważnego słuchania, wspólnego oglądania obrazków i mądrego rozmawiania, Nowa Era, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar

Guilford J.P., Creativity, „American Psychologist” 1950, vol. 14, s. 444–454.
Zobacz w Google Scholar

Guilford J.P., Intelligence, Creativity and their Educational Implications, Robert R. Knapp Publisher, San Diego 1968.
Zobacz w Google Scholar

Guilford J.P., Natura inteligencji człowieka, PWN, Warszawa 1978.
Zobacz w Google Scholar

Gurba E., Wczesna dorosłość, [w:] Psychologia rozwoju człowieka, t. 2: Charakterystyka okresów życia człowieka, red. B. Harwas-Napierała, J. Trempała, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014, s. 202–233.
Zobacz w Google Scholar

Guziuk-Tkacz M., Badania diagnostyczne w pedagogice i psychopedagogice, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2011.
Zobacz w Google Scholar

Himsl R., Millar G.W., Measure of Questioning Skills, Scholastic Testing Service, Benseville 1994.
Zobacz w Google Scholar

Horecka A., Geneza i rozwój Ajdukowiczowskiej teorii pytań. Erotetyka Kazimierza Ajdukiewicza a erotetyki Bernarda Bolzana, Kazimierza Twardowskiego i Romana Ingardena, „Filo-Sofija” 2015, nr 25, s. 165–202.
Zobacz w Google Scholar

Hurlock E., Rozwój dziecka. Tom 2, PWN, Warszawa 1985.
Zobacz w Google Scholar

Ingarden R., Z teorii języka i filozoficznych podstaw logiki, PWN, Warszawa 1972.
Zobacz w Google Scholar

Jakubowski M., Siedem najważniejszych pytań nauki, „Wszystko co Najważniejsze” 2020, https://wszystkoconajwazniejsze.pl/7-najwazniejszych-pytan-nauki/ (dostęp: 2.02.2020).
Zobacz w Google Scholar

Janowski A., Uczeń w teatrze życia szkolnego, WSiP, Warszawa 1998.
Zobacz w Google Scholar

Jarvis P., Learning to be a Person in Society, Routledge, London 2009.
Zobacz w Google Scholar

Jarvis P., Transformatywny potencjał uczenia się w sytuacjach kryzysowych, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2012, nr 3, s. 127–135.
Zobacz w Google Scholar

Jay E.S, Perkins D.N., Problem Finding: The Search for Mechanism, [w:] The Creativity Research Handbook. Volume One, ed. M.A. Runco, Cresskill, Hampton Press 1997, s. 257–293.
Zobacz w Google Scholar

Jodłowska B., Sokrates i pedagogika, [w:] Wychowanie, mądrość, kultura. Problemy współczesnego wychowania w perspektywie sokratejskiej, red. B. Jodłowska, M. Flanczewska-Wolny, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2011, s. 26–43.
Zobacz w Google Scholar

Jonkisz A., Wieloznaczność zdań pytajnych, „Filozofia Nauki” 2019, vol. 27(4), s. 115–134.
Zobacz w Google Scholar

Kamza A., Rozwój dziecka. Wczesny wiek szkolny, [w:] Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania, t. 3, seria 1, red. A.I. Brzezińska, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014.
Zobacz w Google Scholar

Kapuściński R., Podróże z Herodotem, Agora S.A., Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar

Kaufman J.C., Baer J., Plucker J.A., Essentials of Creativity Assessment, Wiley, New York 2008.
Zobacz w Google Scholar

King P.M., Kitchener K.S., Developing Reflective Judgment, Jossey-Bass, San Francisco 1994.
Zobacz w Google Scholar

King P.M., Kitchener K.S., The Reflective Judgment Model: Twenty Years of Epistemic Cognition, [w:] Personal Epistemology: The Psychology of Beliefs about Knowledge and Knowing, eds B.K. Hofer, P.R. Pintrich, Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah 2002, s. 37–61.
Zobacz w Google Scholar

Klęk W., Cykl refleksyjny Gibbsa, 2018, https://wojciechklek.pl/cykl-refleksyjny-gibbsa/ (dostęp: 9.11.2019).
Zobacz w Google Scholar

Klus-Stańska D., Konstruowanie wiedzy w szkole, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2000.
Zobacz w Google Scholar

Klus-Stańska D., Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.
Zobacz w Google Scholar

Klus-Stańska D., Po co nam wiedza potoczna w szkole?, [w:] Pedagogika w pokoju nauczycielskim, red. K. Kruszewski, WSiP, Warszawa 2000, s. 134–154.
Zobacz w Google Scholar

Klus-Stańska D., Twórcze myślenie uczniów – mity, nieporozumienia, możliwości, „Problemy Wczesnej Edukacji” 2008, nr 1(7), s. 109–118.
Zobacz w Google Scholar

Kolańczyk A., Czuję, myślę, jestem. Świadomość i procesy psychiczne w ujęciu poznawczym, GWP, Gdańsk 1999.
Zobacz w Google Scholar

Kozielecki J., Społeczeństwo transgresyjne. Szansa i ryzyko, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2004.
Zobacz w Google Scholar

Kozłowski W., Twórcze dziecko w szkole – możliwości rozwoju, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2004.
Zobacz w Google Scholar

Kruszewski K., Od tłumacza, [w:] R. Fisher, Uczymy, jak myśleć, WSiP, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Kubicka D., Myślenie refleksyjne w dorosłości: model sądu refleksyjnego Karen Kitchener i Patricii King a sposoby myślenia dorosłych o sprawach znanych z mediów, [w:] Nowe perspektywy badań rozwoju w dzieciństwie i dorosłości. Księga pamiątkowa dla profesor Marii Kielar-Turskiej, red. D. Kubicka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015, s. 177–198.
Zobacz w Google Scholar

Kubicka D., Twórcze działanie dziecka w sytuacji zabawowo-zadaniowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2003.
Zobacz w Google Scholar

Kubiński T., Wstęp do logicznej teorii pytań, PWN, Warszawa 1971.
Zobacz w Google Scholar

Kupisiewicz C., Kupisiewicz M., Słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar

Krąpiec M., Filozofia co wyjaśnia?, Wydawnictwo KUL, Lublin 1999.
Zobacz w Google Scholar

Kwiatkowska H., Pedeutologia, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar

Landau E., Education Toward the Future: Asking Questions, [w:] Creativity. A Handbook for Teachers, ed. Ai-Girl Tan, World Scientific Publishing, Singapore 2007, s. 187–192.
Zobacz w Google Scholar

Landau E., Twoje dziecko jest zdolne, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar

Ledzińska M., Czerniawska E., Psychologia nauczania. Ujęcie poznawcze. Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
Zobacz w Google Scholar

Leszczyński G., Językowy obraz świata dziecka, „Wychowanie w Przedszkolu” 2005, nr 10, s. 4–7.
Zobacz w Google Scholar

Ligęza M., Interpersonalna funkcja pytań dzieci w wieku 1;6-6;0, „Zeszyty Naukowe UJ. Prace Psychologiczno-Pedagogiczne” 1980, z. 31, s. 216–233.
Zobacz w Google Scholar

Ligęza M., Jak żyć? – wiedza zdobywana przez pytania dziecięce, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/83898/ligeza_jak_zyc_2009.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 21.06.2020).
Zobacz w Google Scholar

Ligęza M., Poznawcza funkcja pytań dzieci w okresie poniemowlęcym i przedszkolnym, „Psychologia Wychowawcza” 1982, nr 5, s. 501–519.
Zobacz w Google Scholar

Ligęza M., Rola pytań dzieci 3–6-letnich w inicjowaniu i podtrzymywaniu rozmowy z dorosłymi, [w:] Z badań nad kompetencjami komunikacyjnymi dzieci, red. B. Bokus, M. Hamana, ENERGA, Warszawa 1992, s. 181–201.
Zobacz w Google Scholar

Ligęza W., Co dzieci wiedzą o twórczości i tworzeniu?, Wydawnictwo PETRUS, Kraków 2017.
Zobacz w Google Scholar

Ligęza W., Model rozwijania kompetencji kreatywnej u dzieci od 3. roku życia, [w:] Dydaktyka twórczości. Koncepcje – Problemy – Rozwiązania, red. K.J. Szmidt, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2003, s. 285–295.
Zobacz w Google Scholar

Lipman M., Thinking in Education, second edition, Cambridge University Press, New York 2003.
Zobacz w Google Scholar

Lipman M., Sharp A.M., Oscanyan F.S., Filozofia w szkole, Wydawnictwo CODN, Warszawa 1997.
Zobacz w Google Scholar

Lucas P., Critical Reflection. What Do We Really Mean?, 2013, http://acen.edu.au/2012/conference/wp-content/uploads/2012/11/92_Critical-reflection.pdf (dostęp: 4.04.2016).
Zobacz w Google Scholar

Łagodzka A., Zrozum świat. Podręcznik dla nauczycieli i nauczycielek przedszkolnych, Instytut Globalnej Odpowiedzialności, Warszawa 2016.
Zobacz w Google Scholar

Łukaszewski W., Mądrość i różne niemądrości, Wydawnictwo Smak Słowa, Sopot 2018.
Zobacz w Google Scholar

Łukaszewski W., Wielkie i te mniejsze pytania psychologii, Wydawnictwo Smak Słowa, Sopot 2015.
Zobacz w Google Scholar

Marzano R., Simms J.S., Questioning Sequences in the Classroom, Marzano Research, Bloomington 2014.
Zobacz w Google Scholar

Matczak A., Style poznawcze. Rola indywidualnych preferencji, PWN, Warszawa 1982.
Zobacz w Google Scholar

Macworth M.C., Originality, „American Psychologist” 1965, no. 20, s. 51–66.
Zobacz w Google Scholar

Marciszewski W., Logiczna teoria pytań w zastosowaniach na co dzień, „Logika Polska” 2004, nr 5, http://calculemus.org/lect/Logika04-05/r01/1pytania.pdf (dostęp: 25.06.2020).
Zobacz w Google Scholar

Maslow A.H., W stronę psychologii istnienia, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2004.
Zobacz w Google Scholar

Mezirow J., Transformative Dimensions of Adult Learning, Jossey-Bass, San Francisco 1991.
Zobacz w Google Scholar

Michalska P., Szymanik-Kostrzewska A., Gurba E., Trempała J., Rozwój myślenia w dorosłości: o sposobach badania rozumowania postformalnego w codziennych sytuacjach, „Psychologia Rozwojowa” 2016, t. 21, nr 2, s. 55–71.
Zobacz w Google Scholar

Mietzel G., Psychologia kształcenia, GWP, Gdańsk 2002.
Zobacz w Google Scholar

Millar G., The Power of Questioning: An Enabling Strategy to Enhance Learning, [w:] On the Edge and Keeping on the Edge, ed. E.P. Torrance, Ablex Publishing, Westport 2000, s. 102–122.
Zobacz w Google Scholar

Mokrzycki E., Czy do nauki przychodzi się z pytaniami, [w:] Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2007, s. 206–213.
Zobacz w Google Scholar

Mönks F.J., Ypenburg I.H., Jak rozpoznać zdolne dziecko. Poradnik dla rodziców, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007.
Zobacz w Google Scholar

Nęcka E., Inteligencja. Geneza. Struktura. Funkcje, GWP, Gdańsk 2005.
Zobacz w Google Scholar

Nęcka E., Proces twórczy i jego ograniczenia, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1995.
Zobacz w Google Scholar

Nęcka E., Psychologia twórczości, GWP, Gdańsk 2001.
Zobacz w Google Scholar

Nęcka E., TRoP… Twórcze Rozwiązywanie Problemów, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1994.
Zobacz w Google Scholar

Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B., Wichary S., Psychologia poznawcza. Wydanie nowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.
Zobacz w Google Scholar

Niemierko B., Pomiar wyników kształcenia, WSiP, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Nosal C.S., Psychologiczne modele umysłu, PWN, Warszawa 1990.
Zobacz w Google Scholar

Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar

Okraj Z., Alfabet twórczych dyskusji, Oficyna Wydawnicza „STON2”, Kielce 2013.
Zobacz w Google Scholar

Okraj Z., Funkcje dyskusji w stymulowaniu twórczego myślenia studentów, Wydawnictwo UJK, Kielce 2012.
Zobacz w Google Scholar

Okraj Z., Twórcze rozwiązywanie problemów z zastosowaniem nowych technik dyskusji. Teoria – badania – trening, Wydawnictwo UJK, Kielce 2015.
Zobacz w Google Scholar

Paul R., Elder L., A Guide for Educators to Critical Thinking Competency Standards. Standards, Principles, Performance. Indicators, and Outcomes with a Critical Thinking Master Rubric, Foundation for Critical Thinking, Tomales 2005.
Zobacz w Google Scholar

Paul R., Elder L., The Miniature Guide to Critical Thinking Concepts and Tools, fifth edition, Foundation for Critical Thinking Press, Dillon Beach 2008, https://epdf.pub/the-miniature-guide-to-critical-thinking-concepts-andtools.html (dostęp: 11.11.2019).
Zobacz w Google Scholar

Pawłowski T., Teoria pytań i jej zastosowania, [w:] Metodologiczne zagadnienia humanistyki, PWN, Warszawa 1969, s. 67–121.
Zobacz w Google Scholar

Pelc J., Prace z pragmatyki, semantyki i metodologii semiotyki, red. J. Pelc, Ossolineum, Wrocław 1991.
Zobacz w Google Scholar

Perkins D., Making Learning Whole. How Seven Principles of Teaching can Transform Education, Jossey-Bass, San Francisco 2009.
Zobacz w Google Scholar

Perkowska-Klejman A., Przegląd literatury przedmiotu. Refleksyjność w kontekście uczenia się. Poszukiwanie pojęć, modeli i metod, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 2018.
Zobacz w Google Scholar

Perrott E., Efektywne nauczanie, WSiP, Warszawa 1995.
Zobacz w Google Scholar

Petty G., Nowoczesne nauczanie. Praktyczne wskazówki i techniki dla nauczycieli, wykładowców i szkoleniowców, GWP, Gdańsk 2010.
Zobacz w Google Scholar

Piaget J., Mowa i myślenie dziecka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Zobacz w Google Scholar

Pietrasiński Z., Mądrość, czyli świetne wyposażenie umysłu, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar

Plucker J.A., Makel M.C., Quian M., Assessment of Creativity, [w:] The Cambridge Handbook of Creativity, second edition, eds J.C. Kaufman, R.J. Sternberg, Cambridge University Press, New York 2019, s. 44–69.
Zobacz w Google Scholar

Płóciennik E., Mądrość dziecka. Predyspozycje – przejawy – perspektywy wspierania, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2018.
Zobacz w Google Scholar

Płóciennik E., Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
Zobacz w Google Scholar

Płóciennik E., Stymulowanie zdolności twórczych dziecka. Weryfikacja techniki obrazków dynamicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010.
Zobacz w Google Scholar

Płóciennik E., Dobrakowska A., Zabawy z wyobraźnią. Scenariusze i obrazki o charakterze dynamicznym rozwijające wyobraźnię i myślenie twórcze dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, Wydawnictwo AH-E, Łódź 2009.
Zobacz w Google Scholar

Płóciennik E., Just M., Dobrakowska A., Woźniak J., Metoda i wyobraźnia. Podręcznik dla nauczyciela. Lekcje twórczości, klasa I, II i III, Difin, Warszawa 2020.
Zobacz w Google Scholar

Pohlmann T., Thomas N.M., Relearning the Art of Asking Questions, 2015, https://hbr.org/2015/03/relearning-the-art-of-asking-questions (dostęp: 13.03.2020).
Zobacz w Google Scholar

Pobojewska A., Co to znaczy filozofować?, „Analiza i Egzystencja” 2011, nr 15, s. 102.
Zobacz w Google Scholar

Pobojewska A., Edukacja dla samodzielności. Warsztaty z dociekań filozoficznych. Teoria i metodyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2019.
Zobacz w Google Scholar

Popper K.R., Droga do wiedzy. Domysły i refutacje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Postman N., The End of Education. Redefinition the Value of School, Knopf, New York 1996.
Zobacz w Google Scholar

Postman N., Technopol. Triumf techniki nad kulturą, PIW, Warszawa 1995.
Zobacz w Google Scholar

Postman N., W stronę XVIII stulecia, PIW, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar

Postman N., Zabawić się na śmierć, MUZA SA, Warszawa 2002.
Zobacz w Google Scholar

Półturzycki J., Pytanie, [w:] Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, t. 4, red. T. Pilch, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2005, s. 1294–1295.
Zobacz w Google Scholar

Radziwiłłowicz W., Rozwój poznawczy dzieci w młodszym wieku szkolnym, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2004.
Zobacz w Google Scholar

Redyk M., Edukacyjna wartość pytań dzieci w wieku wczesnoszkolnym, „Forum Dydaktyczne” 2007, nr 2, s. 84–98.
Zobacz w Google Scholar

Rogers C.R., O stawaniu się osobą, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2002.
Zobacz w Google Scholar

Rogers C.R., Seeing Student Learning: Teacher Change and the Role of Reflection, „Harvard Educational Review” 2002, vol. 72, s. 230–253.
Zobacz w Google Scholar

Rostan S.M., In the Spirit of the Howard Gruber’s Gift: Case Studies of Two Young Artists’ Evolving Systems, „Creativity Research Journal” 2003, vol. 15, no. 1, s. 45–60.
Zobacz w Google Scholar

Racinowski S., Pytanie i odpowiedź, Nasza Księgarnia, Warszawa 1967.
Zobacz w Google Scholar

Runco M.A., Creativity. Theories and Themes: Research, Development and Practice, second edition, Academic Press, San Diego 2014.
Zobacz w Google Scholar

Runco M.A. (ed.), Problem Finding, Problem Solving and Creativity, Ablex Publishing Corporation, Norwood 1994.
Zobacz w Google Scholar

Runco M.A., Chand I., Problem Finding, Evaluative Thinking and Creativity, [w:] Problem Finding, Problem Solving and Creativity, ed. M.A. Runco, Ablex Publishing Corporation, Norwood 1994, s. 40–77.
Zobacz w Google Scholar

Runco M.A., Dow G., Problem Finding, [w:] Encyclopedia of Creativity, eds M.A. Runco, S.R. Pritzker, vol. 2, Academic Press, San Diego 1999, s. 433–435.
Zobacz w Google Scholar

Runco M., Nemiro J., Problem Finding, Creativity and Giftedness, „Roeper Review” 1994, vol. 16, issue 4.
Zobacz w Google Scholar

Sawyer K., The Creative Classroom. Innovative Teaching for 21st-Century Learners, Teachers College Press, New York 2019.
Zobacz w Google Scholar

Sawyer K., Zig Zag. The Surprising Path to Greater Creativity, Jossey-Bass, San Francisco 2013.
Zobacz w Google Scholar

Schaffer R.H., Epizody wspólnego zaangażowania jako kontekst rozwoju poznawczego, [w:] Dziecko w świecie ludzi i przedmiotów, red. A.I. Brzezińska, G. Lutomski, Zysk i S-ka, Poznań 1994, s. 177–180.
Zobacz w Google Scholar

Schön D., The Reflective Practitioner, Basic Books, New York 1983.
Zobacz w Google Scholar

Schwartz E.I., Nektar. Twórcze paliwo wynalazczości i innowacji, Helion, Gliwice 2006.
Zobacz w Google Scholar

Shumakova N., Study of Students Curiosity, „Roeper Review” 1992, vol. 14, s. 197, http://dx.doi.org/10.1080/02783199209553427 (dostęp: 21.06.2020).
Zobacz w Google Scholar

Siedlecka J., Biografie odtajnione. Z archiwów literackich bezpieki, Zysk i S-ka, Poznań 2011.
Zobacz w Google Scholar

Simonton D.K., The Genius Checklist. Nine Paradoxical Tips on How You Become a Creative Genius, The MIT Press, Cambridge 2018.
Zobacz w Google Scholar

Sołowiej J., Koncepcja kształcenia C. Rogersa i E.P. Torrance’a, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1988.
Zobacz w Google Scholar

Smykowski B., Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać, [w:] Psychologiczne portrety człowieka, red. A.I. Brzezińska, GWP, Gdańsk 2005, s. 165–207.
Zobacz w Google Scholar

Starko A.J., Creativity in the Classroom. Schools of Curious Delight, second edition, Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah 2001.
Zobacz w Google Scholar

Starko A.J., Creativity in the Classroom. Schools of Curious Delight, third edition, Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah 2005.
Zobacz w Google Scholar

Starko A.J., Creativity in the Classroom. Schools of Curious Delight, sixth edition, Routledge, New York–London 2018.
Zobacz w Google Scholar

Starko A.J., Finding the Problem Finders: Problem Finding and the Development of Talent, [w:] Talents Unfolding: Cognition and Development, eds R. Friedman, B. Shore, American Psychological Association, Washington 2000, s. 233–249.
Zobacz w Google Scholar

Starko A.J., Problem Finding in Creative Writing: An Exploratory Study, „Journal for the Education of the Gifted” 1989, vol. 12, s. 172–186.
Zobacz w Google Scholar

Starko A.J., Problem Finding: A Key to Creative Productivity, [w:] Investigating Creativity in Youth. Research and Methods, eds A.S. Fishkin, B. Cramond, P. Olszewski-Kubilius, Hampton Press, Cresskill 1999, s. 75–97.
Zobacz w Google Scholar

Sternberg R.J., Enhancing People’s Creativity, [w:] The Cambridge Handbook of Creativity, eds J.C. Kaufman, R.J. Sternberg, Cambridge University Press, New York 2019, s. 88–105.
Zobacz w Google Scholar

Sternberg R.J., Successful Intelligence: How Practical and Creative Intelligence Determine Success in Life, Simon & Schuster, New York 1996.
Zobacz w Google Scholar

Sternberg R.J., Wisdom, Intelligence, and Creativity Synthesized, Cambridge University Press, Cambridge 2003.
Zobacz w Google Scholar

Sternberg R.J., Spear-Swerlin L., Jak nauczyć dzieci myślenia, GWP, Gdańsk 2003.
Zobacz w Google Scholar

Sternberg R.J., Jarvin L., Grigorienko E.L., Mądrość, inteligencja i twórczość w nauczaniu. Jak zapewnić uczniom sukces, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2018.
Zobacz w Google Scholar

Straś-Romanowska M., Późna dorosłość, [w:] Psychologia rozwoju człowieka, red. J. Trempała, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011, s. 263–287.
Zobacz w Google Scholar

Szczepska-Pustkowska M., Dociekania filozoficzne z dziećmi, [w:] Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy, rozwiązania, red. D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009, s. 548–586.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., ABC kreatywności, Difin, Warszawa 2010.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., ABC kreatywności. Kontynuacje, Difin, Warszawa 2019.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Czy dziwny jest ten świat? O roli zdziwienia w rozwoju kreatywności, [w:] W kręgu sztuki i ekspresji dziecka. Rozważania inspirujące, red. K. Krasoń, B. Mazepa-Domagała, Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Mysłowice–Katowice 2006, s. 15–28.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Edukacja według Torrance’a, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2004, nr 4, s. 27–45.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Edukacyjne uwarunkowania rozwoju kreatywności, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2017.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Geneza pytań problemowych w badaniach pedagogicznych: dziedziczenie, odkrycie, zredefiniowanie, [w:] Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki, red. J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając, K.J. Szmidt, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2010, s. 175–191.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Jak stymulować zdolności „myślenia pytajnego” uczniów?, „Życie Szkoły” 2004, nr 7, s. 17–22.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Kto pyta, ten tworzy. Znaczenie myślenia pytajnego w edukacji dzieci i młodzieży, [w:] Edukacja a myślenie. Inkluzja czy współmierność…, red. K. Przyszczypkowski, S. Futyma, G. Barabasz, Wydawnictwo UAM, Poznań 2018, s. 199–211.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Mądrość jako cel kształcenia. Stary problem w świetle nowych teorii, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2002, nr 3(19), s. 47–64.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Nuda jako problem pedagogiczny, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2013, nr 3(630), s. 55–69.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Pedagogika twórczości, wyd. drugie poszerzone, GWP, Gdańsk 2013.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Sesje twórczej pomysłowości dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych, Helion, Gliwice 2016.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Szkolne inhibitory twórczej aktywności uczniów w świetle wyników badań typu action research, [w:] Nowe konteksty (dla) edukacji alternatywnej XXI wieku, red. B. Śliwerski, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2001, s. 306–328.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Szkoła ciekawości i zachwytu – rzecz o koncepcji wychowania do twórczości Alane Jordan Starko, [w:] Kreatywność – kluczem do sukcesu w edukacji, red. W. Dobrołowicz, K.J. Szmidt, I. Pufal-Struzik, U. Ostrowska, J. Gralewski, „Wszechnica Polska” Szkoła Wyższa TWWP, Warszawa 2006, s. 134–144.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Szkoła przeciw myśleniu pytajnemu uczniów, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2003, nr 2(22), s. 21–44.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Trening kreatywności. Podręcznik dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych, wyd. drugie poszerzone, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2013.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Współczesne koncepcje wychowania do kreatywności i nauczania twórczości: przegląd stanowisk polskich, [w:] Dydaktyka twórczości. Koncepcje – problemy – rozwiązania, red. K.J. Szmidt, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2003, s. 9–133.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Za dużo twórczości? Pułapki twórczości codziennej i amatorskiej w kulturze nadmiaru, kiczu i braku smaku, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2015, t. 18, nr 2(70), s. 79–95.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., „Za dużo, za szybko, za łatwo”: podstawowe błędy trenerów twórczości, [w:] Trening twórczości w szkole wyższej, red. K.J. Szmidt, Wydawnictwo AH-E, Łódź 2005, s. 81–102.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J. (red.), Metody pedagogicznych badań nad twórczością. Teoria i empiria, Wydawnictwo AH-E, Łódź 2009.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Majewska-Owczarek A., Theoretical Models of Teaching Creativity – Critical Review, „Creativity: Theories – Research – Application” [w druku].
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Ligęza W. (red.), Twórczość dzieci i młodzieży. Stymulowanie – Badanie – Wsparcie, Ośrodek Twórczej Edukacji „Kangur”, Kraków 2009.
Zobacz w Google Scholar

Szmidt K.J., Modrzejewska-Świgulska M. (red.), Zasoby twórcze człowieka. Wprowadzenie do pedagogiki pozytywnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
Zobacz w Google Scholar

Szuman S., Rozwój pytań dziecka. Badania nad rozwojem umysłowości dziecka na tle jego pytań, [w:] Dzieła wybrane, t. 1, WSiP, Warszawa 1985, s. 274–323.
Zobacz w Google Scholar

Szumna D., Komu w szkole wolno pytać?, „Kwartalnik Edukacyjny” 2008, nr 3–4(54–55), s. 44–53.
Zobacz w Google Scholar

Szymczak J., AnAlySE jako narzędzie stymulujące rozwój refleksyjności i refleksji nauczyciela dotyczącej codzienności szkolnej, „Problemy Wczesnej Edukacji” 2018, nr 3(42), s. 103–112.
Zobacz w Google Scholar

Szymczak J., Co się dzieje w umysłach nauczycieli, kiedy myślą o pracy z uczniami?, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2017, nr 3, s. 117–130.
Zobacz w Google Scholar

Szymczak J., Model rozwijania refleksyjności u (przyszłych) nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej – założenia, istota, motywy konstruowania i nadawania mu wymiaru praktycznego, „Problemy Wczesnej Edukacji” 2015, nr 1(28), s. 140–153.
Zobacz w Google Scholar

Szymczak J., Refleksja nauczycieli wczesnej edukacji dotycząca pracy z uczniami (w perspektywie badań rekonstrukcyjnych). Studium teoretyczno-metodologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2017.
Zobacz w Google Scholar

Szymczak J., Refleksyjność i refleksja z perspektywy nauczycieli wczesnej edukacji – doniesienie z badań własnych, [w:] Codzienność jako wyzwanie edukacyjne, t. 2, red. I. Paszenda, Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2017, s. 233–243.
Zobacz w Google Scholar

Szymczak J., Typologia nauczycielskiej refleksji dotyczącej pracy z uczniami, „Problemy Wczesnej Edukacji” 2017, nr 3, s. 50–60.
Zobacz w Google Scholar

Szymczak J., Znaczenie koncepcji teoretycznych dla projektowania modelu rozwijania refleksyjności i refleksji nauczycieli, [w:] Wokół edukacji polonistycznej: diagnozy – dylematy – propozycje, red. B. Jarosz, I. Puchala, J. Wakulak, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2018, s. 39–51.
Zobacz w Google Scholar

Szymczak M. (red.), Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
Zobacz w Google Scholar

Śnieżyński M., Rola i znaczenie pytań w szkolnej edukacji, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 2013, nr 29, s. 13–22.
Zobacz w Google Scholar

Śpiewak R., Fenomenologiczna teoria pytań Romana Ingardena, „Studia Philosophiae Christianae” 2001, nr 37/2, s. 102–118.
Zobacz w Google Scholar

Śpiewak R., Kazimierza Ajdukiewicza i Romana Ingardena teorie pytań, „Studia Philosophiae Christianae” 2002, nr 38/1, s. 69–82.
Zobacz w Google Scholar

Tokarz A., Dynamika procesu twórczego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.
Zobacz w Google Scholar

Tokarz A., O wzbudzaniu ciekawości. Cz. I. Charakterystyka zjawiska, „Przegląd Psychologiczny” 1989, nr 3, s. 730–747.
Zobacz w Google Scholar

Tokarz A., O wzbudzaniu ciekawości. Cz. II. Stymulatory ciekawości i motywacji poznawczej, „Przegląd Psychologiczny” 1989, nr 4, s. 899–920.
Zobacz w Google Scholar

Tokarz A., Rola motywacji poznawczej w aktywności twórczej, Ossolineum, Wrocław 1985.
Zobacz w Google Scholar

Torrance E.P., Education and the Creative Potential, University of Minnesota Press, Minneapolis 1963.
Zobacz w Google Scholar

Torrance E.P., The Nature of Creativity as Manifest in Its Testing, [w:] The Nature of Creativity: Contemporary Psychological Perspectives, ed. R.J. Sternberg, Cambridge University Press, New York 1988, s. 43–75.
Zobacz w Google Scholar

Torrance E.P., Why Fly? A Philosophy of Creativity, Ablex Publishing Corporation, Norwood 1995.
Zobacz w Google Scholar

Torrance E.P., Safter H.T., Making the Creative Leap Beyond…, Creative Education, New York 1999.
Zobacz w Google Scholar

Trempała J., Rozwój poznawczy, [w:] Psychologia rozwoju człowieka, t. 3: Rozwój funkcji psychicznych, red. B. Harwas-Napierała, J. Trempała, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014, s. 13–44.
Zobacz w Google Scholar

Uszyńska-Jarmoc J., Twórcza aktywność dziecka. Teoria – rzeczywistość – perspektywy rozwoju, Trans Humana, Białystok 2003.
Zobacz w Google Scholar

Uszyńska-Jarmoc J., Warunki i sposoby stymulowania aktywności twórczej dziecka w systemie edukacji zintegrowanej, [w:] Psychopedagogika działań twórczych, red. K.J. Szmidt, M. Modrzejewska-Świgulska, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2005, s. 233–251.
Zobacz w Google Scholar

Walczak P., Rozmowa sokratyczna: założenia, przebieg, praktyka, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 2012, R. 21, nr 3(83), s. 21–29.
Zobacz w Google Scholar

Wiśniewski A., Stawianie pytań: logika i racjonalność, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1990.
Zobacz w Google Scholar

Wiśniewski A., Semantics of Questions, [w:] The Handbook of Contemporary Semantic Theory, second edition, eds S. Lappin, C. Fox, Wiley–Blackwell, Oxford 2015, s. 273–313.
Zobacz w Google Scholar

Wojciechowska J., Okres wczesnej dorosłości. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać?, [w:] Psychologiczne portrety człowieka, red. A.I. Brzezińska, GWP, Gdańsk 2005, s. 469–503.
Zobacz w Google Scholar

Wood D., Jak dzieci uczą się i myślą. Społeczne konteksty rozwoju poznawczego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
Zobacz w Google Scholar

Wragg E.R., Questioning, Routledge, London 1993.
Zobacz w Google Scholar

Wygotski L.S., Myślenie i mowa, PWN, Warszawa 1989.
Zobacz w Google Scholar

VanGundy A., 101 Activities for Teaching Creativity and Problem Solving, Pfeiffer, San Francisco 2005.
Zobacz w Google Scholar

Ziemski S., Problemy dobrej diagnozy, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.
Zobacz w Google Scholar

Ziółkowska B., Okres wczesnej dorosłości. Jak rozpoznać potencjał młodych dorosłych?, [w:] Psychologiczne portrety człowieka, red. A.I. Brzezińska, GWP, Gdańsk 2005, s. 423–469.
Zobacz w Google Scholar

Okladka

Opublikowane

17 listopada 2020

Kategorie

Licencja

Licencja

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN

ISBN

ISBN-13 (15)

978-83-8220-097-3

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN (e-book)

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15)

978-83-8220-098-0

Inne prace tego samego autora